Czy leki na cukrzycę mogą być stosowane jako preparaty na odchudzanie?

Utrata masy ciała o minimum 15% powinna stać się głównym celem leczenia cukrzycy typu 2, uważają naukowcy. Pozwoli to nie tylko zwiększyć komfort życia pacjentów, ale przede wszystkim obniży ryzyko wystąpienia powikłań otyłości, takich jak stłuszczenie wątroby, choroba zwyrodnieniowa stawów, choroby układu krążenia, obturacyjny bezdech senny. Czy leki obniżające stężenie glukozy we krwi i przyczyniające się do obniżenia masy ciała mogą być stosowane u pacjentów z nadwagą, którzy nie chorują na cukrzycę?

Otyłość a cukrzyca

Nadwaga oraz otyłość są istotnymi czynnikami ryzyka rozwoju cukrzycy typu 2 – odgrywają one istotną rolę w patofizjologii tej choroby. Nadmierna masa ciała wiąże się m.in. ze zwiększeniem ryzyka wystąpienia insulinooporności, a także innych schorzeń, takich jak nadciśnienie, miażdżyca czy choroby układu sercowo-naczyniowego.

Podstawą leczenia cukrzycy jest modyfikacja stylu życia umożliwiająca zredukowanie nadmiernych kilogramów – najistotniejsze są zmiana nawyków żywieniowych oraz włączenie umiarkowanej aktywności fizycznej do planu dnia. Stosuje się także farmakoterapię, której postawą są leki przeciwcukrzycowe: pochodne sulfonylomocznika, metformina, flozyny, agoniści receptora GLP-1. Jeżeli stosowanie wyżej wymienionego leczenia farmakologicznego nie przynosi oczekiwanych rezultatów, rozpoczyna się podawanie insuliny. Jest ona jednak hormonem anabolicznym i tym samym sprzyja przyrostowi masy ciała.

Leki na cukrzycę obniżające masę ciała

Leki stosowane w terapii cukrzycy mają różny wpływ na masę ciała – mogą ją zarówno zwiększać, jak i zmniejszać. Leczenie polega na dobraniu takich preparatów i takich dawek, aby nie powodowały skutków ubocznych w postaci gwałtownego spadku lub nadmiernego wzrostu masy ciała. Naukowcy biorący udział w spotkaniu Europejskiego Stowarzyszenia Badań nad Cukrzycą (EASD) podkreślili, że schudnięcie o co najmniej 15% powinno być celem nadrzędnym w leczeniu cukrzycy typu 2.

Leki przeciwcukrzycowe, które dodatkowo ułatwiają redukcję masy ciała to:

• metformina – hamuje wytwarzanie glukozy w wątrobie, zwiększa wrażliwości tkanek na działanie insuliny i opóźnia absorpcję glukozy w jelicie, obniża apetyt;
• flozyny – zwiększają wydalanie glukozy z moczem, mogą redukować apetyt;
• agoniści receptora GLP-1 – regulują trzustkowe wydzielanie insuliny i glukagonu zależnie od poziomu glukozy; kontrolują łaknienie, wpływając na zwiększenie uczucia sytości, powodują zwolnienie pasażu przewodu pokarmowego.

Nieustannie trwają badania nad lekami, które nie tylko mają działanie hipoglikemizujące, ale pozwalają również walczyć z otyłością i nadwagą.

Czy leki hipoglikemizujące mogą stosować osoby, które nie chorują na cukrzycę?

Leki przeciwcukrzycowe zyskują coraz większe zainteresowanie wśród osób, które chcą schudnąć, również wówczas, gdy nadmiernej masie ciała nie towarzyszą cukrzyca, stan przedcukrzycowy czy insulinooporność. Należy wyraźnie podkreślić, że preparaty te wpływają na procesy metaboliczne i są wydawane po okazaniu ważnej recepty – mogą być stosowane wyłącznie po konsultacji lekarskiej. Przyjmowanie ich w sytuacji, w której nie ma wyraźnych wskazań, może wywołać spowodować wystąpienie poważnych skutków ubocznych, w tym kwasicy mleczanowej oraz śpiączki.

Nie istnieją cudowne środki farmakologiczne, które bez wysiłku umożliwiają chudnięcie. Nawet u diabetyków, którzy stosują leki przeciwcukrzycowe wpływające na obniżenie masy ciała, konieczne jest osiągnięcie ujemnego bilansu energetycznego poprzez wprowadzenie zdrowej, zbilansowanej diety oraz regularnej aktywności fizycznej.