Flossing – na czym polega i jak działa terapia z użyciem elastycznej taśmy? Wskazania, przeciwwskazania, flossing w treningu sportowym

Co to jest flossing?

Flossing jest metodą stosowaną w fizjoterapii w leczeniu zaburzeń oraz dysfunkcji narządu ruchu. Koncepcja została stworzona w 2013 r. przez amerykańskiego terapeutę dr Kelly’ego Staretta. W Europie za popularyzatorów, badaczy oraz osoby posiadające znaczący wkład w rozwój tego systemu terapii uważa się Dominika Suslika i Sashę Seiferta. Dzięki ich staraniom powstał nowy rodzaj kompleksowej metody diagnostyczno–terapeutycznej nazywanej obecnie Vitality®Flossing. 

Flossing – czym jest flossband?

Flossband stanowi podstawowy atrybut wykorzystywany przez terapeutów pracujących z uwzględnieniem tej koncepcji. Jest to lateksowa taśma, którą zakłada się poprzez owinięcie pożądanej części ciała, wykorzystując odpowiednią kompresję oraz kombinacje określonych ruchów kończyną po założeniu. Udowodniono, że takie połączenie ruchów biernych i czynnych może wpływać pozytywnie na proces usprawniania i przyspieszać rezultaty fizjoterapii. 

Stosowanie flossbandu opiera się na koncepcji SWATT. Jest to schemat postępowania mówiący o konieczności zastosowania testów diagnostycznych, a potem wrappingu, czyli owinięciu taśmy. Następnie przystępuje się do aktywacji, wykorzystując proste ruchy. Dwa ostatnie etapy to wprowadzenie bardziej skomplikowanych ćwiczeń oraz elementów terapii manualnej. 

W jaki sposób działa flossing?

Leczenie kompresją z użyciem taśmy flossband umożliwia zmniejszanie bólu, przyspieszanie procesów regeneracyjnych oraz przywracanie prawidłowego zakresu ruchomości w stawach. Schorzenia i dolegliwości, w których warto zastosować flossing to m. in.: ból kolana, ból łokcia, ból biodra, bóle kręgosłupa, urazy (np. skręcenia).

Efekt przeciwbólowy flossingu przypisuje się mechanizmowi bramki kontrolnej Melzacka i Walla. Silna stymulacja receptorów odmiennych niż bólowe sprawia, że taki impuls dociera do mózgu szybciej niż ból. Uelastycznienie powięzi i mięśni zachodzi pod wpływem masażu powięziowego, wywołanego poprzez technikę bandażowania wykorzystującą dużą kompresję. 

Flossing – wskazania i przeciwwskazania do terapii

Jak każda metoda rehabilitacji, techniki flossingu posiadają określone wskazania oraz przeciwwskazania. Wśród podstawowych wskazań do flossingu wymienia się:

• dolegliwości bólowe związane z kontuzjami i urazami narządu ruchu,
• zwłóknienia i zniekształcenia struktury powięzi,
• poprawę propriocepcji po zabiegach operacyjnych i w okresie regeneracji,
• zwiększenie zakresu ruchomości, poprawę elastyczności tkanek i struktur okołostawowych
• poprawę procesu regeneracji w okresach między treningami,
• poprawę umiejętności fizycznych u osób uprawiających sport wyczynowo.

Wśród przeciwwskazań do takiej kompresji w fizjoterapii wymienia się:

• nowotwory,
• ciążę,
• choroby zakaźne, 
• żylaki,
• gorączkę,
• niektóre choroby metaboliczne,
• infekcje wirusowe,
• uczulenie na lateks,
• zakrzepicę,
• złamania,
• duże obrzęki, pęcherze, przerwanie ciągłości oraz zmiany troficzne skóry,
• łuszczycę,
• przewlekłe stany zapalne,
• astmę.

