Jęczmień na oku – co stosować, ile trwa, czy jest zaraźliwy?
Katarzyna Gmachowska

Jęczmień na oku – co stosować, ile trwa, czy jest zaraźliwy?

Jęczmień jest bakteryjnym zakażeniem gruczołów znajdujących się w powiece. Do objawów jęczmienia zalicza się ból oka, obrzęk, zaczerwienienie, świąd oraz łzawienie. Jęczmień oka zazwyczaj ustępuje samoistnie i nie pozostawia blizn. W przypadku przejścia jęczmienia w przewlekły stan zapalny (tzw. gradówka) zaleca się leczenie chirurgiczne.  

Jęczmień na oku – jak powstaje? Gdzie może się pojawić? 

Jęczmień (łac. hordeolum) jest ostrym zakażeniem powieki, które występuje dość często zwłaszcza u dzieci, osób z chorobami przewlekłymi prowadzącymi do obniżenia odporności oraz w przypadku nieprzestrzegania higieny osobistej. Stan zapalny brzegu powieki pojawia się po wniknięciu bakterii, najczęściej gronkowca złocistego, do mieszka włosowego rzęs. Dochodzi wówczas do zaczopowania ujścia mieszków włosowych oraz rozwoju zakażenia w gruczołach łojowych Zeissa lub gruczołach rzęskowych Molla. 

Wyróżnia się dwa rodzaje jęczmienia: 

  • jęczmień zewnętrzny (na powiece, „pod okiem”) – zmiana skórna powstaje na zewnętrznej stronie powieki i ma postać czerwonej, bardzo bolesnej plamki. Następnie dochodzi do rozwoju obrzęku i wytworzenia żółtego czopu, który po kilku dniach samoistnie pęka i goi się.  
  • jęczmień wewnętrzny („w oku”) – powstaje na skutek gronkowcowego zapalenia gruczołów tarczkowych (Meiboma). Zmiana lokalizuje się na wewnętrznej stronie powieki, przez co jest mało widoczna bez wcześniejszego uniesienia powieki.  

Jęczmień może występować jako pojedyncza lub mnoga zmiana skórna na powiece. Niekiedy występuje obustronnie. 

Jęczmień oka a gradówka  

Jęczmień, który nie jest prawidłowo leczony, może prowadzić do powstania gradówki (łac. chalazion), czyli przewlekłego zapalenia gruczołów tarczkowych. Gradówka ma postać zgrubienia na powiece, często przypomina jęczmień. Jednakże cechą odróżniającą gradówkę od jęczmienia jest brak bólu w przypadku gradówki.

Gradówki, zwłaszcza u dzieci, mają tendencję do samoistnego zanikania. W początkowym etapie leczenia gradówki stosuje się ciepłe okłady oraz maści z antybiotykami. W przypadku niepowodzenia metod zachowawczych zaleca się zabieg chirurgiczny polegający na nacięciu powieki i wyczyszczeniu wnętrza zmiany.  

Czy jęczmień jest niebezpieczny dla wzroku? 

Jęczmień zazwyczaj ma samoograniczający przebieg i rzadko powoduje groźne powikłania. Prawidłowo leczony jęczmień nie powoduje zaburzeń widzenia, chyba że dojdzie do rozwoju dużego obrzęku powieki.  

Czy jęczmień jest zakaźny i czy może nawracać? 

Jęczmień jest zmianą skórną wywołana poprzez zakażenie o etiologii bakteryjnej, dlatego też w przypadku nieprzestrzegania zasad higieny, zwłaszcza rąk, może dojść zakażenia osób z otoczenia. Ponadto jęczmień może nawracać, często pomimo prawidłowo prowadzonego leczenia.  

Jęczmień oka – jak wygląda i jak się objawia?  

