ganglion (torbiel galaretowata) na nadgarstku
Paulina Brożek

Dlaczego powstaje ganglion?

Ganglion jest guzkiem, który lokalizuje się w okolicy torebek stawowych oraz ścięgien. Inaczej nazywa się go torbielą galaretowatą ze względu na obecność w jego wnętrzu płynu. W jaki sposób się go pozbyć? Jak zapobiegać wystąpieniu ganglionu? Podpowiadamy.

Ganglion zwany również torbielą galaretowatą jest dość częstą przypadłością u młodych pracujących lub uprawiających sport osób, rzadziej występuje u dzieci. Zmiany o charakterze podskórnych guzków lokalizują się wokół stawów, głównie w okolicy nadgarstka. Ganglion jest zmianą łagodną, powstającą jako uwypuklenie torebki stawowej, wypełnia go gęsty płyn. Jak diagnozujemy torbiel galaretowatą i jakie mamy możliwości jej leczenia? Czy zdarzają się nawroty?

Ganglion – co to takiego? U kogo może się pojawić?

Ganglion (torbiel galaretowata) to nienowotworowa przestrzeń jamista wypełniona płynem lub galaretowatą substancją, zbudowana jest z tkanki łącznej. Zwykle ganglion to pojedynczy guzek niezwiązany z innymi chorobami. Pojawienie się ganglionu dotyka głównie młode, pracujące osoby.

Statystycznie torbiel galaretowatą pojawia się u ok. 70% osób między 20.–50. rokiem życia. Tę przypadłość obserwuje się 3 razy częściej u kobiet.

Ganglion – przyczyny

Wśród przyczyn powstawania ganglionu wymienia się zmiany degeneracyjne tkanki łącznej, urazy, przeciążenia oraz stany zapalne ścięgien mięśni lub torebek stawowych. Dotykają one głównie osób, u których w trakcie wykonywania pracy (np. długotrwała praca przy komputerze, praca kasjera) lub uprawiania sportu dochodzi do obciążenia stawów. Fizjologicznie w obrębie pochewek znajduje się niewielka ilość płynnej substancji zapewniająca swobodę przesuwu ścięgna podczas wykonywania ruchu. Na skutek przeciążeń czy powtarzających się mikrourazów zmian zwyrodnieniowych pochewki mogą produkować nadmierną ilość płynu, skutkując pogrubieniem i uwypukleniem jej ściany w postaci galaretowatego tworu wyczuwalnego pod skórą.

Początkowo zmiany są niewielkich rozmiarów, jednak z upływem czasu mogą powiększyć się nawet do kilku centymetrów.

Powiązane produkty

Ganglion – lokalizacja i objawy

Ganglion może wystąpić praktycznie wszędzie, najczęściej jednak obecny jest w okolicy nadgarstka, grzbietu stopy oraz stawu skokowego. Guzek zwykle jest częściowo przesuwalny, niebolesny przy ucisku. Niekiedy zmiany mogą powodować bolesność podczas wykonywania codziennych czynności. Bardzo rzadko torbiel galaretowata może powodować zaburzenia czucia skóry i objawy neurologiczne na skutek ucisku struktur nerwowych.

Diagnostyka ganglionu (torbieli galaretowatej)

Pacjenci wyczuwający guzek najczęściej trafiają do gabinetów lekarza rodzinnego lub ortopedy. Rozpoznanie ganglionu opiera się na podstawie obrazu klinicznego i badania przedmiotowego. Niekiedy w sytuacjach wątpliwych w celu wykluczenia innych jednostek chorobowych (stany zapalne stawów, nowotworowe zmiany złośliwe, narośla, martwica kości) wykonuje się badania obrazowe. Najpowszechniej stosowane jest badanie ultrasonograficzne (USG). Rezonans magnetyczny (MRI) jest dokładniejszy, jednak ze względu na wysokie koszty rzadziej wykonywany.

W diagnostyce różnicowej zmian w obrębie dłoni uwzględnia się zmiany naczyniowe i wykonuje się próbę Allena oceniającą unaczynienie ręki.

Jak wygląda leczenie ganglionu?

Jeżeli pacjent nie odczuwa żadnych dolegliwości ze strony torbieli galaretowatej, leczenie zwykle nie jest konieczne. Zdarza się że gangliony wchłaniają się samoistnie w ciągu kilku miesięcy lub lat. Dolegliwości bólowe i względy estetyczne są wskazaniem do leczenia.

