Zaburzenia mikrobiomu mogą przyczynić się do rozwoju raka piersi

Czym jest dysbioza jelitowa?

Dysbioza to zaburzenia równowagi, składu i funkcjonowania mikroflory jelitowej. Zaburzony mikrobiom występuje u wielu osób i jest związany ze stosowaniem antybiotyków, otyłością czy nieprawidłową dietą. Taki stan nazywany jest "matką chorób”, dlatego że może przyczyniać się do rozwoju wielu różnych chorób, począwszy od zapalenia jelit po choroby neurodegeneracyjne i nowotwory.

Zaburzenia mikrobiologiczne wiążą się podwyższonym ryzykiem raka piersi

Nowotwory piersi zbierają ogromne żniwo w ostatnich latach i są jedną z głównych przyczyn umieralności z powodu raka wśród kobiet. Szacuje się, że na całym świecie choroba dotyka jedną na osiem pań.

Zdefiniowanie specyficznych drobnoustrojów u pacjentów z nowotworem piersi może mieć wpływ na przyszły rozwój diagnostyki i opracowanie nowych metod leczenia choroby.

Rak piersi a hormony

Znaczna część przypadków raka piersi wiąże się z powstaniem guzów nowotworowych, które mają receptory hormonalne, ich wzrost napędzany jest przez estrogeny, androgeny lub gonadotropiny przysadkowe. Hormony nie inicjują bezpośrednio kancerogenezy, ale mogą być jej stymulatorami.

Metabolizm estrogenów zachodzi w wątrobie, gdzie są one sprzęgane i wydzielane do światła przewodu pokarmowego wraz z żółcią. Są tam też dekoniugowane przez bakteryjną beta-glukuronidazę, a następnie jako wolne estrogeny ponownie wchłaniane przez tkanki lub uwalniane do krwiobiegu. Za pośrednictwem mechanizmu krążenia jelitowo-wątrobowego estrogeny są rozprowadzane do różnych narządów, w tym piersi.

Dekoniugacja przeprowadzana jest głównie enzym, który uczestniczy w rozkładaniu cukrów złożonych. Jego aktywność można modulować poprzez dietę, która wpływa na mikrobiotę jelitową. Doprowadzenie do zablokowania wydzielania enzymu może spowodować obniżenie stężenie aktywnych estrogenów w krwiobiegu, a tym samym zmniejszyć ryzyko wystąpienia zachorowania na nowotwór piersi.

Zaburzenia mikrobiomu gruczołu sutkowego 

Mikrobiota istnieje także w tkance gruczołu sutkowego. Naukowcy z Johns Hopkins Kimmel Cancer Center zaobserwowali, że populacja drobnoustrojów gruczołu sutkowego zdrowych kobiet była inna niż u pacjentek, u których stwierdzono raka piersi. Naukowcy wskazują, że niektóre bakterie mogą być związane z rozwojem nowotworów piersi i różnymi reakcjami pacjentek na terapię.

Bakterie te mogą kolonizować gruczoł sutkowy oraz jelito. Bacteroides fragilis są enterotoksygenne, wydzielają toksynę BFT, której działanie szybko wywołuje rozrost nabłonkowy sutka. Komórki, które były narażone na działanie toksyny wykazywały szybszą progresję guza i rozwinęły jego bardziej agresywne postacie.  

Mikrobiom a agresywność raka piersi

Badania na mysim modelu prowadzone przez zespół Melanie Rutkowski z Uniwersytetu w Virginii sugerują, że „niezdrowy mikrobiom i zmiany zachodzące w tkankach, które są z nim związane, mogą być wczesnymi predyktorami inwazyjnego lub przerzutowego raka piersi”.

Naukowcy wywołali zaburzenia równowagi mikrobiomu u zwierząt laboratoryjnych, stosując silną antybiotykoterapię. Następnie wszczepili komórki nowotworowe myszom z prawidłową i zaburzoną mikroflorą. Jako alternatywę zastosowali także przeszczep kału. Jednej grupie myszy zaszczepili w jelitach prawidłowy mikrobiom, a drugiej – mikrobiom z zaburzonym składem. Następnie obserwowali rozwój raka.

Rutkowski zauważyła, że zaburzenia mikrobioty wywołują stan zapalny w obszarze gruczołu piersiowego oraz odkładanie kolagenu w środowisku komórek nowotworu, co zwiększa prawdopodobieństwo wystąpienia przerzutów. Określenie prawdopodobieństwa czy nowotwór będzie przerzutował, jest poważnym wyzwaniem. Pozostaje jeszcze wiele pytań, dlaczego mikrobiom występujący w jelitach wpływa na komórki raka piersi i ich inwazyjność.

Dieta a stan mikrobioty gruczołu sutkowego

Dieta ma bezpośredni wpływ na stan mikrobioty gruczołów sutkowych. Uczeni z Wake Forest School of Medicine w Stanach Zjednoczonych odkryli, że w złośliwych guzach piersi występuje mniejsza liczebność bakterii szczepu Lactobacillus. Okazało się też, że dieta śródziemnomorska powoduje przyrost wtórnych kwasów żółciowych i związków bioaktywnych modyfikowanych przez bakterie, które obniżają ryzyko występowania raka piersi. Wyniki ich pracy zostały opublikowane w czasopiśmie „Cell Reports”.