Jęczmień jest bolesną, obrzękniętą, odgraniczoną od otoczenia zmianą skórną w kształcie ziarna zboża, skąd nazwa choroby. Wyczuwalnemu guzkowi skórnemu towarzyszy zaczerwienienie. Pierwszym objawem rozwijającego się zakażenia bakteryjnego powieki zazwyczaj jest obrzęk i zaczerwienienie powieki. Następnie tworzy się ropny czop koloru żółtawego, któremu towarzyszy ból w okolicy oka, powiększenie węzłów chłonnych oraz nieznacznie podwyższona temperatura ciała. Jęczmieniowi często towarzyszy nasilony świąd powieki oraz łzawienie.  

Polecane dla Ciebie

Przyczyny powstawania jęczmienia na oku – od czego się robi? 

Do przyczyn powstania jęczmienia zalicza się: 

  • zakażenie (Staphylococcus aureus albo Staphylococcus epidermidis), 
  • brak należytej higieny rąk, częste pocieranie oczu rękoma, stosowanie wspólnych przyborów toaletowych i ręczników, 
  • choroby przewlekłe, takie jak cukrzyca, trądzik różowaty, niedobory odporności, AIDS,
  • stosowanie leków immunosupresyjnych,
  • przewlekłe zapalenie brzegów powiek, 
  • łojotokowe zapalenie skóry, 
  • choroby nowotworowe, 
  • używanie soczewek kontaktowych, nieprawidłowa higiena podczas demakijażu oczu, 
  • długotrwałe przebywanie w zanieczyszczonym powietrzu, smog.  

Jęczmień na oku – ile trwa i jak przebiega? 

Jęczmień zazwyczaj trwa około 7–10 dni. Początkowo tworzy się bolesny obrzęk powieki i guzek zapalny. Widoczne jest zaczerwienienie skóry lub błony śluzowej. Następnie pojawia się żółtawy czop ropny, który przebija skórę i zasycha. Jęczmieniowi często towarzyszy nasilony świąd powiek, łzawienie oczu oraz powiększenie sąsiednich węzłów chłonnych. Zdarza się, że zmiany nawracają. Jęczmień nie pozostawia blizn po zagojeniu.  

Jęczmień u dziecka  

Jęczmień jest częstą dolegliwością oka u dzieci. Wynika to z faktu brudnych rąk i przenoszenia zakażeń. Jęczmień u dzieci najczęściej ustępuje samoistnie i nie wymaga specjalistycznego leczenia. W przypadku dużego obrzęku powieki może dojść do ograniczenia pola widzenia. Dzieci zazwyczaj skarżą się na ból oka i świąd.  

Jęczmień w ciąży  

Ciąża predysponuje do rozwoju jęczmienia ze względu na osłabienie układu odpornościowego. Postępowanie w leczeniu jęczmienia u kobiet w ciąży jest takie samo jak w pozostałych przypadkach. Ważna jest profilaktyka, czyli częste mycie rąk, prawidłowa higiena okolicy oczu oraz dbanie o higienę osobistą.  

Leczenie jęczmienia oka – kiedy należy udać się do lekarza? 

Jęczmień zazwyczaj ustępuje samoistnie i nie wymaga specjalistycznego leczenia. Do podstawowych metod łagodzenia objawów jęczmienia zalicza się stosowanie ciepłych okładów oraz delikatnego masażu, który ułatwia usunięcie zalegającej wydzieliny w guzku zapalnym. Masować należy w kierunku ujścia gruczołów na krawędzi powieki, czyli: powiekę górną z góry do dołu, a powiekę dolną w górę.

Ciepłe okłady można wykonać za pomocą kompresów, pojemników z ciepłą wodą. Należy pamiętać o wcześniejszym dokładnym umyciu przedmiotów stosowanych do ciepłych okładów.  

Skuteczność popularnej i znanej metody pocierania jęczmienia obrączką wynika z faktu, że podczas masażu obrączką dochodzi udrożnienia ujść gruczołów i szybszego usunięcia zalegającej wydzieliny.  

Rozpoznanie jęczmienia stawia się na podstawie dokładnego wywiadu oraz oglądania zmiany na powiece. Leczenie polega na stosowaniu masaży oraz maści do oka lub kropli zawierających antybiotyki. W przypadku przejścia jęczmienia w postać przewlekłą, czyli gradówkę, zaleca się leczenie chirurgiczne, polegające na usunięciu zmiany. 

