Dłoń osoby z akromegalią na tle standardowych rozmiarów dloni ludzkiej
Paulina Kłos-Wojtczak

Akromegalia – co to za choroba? Czym różni się od gigantyzmu?

Akromegalia, zwana potocznie „chorobą gigantów”, zaliczana jest do rzadkich schorzeń związanych z nadmiernym wydzielaniem hormonu wzrostu. Objawy widoczne są zarówno w wyglądzie zewnętrznym, jak i manifestują się wielonarządowo. Czym jest ta choroba? Czy da się ją wyleczyć? Czym różni się od gigantyzmu?

Choroba o nazwie akromegalia jest jedną z tych, które pomimo specyficznych objawów bardzo trudno rozpoznać na początkowym etapie. Zazwyczaj diagnozuje się ją w okresie od 7 do 10 lat od pojawienia się pierwszych symptomów. Im późniejsze wykrycie, tym gorsze rokowanie. Akromegalia wyrządza wielonarządowe uszkodzenia, a nieleczona skraca życie średnio o 10 lat.

Co to jest akromegalia?

Akromegalia to przewlekła choroba, u podłoża której leży guz przedniego płata przysadki (ok. 98% przypadków). Pod wpływem nadmiernego wydzielania hormonu wzrostu dochodzi do stopniowej, aczkolwiek postępującej zmiany wyglądu fizycznego, a także do powikłań w funkcjonowaniu wielu narządów wewnętrznych.

W Polsce na akromegalię choruje ok. 3 tysięcy osób. Znacznie częściej występuje u kobiet niż u mężczyzn. Diagnozę najczęściej stawia się między czwartą a szóstą dekadą życia. W Internecie znaleźć można zdjęcia pacjentów cierpiących na akromegalię. W związku ze specyficznym wyglądem chorych schorzenie bywa potocznie określane również jako „choroba gigantów”.

Najbardziej charakterystyczne objawy akromegalii można podzielić na zewnętrzne i wewnętrzne.

Zewnętrzne:

  • powiększenie dłoni i stóp – co dorosły może zaobserwować przez częstą potrzebę zmiany rozmiaru obuwia i rękawiczek,
  • powiększona twarzoczaszka – większy rozmiar żuchwy, szeroki nos, wydatne łuki brwiowe, duże małżowiny uszne,
  • nadmierna potliwość,
  • obniżenie tembru głosu.

Wewnętrzne:

Objawy akromegalii są skutkiem nadmiernego rozrostu tkanek miękkich i kości. Zmiany w wyglądzie mogą postępować bardzo wolno, przez co nawet najbliższe osoby mogą nie być w stanie ich zauważyć. Często różnice bywają mylone z fizjologicznym procesem starzenia się organizmu.

Co jest przyczyną akromegalii?

Przyczyną akromegalii jest nadmierne wydzielanie hormonu wzrostu (somatotropiny), co spowodowane jest przez gruczolaka (łagodny nowotwór) przysadki mózgowej, a mówiąc bardziej precyzyjnie, jej przedniego płata.

Rzadziej zdarza się, że rozwój choroby powodują guzy zlokalizowane poza przysadką, w tym głównie w trzustce, czy też neuroendokrynne guzy oskrzeli lub grasicy. Co ciekawe, ryzyko pojawienia się objawów akromegalii obserwuje się również u sportowców przyjmujących egzogenne postaci hormonu wzrostu.

Powiązane produkty

Czy akromegalia jest dziedziczna?

Wiele osób może zadawać sobie pytanie o to, czy akromegalia jest dziedziczna. Choroba nie jest zaliczana do chorób dziedziczonych genetycznie, co oznacza, że jej rozwój nie jest spowodowany uszkodzeniem (mutacją) genu odpowiedzialnego za nadmierne wydzielanie hormonu wzrostu.

Jak zdiagnozować akromegalię?

Diagnostyka akromegalii polega na ocenie obecności we krwi wysokiego stężenia IGF-1 (czynnik wzrostowy). Co ciekawe, u chorych na akromegalię obserwuje się brak hamowania wydzielania hormonu wzrostu po podaniu glukozy (test obciążenia). U osób zdrowych podwyższony poziom cukru ma wpływ na stężenie somatotropiny. Niezbędne jest ponadto wykluczenie niedoczynności przysadki.

Pomocne w diagnostyce są również badania obrazowe, w tym tomografia komputerowa i rezonans magnetyczny. Na podstawie wyników lekarz jest w stanie stwierdzić obecność guza, jego lokalizację i rozmiar.

