Perforacja jelita – przyczyny, objawy, leczenie

Czym jest perforacja jelita? Terminem tym określa się dosłownie pęknięcie ścian budujących układ pokarmowy. Sytuacja ta dotyczyć może zarówno jelita cienkiego, jak i grubego. Okazuje się, że ponad 70% wszystkich przypadków ma miejsce na skutek choroby wrzodowej dwunastnicy i żołądka. Zdarza się, że schorzenie jest konsekwencją poważnego urazu mechanicznego (np. podczas wykonywania kolonoskopii), infekcji, a także nowotworu.

Jakie są objawy perforacji jelita?

Przedziurawienie jelita może pojawić się zarówno u dzieci (nawet niemowląt), jak i osób w wieku dorosłym. Tak poważne uszkodzenie tej struktury układu pokarmowego powoduje wydostawanie się treści pokarmowej do wnętrza jamy brzusznej. Taka sytuacja jest niezwykle groźna dla chorego, ponieważ zwiększa ryzyko nie tylko infekcji w obrębie jamy brzusznej, ale co poważniejsze – zgonu. Objawy tzw. „ostrego brzucha” (jak w terminologii medycznej określa się symptomy perforacji jelita) postępują bardzo szybko, a im szybciej zostanie udzielona pomoc, tym lepsze rokowanie.

Objawy perforacji jelit to:

• bardzo silne bóle brzucha,
• krwawa biegunka,
• przyspieszenie częstości akcji serca, czyli tachykardia,
• wysoka gorączka,
• nudności i wymioty,
• ogólne osłabienie organizmu,
• odwodnienie (co często jest skutkiem biegunki i wymiotów),
• powiększenie żołądka.

Warto jednak zaznaczyć, że objawy perforacji są uzależnione przede wszystkim od pierwotnej przyczyny jej powstania. W wyniku perforacji jelita może dojść do rozwinięcia się wstrząsu septycznego, którego objawami są głównie częste pocenie się, bladość powłok skórnych, zwiększona częstość oddechu, tachykardia i zmniejszona ilość wydalanego moczu.

Czy perforacja jelita boli?

Wiele osób może zadawać sobie pytanie, czy perforacja jelita boli. Odpowiedź na nie jest twierdząca. Pojawiający się ból brzucha ma charakter ostry i może być rozlany na cały jego obszar lub ograniczony jedynie do niewielkiego fragmentu.

Perforacja jelita – przyczyny. Kiedy dochodzi do perforacji jelita?

Przyczyny perforacji jelita mogą być bardzo różne i dotyczyć każdego z odcinków jelita cienkiego i grubego.

W przypadku jelita cienkiego przyczyny to najczęściej:

• choroba wrzodowa żołądka i dwunastnicy,
• urazy mechaniczne spowodowane m.in. wypadkiem samochodowym, motocyklowym, a nawet rowerowym, upadkiem z wysokości itp.,
• uraz powstały w wyniku dźgnięcia nożem (rany kłute/cięte),
• zjedzenie ostrego przedmiotu, np. przypadkowe połknięcie ości rybiej,
• choroby zakaźne, w tym m.in. gruźlica, dur brzuszny,
• choroba Leśniowskiego-Crohna,
• niedrożność spowodowana np. rozrastającym się guzem,
• martwica powstająca na skutek zatoru.

W przypadku jelita grubego przyczyny to głównie:

• pęknięcie okrężnicy,
• nowotwór jelita grubego,
• AIDS,
• popromienne zapalenie jelit,
• zakażenie w wyniku kolonoskopii,
• wrzodziejące zapalenie jelita grubego.

Ile trwa perforacja jelita?

Nie da się jednoznacznie określić, ile trwa perforacja jelita. Wszystko bowiem uzależnione jest od pierwotnej przyczyny schorzenia, a także długości uszkodzonego odcinka. Pierwsze objawy pojawiają się bardzo szybko od momentu powstania perforacji. Konsekwencje uszkodzenia rozwijają się dynamicznie, w związku z tym szybka interwencja lekarska jest koniecznością. Od tego uzależnione jest rokowanie.

Perforacja jelita – leczenie

Pęknięcie jelita to bardzo poważna sytuacja stanowiąca bezpośrednie zagrożenie życia. Gdy pojawią się pierwsze niepokojące objawy, należy niezwłocznie udać się do lekarza w celu postawienia diagnozy. Poza wywiadem podmiotowym konieczne jest obejrzenie powłok skórnych jamy brzusznej, aby ustalić, czy w wyniku np. urazu mogło dojść do uszkodzenia jakiegokolwiek fragmentu przewodu pokarmowego. Pomocnym narzędziem diagnostycznym jest wykonanie obrazowania RTG i tomografii komputerowej jamy brzusznej. Obraz jest w stanie pokazać, czy w jamie otrzewnej gromadzą się gazy lub toczy się stan zapalny, co może wskazywać na perforację jelit.

W przypadku perforacji jelita konieczne jest wdrożenie antybiotykoterapii. Ma to na celu łagodzenie symptomów stanu zapalnego jamy otrzewnej. Po operacji ważne jest kontrolowanie stanu blizny i monitorowanie procesu jej gojenia.