Dieta przed kolonoskopią – o czym warto wiedzieć? Co i kiedy można jeść przed i po badaniu?
Katarzyna Turek-Kawecka

Dieta przed kolonoskopią – o czym warto wiedzieć? Co i kiedy można jeść przed i po badaniu?

Kolonoskopia to badanie endoskopowe polegające na wprowadzeniu kolonoskopu do jelita grubego. Dzięki niemu możliwa jest ocena wnętrza dolnego odcinka przewodu pokarmowego. Do badania należy się odpowiednio przygotować. Jednym z zaleceń jest zastosowanie właściwej diety, która pozwoli na oczyszczenie jelita. Co jeść i pić przed kolonoskopią? Jaką dietę należy zastosować i kiedy ją wdrożyć? Podpowiadamy.

Jak przebiega kolonoskopia? Na końcówce przyrządu umieszczona jest kamera ze źródłem światła, pozwalająca na obserwowanie wnętrza przewodu pokarmowego w czasie rzeczywistym. W czasie przesuwania endoskopu do jelita pompowane jest powietrze umożliwiające dokładne obejrzenie wewnętrznej powierzchni jego ścian. Badanie to pozwala ocenić stan jelita grubego, istotny z punktu widzenia wielu różnych chorób przewodu pokarmowego i nie tylko. 

Dieta przed kolonoskopią – czy jest istotna? Przygotowanie dietetyczne do kolonoskopii 

W trakcie badania lekarz ocenia stan ścianek jelita. Sprawdza, czy nie ma w nich nieprawidłowości: krwawień, uchyłków oraz – co najważniejsze – guzów. W sytuacji, w której w jelicie pozostawałyby resztki jedzenia, lekarz nie miałby możliwości oceny jelita. Fragmenty pokarmu mogłyby wyglądać jak nieprawidłowości lub je zasłaniać. Z tego właśnie powodu tak ważne jest żywieniowe przygotowanie się do badania poprzez zastosowanie odpowiedniej diety. 

Ograniczenia dietetyczne w przygotowaniu do kolonoskopii są bardzo różne w poszczególnych ośrodkach. Niektóre zakładają większe ograniczenia żywieniowe, inne mniejsze. Zmianę diety należy zastosować zgodnie z wytycznymi ośrodka, w którym przeprowadzane będzie badanie. 

Konieczne jest także zasięgnięcie porady lekarza odnośnie stosowanych leków. Część z nich (na przykład preparaty z żelazem) należy po konsultacji ze specjalistą odstawić, inne należy przyjmować w zmniejszonych dawkach (na przykład insulina w momencie zmiany diety i ilości przyjmowanego pożywienia). 

Dieta przed kolonoskopią – tradycyjne zalecenia 

Tydzień przed badaniem zaleca się dietę łatwostrawną. Unikać należy ciężkostrawnych dań, produktów tłustych, smażonych, długo zalegających w przewodzie pokarmowym. Dieta łatwostrawna zakłada także zmniejszenie spożycia błonnika, tj. przede wszystkim produktów zbożowych z pełnego przemiału i włóknistych. Unikać należy także wszelkiego rodzaju pestek i ziarenek (truskawki, maliny, siemię lniane etc.). 

3 dni przed badaniem zaleca się ograniczyć błonnik jeszcze bardziej (dieta ubogoresztkowa), z jadłospisu usuwa się surowe warzywa i owoce. 

2 dni przed badaniem stosuje się dietę bezresztkową, czyli zakładającą praktycznie wykluczenie błonnika. 

1 dzień przed badaniem można zjeść śniadanie ubogie w błonnik, ale kolejne posiłki powinny już bazować na diecie płynnej. Należy także zacząć przyjmować przepisane przez lekarza leki oczyszczające. Od tego czasu należy wstrzymać się z jedzeniem, wskazane jest natomiast picie neutralnych płynów (woda, słaba herbata). 

