Wodobrzusze u kobiety jako jeden z objawów enteropatii
Dominika Rynkiewicz

Enteropatia wysiękowa (z utratą białka) – przyczyny, objawy i leczenie

Obrzęki i wodobrzusze najczęściej kojarzone są z marskością wątroby u osób nadużywających alkoholu czy też z przewlekłą chorobą nerek, a w skrajnych przypadkach z niedożywieniem. Bardzo podobny zespół objawów towarzyszy pacjentom cierpiącym na enteropatię wysiękową, w której niedobór białek wynika z nieszczelności naczyń limfatycznych lub stanów zapalnych ściany jelita.

Czym jest enteropatia?

Enteropatia to patologiczne zmiany w obrębie jelita, które obniżają jego zdolności absorpcyjne i zwiększają przepuszczalność. Ściana zmienionych fragmentów jelita jest nieregularna, a błona śluzowa pogrubiona i naznaczona owrzodzeniami. Istotą enteropatii wysiękowej jest występowanie zespołu objawów klinicznych spowodowanych nadmierną utratą białek zawartych w osoczu przez ścianę jelita do jego światła. Wyróżnia się bardzo wiele przyczyn tego zjawiska, a tylko niektóre z nich są pierwotnie zlokalizowane w jelicie.

Enteropatia wysiękowa – objawy

Specyficzne objawy enteropatii wysiękowej są bezpośrednio związane z niedoborem białek w organizmie, a rozwijają się, gdy wątroba nie jest już w stanie kompensować ich utraty poprzez zwiększenie produkcji. Szczególne znaczenie ma niedobór albumin, które odpowiadają za utrzymanie ciśnienia onkotycznego w naczyniach krwionośnych. Niewystarczająca ich ilość w osoczu krwi powoduje, że płyn przesącza się do jam ciała. Proces ten prowadzi do występowania:

  • obrzęków kończyn dolnych w ciągu dnia,
  • obrzęku twarzy po wypoczynku nocnym,
  • wodobrzusza,
  • duszności wywołanej obecnością płynu w opłucnej.
Ponadto u wielu pacjentów dochodzi do utraty immunoglobulin, które są niezbędne do obrony organizmu przed drobnoustrojami chorobotwórczymi. Wobec tego, w związku z występowaniem wtórnego niedoboru odporności, przebieg infekcji u pacjentów dotkniętych enteropatią wysiękową jest bardziej gwałtowny i niebezpieczny dla zdrowia.

W dalszych fazach choroby może dochodzić do utraty masy ciała, niedoborów pokarmowych i witaminowych (zwłaszcza witamin rozpuszczalnych w tłuszczach, czyli A, D, E, K) oraz do ogólnego wyniszczenia organizmu. Pacjentom towarzyszą także przewlekłe bóle brzucha oraz długotrwałe biegunki tłuszczowe.

Polecane dla Ciebie

Enteropatia wysiękowa (z utratą białka) – przyczyny

Enteropatia z utratą białka jest stanem o rozmaitych przyczynach. Niektóre są wtórne do stanów chorobowych odległych narządów, inne są wrodzoną patologią w obrębie jelit lub układu chłonnego. Enteropatia wysiękowa u dzieci jest szczególnie często powiązana z wrodzonymi wadami serca, naczyniakami limfatycznymi oraz z celiakią. Przyczyny enteropatii z utratą białek można podzielić na dwie główne grupy:

Zaburzenia prowadzące do utraty chłonki:

  • choroby serca utrudniające odpływ chłonki (wady wrodzone, prawokomorowa niewydolność serca, stan po operacji Fontana),
  • stany upośledzające przepływ krwi przez wątrobę (marskość wątroby, zakrzepica żył wątrobowych),
  • zaburzenia w obrębie układu chłonnego (sarkoidoza, radioterapia i chemioterapia nowotworów, naczyniaki limfatyczne jelit).

Patologie w obrębie błony śluzowej jelita prowadzące do utraty białek:

Enteropatia wysiękowa – diagnoza

Diagnostykę w kierunku enteropatii wysiękowej należy wdrożyć, gdy u pacjenta z obrzękami i hipoalbuminemią wykluczono niedożywienie białkowe, białkomocz i upośledzenie syntezy białek w przebiegu niewydolności wątroby. Podstawowym testem jest badanie stężenia α1-antytrypsyny w kale, a wynik powyżej 27 ml/24h (w przypadku biegunki >56 ml/24h) świadczy o utracie białka przez przewód pokarmowy. W celu potwierdzenia diagnozy wykonuje się scyntygrafię z użyciem znakowanej albuminy podanej drogą doustną. Niestety, badania te nie wskazują na lokalizację ani przyczynę enteropatii wysiękowej.

