Ból barku – przyczyny, diagnostyka, leczenie. Ćwiczenia na bolący bark

Ból barku – anatomia barku 

Bark to struktura anatomiczna utworzona z kilku elementów. Wśród kości tworzących ten staw wyróżnia się:

• obojczyk, 
• łopatkę, 
• kość ramienną,
• mostek. 

Obecność szeregu dodatkowych struktur, takich jak: więzadła, ścięgna, mięśnie oraz kaletki maziowe jest gwarantem jakości ruchu oraz stabilizacji. Bardzo ważnym elementem są rotatory barku zlokalizowane w otoczeniu stawu ramienno–łopatkowego. 

Ból barku – przyczyny bolącego barku 

Ze względu na budowę i lokalizację, kontuzja barku może przydarzyć się każdemu, dotyczy to zwłaszcza osób uprawiających sporty mocno angażujące kończyny górne, np. tenis ziemny. Na ból barku może wpływać także szereg innych czynników – za jeden z najczęstszych uznaje się uszkodzenie stożka rotatorów. Stan ten bardzo często charakteryzuje także toczący się stan zapalny. 

Niekiedy bolący bark może być oznaką dysfunkcji w innej części ciała, np. w odcinku szyjnym kręgosłupa (ból kręgosłupa szyjnego promieniujący do barku). Jest to wówczas tzw. ból przeniesiony. Wśród pozostałych przyczyn wyróżnia się jeszcze:

• zespół bolesnego barku, 
• zamrożony bark, 
• zapalenie stawu barkowego, 
• zespół cieśni podbarkowej (zwany także zespołem ciasnoty podbarkowej),
• niestabilność stawu ramiennego i barku, 
• uszkodzenie obrąbka stawu ramiennego typu SLAP, 
• uszkodzenie ścięgna głowy długiej mięśnia dwugłowego ramienia, 
• zmiany zwyrodnieniowe stawu barkowo–obojczykowego (zmiany zwyrodnieniowe ACJ), 
• obrażenia doznane w rezultacie wypadku.

Niekiedy ból barku może nie mieć związku z uszkodzeniem opisywanych struktur anatomicznych. W wielu przypadkach ból w barku jest identyfikowany z dysfunkcjami pracy serca oraz zmianami nowotworowymi w obrębie płuc. 

Ból barku – objawy towarzyszące 

Ból stawu barkowego to objaw alarmujący. Aby jednak móc zróżnicować dolegliwości i postawić właściwą diagnozę, potrzebny jest dokładny wywiad, który pozwoli wstępnie wykluczyć pewne dysfunkcje i ukierunkuje przeprowadzanie dalszych procedur diagnostycznych. 

Do objawów często towarzyszących bólom barku i ramienia zaliczamy: 

• tkliwość bólową i ograniczenie zakresu ruchomości (może wystąpić nawet całkowita blokada barku),
• osłabienie siły mięśniowej,
• wyraźnie słyszalne trzaski oraz chrupanie barku podczas wykonywanych ruchów, 
• dolegliwości o charakterze neurologicznym pod postacią bólu barku promieniującego do: ręki i szyi, do łokcia i nadgarstka,
• ból ramienia,
• ból barku w nocy,
• ból barku przy podnoszeniu ręki, 
• ból barku przy podnoszeniu ręki w bok.

Takie dolegliwości niewątpliwie są wskazaniem do pogłębienia diagnostyki poszerzonej także o obrazowanie. 

Ból barku – diagnostyka 

Poza wymienionym wcześniej wywiadem bardzo ważne jest też badanie fizykalne, mające na celu ocenę zakresu ruchomości, siły mięśniowej oraz wykonanie testów klinicznych ujawniających ból. Bardzo często takie wstępnie procedury pozwalają zdiagnozować ciasnotę podbarkową, zapalenie barku czy przewianie barku.

W dalszej kolejności, jeśli istnieją takie medyczne przesłanki, lekarz może zadecydować o konieczności wykonania USG barku, zdjęcia rentgenowskiego, tomografii komputerowej czy rezonansu magnetycznego. Niekiedy niezbędne mogą okazać się również badania laboratoryjne. Daje to niezwykle przejrzysty obraz kliniczny dolegliwości prezentowanych przez pacjenta, chociaż nie zawsze jest to regułą. 

