Garść antybiotyków na dłoni pacjenta
Arkadiusz Dąbek

Częste stosowanie antybiotyków ma związek z zapalnymi chorobami jelit

Wyniki nowego badania naukowego udowadniają, że częste stosowanie antybiotyków może zwiększać ryzyko wystąpienia chorób zapalnych jelit, takich jak choroba Leśniowskiego-Crohna i wrzodziejące zapalenie jelita grubego.  

Antybiotyki zwiększają ryzyko chorób jelit o podłożu zapalnym

Częstość występowania nieswoistych zapaleń jelit (ang. inflammatory bowel disease, IBD) nieustannie wzrasta. Już wcześniej naukowcy zauważyli, że czynniki środowiskowe, w tym stosowanie antybiotyków, mogą przyczyniać się do rozwoju IBD. Takie badania obejmowały jednak wyłącznie młodych pacjentów, nie było zatem jasne, czy sytuacja ta dotyczy również osób starszych. Tymczasem IBD to choroba dotykająca coraz większą liczbę osób w różnym wieku, również dojrzałych i seniorów – tacy chorzy często zmagają się także z innymi chorobami przewlekłymi i trudniej dobrać dla nich właściwe i skuteczne leczenie.

Naukowcy z Danii odkryli, że częste stosowanie antybiotyków może zwiększać ryzyko wystąpienia chorób zapalnych jelit u osób powyżej 40. roku życia. Korzystając z ogólnokrajowych duńskich rejestrów, w latach 2000-2018 przeanalizowano dane pochodzące od 6,1 miliona osób (nieco ponad połowę stanowiły kobiety), z czego 5,5 miliona (91%) zażywało w tym okresie co najmniej jeden antybiotyk. U 36 017 badanych zdiagnozowano wrzodziejące zapalenie jelita grubego, a u 16 881 pacjentów rozpoznano chorobę Leśniowskiego-Crohna. Największe ryzyko rozwoju zapalnego schorzenia jelit zaobserwowano 1–2 lata po ekspozycji na lek u osób, które przyjmowały 5 i więcej antybiotyków.

Ryzyko IBD jest szczególnie wysokie w przypadku dwóch klas antybiotyków

Badacze zaobserwowali, że stosowanie antybiotyków o szerokim spektrum działania, często przepisywanych w leczeniu chorób przewodu pokarmowego, wiąże się z wyższym prawdopodobieństwem wystąpienia IBD. Mowa o fluorochinolonach oraz o pochodnych nitroimidazolu. Pierwsze z wymienionych stosuje się w leczeniu zakażeń wywołanych bakteriami Gram-ujemnymi, działają one też na patogeny atypowe (takie jak Chlamydia, Mycoplasma i Legionella). Drugie działają na drobnoustroje (bakterie i pierwotniaki) beztlenowe.

Omawiane badanie miało charakter obserwacyjny, nie było więc możliwe ustalenie przyczyny zwiększonej zapadalności na zapalne choroby jelit wśród osób stosujących antybiotyki. Prawdopodobnie jest to związane ze zmianami w mikrobiomie jelitowym – z ograniczoną możliwością jego regeneracji u osób powyżej 40. roku życia. Wyniki wyraźnie sugerują natomiast, że podłożem IBD mogą być zaburzenia związane z mikrobiotą jelit.

Polecane dla Ciebie

Jak objawiają się choroby zapalne jelit?

Choroba zapalna jelit (IBD) to termin używany głównie w kontekście dwóch schorzeń: wrzodziejącego zapalenia jelita grubego i choroby Leśniowskiego-Crohna. Przewlekły stan zapalny (najczęściej wyściółki jelita grubego bądź jelita cienkiego), który jest dla tych stanów charakterystyczny, powoduje uszkodzenie przewodu pokarmowego. Przyczyny tych chorób są złożone, wśród nich znajdują się czynniki genetyczne, środowiskowe (np. dieta, palenie papierosów, stosowanie niektórych leków) oraz immunologiczne (nieprawidłowa reakcja układu odpornościowego na drobnoustroje zasiedlające jelita).

Objawy, które występują zarówno w chorobie Leśniowskiego-Crohna, jak i przy wrzodziejącym zapaleniu jelita grubego to:

  • utrzymująca się biegunka lub biegunka występująca na przemian z zaparciami,
  • bóle brzucha,
  • krwawienie z odbytu i/lub krew w stolcu,
  • zmniejszenie apetytu,
  • niezamierzona utrata masy ciała,
  • ogólne osłabienie.
Oprócz objawów ze strony przewodu pokarmowego IBD mogą towarzyszyć m.in. bóle stawów, bolesne guzki skórne (rumień guzowaty), zapalenie błony naczyniowej oka, afty w jamie ustnej, osteoporoza.
  1. A. S. Faye, K. H. Allin, A. T. Iversen i in., Antibiotic use as a risk factor for inflammatory bowel disease across the ages: a population-based cohort study, BMJ Journals [online] https://gut.bmj.com/content/early/2023/01/03/gutjnl-2022-327845 [dostęp:] 18.01.2023.
  2. A. Gallagher, Study: Frequent use of antibiotics shows link to IBD, Pharmacy Times [online] https://www.pharmacytimes.com/view/study-frequent-use-of-antibiotics-shows-link-to-ibd [dostęp:] 18.01.2023.
  3. Y.-Z. Zhang, Y.-Y. Li, Inflammatory bowel disease: Pathogenesis, „World Journal of Gastroenterology” 2014, nr 20(1), s. 91-99.

Twoje sugestie

Dokładamy wszelkich starań, aby podane zdjęcie i opis oferowanych produktów były aktualne, w pełni prawidłowe oraz kompletne. Jeśli widzisz błąd, poinformuj nas o tym.