Początkowo zaleca się metody zachowawcze. Podstawą jest odciążenie kończyny przez unikanie wykonywania ruchów predysponujących do powstania ganglionu. Odciążenie kończyny często wymaga zastosowania specjalnych ortez lub stabilizatorów. Dodatkowo w celu złagodzenia dolegliwości bólowych i zmniejszenia stanu zapalnego stosujemy maści z lekami przeciwzapalnymi oraz fizykoterapię.

Jeżeli leczenie zachowawcze nie daje zadowalających efektów, lekarz pod kontrolą USG może wykonać nakłucie ganglionu celem jego opróżnienia i miejscowego podania leku sterydowego. Niestety, po tej interwencji zdarzają się częste nawroty.

Fizjoterapia przy ganglionie

Fizjoterapia polega na stosowaniu jonoforezy, fotoforezy, terapii ultradźwiękowej, magnetoterapii i lasera. Kinesiotaping pozwala na odciążenie stawu i regenerację tkanek objętych procesem zapalnym.

Leczenie operacyjne ganglionu

Leczenie chirurgiczne ganglionu polegające na operacyjnym, doszczętnym usunięciu zmiany daje najbardziej zadowalające efekty. Zabieg operacyjny zarezerwowany jest dla zmian o dużych rozmiarach, bolesnych, uciskających okoliczne struktury. Sposób wycięcia ganglionu zależy od jego umiejscowienia i może być wykonana metodą klasyczną lub artroskopowo. Sama operacja nie trwa długo, a czas do odzyskania pełnej sprawności wynosi od kilku dni do kilku tygodni. W tym czasie pacjent pozostaje na zwolnieniu lekarskim. W okresie pooperacyjnym stosuje się leki przeciwbólowe i przeciwzapalne, zalecana jest rehabilitacja, pozwalająca na szybszy powrót do zdrowia.

Domowe sposoby na ganglion

Domowe sposoby opisywane na forach internetowych na pozbycie się ganglionu obejmujące stosowanie maści ichtiolowej, z żywokostu, maści końskiej czy oleju rycynowego nie mają potwierdzenia w badaniach klinicznych i mogą przynieść więcej szkody niż pożytku. Uzasadnienia nie ma także stosowanie tłuczonych liści kapusty czy stosowania preparatów z aloesem na ganglion. Również i proponowane przez niektórych silne uciskanie ganglionu prowadzące do jego pęknięcia nie jest żadnym sposobem leczenia i może prowadzić do częstych nawrotów lub zakażenia.

Czy można zapobiec powstaniu ganglionu?

Podstawą profilaktyki jest unikanie przeciążeń w obrębie dłoni i nadgarstków. W pracy, która polega na wykonywaniu powtarzających się ruchów, należy robić regularne przerwy. Niewłaściwa technika wykonywania ćwiczeń i brak odpoczynku między treningami również sprzyjają powstawaniu torbieli galaretowatej.

  1. A. Bauer, M. Wiecheć, Przewodnik metodyczny po wybranych zabiegach fizykalnych, Wydawnictwo MARKMED Rehabilitacja s.c., Ostrowiec Świętokrzyski 2012.
  2. S. B. Brotzman, K. E. Wilk, Rehabilitacja ortopedyczna, tom 1, Wydawnictwo Elsevier Urban & Partner 2008.
  3. T. Sz. Gaździk, Ortopedia i traumatologia, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2009.

Twoje sugestie

Dokładamy wszelkich starań, aby podane zdjęcie i opis oferowanych produktów były aktualne, w pełni prawidłowe oraz kompletne. Jeśli widzisz błąd, poinformuj nas o tym.

Zgłoś uwagi Ikona

Polecane artykuły

  • Alergia kontaktowa – przyczyny, objawy i leczenie

    Alergia kontaktowa jest rodzajem nadwrażliwości, która występuje w wyniku bezpośredniego kontaktu skóry z substancjami wywołującymi reakcję alergiczną. Zjawisko to może powodować szereg nieprzyjemnych objawów – od łagodnych po ciężkie – i jest powszechnie spotykane wśród ludzi w różnym wieku.

  • Czym jest pokrzywka? Przyczyny, rodzaje, objawy i leczenie

    Pokrzywka jest niegroźnym schorzeniem skóry wywołanym najczęściej reakcją alergiczną. Objawia się swędzącymi bąblami na skórze, które przypominają ślady po poparzeniu pokrzywą. Jakie są jej przyczyny i co zrobić, gdy się pojawi? Na czym polega leczenie pokrzywki?