Na kolejnym etapie diagnostyki należy więc ustalić przyczynę utraty białka. W tym celu wykonuje się badanie kału w kierunku obecności pasożytów, testy serologiczne, aby wykluczyć celiakię, a także badania laboratoryjne i obrazowe umożliwiające ocenę funkcji wątroby oraz serca. Ponadto istotna jest lokalizacja wysięku w jelicie, w tym celu wykonuje się rezonans magnetyczny jamy brzusznej oraz badanie endoskopowe górnego i dolnego odcinka przewodu pokarmowego. Ogromną przewagą gastroskopii i kolonoskopii nad innymi metodami diagnostycznymi jest możliwość pobrania wycinka zmienionej błony śluzowej i poddanie jej ocenie histologicznej w celu postawienia ostatecznego rozpoznania.

Enteropatia wysiękowa (z utratą białka) – leczenie

Pierwszym i najważniejszym krokiem terapii jest ustalenie etiologii enteropatii wysiękowej, co umożliwia wdrożenie leczenia przyczynowego i całkowite ustąpienie utraty białka u większości pacjentów. Ponadto ważne jest wprowadzenie diety o wysokiej zawartości protein – około 1,5-3 g/kg masy ciała/dzień – i niskiej zawartości tłuszczu, ze szczególnym uwzględnieniem eliminacji długołańcuchowych kwasów tłuszczowych. Takie żywienie umożliwi substytucję traconych białek oraz odciąży naczynia limfatyczne odpowiedzialne za absorpcję tłuszczy w jelitach, zwiększając jednocześnie ich szczelność.

Niektórzy pacjenci wymagają leczenia objawowego, między innymi suplementacji witamin w przypadku wystąpienia zmian świadczących o ich niedoborze. Z kolei osobom, które w przebiegu enteropatii wysiękowej rozwinęły znaczące wodobrzusze lub duszność spowodowane przemieszczeniem się płynu z naczyń krwionośnych do jam ciała, podaje się dożylnie albuminy. Procedura ta daje krótkotrwały efekt i należy ją powtarzać w razie potrzeby, ponadto płyn zgromadzony w otrzewnej lub opłucnej może wymagać mechanicznego drenażu.

W mniej zaawansowanych przypadkach, gdy obrzęk ogranicza się do kończyn, można zastosować zabiegi rehabilitacyjne pompami do masażu limfatycznego, aby poprawić komfort życia pacjenta. U osób z upośledzoną odpornością spowodowaną utratą immunoglobulin należy rozważyć ich podaż dożylną w przypadku występowania częstych i gwałtownych infekcji.
  1. M. Dolman, M. Tabbers, Protein-losing enteropathy in children, „European Journal of Pediatrics” 2010; 169(10): 1179–1185.
  2. W. Marlicz, I. Łoniewski, Enteropatia indukowana NLPZ i IPP — ważny i niedoceniany problem kliniczny, „Gastroenterologia Kliniczna” 2014, tom 6, nr 1, 24–33.
  3. A. Szczeklik, P. Gajewski, Interna Szczeklika 2017, Warszawa 2017, s. 1008.

Twoje sugestie

Dokładamy wszelkich starań, aby podane zdjęcie i opis oferowanych produktów były aktualne, w pełni prawidłowe oraz kompletne. Jeśli widzisz błąd, poinformuj nas o tym.

Zgłoś uwagi Ikona

Polecane artykuły

  • Rak żołądka - przyczyny, objawy, leczenie

    Rak żołądka jest jednym z częściej występujących nowotworów przewodu pokarmowego, częściej występuje u mężczyzn niż u kobiet. Polska należy niestety do krajów o jednej z większej w świecie częstości zachorowań na ten nowotwór. Na szczęście w ostatnich latach obserwuje się stopniowe zmniejszanie liczby nowych zachorowań. Najczęściej występującym nowotworem jest rak gruczołowy (adenocarcinoma).

  • Jak powstaje nowotwór?