Zgłoś uwagi Ikona

Polecane artykuły

  • Probiotyki i kiszonki lekiem na halitozę

    Najnowsze badania nad problemem halitozy pokazują, że stosowanie probiotyków w formie bakterii Gram-dodatnich może pomóc w walce z tą przykrą przypadłością. Czy drobnoustroje probiotyczne rozwiązują problem raz na zawsze?

  • Zniekształcenia poznawcze – co to takiego? Geneza, rodzaje

    Zniekształcenia poznawcze to wyolbrzymione schematy myślowe, które fałszują rzeczywistość i sprawiają, że postrzegamy ją w sposób zdeformowany. Doświadcza ich każdy człowiek, jednak jeśli pojawiają się zbyt często lub utrzymują się przez długi czas, mogą prowadzić do występowania stanów lękowych czy zaburzeń nastroju.

  • Leczenie endometriozy zastrzykiem raz w miesiącu – co wiemy o tej metodzie?

    Endometrioza dotyka na całym świecie około 10% kobiet w wieku rozrodczym. Patogeneza tej choroby polega na tym, że tkanka podobna do endometrium lub wyściółki macicy rośnie poza macicą, powodując silny ból miesiączkowy i obfite krwawienie, a u niektórych bezpłodność. Dostępne terapie mogą pomóc złagodzić objawy, jednak obecnie nie ma lekarstwa na endometriozę. Nowe badania wykazały, że comiesięczne zastrzyki przeciwciał zmniejszają zmiany chorobowe, tkankę bliznowatą i zrosty narządów u małp z endometriozą.

  • Badania przesiewowe raka piersi – mammografia 3D lepsza niż skan 2D. Przegląd najnowszych doniesień

    W dużym badaniu obejmującym ponad milion kobiet naukowcy porównali skuteczność mammografii 2D i mammografii z tomosyntezą 3D w wykrywaniu raka piersi. Odkryli, że mammografia 3D była znacznie skuteczniejsza niż mammografia 2D. Czy standard profilaktyki raka piersi właśnie uległ zmianie?

  • Spożycie soli może mieć inny wpływ na mężczyzn i kobiety

    Nadciśnienie krwi dotyka około 1,28 miliarda dorosłych na całym świecie. Jeśli ciśnienie krwi nie jest prawidłowo kontrolowane, może zwiększać ryzyko chorób serca, mózgu i nerek. Jedną z powszechnych, ale mniej znanych przyczyn nadciśnienia tętniczego jest nadwrażliwość na sól, czyli sytuacja, w której organizm nie wydala jej nadmiaru. Ostatni przegląd badań nad tym tematem wykazał, że kobiety w każdym wieku są bardziej wrażliwe kardiologicznie na spożycie soli niż mężczyźni. Zjawisko to może mieć wpływ na kontrolę ciśnienia krwi.

  • 5 sposobów na puszące się włosy

    Puszące się włosy to zmora wielu kobiet. U części z nich odstające, trudne do ujarzmienia kosmyki są wynikiem specyficznej budowy włosa. W większości przypadków szorstkie, matowe, przesuszone włosy to jednak wynik niewłaściwej pielęgnacji i częstego stosowania prostownicy lub wykonywania zabiegów fryzjerskich, np. rozjaśniania. Podpowiadamy, jak wygładzić puszące się włosy – poznaj 5 skutecznych sposobów.

  • „Zawał ucha” – co to jest? Jak się objawia?

    Terminem „zawał ucha” określa się objawy towarzyszące niedokrwieniu w obrębie naczyń krwionośnych ucha wewnętrznego. Pojawiają się wówczas nagłe, zazwyczaj jednostronne, dolegliwości – upośledzenie słuchu, uczucie pełności w uchu, szumy, zawroty głowy.

  • Jak radzić sobie z suchą skórą? Porady dermatologów

    Stosowanie tej samej rutyny pielęgnacyjnej przez cały rok może nie działać tak dobrze, gdy na przykład spada wilgotność. Bez przemyślanej zmiany w sposobie pielęgnacji skóry, suche powietrze może sprawić, że np. drobne linie czy zmarszczki będą bardziej widoczne. Sucha, swędząca skóra może się łuszczyć, pękać, a nawet krwawić. Jak sobie z nią radzić i właściwie pielęgnować?

Porozmawiaj z farmaceutą
Infolinia: 800 110 110

Zadzwoń do nas jeśli potrzebujesz porady farmaceuty.
Jesteśmy dla Ciebie czynni całą dobę, 7 dni w tygodniu, bezpłatnie.

Pobierz aplikację mobilną Pobierz aplikację mobilną Doz.pl

Ikona przypomnienie o zażyciu leku.
Zdarza Ci się ominąć dawkę leku?

Zainstaluj aplikację. Stwórz apteczkę. Przypomnimy Ci kiedy wziąć lek.

Dostępna w Aplikacja google play Aplikacja appstore
Dlaczego DOZ.pl
Niższe koszta leczenia

Darmowa dostawa do Apteki
Bezpłatna Infolinia dla Pacjentów.

ikona niższe koszty leczenia
Bezpieczeństwo

Weryfikacja interakcji leków.
Encyklopedia leków i ziół

Ikona encklopedia leków i ziół
Wsparcie w leczeniu

Porady na czacie z Farmaceutą.
E-wizyta z lekarzem specjalistą.

Ikona porady na czacie z farmaceutą
Newsletter

Bądź na bieżąco z DOZ.pl

Ważne: Użytkowanie Witryny oznacza zgodę na wykorzystywanie plików cookie. Szczegółowe informacje w Regulaminie.

Zamnij