Podwójne widzenie (diplopia) – przyczyny, leczenie

Prawidłowe widzenie polega na jednoczesnym, pojedynczym postrzeganiu tego samego przedmiotu przez obie gałki oczne. Jest to możliwe, ponieważ obraz pada na korespondujące ze sobą plamki żółte znajdujące się na siatkówkach obu oczu. W większości przypadków podwójne widzenie jest zjawiskiem fizjologicznym, które występuje u zdrowych osób. Jest to jednak chwilowe i po kilku sekundach, gdy wzrok skupi się na jednym przedmiocie, widzi się dany obiekt jako pojedynczy.

Diplopia – co to jest?

Diplopia patologiczna może być jedno- lub dwuoczna. Tę pierwszą obserwuje się znacznie rzadziej i najczęściej jest związana z astygmatyzmem i zaćmą. Ta druga z kolei obejmuje upośledzenie funkcji jednego lub kilku mięśni zewnątrzgałkowych. Wówczas plamki żółte w obu oczach nie korespondują ze sobą, przez co obrazy powstające w lewej i prawej gałce powstają w sposób niezależny od siebie.

Podwójne widzenie – przyczyny. Jaka jest przyczyna podwójnego widzenia?

Podwójne widzenie jest objawem innych schorzeń, zwykle o charakterze okulistycznym lub neurologicznym. Do najczęstszych przyczyn diplopii zalicza się:

• zaćmę – jej pierwszą fazę rozwoju,
• ostry zez,
• boreliozę,
• podwinięcie lub przymglenie rogówki,
• nowotwory związane z oczodołem,
• zaburzenia umysłowe,
• migrenowe bóle głowy,
• przewlekłe choroby, w tym m.in. cukrzycę lub stwardnienie rozsiane,
• nadciśnienie tętnicze,
• tętniak,
• udar.

Zaburzenia widzenia, w tym diplopia, mogą również pojawić się jako powikłanie po COVID-19. Wszystkie nieprawidłowości w funkcjonowaniu narządu wzroku, które pojawiają się po zakażeniu wirusem SARS-CoV-2, powinny być niezwłocznie skonsultowane z okulistą.

Diplopia to nie tylko podwójne widzenie. Pacjenci, którzy doświadczyli podwójnego widzenia, uskarżają się również na zawroty głowy, nudności, opadanie powieki, a także na ból głowy i w okolicach skroni.

Rozpoznanie diplopii nie należy do najłatwiejszych. Musi obejmować nie tylko szczegółowy wywiad lekarski (pod uwagę bierze się m.in. okoliczności pojawienia się zaburzenia, porę dnia, występowanie chorób towarzyszących), ale również wykonanie wielu badań. Do pomocnych narzędzi diagnostycznych zalicza się rezonans magnetyczny i tomografię komputerową.

Czy da się wyleczyć podwójne widzenie?

Im wcześniej rozpozna się przyczynę podwójnego widzenia, tym lepiej. Od tego zależy bowiem skuteczność wprowadzonego leczenia. A sposobów na leczenie diplopii jest kilka.

Leczenie diplopii może obejmować:

• operację – np. w przypadku porażenia mięśnia gałkoruchowego,
• zastosowanie okularów pryzmatycznych – powodują przesunięcie obrazu na plamkę żółtą siatkówki,
• podanie toksyny botulinowej A – częste w przypadku zeza,
• podawanie leków doustnych, insuliny itp. – ich celem jest ustabilizowanie objawów choroby przewlekłej. W przypadku cukrzycy chodzi o uregulowanie poziomu glukozy we krwi.

Co oznacza podwójne widzenie w jednym oku?

Podwójne widzenie w jednym oku odnotowuje się znacznie rzadziej niż w obu gałkach ocznych. Uciążliwe objawy najczęściej znikają po zasłonięciu chorego oka. Jest to związane z anatomicznymi zmianami na rogówce. Mogą one rozwinąć się na skutek infekcji wirusowej lub bakteryjnej. Znacznie rzadziej podwójne widzenie w jednym oku jest następstwem poważnych chorób umysłowych.