  • Zespół Dravet – objawy, diagnostyka, leczenie

    Zespół Dravet to rzadkie genetyczne schorzenie neurologiczne, które manifestuje się już we wczesnym dzieciństwie i znacząco wpływa na funkcjonowanie pacjentów przez całe życie. Charakteryzuje się opornymi na leczenie napadami padaczkowymi, które mogą prowadzić do licznych komplikacji, w tym do opóźnienia rozwoju i deficytów poznawczych.

  • Czy Tajlandia jest bezpieczna? Zagrożenia zdrowotne i najczęstsze choroby

    Tajlandia to kraj o egzotycznym uroku, przyciągający turystów z całego świata. Przed podróżą warto zapoznać się z potencjalnymi zagrożeniami zdrowotnymi występującymi w Azji Południowo-Wschodniej, żeby odpowiednio się przygotować i potrafić na nie reagować. Na co powinniśmy się zaszczepić przed wizytą w Tajlandii? Jakie choroby nam zagrażają? Co zrobić, jeśli ugryzie nas małpa?

  • Ośmiokrotny wzrost zachorowań na odrę w Polsce. Co jest powodem powrotu tej groźnej choroby?

    Liczba przypadków odry zarejestrowanych w 2024 roku w Polsce w systemie nadzoru epidemiologicznego wzrosła w porównaniu z rokiem 2023 ponad ośmiokrotnie – poinformował redakcję DOZ.pl Narodowy Instytut Zdrowia Publicznego PZH – PIB. Odra wraca do Polski i staje się realnym zagrożeniem zdrowotnym, szczególnie dla dzieci i osób nieszczepionych. Choć przez lata choroba ta była praktycznie wyeliminowana, dziś – w wyniku malejącej liczby szczepień – znów pojawiają się nowe ogniska. Czym jest odra, jak się przed nią chronić i kto jest najbardziej narażony?

  • Ból nerek – objawy, leczenie i przyczyny. Jak złagodzić ból nerek?

    Ból nerek jest dolegliwością, która może być spowodowana różnymi czynnikami – od infekcji po choroby przewlekłe. Jeśli wystąpi, warto skonsultować się z lekarzem, aby zdiagnozować przyczynę i podjąć odpowiednie leczenie. Jakie badania wykonać, gdy bolą nerki? Co przyniesie ulgę w bólu?

  • Odleżyny – rodzaje i stopnie odleżyn oraz ich klasyfikacja

    Odleżyny to jedno z najpoważniejszych powikłań długotrwałego unieruchomienia, stanowiące istotne wyzwanie w opiece medycznej. Ich powstawanie związane jest z długotrwałym uciskiem na tkanki, które prowadzi do niedokrwienia i martwicy. Czym są odleżyny i jak powstają? Jakie plastry należy stosować w leczeniu odleżyn?

  • Uczulenie na komary. Jakie są objawy i przyczyny alergii na komary?

    Komary mają zdolność do przenoszenia niebezpiecznych chorób, takich jak malaria, wirus Zachodniego Nilu, wirus chikungunya czy wirus dengi. Stanowią więc zagrożenie zarówno dla ludzi, jak i zwierząt, jednak złą sławę zyskały głównie z powodu nieprzyjemnych ukąszeń. Kąsają wyłącznie samice komarów, wabione do skóry człowieka przez ciepło ciała, pot, zapachy oraz dwutlenek węgla. Podczas ukłucia samica wprowadza ślinę do krwiobiegu, aby zapobiec krzepnięciu krwi i umożliwić pobranie pokarmu. Kontakt trwający minimum sześć sekund może wywołać reakcję miejscową — zaczerwienienie, świąd i obrzęk.

Porozmawiaj z farmaceutą
Infolinia: 800 110 110

Zadzwoń do nas jeśli potrzebujesz porady farmaceuty.
Jesteśmy dla Ciebie czynni całą dobę, 7 dni w tygodniu, bezpłatnie.

Pobierz aplikację mobilną Pobierz aplikację mobilną Doz.pl

Ikona przypomnienie o zażyciu leku.
Zdarza Ci się ominąć dawkę leku?

Zainstaluj aplikację. Stwórz apteczkę. Przypomnimy Ci kiedy wziąć lek.

Dostępna w Aplikacja google play Aplikacja appstore
Dlaczego DOZ.pl
Niższe koszta leczenia

Darmowa dostawa do Apteki
Bezpłatna Infolinia dla Pacjentów.

ikona niższe koszty leczenia
Bezpieczeństwo

Weryfikacja interakcji leków.
Encyklopedia leków i ziół

Ikona encklopedia leków i ziół
Wsparcie w leczeniu

Porady na czacie z Farmaceutą.

Ikona porady na czacie z farmaceutą
Newsletter

Bądź na bieżąco z DOZ.pl