Muzykoterapia – czym jest i jak działa?

Muzykoterapia jako samodzielna metoda terapeutyczna wykorzystywana jest już od wielu lat. Terapia muzyką znajduje bowiem zastosowanie zarówno w leczeniu, jak i wspomaganiu leczenia chorób o podłożu psychicznym oraz somatycznym. Co to jest muzykoterapia? Na czym polega i dla kogo przeznaczona jest terapia muzyką?

Jak działa muzykoterapia?

Muzykoterapia jako metoda terapeutyczna bazuje na leczniczym wpływie dźwięku na człowieka. Badania pokazują, że bodźce dźwiękowe docierają do zmysłu słuchu i jednocześnie wpływają na cały organizm poprzez doznania kinestetyczne. Ponadto zgodnie z badaniami muzyka wywiera wpływ na sieci neuronowe w mózgu, zwiększając jego plastyczność pomiędzy niektórymi rejonami. Skuteczność muzykoterapii została potwierdzona wieloma badaniami naukowymi i obecnie stanowi nie tylko wspomagającą, ale i samodzielną metodę terapeutyczną.

Wśród rodzajów muzykoterapii wyróżnia się:

1. Muzykoterapię aktywną – polega na działaniach angażujących pacjenta (np. śpiew, gra na instrumentach). Jej celem jest twórcze pobudzenie pacjenta.
2. Muzykoterapię receptywną – polega na słuchaniu muzyki przy jednoczesnej relaksacji i wizualizacji. Jej celem jest refleksja, dotarcie do trudnych doświadczeń i emocji.
3. Muzykoterapię dogłębną komórkową – polega na dobraniu odpowiedniego planu terapeutycznego polegającego na doborze fali dźwiękowej pochodzącej z kamertonów. Znajduje zastosowanie w walce z około 250 schorzeniami o różnym podłożu.

Co leczy muzykoterapia? Dla kogo jest muzykoterapia?

Muzykoterapia znajduje zastosowanie w leczeniu wielu schorzeń o różnym podłożu. Wykorzystywana jest w następujących dziedzinach: psychiatria, neurologia, kardiologia, chirurgia, onkologia, profilaktyka zdrowia psychicznego oraz wiele innych. Celem muzykoterapii jest:

• regulacja ciśnienia krwi,
• regulacja pracy serca,
• zmniejszanie odczuwania bólu,
• poprawa koncentracji i pamięci,
• redukcja lęku, napięcia i stresu,
• poprawa jakości snu,
• stymulacja pracy umysłowej,
• usprawnienie zdolności motorycznych,
• poprawa nastroju,
• rozładowanie napięcia emocjonalnego.

Właściwie dobrana muzyka jest skuteczna w leczeniu i wspomaganiu m.in. depresji, schizofrenii, zaburzeń zachowania, zaburzeń napięcia mięśniowego, zespołów otępiennych, zaburzeń pracy mózgu, niepełnosprawności intelektualnej u dzieci i dorosłych, zaburzeń ze spektrum autyzmu oraz wielu innych chorób i problemów o podłożu psychicznym.

Muzykoterapia dla dzieci

Muzykoterapia jako metoda terapeutyczna wykorzystywana jest zarówno u dzieci zdrowych, jak i zmagających się z różnego rodzaju trudnościami. Terapia muzyką pozytywnie wpływa na rozwój dziecka: poprawia jego koncentrację i pamięć, łagodzi napięcia w ciele, stymuluje rozwój dziecka, poprawia samoocenę oraz pozytywnie wpływa na pracę umysłową.

U dzieci często wykorzystywana jest również muzykoterapia kreatywna, która bazuje na potencjale twórczym danej osoby. Jej celem jest wspomaganie rozwoju i najczęściej stosowana jest w formie muzykoterapii dzieci niepełnosprawnych intelektualnie.

Muzykoterapia dla seniorów i dla dorosłych

Badania wskazują na to, że muzykoterapia z powodzeniem może być także stosowana u dorosłych osób oraz u seniorów. Terapia muzyką przede wszystkim spowalnia procesy biologiczne starzenia się struktur mózgowych. W związku z tym znajduje zastosowanie w leczeniu chorób neurodegeneracyjnych i ich profilaktyce.

Muzykoterapia dla seniorów polepsza orientację w przestrzeni, wspomaga procesy poznawcze (pamięć, koncentrację uwagi) oraz łagodzi stany lękowe. Zgodnie z badaniami zastosowanie muzykoterapii pozwala skrócić okres rehabilitacji aż o 25 proc. Mowa tu m.in. o rehabilitacji osób po wypadkach lub udarach mózgu. Dzięki niektórym formom muzykoterapii seniorzy mają również szansę poprawić swoją sprawność fizyczną oraz koordynację ruchową.

Zastosowanie muzykoterapii wśród osób dorosłych z chorobą nowotworową pozwoliło natomiast na zmniejszenie zmęczenia, złagodzenie bólu oraz poprawę nastroju.

Kto może prowadzić muzykoterapię? Jak zostać muzykoterapeutą?

Aby zostać muzykoterapeutą, w pierwszej kolejności trzeba podjąć 3-letnie studia licencjackie na kierunku muzykoterapia. Absolwent studiów I stopnia może następnie podjąć dalsze studia magisterskie na tym samym kierunku, które dają mu pełny zakres kwalifikacji. Po zakończeniu studiów absolwent może ubiegać się o Certyfikat Muzykoterapeuty Polskiego Stowarzyszenia Muzykoterapeutów. Warto wspomnieć, że o certyfikat muzykoterapeuty może ubiegać się zarówno osoba po studiach magisterskich, jak i po studiach licencjackich i podyplomowych.