Rak jelita grubego – kto może wykonać bezpłatne badania przesiewowe?

18 tysięcy osób – u tylu Polaków każdego roku diagnozuje się raka jelita grubego. Jest on drugim najczęściej występującym typem nowotworu na terenie naszego kraju (trzeci najczęściej wykrywany nowotwór wśród kobiet i czwarty wśród mężczyzn). Kto może bezpłatnie wykonać badania przesiewowe w kierunku raka jelita grubego i poddać się kolonoskopii?

1. Program badań przesiewowych w kierunku raka jelita grubego – kto może z nich skorzystać bezpłatnie? Co ze skierowaniem?
2. Na czym polega kolonoskopia w badaniu przesiewowym w kierunku raka jelita grubego? Jak się do niej przygotować?
3. Czy do kolonoskopii z narkozą należy wykonać wcześniej badania diagnostyczne?
4. Kolonoskopia wykonana w porę ratuje życie

Program badań przesiewowych w kierunku raka jelita grubego – kto może z nich skorzystać bezpłatnie? Co ze skierowaniem?

Program badań w kierunku raka jelita grubego (RJG) jest skierowany do wszystkich pacjentów w wieku od 50 do 65 lat lub młodszych – między 40. a 49. rokiem życia, jeśli w wywiadzie rodzinnym u najbliższych krewnych zdiagnozowano nowotwór jelita grubego i nie byli oni poddawani kolonoskopii przez ostatnie 10 lat.

Co ważne i o co często pytają pacjenci – czy żeby skorzystać z programu bezpłatnej kolonoskopii potrzebne jest skierowanie? Otóż nie, nie jest. Jeśli pacjent jest we właściwej grupie wiekowej lub jest obciążony wywiadem rodzinnym, wystarczy, że zgłosi się do placówki medycznej, która realizuje program. Adres takiego miejsca można znaleźć na stronie Narodowego Funduszu Zdrowia, w zakładce Programy profilaktyczne.

Na czym polega kolonoskopia w badaniu przesiewowym w kierunku raka jelita grubego? Jak się do niej przygotować?

Kolonoskopię w badaniu profilaktycznym można wykonać zarówno w znieczuleniu miejscowym z zastosowaniem żelu znieczulającego, jak i w znieczuleniu ogólnym, czyli pod wpływem narkozy. To, jak zostanie przeprowadzone badanie, zależy od wskazań medycznych.

Aby wykonać kolonoskopię, trzeba się odpowiednio przygotować i jest to warunek bezwzględny. Przed badaniem należy przede wszystkim oczyścić jelito – w tym celu stosuje się specjalnie przepisane przez lekarza środki przeczyszczające takie jak makrogole lub fosforany. O tym, w jaki sposób i jak wcześnie przed badaniem należy zacząć oczyszczać jelito, poinformuje pacjenta lekarz, który będzie kierował go na badanie, lub placówka, którą wybierze pacjent. Bardzo istotna jest także dieta przed kolonoskopią.

Kolonoskop to rodzaj wziernika, na którego końcu znajduje się kamerka. Ma on średnicę około 10 mm. Wprowadza się go do jelita przez jego końcowy odcinek, czyli odbyt. Lekarz wykonujący badanie przesuwa wziernik wzdłuż jelita, obserwując jego stan na monitorze.

Podczas kolonoskopii terapeutycznej można także:

• zrobić biopsję, czyli pobrać ewentualne wycinki błony śluzowej jelita w celu wykonania pogłębionej diagnostyki (badania histopatologiczne),
• usunąć polipy do 15 mm,
• zatamować ewentualne krwawienie,
• poszerzyć zwężenia w jelicie.

Czy do kolonoskopii z narkozą należy wykonać wcześniej badania diagnostyczne?

Według komunikatu NFZ: „świadczeniodawca realizujący program badań przesiewowych raka jelita grubego jest zobowiązany do wykonania pacjentowi niezbędnych badań diagnostycznych przed znieczuleniem, m.in. w ramach kwalifikacji pacjenta do znieczulenia”.

Wynika to z przepisów zawartych w Rozporządzeniu Ministra Zdrowia z dnia 8 września 2015 roku w sprawie ogólnych warunków umów o udzielanie świadczeń opieki zdrowotnej (paragraf 8 ust. 1. oraz paragraf 4 ust. 1).

Kolonoskopia wykonana w porę ratuje życie

Niestety, podobnie jak wiele innych chorób nowotworowych, rak jelita grubego również jest wykrywany zbyt późno. Dlaczego? Istnieją dwie najważniejsze przyczyny. Po pierwsze pacjenci wciąż boją się kolonoskopii i odkładają wykonanie badania, a po drugie rak jelita grubego przez długi czas nie daje żadnych objawów. Prawie 80% przypadków RJG diagnozowanych jest zbyt późno, a wskaźnik 5-letnich przeżyć wynosi 40%.