W dniu badania 4 godziny przed planowanym zabiegiem nie powinno się spożywać już płynów. 

Powiązane produkty

Dieta przed kolonoskopią – nowoczesne zalecenia 

Według najnowszych wyników badań nie jest konieczne tak restrykcyjne przestrzeganie diety przez tak długi czas przed kolonoskopią. Brak jest dowodów naukowych potwierdzających zasadność eliminacji produktów dostarczających błonnik wcześniej niż jeden dzień przed badaniem.  

Restrykcje żywieniowe należy wprowadzić dopiero dzień wcześniej – wyeliminować mięso, warzywa, kaszę. Na niektórych oddziałach endoskopowych w dniu poprzedzającym kolonoskopię ogranicza się tylko błonnik, a w pojedynczych miejscach nie stosuje się żadnych ograniczeń. Według najnowszych badań nie ma także konieczności stosowania restrykcji kalorycznych w dniach poprzedzających badanie. Na podstawie wielu badań można wyciągnąć wnioski, że wszystkie stosowane restrykcje wcześniej niż dzień przed badaniem mogą być niepotrzebne, gdyż nie wiążą się one z lepszym przygotowaniem pacjentów do zabiegu. 

Pomimo różnic pomiędzy starszymi i nowszymi zaleceniami bardzo ważne jest jednak skonsultowanie się ze swoim lekarzem i ośrodkiem, w którym wykonywane będzie badanie, a nie wprowadzać modyfikacji żywieniowych na własną rękę. 

Co można jeść i pić w okresie restrykcji przed kolonoskopią? 

Dieta w czasie, kiedy spożywanie posiłków przez lekarza jest dozwolone, ale wskazane jest spożywanie diety ze zmniejszoną zawartością błonnika, powinna bazować na produktach i daniach łatwostrawnych oraz pozbawionych włókna pokarmowego. Niektóre zalecenia zakładają także usunięcie z jadłospisu przed badaniem nabiału: mleka i jego przetworów. W ciągu tygodnia pić można właściwie wszystko: wodę, kawę, herbatę. Unikać należy soków z miąższem, koktajli i innych dań dostarczających włókien roślinnych. Dzień przed badaniem powinno się także przestać pić kawę. 

Dania powinny być gotowane lub duszone, wyeliminować należy dania smażone i pieczone. Wyklucza się z diety warzywa i owoce zawierające pestki, takie samo założenie dotyczy także nasion, orzechów i pestek. Warzywa należy przyjmować w formie gotowanej (na przykład marchewkę lub buraka), z surowych można zjeść sałatę lub obranego ze skórki i pestek pomidora. Wyłączyć z jadłospisu należy razowe pieczywo, ciemne i grube kaszę (jęczmienna, gryczana, quinoa, bulgur) i zamienić je na ziemniaki, ryż biały oraz kaszę kuskus lub jaglaną. 

Z owoców spożywać można banany. W ostatniej fazie przygotowania, kiedy spożywa się dietę płynną, można przyjmować rozwodniony kisiel, niezbyt gęste zupy bez przecieranych warzyw. 

Co jeść po kolonoskopii? 

W pierwszych godzinach po badaniu w związku z podrażnieniem jelita oraz wypełnieniem go do badania gazem możliwe jest odczuwanie dyskomfortu. Z tego powodu lepiej wstrzymać się z pierwszym posiłkiem po badaniu przez 2–3 godziny. Przez pierwsze dni zalecana jest także dieta łatwostrawna, aby nie obciążać zbytnio jelit po badaniu. Niewskazane jest spożywanie dań ciężkostrawnych, z dużą zawartością błonnika pokarmowego. Dobrą praktyką będzie także spożywanie częstszych posiłków, ale mniejszych objętościowo. 

Przykładowy jadłospis łatwostrawny bezresztkowy przed kolonoskopią (przed dietą płynną) 

Śniadanie: kasza manna na mleku ryżowym z cynamonem i przecierem z jabłek.