Pilna konsultacja jest wskazana w następujących przypadkach jęczmienia, gdy towarzyszą mu:: 

  • silny obrzęk oka, 
  • zaburzenia widzenia, 
  • gorączka, 
  • utrzymywanie się zmiany powyżej 10 dni,  
  • powiększenie węzłów chłonnych.  

Domowe sposoby na jęczmień  

Jęczmień zazwyczaj jest samoograniczającą dolegliwością, dlatego początkowo można próbować domowych sposobów do łagodzenia bólu, obrzęku oraz przyspieszających usunięcie zalegającej wydzieliny. W większości przypadków nie jest konieczne stosowanie antybiotyków.  

Do domowych sposobów pomocnych w leczeniu jęczmienia zalicza się: 

  • ciepłe okłady, 
  • masaże (przed ich wykonaniem warto dokładnie umyć i zdezynfekować ręce lub użyć jednorazowych rękawiczek),
  • dbanie o higienę oczu,
  • można zastosować okłady z kompresów nasączonych naparem z rumianku, zielonej herbaty czy nagietka,
  • częste mycie rąk, pranie ręczników oraz regularna zmiana pościeli,
  • unikanie stosowania kosmetyków takich jak kredka do oczu czy tusz, 
  • nie zaleca się wyciskania jęczmienia czy zdrapywania czopa ropnego.  

Jak zapobiegać powstawaniu jęczmienia? 

Profilaktyka jęczmienia polega na przestrzeganiu zasad higieny, unikaniu dotykania okolicy twarzy brudnymi rękoma, leczenie przewlekłego zapalenia brzegów powiek. Do prawidłowej higieny brzegów powiek zalicza się codzienne oczyszczanie brzegów powiek specjalnymi, jałowymi gazikami nasączonymi preparatami przeznaczonymi do pielęgnacji powiek, codzienny masaż powiek oraz stosowanie ciepłych okładów. W trakcie trwania aktywnego zakażenia powieki zaleca się rezygnację ze stosowania soczewek kontaktowych. 

  1. K. Antoniak, Farmakoterapia zakażeń bakteryjnych narządu wzroku, "Postępy Farmakoterapii", nr 65 (2) 2009. 
  2.  B. Bowling, Okulistyka kliniczna, Wydawnictwo Edra Urban & Partner, Wrocław 2017.  
  3. M. H. Niżankowska, Okulistyka. Podstawy kliniczne, Wydawnictwo PZWL, 2007. 

Twoje sugestie

Dokładamy wszelkich starań, aby podane zdjęcie i opis oferowanych produktów były aktualne, w pełni prawidłowe oraz kompletne. Jeśli widzisz błąd, poinformuj nas o tym.

Zgłoś uwagi Ikona

Polecane artykuły

  • Jak powstaje nowotwór?

    Nowotwory są główną przyczyną zgonów na świecie. Szacuje się, że w Polsce choruje na nie ponad milion osób, a ok. 100 tys. umiera. Niestety, statystyki te z roku na rok są coraz mniej optymistyczne. Jak powstaje nowotwór? Czy da się zapobiec jego rozwojowi?

  • Gorączka plamista Gór Skalistych – przyczyny, objawy, leczenie

    Dla przeciętnego Polaka gorączka plamista Gór Skalistych brzmi niezwykle egzotycznie. Nie da się ukryć, że choroba w Polsce jest bardzo rzadko spotykana. Zagrożenie jest jednak realne, zwłaszcza dla osób, które podróżują do Stanów Zjednoczonych.

  • WZW C – przyczyny, objawy, czynniki ryzyka wirusowego zapalenia wątroby typu C

    Wirusowe zapalenie wątroby typu C (HCV) to choroba wywołana przez wirusa zapalenia wątroby typu C. Choroba ta jest często nazywana „cichym zabójcą”, ponieważ wczesne stadium infekcji często nie daje objawów, a osoba zakażona może przez wiele lat nie wiedzieć, że jest chora. Wirusowe zapalenie wątroby typu C może prowadzić do poważnych powikłań, takich jak marskość wątroby, rak wątrobowokomórkowy i niewydolność wątroby, jeśli nie zostanie zdiagnozowane i leczone na czas. Objawy wirusowego zapalenia wątroby typu C mogą obejmować zmęczenie, utratę apetytu, nudności i wymioty, bóle brzucha, ciemny mocz, żółtaczkę, świąd skóry czy bóle stawów.

