Ból ręki – przyczyny, diagnostyka, leczenie, rehabilitacja bólu ręki

Ból ręki – anatomia ręki 

Ręka w ujęciu anatomicznym oznacza strukturę, która przebiega dystalnie od poziomu wyrostków rylcowatych kości łokciowej i promieniowej. W jej skład wchodzą zatem kości tworzące nadgarstek, śródręcze oraz palce. W tym obszarze przebiegają też struktury nerwowe, takie jak nerw promieniowy, nerw pośrodkowy i nerw łokciowy. Ręka jest także wyposażona w sieć naczyń krwionośnych i limfatycznych. Opuszki palców są bardzo bogato unerwione, co sprawia, że z ich pomocą jesteśmy w stanie zidentyfikować faktury powierzchni oraz kształty przedmiotów bez użycia wzroku.  

Ból ręki – przyczyny 

Ludzkie ręce to skomplikowane struktury, budowa ręki jest złożona – każda z kończyn górnych składa się z 27 kości. Mięśnie oraz stawy umożliwiają wykonywanie czynności chwytnych, mowa tutaj o mocnym, precyzyjnym i zręcznym chwytaniu oraz manipulowaniu różnymi przedmiotami. Są one jednak bardzo podatne na różnego rodzaju kontuzje.  

Ból ręki – urazy 

Jak już wspomniano, ból dłoni wywołany urazem jest niezwykle powszechny. Wynika to z opisanego skomplikowania budowy ręki. Kontuzje są bardzo częste wśród osób uprawiających sport, pracowników budowlanych oraz podczas wypadków komunikacyjnych. Najczęściej są to: nadwyrężone ręce, stłuczenia ręki, skręcenia, zwichnięcia oraz złamania. 

Ból ręki – zespół cieśni nadgarstka 

Kanał nadgarstka to bardzo wąskie przejście, pewnego rodzaju tunel, przez który przechodzi m.in. nerw pośrodkowy. Do zespołu cieśni nadgarstka dochodzi wówczas, gdy wspomniany kanał ulega zwężeniu. Równolegle doprowadza to do ucisku na strukturę nerwu pośrodkowego. Taki stan jest najczęściej wywołany zapaleniem oraz podrażnieniem okolicznych tkanek. Objawy pojawiają się stopniowo i mają różne stopnie nasilenia. Najczęściej są to: ból dłoni w środku, drętwienie palców rąk (najczęściej trzech pierwszych) lub nawet całej ręki, spuchnięta ręka nad nadgarstkiem. Poza tym pacjenci z cieśnią nadgarstka mają problem z chwytaniem przedmiotów oraz wykonywaniem czynności manualnych.  

Ból ręki – choroba de Quervaina 

Zapalenie pochewki ścięgna, znane jako choroba  de Quervaina, jest bolesnym stanem upośledzającym funkcjonowanie kciuka. Narastający obrzęk doprowadza do nasilenia stanu zapalnego, to z kolei rzutuje na kondycję pobliskich nerwów, inicjując ich kompresję. Wówczas pojawiają się takie symptomy, jak: ból i drętwienie wokół podstawy kciuka, wrażenie kłucia, trzaskania podczas ruchów kciukiem, problemy z chwytaniem oraz narastający obrzęk tej okolicy.  

Ból ręki – choroby reumatyczne 

Choroby o podłożu reumatycznym powodują zazwyczaj zapalenie w obrębie kilku stawów ręki. Najczęściej występują: choroba zwyrodnieniowa stawów oraz reumatoidalne zapalenie stawów. Ta pierwsza dotyczy zazwyczaj ludzi w podeszłym wieku, choć nie tylko, występuje jako rezultat eksploatacji elementów kostno-stawowych – dochodzi do ubytku chrząstki pokrywającej kości. Prowokuje to ból ręki, ograniczenie ruchomości, opuchliznę. Reumatoidalne zapalenie stawów jest schorzeniem o charakterze przewlekłym. Dochodzi w nim do zapalenia stawów objawiającego się deformacjami w postaci guzków Boucharda, bólów stawów dłoni czy też charakterystycznych bólów ręki w nocy. Znamienna sztywność stawowa powoduje zmniejszoną elastyczność tych struktur, szczególnie w porze rannej. Wymaga to kilku bądź kilkunastu minut ruchu, aby móc ją zredukować.  

Ból ręki – inne przyczyny  

Ból prawej ręki, ból lewej ręki, bóle dłoni czy mięśni przedramienia mogą być oznakami także innych dysfunkcji oraz schorzeń. Gangliony, pojawiające się jako duże masy lub guzy zlokalizowane w okolicy nadgarstka, to jedne z takich przyczyn. Owe cysty wypełnione są płynem i mogą zmieniać swoje rozmiary, ich obecność może również powodować kompresję na okoliczne struktury. Kolejną przyczyną może być dna moczanowa. Powoduje ona silne napady bólu oraz dolegliwości w postaci pieczenia i zaczerwienienia, atakuje podstawy palców. Inną, bardzo podstępną chorobą powodującą ból ręki jest toczeń. Charakterystyczny jest wówczas ból stawów oraz sztywność, w okresach zaostrzenia doprowadza on do pogrubienia wyściółki stawowej. To inicjuje m.in. ból w dłoni, obrzęk nadgarstków oraz ból przedramion.