Leczenie akromegalii dąży do operacyjnego usunięcia lub znacznego zmniejszenia guza, co ma na celu obniżenie stężenia hormonu wzrostu. Zabieg wykonuje się w wyspecjalizowanych ośrodkach neurochirurgicznych, a sam guz usuwany jest przez zatokę klinową i nos. Ponadto pacjenci przyjmują leki obniżające poziom somatotropiny, często w połączeniu z lekami dopaminergicznymi.

Akromegalia a gigantyzm

Akromegalia często bywa mylona z gigantyzmem. W rzeczywistości między tymi dwiema jednostkami chorobowymi istnieje duża różnica. Akromegalia bowiem występuje wyłącznie u osób dorosłych, gdy proces wzrastania kości został zakończony. Gigantyzm z kolei stwierdza się u dzieci i młodzieży.

Znane osoby z akromegalią

Wielu osobom pojawia się przed oczami postać bajkowego Shreka, kiedy myślą o akromegalii. Nie da się ukryć, że fikcyjny bohater ma fizyczne cechy tej choroby. W Starym Testamencie czytać możemy z kolei o Goliacie, który zgodnie z opisem mierzył ok. 2,7 m. Wśród bardziej współczesnych postaci nie sposób nie wspomnieć o najwyższym człowieku świata Robercie Wadlowie, który mierzył 2,72 m. Istnieją także przypuszczenia, że na akromegalię cierpiał sam Abraham Lincoln – 16. prezydent Stanów Zjednoczonych. Obecnie o zaburzenie wydzielania hormonu wzrostu posądza się słynnych bokserów – braci Kliczko.

  1. M. Bolanowski, M. Ruchała, W. Zgliczyński i in., Diagnostics and treatment of acromegaly – updated recommendations of the Polish Society of Endocrinology, „Endokrynologia Polska” nr 1, 2019.
  2. W. W. de Herder, Familial gigantism, „Clinics (Sao Paulo)” nr 67, 2012.
  3. M. Bolanowski, Akromegalia – diagnostyka i postępowanie, „Medycyna po Dyplomie” nr 1, 2021.
  4. M. Koblańska, Akromegalia – gigantyczne wyzwanie garstki chorych, termedia.pl [online] https://www.termedia.pl/lekarzspecjalista/Akromegalia-gigantyczne-wyzwanie-garstki-chorych,35835.html [dostęp 20.09.2022].

Twoje sugestie

Dokładamy wszelkich starań, aby podane zdjęcie i opis oferowanych produktów były aktualne, w pełni prawidłowe oraz kompletne. Jeśli widzisz błąd, poinformuj nas o tym.

Zgłoś uwagi Ikona

Polecane artykuły

  • Zatrucie pokarmowe – jak sobie pomóc? Co jeść i pić?

    Zatrucie pokarmowe i wynikające z niego objawy potrafią być bardzo uciążliwe i mogą przysporzyć wielu niedogodności. Z tego względu warto wiedzieć, jak sobie z nimi radzić. Ile trwa zatrucie pokarmowe oraz jak mu zapobiegać?

  • Kaszel palacza – objawy, co na niego stosować?

    Kaszel palacza powstaje w wyniku podrażnienia górnych dróg oddechowych przez substancje zawarte w dymie tytoniowym. Nikotynizm prowadzi do szeregu zmian zachodzących w drzewie oskrzelowym, które są reakcją na przewlekłą ekspozycję układu oddechowego na substancje toksyczne. Samo palenie jest również czynnikiem ryzyka rozwoju innych chorób takich jak nowotwory układu oddechowego czy przewlekła obturacyjna choroba płuc.

  • Wszawica łonowa – jak z nią walczyć?

    Wszawicą (łac. Pediculosis) nazywamy zmiany skórne wywołane przez stawonogi – wszy ludzkie. Wyróżniamy wszawicę głowową, odzieżową i łonową. O ile głowowa dotyczy przede wszystkim dzieci (zarażenie ma miejsce w szkole i innych placówkach edukacyjnych), o tyle odmiana łonowa spotykana jest wśród dorosłych i występuje w okolicach intymnych. Charakteryzuje ją uporczywy świąd skóry, który występuje między innymi w okolicach wzgórka łonowego.

  • Choroby tropikalne – objawy, diagnostyka, szczepienia

    Choroby tropikalne pochodzą z rejonów charakteryzujących się klimatem sprzyjającym rozwojowi drobnych organizmów, czyli ciepłym i wilgotnym. W takich warunkach łatwo namnażają się zarówno chorobotwórcze bakterie, jak i wirusy. Szerzenie się chorób tropikalnych jest szczególnie łatwe w krajach o niskim poziomie higieny i słabych warunkach socjoekonomicznych. Przed wyjazdem warto sprawdzić, jakie choroby występują w rejonie świata, do którego się wybieramy.

