Bóle miednicy – przyczyny, diagnostyka, leczenie bólu miednicy

Bóle miednicy – gdzie znajduje się miednica?

Miednica jest strukturą kostną przypominającą pierścień. Jest elementem łączącym szkielet kończyn dolnych z kręgosłupem, stanowi ogniwo pośrednie oraz część szkieletu osiowego. Wspólnie z kręgosłupem umożliwia utrzymywanie pionowej postawy ciała. To we wnętrzu miednicy znajdują się narządy, takie jak pęcherz moczowy oraz pozostałe elementy układu moczowo-płciowego. Dysfunkcje w jej obrębie mogą generować silne dolegliwości bólowe oraz być oznaką bardzo groźnych przypadłości. 

Bóle miednicy – przyczyny

Istnieje co najmniej kilka rodzajów różnych schorzeń mogących generować bóle miednicy. Przewlekłe dolegliwości wynikają zazwyczaj z więcej niż jednej przyczyny.

Niejednokrotnie specjaliści wymieniają podrażnienie okolicznych nerwów jako czynnik sprzyjający występowaniu bólu w tej okolicy. Przyczyny dolegliwości w okolicy miednicy są odmienne u kobiet i u mężczyzn.

Bóle miednicy u kobiet

Niektóre przyczyny bólu w miednicy w przypadku kobiet są normalne, nie ma wówczas powodu do obaw, są to m.in. skurcze menstruacyjne czy dolegliwości związane z owulacją. Istnieje jednak grupa pewnych schorzeń, które mogą być niebezpieczne. Ma to miejsce w szczególności wtedy, gdy schorzenia nie są poddawane leczeniu przez długi czas. Wśród chorób, które występują u kobiet i mogą wywoływać dolegliwości w obrębie miednicy wyróżnione są:

• ciążę pozamaciczną, poronienie oraz inne stany patologii ciąży,
• wewnątrzmaciczną śmierć płodu,
• endometriozę, adenomiozę,
• bolesne miesiączkowanie,
• rak jajnika,
• torbiele jajników,
• chorobę zapalną miednicy,
• mięśniaki macicy,
• wulwodynię,
• zespół bólowy miednicy mniejszej.

Należy zaznaczyć, że jest to jedynie grupa najczęściej wymienianych w badaniach schorzeń mogących dawać objawy w obrębie miednicy. Lista możliwych przyczyn jest dużo szersza i nie sposób wymienić wszystkich patologii. 

Ból miednicy w ciąży

Do najczęstszych przyczyn bólu miednicy w ciąży zalicza się rozejście spojenia łonowego. Jest to przypadłość, która dotyka kobiety zazwyczaj w III trymestrze ciąży. Powodem są zmiany hormonalne oraz narastające obciążenie, które wpływa niekorzystnie na organizm kobiety. Kolejną możliwą przyczyną może być ból lędźwiowo-miedniczny. Jest on związany z ciążą i dzieli się na ból odcinka lędźwiowego, ból obręczy miednicznej lub też postać mieszaną. Mechanizm powstawania jest bardzo złożony i przyczynia się do znacznego pogorszenia jakości życia. Jako jeden z czynników podaje się sztywność stawów i połączeń w obrębie miednicy oraz nieprawidłowe mechanizmy dźwigniowe.

Bóle miednicy u mężczyzn

Najczęstsze przyczyny bólu miednicy u mężczyzn to:

• zapalenie wyrostka robaczkowego,
• rak jelita grubego,
• zaparcia,
• niedrożność jelit,
• zespół drażliwego jelita,
• choroba Leśniowskiego-Crohna,
• zapalenie uchyłków,
• fibromialgia,
• przepuklina pachwinowa,
• zakażenie dróg moczowych,
• zespół bolesnego pęcherza,
• kamienie nerkowe,
• przemoc fizyczna lub seksualna, jakiej doświadczył pacjent w przeszłości,
• dysfunkcje prostaty,
• tętniak rozwarstwiający aortę,
• choroby zakrzepowo-zatorowe,
• dysfunkcje więzadeł oraz mięśni miednicy.

Niektóre wyżej wymienionych chorób nie są oczywiście zarezerwowane wyłącznie dla mężczyzn. Zazwyczaj jednak w przypadku bólu miednicy rozpatruje się możliwe przyczyny w oparciu o najbardziej prawdopodobne czynniki. W badaniach naukowych można odnaleźć kategoryzację, która uwzględnia płeć. 

Bóle miednicy – diagnostyka

Postawienie ostatecznego rozpoznania w przypadku bólu miednicy może być trudne, dzieje się tak ze względu na dużą liczbę możliwych przyczyn dolegliwości. Często konieczna się diagnostyka u wielu specjalistów, najczęściej są to: gastroenterolog, ginekolog, urolog, internista, fizjoterapeuta uroginekologiczny.

Podczas procesu diagnostycznego stosuje się wywiad, testy, ocenę postawy, sposobu poruszania, ustawienia miednicy. W dalszej kolejności po skorelowaniu z dolegliwościami, o których informuje pacjent stosuje się poszerzoną diagnostykę. Wykorzystuje się w tym celu badania laboratoryjne oraz wszystkie dostępne formy obrazowania, jak np. RTG, USG, TK czy MRI miednicy. O potrzebie konkretnej procedury diagnostycznej decyduje oczywiście specjalista. 

Bóle kostne miednicy – fizjoterapia

Rolą fizjoterapeuty uroginekologicznego w bólach miednicy jest trafne zdiagnozowanie przyczyny oraz opracowanie planu usprawniania. Najczęściej są to programy ćwiczeń połączonych z technikami relaksacyjnymi, których zadaniem jest zbalansować i przywrócić równowagę mięśniom dna miednicy. Obecnie wykorzystuje się bardzo wiele różnych metod i uznanych środków fizjoterapeutycznych, jak np. suche igłowanie, terapia czaszkowo-krzyżowa, terapia manualna, terapia powięziowa czy osteopatia. Kluczowe wydaje się być zmniejszenie dolegliwości bólowych oraz nauka w radzeniu sobie ze stresem, co jest szczególnie ważne u osób borykających się z przewlekłym bólem. Umysł odgrywa potężną rolę w postrzeganiu bólu. Warto w przypadku opisywanych dolegliwości skorzystać także ze wsparcia psychoterapeuty, psychologa, który pomoże uporać się z lękiem i bardzo często towarzyszącą wspomnianym schorzeniom depresją.

Samodzielnie w domu należy dbać o prawidłową pozycję podczas wykonywania czynności codziennych oraz unikać generowania dużego ciśnienia wewnątrz jamy brzusznej, co ma miejsce np. podczas dźwigania ciężkich przedmiotów. Nie należy wstrzymywać zbyt długo moczu. W diecie należy uwzględnić błonnik i unikać produktów wysokoprzetworzonych.