Drętwienie rąk to także stan, który może być spowodowany przez neuropatię obwodową. Dochodzi do niej wówczas, gdy uszkodzeniu ulegają obwodowe struktury nerwowe. Taki stan mogą powodować: cukrzyca, urazy oraz infekcje. Typowe objawy to: drętwienie, nadwrażliwość rąk, bóle mięśni rąk, osłabienie koordynacji i siły mięśniowej. 

Ból ręki – diagnostyka 

W szczególności w sytuacji, gdy dolegliwości narastają, bowiem jeśli objawy rozwijają się od dłuższego czasu, najpewniej są wynikiem toczącego się procesu chorobowego, który wymaga szczegółowych badań obrazowych, np. RTG, TK, MR oraz testów klinicznych. Niejednokrotnie lekarz zleca także badania laboratoryjne.  

Ból ręki – leczenie 

Leczenie bóli rąk ma zazwyczaj dwojaki charakter. Dzieli się je na postępowanie zachowawcze oraz bardziej inwazyjne – operacje i zabiegi chirurgiczne. Jeśli pacjent zostanie zakwalifikowany do leczenie objawowego, to najczęściej stosuje się środki farmakologiczne o działaniu przeciwbólowym i przeciwzapalnym. Występują one pod postacią tabletek, zastrzyków oraz maści.

Nieco bardziej zaawansowane objawy w postaci uporczywego bólu barku przy podnoszeniu ręki w bok, rwącego bólu prawej ręki, bólu ręki i barku mogą wymagać bardziej złożonych procedur, jak np. iniekcje z bogatopłytkowego osocza, kwasu hialuronowego czy preparatów sterydowych. Zaleca się także odciążenie kończyny, odpoczynek oraz stosowanie ćwiczeń i zabiegów fizjoterapeutycznych. Procedura operacji jest rozważana w momencie, kiedy mamy do czynienia z bardzo zaawansowanymi zmianami, które nie poddają się leczeniu zachowawczemu oraz w sytuacji złamań i kontuzji przebiegających ze znacznym uszkodzeniem tkanek. 

Ból ręki – fizjoterapia 

Fizjoterapia jest stosowana w rozmaitych dolegliwościach kończyn górnych, takich jak: ból ręki po zdjęciu gipsu, palec trzaskający, ból ręki po urazie. Po szczegółowo przeprowadzonej diagnostyce można określić, które z zabiegów mogą najlepiej wpłynąć na kondycję opisywanej części narządu ruchu. Sosowane są zarówno procedury leczenia manualnego z wykorzystaniem metod, takich jak: torowanie nerwowo-mięśniowe (PNF), terapia manualna, suche igłowanie, pinopresura, terapia powięziowa i wiele innych.  

Wśród zabiegów fizykalnych dużą skutecznością cieszą się: ekspozycja na działanie pola magnetycznego (magnetoterapia), schładzanie parami ciekłego azotu (krioterapia), laseroterapia, prądy lecznicze, kąpiele uzdrowiskowe, okłady borowinowe czy fonoforeza.  

Ból ręki – ćwiczenia na bóle rąk 

Zapobieganie bólowi ręki to przede wszystkim stosowanie działań profilaktycznych. Zaliczamy tutaj wszelkiego rodzaju ortezy i ochraniacze wykorzystywane jako materiały zabezpieczające przed skutkami urazów i kontuzji. W takiej formie może być również wykorzystywany kinesiotaping.  

W przypadku, kiedy objawy już się pojawiły, możemy zastosować pewne domowe sposoby. Dobrym rozwiązaniem na sztywność może okazać się użycie ciepłego kompresu, który pomoże uelastycznić tkanki. W przypadku obrzęku i objawów stanu zapalnego warto natomiast postarać się o zimne okłady, wykorzystując woreczki z lodem lub polewania zimną wodą. Znając przyczyny bólu ręki, można także poprosić terapeutę o ułożenie zestawu ćwiczeń. Mogą to być następujące propozycje: 

1. Pozycja: siad przy stole na krześle, przedramiona stabilnie oparte na blacie. Ruch polega na ściskaniu i rozluźnianiu piłki o średnicy mieszczącej się w dłoni. Jednorazowo taki uścisk należy utrzymać przez kilka sekund. Potem powtarzamy ćwiczenie 10 razy w dwóch seriach. 
2. Pozycja: siad przy stole, przedramiona oparte na blacie, ręce powierzchnią dłoniową przylegają dokładnie do jego powierzchni. Ruch polega na odrywaniu pojedynczo każdego palca i utrzymywaniu pozycji skrajnej przez kilka sekund. Ćwiczenie powtarzamy 5 razy dla każdego z palców w dwóch seriach. 
3. Pozycja: ręka ćwicząca zgięta w łokciu, może opierać się na blacie. Ruch polega na zbliżaniu opuszka kciuka i po kolei każdego z następnych palców. Ćwiczenie wykonujemy w 2 seriach po 5 powtórzeń dla każdego z palca.