II śniadanie: kanapki z pszennego jasnego chleba z masłem i miodem. 

Lunch: pulpety drobiowe w sosie koperkowym z ziemniakami i gotowaną marchewką. 

Podwieczorek: kisiel z przetartych jagód. 

Kolacja: jajecznica na parze z pieczywem pszennym jasnym posmarowanym masłem. 

  1. S. J. Nam, Y. J. Kim, B. Keum i in., Impact of diet restriction on bowel preparation for colonoscopy, "Medicine", nr 97 (41) 2018. 
  2. E. Gómez-Reyes, A. Tepox-Padrón, G. Cano-Manrique, i in., A low-residue diet before colonoscopy tends to improve tolerability by patients with no differences in preparation quality: a randomized trial, "Surgical Endoscopy", nr 34 (7) 2020.
  3. J. Walter, G. Francis, R. Matro i in., The impact of diet liberalization on bowel preparation for colonoscopy, "Endoscopy International Open", nr 5 (4) 2017. 
  4. K. L. Wu, C. K. Rayner, S. K. Chuah i in., Impact of low-residue diet on bowel preparation for colonoscopy, "Diseases of the Colon & Rectum", nr 54 (1) 2011. 
  5. D. L. Nguyen, M. M. Jamal, E. T. Nguyen, S. R. Puli, M. L. Bechtold, Low-residue versus clear liquid diet before colonoscopy: a meta-analysis of randomized, controlled trials, "Gastrointestinal Endoscopy", nr 83 (3) 2016. 
  6. M. A. Alvarez-Gonzalez, M. A. Pantaleon, J. A. Flores-Le Roux i in, PROCOLON group. Randomized Clinical Trial: A Normocaloric Low-Fiber Diet the Day Before Colonoscopy Is the Most Effective Approach to Bowel Preparation in Colorectal Cancer Screening Colonoscopy, "Diseases of the Colon & Rectum", nr 62 (4) 2019. 
  7. M. Leszczynski, K. L. MacArthur, K. P. Nelson, S. A. Schueler, P. A. Quatromoni, B. C. Jacobson, The association among diet, dietary fiber, and bowel preparation at colonoscopy, "Gastrointestinal Endoscopy", nr 88 (4) 2018. 

Twoje sugestie

Dokładamy wszelkich starań, aby podane zdjęcie i opis oferowanych produktów były aktualne, w pełni prawidłowe oraz kompletne. Jeśli widzisz błąd, poinformuj nas o tym.

Zgłoś uwagi Ikona

Polecane artykuły

  • Jak nauczyć szczeniaka załatwiać się na dworze? Trening czystości psa

    Nauczenie szczeniaka czystości to bardzo ważne zadanie dla opiekuna małego psa. Jak najlepiej zabrać się do tego zadania? Czy potrzebne są akcesoria, które mogą pomóc w treningu czystości? Kiedy w ogóle można zacząć uczyć młodego psa załatwiania się na dworze lub w wyznaczonym miejscu? Wyjaśniamy, jak nauczyć szczeniaka czystości.

  • Niedobory u wegetarian i wegan. Co warto suplementować na diecie bez mięsa lub produktów odzwierzęcych?

    Coraz więcej osób decyduje się na dietę wegetariańską lub wegańską z powodów zdrowotnych, etycznych i środowiskowych. Prawidłowo zbilansowane diety roślinne mogą przynieść korzyści zdrowotne – np. niższe ryzyko chorób sercowo-naczyniowych, nadciśnienia czy otyłości – ale mogą też prowadzić do niedoborów żywieniowych. Z tego względu po przejściu na tego typu dietę warto wdrożyć suplementację kluczowych mikroskładników. Na które z nich należy zwrócić szczególną uwagę i kto powinien rozważyć suplementację?