    Nowotwory są główną przyczyną zgonów na świecie. Szacuje się, że w Polsce choruje na nie ponad milion osób, a ok. 100 tys. umiera. Niestety, statystyki te z roku na rok są coraz mniej optymistyczne. Jak powstaje nowotwór? Czy da się zapobiec jego rozwojowi?

  • Przeziębienie, grypa, alergia czy COVID-19? Jak je od siebie odróżnić?

    Swędzenie w gardle, gorączka, katar – w dobie pandemii koronawirusa i COVID-19 te symptomy wzbudzają niepokój. Czy słusznie? Jak odróżnić objawy alergii, przeziębienia i grypy od choroby koronawirusowej? Dowiedz się z poniższego artykułu.

  • Perforacja jelita – przyczyny, objawy, leczenie

    Perforacja jelita to bardzo poważne schorzenie, które wymaga natychmiastowej interwencji lekarskiej. Nieleczone może doprowadzić do śmierci. Jak rozpoznać przedziurawione jelito i co jest jego przyczyną? Jak wygląda leczenie i czy może się objeść bez interwencji chirurga?

  • Chłoniak – objawy, leczenie, rokowania i rodzaje nowotworu układu chłonnego

    Chłoniakiem określa się nieprawidłowy rozrost tkanki limfatycznej. Jednoznaczne wyjaśnienie pochodzenia chłoniaków i przyczyn ich występowania nadal pozostaje wyzwaniem dla współczesnej medycyny. Podstawą leczenia wszystkich rodzajów chłoniaków jest chemioterapia.

  • By-passy, czyli pomostowanie aortalno-wieńcowe – na czym polega ten zabieg?

    Pojęcie by-passów, używane często w środowisku medycznym, nadal nie jest do końca jasne dla reszty społeczeństwa. Pomostowanie aortalno-wieńcowe umożliwia doprowadzenie krwi do serca, co jest szczególnie istotne w przypadku m.in. zablokowania tętnic wieńcowych przez blaszki miażdżycowe.

  • Jak odchudzić dziecko? Praktyczne porady dietetyka

    Statystyki w kwestii nadwagi i otyłości u dzieci i młodzieży pogarszają się z roku na rok. Coraz więcej dzieci w Polsce boryka się ze zbyt wysoką masą ciała. Jako rodzice chcemy jak najlepiej dla swoich pociech, dlatego zaczynamy wyszukiwać informacje dotyczące odchudzania dzieci. Jak poradzić sobie z nadwagą lub otyłością dziecka? Jakie kroki warto podjąć w tym kierunku? I ostatnie – czy dzieci powinno się odchudzać?

  • Jak wyleczyć nużeńca? Leki, suplementy, domowe sposoby na nużycę

    Nużeniec jest pasożytem należącym do roztoczy. Jest niewidoczny gołym okiem, ponieważ ma bardzo niewielkie rozmiary. Gatunki bytujące na człowieku to: nużeniec ludzki oraz nużeniec krótki. Liczba osób zarażonych wzrasta wraz z wiekiem. Nawet ponad 80% osób powyżej 70. roku życia może być zarażonych nużeńcem.

Porozmawiaj z farmaceutą
Infolinia: 800 110 110

Zadzwoń do nas jeśli potrzebujesz porady farmaceuty.
Jesteśmy dla Ciebie czynni całą dobę, 7 dni w tygodniu, bezpłatnie.

Pobierz aplikację mobilną Pobierz aplikację mobilną Doz.pl

Ikona przypomnienie o zażyciu leku.
Zdarza Ci się ominąć dawkę leku?

Zainstaluj aplikację. Stwórz apteczkę. Przypomnimy Ci kiedy wziąć lek.

Dostępna w Aplikacja google play Aplikacja appstore
Dlaczego DOZ.pl
Niższe koszta leczenia

Darmowa dostawa do Apteki
Bezpłatna Infolinia dla Pacjentów.

ikona niższe koszty leczenia
Bezpieczeństwo

Weryfikacja interakcji leków.
Encyklopedia leków i ziół

Ikona encklopedia leków i ziół
Wsparcie w leczeniu

Porady na czacie z Farmaceutą.
E-wizyta z lekarzem specjalistą.

Ikona porady na czacie z farmaceutą
Newsletter

Bądź na bieżąco z DOZ.pl

Ważne: Użytkowanie Witryny oznacza zgodę na wykorzystywanie plików cookie. Szczegółowe informacje w Regulaminie.

Zamnij