Gorączka plamista Gór Skalistych – przyczyny, objawy, leczenie

Dla przeciętnego Polaka gorączka plamista Gór Skalistych brzmi niezwykle egzotycznie. Nie da się ukryć, że choroba w Polsce jest bardzo rzadko spotykana. Zagrożenie jest jednak realne, zwłaszcza dla osób, które podróżują do Stanów Zjednoczonych.

Gorączka plamista Gór Skalistych to jedna z chorób opisywanych w literaturze medycznej jako riketsjoza. Co to oznacza? Riketsje to Gram-ujemne bakterie wywołujące u człowieka ostre stany gorączkowe, czasami ze skutkiem śmiertelnym. Patogeny te przenoszone są do organizmu człowieka za pośrednictwem kleszczy, wszy, pcheł i roztoczy.

Gorączka plamista Gór Skalistych – co to jest?

Za rozwój gorączki plamistej Gór Skalistych odpowiedzialne są bakterie R. rickettsii przenoszone głównie przez kleszcza leśnego i psy (głównie owczarki niemieckie i spaniele). Na terenie Stanów Zjednoczonych bakterie te bytują głównie w Oklahomie, Arkansas i na terenach górzystych, m.in. w Appalachach. Co ciekawe, na skutek ocieplenia klimatu te rodzaje riketsji są coraz częściej spotykane w Polsce.

Kleszcze z gatunku Dermacentor odpowiedzialne za rozwój gorączki plamistej Gór Skalistych są aktywne cały rok, jednakże do zakażenia najczęściej dochodzi wiosną i latem (ze szczytem w lipcu). Największe ryzyko występuje u osób, które odwiedzają wyżej wymienione tereny USA, a także mieszkają w pobliżu miejsc zalesionych w tych rejonach i mają częsty kontakt z psami.

Gorączka plamista Gór Skalistych – objawy

Objawy gorączki plamistej Gór Skalistych są bardzo niespecyficzne i można pomylić je z zatruciem pokarmowym. Przebieg choroby jest równie gwałtowny, jednak w przeciwieństwie do zatrucia może zakończyć się nawet zgonem. Pierwsze symptomy pojawiają się w ciągu 2-24 dni od ukąszenia kleszcza.

Typowe objawy to:

• bardzo wysoka gorączka (40-41ºC),
• dolegliwy ból mięśni i głowy,
• w większości przypadków (90% chorych) wysypka na skórze w postaci bladoczerwonych plam z charakterystycznym odczynem krwotocznym, która najpierw uwidacznia się na zgięciu stawów skokowych i na nadgarstkach, a z czasem obejmuje kończyny, plecy i klatkę piersiową,
• brak apetytu,
• nudności i wymioty,
• bóle brzucha przypominające atak wyrostka robaczkowego.

Gorączka plamista Gór Skalistych – przyczyny

Przyczyną rozwoju gorączki plamistej Gór Skalistych jest przedostanie się do organizmu bakterii R. rickettsii. Kolonizują one komórki nabłonka, a także naczynia żylne i tętnicze. Doprowadza to do pojawienia się w tych strukturach stanu zapalnego, co w konsekwencji powoduje ich zniszczenie.

Gorączka plamista Gór Skalistych – rozpoznanie

Rozpoznanie gorączki plamistej Gór Skalistych odbywa się na podstawie wywiadu z pacjentem. Cenną informacją będzie fakt podróżowania do szczególnie narażonych rejonów Stanów Zjednoczonych, a także ukąszenie przez kleszcza. Im wcześniej rozpoznaje się chorobę, tym lepsze rokowanie.

Gorączka plamista Gór Skalistych – leczenie

Leczenie gorączki plamistej Gór Skalistych polega na podawaniu antybiotyków, przede wszystkim z grupy tetracyklin (do momentu, aż chory przestanie gorączkować przez 2-3 dni), przez ok. 14 dni. Ponadto w celu złagodzenia objawów choremu przepisuje się leki przeciwzapalne i przeciwgorączkowe.

Im szybciej podaje się leki, tym lepiej. Istnieje bowiem zależność między czasem, który upłynął od wystąpienia objawów do wdrożenia leczenia, a ryzykiem pojawienia się niewydolności oddechowej, a nawet zgonu.

Gorączka plamista Gór Skalistych – profilaktyka

W związku z dokuczliwymi objawami i ryzykiem zgonu ważna jest profilaktyka zakażenia. Przede wszystkim dobrze jest pamiętać o odpowiednim ubiorze podczas spacerów po lesie. Sprawdzą się długie spodnie zakrywające kostki, długie rękawy i czapki. Na rynku znaleźć można skuteczne preparaty (w postaci sprayu), które odstraszają swoim zapachem owady, w tym kleszcze.