Ból barku – leczenie 

Leczenie bólu barku może potoczyć się dwojako. Optymistyczny wariant zakłada wdrożenie procedur zachowawczych, co ma szczególne zastosowanie przy niewielkim zaawansowaniu zmian patologicznych. Jest to także uzależnione od przyczyny prezentowanych dolegliwości. Na bóle barku w drodze postępowania objawowego stosuje się zazwyczaj niesteroidowe leki przeciwzapalne, unieruchomienie w temblaku, iniekcje z kortykosteroidów, dostawowe podania kwasu hialuronowego czy ostrzyknięcia z wykorzystaniem bogatopłytkowego osocza. 

Nieskuteczność tego typu postępowania w wyznaczonym czasie lub też dyskwalifikacja z takiego trybu leczenia pozostawia najczęściej rozwiązanie w postaci zabiegu chirurgicznego, jakim jest np. artroskopia barku. 

Ból barku – fizjoterapia i masaż barku

Rehabilitacja barku to przede wszystkim zapobieganie takim dolegliwościom, jak: ból barku z przodu, ból prawego barku i drętwienie prawej ręki, ból lewego barku, ból karku i barku. W tym celu zaleca się podejmowanie aktywności fizycznej w odpowiedni sposób, uwzględniający przygotowanie organizmu, korzystanie z odpowiedniej techniki oraz zasad podczas użytkowania sportowego sprzętu oraz uprawiania poszczególnych dyscyplin. Bardzo ważna jest także ergonomia pracy i unikanie przeciążania barku podczas wykonywania czynności codziennych. 

Fizjoterapia oferuje także szeroką gamę zabiegów z zakresu metod fizykalnych oraz manualnych form leczenia. Są to chociażby: kinesiotaping barku, flossing, terapia powięziowa, miejscowe schładzanie parami ciekłego azotu, prądy interferencyjne, masaż barku, zabiegi osteopatyczne czy fala uderzeniowa. 

Ból barku – ćwiczenia na ból w barku 

Domowe sposoby na ból barku to przede wszystkim ćwiczenia. Ich systematyczne wykonywanie w ciągu dnia może stanowić element procesu leczenia, jak i zapobiegania występowaniu nieprzyjemnych dolegliwości oraz dysfunkcji tej części narządu ruchu. 

1. Pozycja: stanie w rozkroku na szerokość bioder, kończyna górna zgięta w stawie łokciowym, ramię blisko tułowia. Między łokciem, a tułowiem znajduje się piłka o średnicy ok. 15 cm. Ręka trzyma taśmę Thera–Band czerwoną, jej drugi koniec jest przytwierdzony po przeciwnej stronie. Ruch polega na wykonywaniu ruchu rotacji zewnętrznej w barku z jednoczesnym dociskiem piłki do tułowia i napinaniem taśmy. 
2. Pozycja: stanie w rozkroku na szerokość bioder, jeden koniec taśmy Thera–Band pod stopą, drugi koniec utrzymywany jest przez rękę. Ruch polega na wykonywaniu odwiedzenia w stawie ramiennym do 90 stopni z jednoczesnym napinaniem taśmy. 
3. Pozycja: stanie w wykroku, środek taśmy zaczepiony powyżej głowy, końce taśmy w rękach. Ruch polega na napinaniu taśmy, wykonując wyprost w stawach ramiennych z jednoczesnym utrzymywaniem liniowości tułowia oraz stawów łokciowych. 
4. Pozycja: stanie ze złączonymi nogami, ok. 1 m od ściany, bokiem. Kończyna górna w odwiedzeniu w stawie ramiennym 90 stopni i wyprostowana w stawie łokciowym. Ręka oparta o dysk równoważny ułożony na ścianie. Ruch polega na balansowaniu tułowiem w taki sposób, aby nastąpiła gradacja nacisku na dysk w wyznaczonym czasie. 

Ćwiczenia wykonujemy w 4 seriach po 20 powtórzeń.