  • Narkolepsja – czym jest? Objawy, przyczyny

    Narkolepsja dotyka głównie ludzi młodych w wieku 15-20 oraz 30-35 lat, a napady snu w ciągu dnia z reguły występują pod wpływem silnych emocji: radości, lęku czy stresu. Leczeniem zajmują się psychiatrzy lub neurolodzy i polega ono głównie na łagodzeniu objawów. Wielu specjalistów twierdzi, że narkolepsja często jest błędnie diagnozowana przez fakt, że w obecnych czasach duża część zdrowego społeczeństwa skarży się na nadmierną senność w ciągu dnia – stąd wielkie znaczenie ma dogłębna diagnostyka i uświadamianie społeczeństwa na temat tego, czym jest narkolepsja.

  • Częste oddawanie moczu (częstomocz) – przyczyny, leczenie

    Częstomocz jest przykrym schorzeniem dotykającym zarówno mężczyzn, jak i kobiety najczęściej w podeszłym wieku, ale zdarzają się także przypadki dzieci i młodych dorosłych borykających się z tą dolegliwością. Częstomocz może się pojawić m.in. przy chorobach ginekologicznych, urologicznych, nefrologicznych, psychicznych czy nawet onkologicznych. Przez to, że wiąże się z przymusem patologicznie częstego oddawania moczu, może stać się udręką dla pacjentów i mieć negatywny wpływ na codzienne funkcjonowanie chorego w społeczeństwie. Mimo że nie zawsze jest oznaką poważnej choroby, to warto zwrócić się o pomoc do specjalisty, który pomoże rozwiązać ten problem.

  • Zespoły mielodysplastyczne (MDS) – objawy, przyczyny, leczenie

    DNA organizmów żywych – choć wspaniale zaprojektowane – jest bardzo podatne na działanie mutagennych czynników zewnętrznych. Narażenie na różnorodne substancje chemiczne (np. benzen), metale ciężkie, nawozy sztuczne, dym tytoniowy, promieniowanie jonizujące i fale X używane w radioterapii znacząco zwiększa ryzyko uszkodzenia materiału genetycznego i zachorowania na nowotwór. W obecnych czasach unikanie czynników mutagennych jest praktycznie niemożliwe, toteż odsetek chorych na zespoły mielodysplastyczne i inne choroby nowotworowe będzie niestety coraz większy.

  • Pacjenci z migreną przewlekłą skorzystają z nowoczesnej terapii

    Dzięki staraniom, które poczyniło Polskie Towarzystwo Bólów Głowy, pacjenci uzyskali dostęp do nowoczesnej terapii migreny przewlekłej z wykorzystaniem m.in. botoxu (toksyny botulinowej) i dwóch przeciwciał monoklonalnych (erenumab i fremanezumab). Leczenie tymi preparatami będzie refundowane przez Narodowy Fundusz Zdrowia (NFZ). Co trzeba zrobić i jakie warunki spełnić, aby wziąć udział w programie?

Porozmawiaj z farmaceutą
Infolinia: 800 110 110

Zadzwoń do nas jeśli potrzebujesz porady farmaceuty.
Jesteśmy dla Ciebie czynni całą dobę, 7 dni w tygodniu, bezpłatnie.

Pobierz aplikację mobilną Pobierz aplikację mobilną Doz.pl

Ikona przypomnienie o zażyciu leku.
Zdarza Ci się ominąć dawkę leku?

Zainstaluj aplikację. Stwórz apteczkę. Przypomnimy Ci kiedy wziąć lek.

Dostępna w Aplikacja google play Aplikacja appstore
Dlaczego DOZ.pl
Niższe koszta leczenia

Darmowa dostawa do Apteki
Bezpłatna Infolinia dla Pacjentów.

ikona niższe koszty leczenia
Bezpieczeństwo

Weryfikacja interakcji leków.
Encyklopedia leków i ziół

Ikona encklopedia leków i ziół
Wsparcie w leczeniu

Porady na czacie z Farmaceutą.
E-wizyta z lekarzem specjalistą.

Ikona porady na czacie z farmaceutą
Newsletter

Bądź na bieżąco z DOZ.pl

Ważne: Użytkowanie Witryny oznacza zgodę na wykorzystywanie plików cookie. Szczegółowe informacje w Regulaminie.

Zamnij