Terapia jest także przeciwwskazana w neuralgiach, łuszczycy oraz poważnych zaburzeniach krzepnięcia krwi i skłonnościach do powstawania siniaków.

Flossing w treningu sportowym

Taśmy cieszą się szczególną popularnością w leczeniu urazów oraz kontuzji sportowych. Dotyczy to zarówno stanów o przebiegu ostrym, jak i przewlekłym. Bardzo istotna jest tutaj znajomość poszczególnych faz gojenia, aby nie zaostrzać stanu zapalnego. Obowiązuje zasada, że napięcie taśmy w fazie ostrej jest mniejsze niż w stanie chronicznym. Zbyt duża kompresja świeżo po urazie może bowiem upośledzać dopływ krwi z tlenem i utrudniać proces gojenia. 

Istnieją także bardzo różne techniki i metody bandażowania (np. okrężna i półokrężna). Flossbandy mają zróżnicowaną długość oraz szerokość. Faktura powierzchni umożliwia dobrą przyczepność. Przykładem zastosowania w sporcie jest trening ukierunkowany na poprawę czucia ciała oraz koordynacji. Wspomaga leczenie skręceń, zwichnięć oraz innych typowych urazów sportowych. Flossing znalazł zatem świetne zastosowanie zarówno w terapii, jak i treningu.

Jak stosować flossing? Przykłady stosowania taśm

Klasycznym przykładem zastosowania flossbandu wydaje się być rehabilitacja po skręceniu stawu skokowego. Taśma powinna ściśle przylegać do ciała. Technikę bandażowania rozpoczynamy od dystalnych części ciała w kierunku do serca. Intensywność naprężenia taśmy jest uzależniona od efektu, jaki chcemy uzyskać oraz od ewentualnego etapu gojenia, na jakim znajdują się tkanki. 

Po owinięciu przystępuje się do treningu oraz mobilizacji struktur za pomocą ruchów czynnych oraz biernych wykonywanych przez terapeutę. Tę metodę można łączyć z terapią manualną oraz innymi metodami fizjoterapii. Siła naprężenia taśmy nie zawsze jest równomierna. Po tzw. wrappingu, czyli owinięciu, ruchy wykonywane w pierwszej kolejności powinny być proste, bez oporu. Stopniowo przechodzi się do aktywności coraz bardziej złożonej. Następnie fizjoterapeuta wykorzystuje do mobilizacji znane techniki terapii manualnej. Cały proces od kompresji do zabiegów wykonanych przez terapeutę wynosi zazwyczaj kilka minut. 

Flossing – efekty

Rezultaty flossingu są z reguły zauważalne natychmiast. Stanowi to niewątpliwą zaletę tej metody. Poprawa mikrokrążenia znacząco przyczynia się do usprawnienia metabolizmu, a tym samym zmniejszenia ryzyka urazów. Wiele mówi się także o skuteczności w usuwaniu obrzęków na skutek poprawy cyrkulacji chłonki. Niejednokrotnie podkreśla się możliwość przyjmowania większego obciążenia na stawy w rezultacie kompresji taśmami. Wykorzystując tę koncepcję, można spodziewać się poprawy osiąganych wyników w sporcie. 

Jak każda metoda, flossing niesie za sobą także ryzyko skutków ubocznych. Najczęściej są to krwiaki, wzmożona potliwość, przemijające uczucie osłabienia kończyny, drętwienia lub dyskomfortu. Silne drętwienie prowadzące do zaburzeń czucia, intensywne zasinienie oraz ucisk określany przez pacjenta jako „nie do wytrzymania” jest sygnałem do natychmiastowego usunięcia użytej taśmy ortopedycznej. 

Kwalifikacje z zakresu flossingu  można zdobyc, przechodząc kurs flossingu dedykowany specjalistom ze znajomością anatomii oraz przebiegu urazów i kontuzji. Mowa tutaj o fizjoterapeutach, trenerach, masażystach oraz osteopatach.