Jęczmień u dziecka – przyczyny, objawy, leczenie i domowe sposoby

Jęczmień w oku u dziecka może się pojawić, gdy nie przestrzega ono prawidłowej higieny rąk, a także przez mikrourazy oka, np. nadmierne pocieranie powieki. Choć jęczmień u dziecka zwykle nie wymaga zastosowania specjalnego leczenia, to zupełny brak reakcji może przyczynić się do powstania jego przewlekłej postaci tzw. gradówki. Co zatem robić, gdy u dziecka pojawi się jęczmień?

Jęczmień to zmiana powieki najczęściej powodowana przez gronkowca złocistego i ma postać ropnego guzka. Po jego pęknięciu dochodzi do wydostania się ropnej wydzieliny. Podstawą leczenia jęczmienia są ciepłe, sterylne okłady i masaż. Trzeba pamiętać, aby samodzielnie nie usuwać czopa ropnego – należy poczekać na jego samoistne pęknięcie. Jęczmienie najczęściej występują u dzieci oraz u osób z niedoborami odporności lub cukrzycą.  

Jęczmień u dziecka – rodzaje i przyczyny  

Jęczmień (hordeolum) to ropne zakażenie, najczęściej wywoływane przez gronkowca złocistego (Staphylococus aureus). Ze względu na lokalizację zmiany na powiece można wyróżnić dwa typy jęczmienia u dziecka: wewnętrzny i zewnętrzny. Jęczmień wewnętrzny (hordeolum internum) powstaje w wyniku zakażenia gruczołów tarczkowych Meiboma i ma postać ropnego guzka wewnątrz powieki. Natomiast jęczmień zewnętrzny (hordeolum externum) dotyczy gruczołów Zeissa i Molla i występuje najczęściej w postaci pojedynczej zmiany na powiece. Jęczmień może być zmianą pojedynczą lub mnogą, może także nawracać.  

Do czynników zwiększających ryzyko wystąpienia jęczmienia u dziecka należą: nieprawidłowa higiena np. rzadkie mycie rąk, nadmierne pocieranie powieki, stosowanie soczewek kontaktowych bez prawidłowej higieny przy ich zakładaniu, przebywanie w zadymionych pomieszczeniach lub kontakt z substancjami chemicznymi.

Jęczmień na oku u dziecka – objawy 

Jęczmień u dziecka ma postać twardego guzka na powiece, z pojawiającym się po kilku dniach żółtym lub mlecznym czubkiem. Najczęściej po około tygodniu jęczmień zasycha lub pęka samoistnie, uwalniając ropną wydzielinę. Jeszcze przed pojawieniem się grudki dziecko może odczuwać pieczenie lub ból powieki. 

 Do najczęstszych objawów jęczmienia u dzieci należą: 

• obrzęk, ból i zaczerwienienie powieki, 
• grudka z ropą na powiece lub pod nią, 
• światłowstręt, 
• łzawienie, swędzenie oka. 

Niekiedy w przebiegu jęczmienia mogą wystąpić także objawy ogólne, takie jak: gorączka, powiększenie węzłów chłonnych przyusznych i złe samopoczucie.  

Czy jęczmień u dziecka jest groźny?  

Niekiedy jęczmień u dzieci może przejść w postać przewlekłą, tworząc tzw. gradówkę (chalazion) – bezbolesną zmianę o charakterze ziarniniaka tłuszczowego. Gradówkę leczy się chirurgicznie poprzez usunięcie zmiany. Zdarza się również, że proces ropny może się rozprzestrzenić do oczodołu, co powoduje objawy ropowicy tkanek oczodołu, zakrzepowe zapalenie zatoki jamistej, zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych lub ropni wewnątrzczaszkowych. Choroby te należą do stanów zagrażających życiu i wymagają pilnego leczenia dożylnego antybiotykami w szpitalu.  

Do objawów alarmujących, wymagających pilnej konsultacji okulistycznej, należą: 

• zaburzenia widzenia, 
• obrzęk całego oka, 
• gorączka lub powiększenie węzłów chłonnych, 
• wypadanie rzęs, 
• silny ból, 
• bóle głowy, złe samopoczucie. 

Co robić, gdy u dziecka pojawi się jęczmień?

Rozpoznanie jęczmienia u dzieci stawia się na podstawie objawów klinicznych. Zazwyczaj nie jest wymagane wdrożenie leczenia antybiotykami. W przypadku jęczmienia u dziecka należy pamiętać, aby nie przekłuwać ropnej grudki, trzeba czekać na samoistne pęknięcie i uwolnienie się treści ropnej.

W łagodzeniu objawów i przyspieszeniu ustępowania jęczmienia u dzieci pomocne mogą być ciepłe okłady wykonywane 3-4 razy dziennie przez 15 minut. Ważne, aby okłady były stosowane w jałowym gaziku. Można do nich wykorzystać butelkę z ciepłą wodą zawiniętą w jałowy gazik, wyparzoną wcześniej ciepłą łyżeczkę lub ugotowane na twardo, ciepłe jajko owinięte jałową gazą. Ustępowaniu jęczmienia sprzyjają także delikatne masaże zmienionego miejsca.

Jak zapobiegać powstawaniu jęczmienia u dzieci?  

W zapobieganiu nawrotom jęczmienia u dzieci podstawowym postępowaniem jest odpowiednie oczyszczanie i pielęgnacja brzegów powiek. Istotne jest, aby codziennie oczyszczać powieki preparatami specjalnie do tego przeznaczonymi, można stosować ciepłe okłady na oczy, aby upłynnić zalegającą wydzielinę. Warto także uczulić dziecko na to, aby po powrocie z dworu czy zabawie ze zwierzętami, umyło ręce. Należy także zrezygnować z noszenia soczewek kontaktowych, które mogą być źródłem ponownych zakażeń.