  • Perforacja jelita – przyczyny, objawy, leczenie

    Perforacja jelita to bardzo poważne schorzenie, które wymaga natychmiastowej interwencji lekarskiej. Nieleczone może doprowadzić do śmierci. Jak rozpoznać przedziurawione jelito i co jest jego przyczyną? Jak wygląda leczenie i czy może się objeść bez interwencji chirurga?

  • Chłoniak – objawy, leczenie, rokowania i rodzaje nowotworu układu chłonnego

    Chłoniakiem określa się nieprawidłowy rozrost tkanki limfatycznej. Jednoznaczne wyjaśnienie pochodzenia chłoniaków i przyczyn ich występowania nadal pozostaje wyzwaniem dla współczesnej medycyny. Podstawą leczenia wszystkich rodzajów chłoniaków jest chemioterapia.

  • By-passy, czyli pomostowanie aortalno-wieńcowe – na czym polega ten zabieg?

    Pojęcie by-passów, używane często w środowisku medycznym, nadal nie jest do końca jasne dla reszty społeczeństwa. Pomostowanie aortalno-wieńcowe umożliwia doprowadzenie krwi do serca, co jest szczególnie istotne w przypadku m.in. zablokowania tętnic wieńcowych przez blaszki miażdżycowe.

  • Jak odchudzić dziecko? Praktyczne porady dietetyka

    Statystyki w kwestii nadwagi i otyłości u dzieci i młodzieży pogarszają się z roku na rok. Coraz więcej dzieci w Polsce boryka się ze zbyt wysoką masą ciała. Jako rodzice chcemy jak najlepiej dla swoich pociech, dlatego zaczynamy wyszukiwać informacje dotyczące odchudzania dzieci. Jak poradzić sobie z nadwagą lub otyłością dziecka? Jakie kroki warto podjąć w tym kierunku? I ostatnie – czy dzieci powinno się odchudzać?

  • Jak wyleczyć nużeńca? Leki, suplementy, domowe sposoby na nużycę

    Nużeniec jest pasożytem należącym do roztoczy. Jest niewidoczny gołym okiem, ponieważ ma bardzo niewielkie rozmiary. Gatunki bytujące na człowieku to: nużeniec ludzki oraz nużeniec krótki. Liczba osób zarażonych wzrasta wraz z wiekiem. Nawet ponad 80% osób powyżej 70. roku życia może być zarażonych nużeńcem.

Porozmawiaj z farmaceutą
Infolinia: 800 110 110

Zadzwoń do nas jeśli potrzebujesz porady farmaceuty.
Jesteśmy dla Ciebie czynni całą dobę, 7 dni w tygodniu, bezpłatnie.

Pobierz aplikację mobilną Pobierz aplikację mobilną Doz.pl

Ikona przypomnienie o zażyciu leku.
Zdarza Ci się ominąć dawkę leku?

Zainstaluj aplikację. Stwórz apteczkę. Przypomnimy Ci kiedy wziąć lek.

Dostępna w Aplikacja google play Aplikacja appstore
Dlaczego DOZ.pl
Niższe koszta leczenia

Darmowa dostawa do Apteki
Bezpłatna Infolinia dla Pacjentów.

ikona niższe koszty leczenia
Bezpieczeństwo

Weryfikacja interakcji leków.
Encyklopedia leków i ziół

Ikona encklopedia leków i ziół
Wsparcie w leczeniu

Porady na czacie z Farmaceutą.
E-wizyta z lekarzem specjalistą.

Ikona porady na czacie z farmaceutą
Newsletter

Bądź na bieżąco z DOZ.pl

Ważne: Użytkowanie Witryny oznacza zgodę na wykorzystywanie plików cookie. Szczegółowe informacje w Regulaminie.

Zamnij