  • Kenia – szczepienia i zalecenia przed podróżą

    Wyjazd do Kenii wiąże się z koniecznością uwzględnienia zagrożeń zdrowotnych typowych dla krajów tropikalnych. Jakie szczepienia należy wykonać i kiedy najlepiej się zaszczepić? Czy w Kenii jest bezpiecznie pod względem zdrowotnym?

  • Szczepienia przed wyjazdem na Sri Lankę i zalecenia zdrowotne przed podróżą

    Podróż na Sri Lankę wiąże się z narażeniem na specyficzne zagrożenia zdrowotne, które są charakterystyczne dla regionów tropikalnych. Przed wyjazdem warto zapoznać się z aktualnymi zaleceniami dotyczącymi szczepień ochronnych, profilaktyki chorób zakaźnych oraz zasad bezpieczeństwa sanitarnego.

  • Koc termiczny, czyli folia życia. Jak i kiedy używać?

    Koc termiczny wygląda jak kawałek cienkiej folii. Z jednej strony jest koloru srebrnego, a z drugiej złotego. Jest jednym z podstawowych elementów pierwszej pomocy w wypadkach. W zależności od sposobu użycia może stanowić ochronę przed nadmiernym wychłodzeniem lub przegrzaniem. Powinien być wyposażeniem każdej apteczki samochodowej, ale warto mieć go przy sobie również w innych okolicznościach – np. podczas wypraw górskich czy wycieczek turystycznych.

  • Higiena uszu psa i kota. Jak wyczyścić pupilowi uszy?

    Uszy to jeden z najważniejszych narządów zmysłu u psa i kota – dzięki nim zwierzęta odbierają dźwięki otoczenia, lokalizują sygnały i czują się bezpiecznie. Jednocześnie uszy są ciągle narażone na zanieczyszczenia, wilgoć i drobnoustroje, co przy braku odpowiedniej pielęgnacji może prowadzić do infekcji. Czyszczenie uszu to ważny element opieki, który wpływa na komfort i zdrowie czworonoga. Poniżej znajduje się praktyczny poradnik – dlaczego należy czyścić pupilowi uszy, jak często to robić, czym i w jaki sposób.

  • Obtarte pięty i stopy od butów – co robić? Skuteczne sposoby na otarcia

    Obtarte pięty do krwi to częsty problem, który może pojawić się na przykład po intensywnych aktywnościach fizycznych czy po założeniu nowych butów. Co robić, jeśli obuwie obciera do krwi? Jak radzić sobie z ranami od butów na stopach i jak im zapobiegać?

  • Jaki jest najzdrowszy owoc? Sprawdź, co warto włączyć do diety

    Owoce to doskonałe źródło witamin i składników mineralnych, a korzyści z ich spożycia są nieocenione. Pomimo zmian w sposobie żywienia i świadomości Polaków nadal jemy za mało owoców. O jakie owoce warto zadbać w codziennej diecie i dlaczego? Które owoce są najzdrowsze?

Porozmawiaj z farmaceutą
Infolinia: 800 110 110

Zadzwoń do nas jeśli potrzebujesz porady farmaceuty.
Jesteśmy dla Ciebie czynni całą dobę, 7 dni w tygodniu, bezpłatnie.

Pobierz aplikację mobilną Pobierz aplikację mobilną Doz.pl

Ikona przypomnienie o zażyciu leku.
Zdarza Ci się ominąć dawkę leku?

Zainstaluj aplikację. Stwórz apteczkę. Przypomnimy Ci kiedy wziąć lek.

Dostępna w Aplikacja google play Aplikacja appstore
Dlaczego DOZ.pl
Niższe koszta leczenia

Darmowa dostawa do Apteki
Bezpłatna Infolinia dla Pacjentów.

ikona niższe koszty leczenia
Bezpieczeństwo

Weryfikacja interakcji leków.
Encyklopedia leków i ziół

Ikona encklopedia leków i ziół
Wsparcie w leczeniu

Porady na czacie z Farmaceutą.

Ikona porady na czacie z farmaceutą
Newsletter

Bądź na bieżąco z DOZ.pl