W jaki sposób dopamina przyczynia się do nadwagi i otyłości?
Katarzyna Szulik

W jaki sposób dopamina przyczynia się do nadwagi i otyłości?

Jedzenie jest źródłem przyjemności, której niektórzy nie potrafią sobie odmówić, co nakręca spiralę nadwagi i otyłości. Ten mechanizm ma źródło w biologii, ponieważ jedzeniu towarzyszy wydzielanie się hormonów szczęścia, ze szczególnym uwzględnieniem dopaminy. Jak pokazują najnowsze badania prowadzone przez naukowców z Uniwersytetu w Virginii, dopamina przyczynia się do objadania, zaburzając funkcjonowanie zegara biologicznego, przez co zjadamy więcej niż potrzebujemy. 

Dopamina a nadwaga

Przyczyna problemu tkwi w dostępności – jeśli jedzenie jest pod ręką przez cały czas, regulacja apetytu, w której uczestniczy zegar biologiczny zostaje zaburzona, skutkując nadmierną wagą. Wynika to z faktu, że, jak odkryli badacze, wydzielanie dopaminy wpływa na funkcjonowanie zegara biologicznego, który „podpowiada” naszemu organizmowi, kiedy wymaga kolejnej dawki energii. Wspomniane wnioski zostały potwierdzone w badaniu na zwierzętach, a dokładniej na myszach. Jedna grupa była utrzymywana na diecie naśladującej naturalną, druga natomiast przebywała na diecie bogatej w tłuszcze i cukry. Gryzonie z pierwszej grupy w okresie badawczym utrzymały normalną wagę i pomimo pełnej dostępności jedzenia, sięgały po nie w regularnych odstępach. Z kolei te, mające stały dostęp do pokarmu bogatego w cukier i tłuszcz jadły w zasadzie nieustannie, co skutkowało nadwagą i otyłością. 

Jemy mniej, gdy jedzenie nie daje nam szczęścia

Dodatkowo w badanie zaangażowano grupę myszy, u której zaburzono wydzielanie dopaminy powiązane z jedzeniem, a następnie przestawiono na żywienie wysokokaloryczne. Jak się okazało, gdy przyjemność z jedzenia tłustych i słodkich pokarmów została im odebrana, jadały o regularnych porach i nie stały się otyłe, mimo stałego dostępu do jedzenia.

To doprowadziło naukowców do wniosku, że to właśnie dopamina odpowiada za deregulację zegara biologicznego, która skłania nas do sięgania po jedzenie również między posiłkami i o nietypowych porach. Co więcej, dodatkowe badania pokazały, że nadmiar kalorii dostarczanych organizmowi między posiłkami znacznie łatwiej odkłada się pod postacią tkanki tłuszczowej niż pokarmy, które zjadamy w ramach posiłków bazowych.

W tym sensie podjadanie prowadzi do otyłości w sposób bardzo bezpośredni, ponieważ większość naszych „grzeszków jedzeniowych” natychmiast przekształca się w dodatkową tkankę tłuszczową. 

Powiązane produkty

Nowe zasady żywienia na nowe czasy

Problem z podjadaniem wynika przede wszystkim z drastycznych zmian, jakie zaszły w naszej diecie. Jeszcze kilkadziesiąt lat temu nasze posiłki były znacznie mniej kaloryczne i obfite, a ich przygotowanie lub zdobycie wymagało znacznie więcej pracy i zachodu. Obecnie paczka chipsów, ciastek czy opakowanie napoju gazowanego często zawiera tyle kalorii, ile normalny posiłek, ale dostarcza znikomą ilość wartościowych składników odżywczych. Jemy i czerpiemy z tego przyjemność, ale nie zaspokajamy głodu. W efekcie zjadamy znacznie więcej, co prowadzi do wzrostu liczby osób zmagających się z nadwagą i otyłością. To automatycznie zwiększa skalę rozmaitych problemów zdrowotnych. Mowa między innymi o problemach układu sercowo–naczyniowego i cukrzycy, ale szacuje się, że około połowa wszystkich znanych chorób ma źródło w nadwadze i otyłości. 

Otyłość sprzyja demencji

Do tej listy niedawno dołączyła demencja, co wyszło na jaw w badaniach prowadzonych przez naukowców z Oxford University. Naukowcy znaleźli związek między BMI a prawdopodobieństwem zachorowania na demencję w ciągu kolejnych 5 do 10 lat. To powiązanie pokazały także wcześniejsze analizy, łączące niezdrową dietę i brak ruchu z pogorszeniem zdolności kognitywnych. Wspomniane badanie trwało od 1996 do 2017 r. i odbyło się na grupie ponad 1 mln kobiet z Wielkiej Brytanii o średniej wieku wynoszącej 56 lat.

W tym okresie śledzono między innymi przyrost ich wagi, aktywność fizyczną, sposób odżywania, palenie papierosów, konsumpcję alkoholu, jak również wykształcenie, wzrost, miejsce zamieszkania i kilka dodatkowych czynników środowiskowych. Jak się okazało, kobiety, które miały problem z otyłością na początku badania, były o 1 proc. bardziej narażone na wystąpienie demencji od tych, które miały prawidłowy indeks masy ciała.

  1. R. M. Grippo, Q. Tang, Q. Zhang i in., Dopamine signaling in the suprachiasmatic nucleus enables weight gain associated with hedonic feeding, “Current Biology” 2020; DOI: 10.1016/j.cub.2019.11.029, [dostęp:] 08.01.2020 r.
  2. University of Virginia, Study finds dopamine, biological clock link to snacking, overeating and obesity," sciencedaily.com” [online], www.sciencedaily.com/releases/2020/01/200103111717.htm, [dostęp:] 08.01.2020 r.
  3. A. Sandoiu, Dementia: obesity, but not diet or inactivity, raises risk, "medicalnewstoday.com" [online], https://www.medicalnewstoday.com/articles/327358.php#1, [dostęp:] 08.01.2020 r.
  4. S. Floud, R. F. Simpson, A. Balkwill i in., Body mass index, diet, physical inactivity, and the incidence of dementia in 1 million UK women, DOI: https://doi.org/10.1212/WNL.0000000000008779, [dostęp:] 08.01.2020 r.

Twoje sugestie

Dokładamy wszelkich starań, aby podane zdjęcie i opis oferowanych produktów były aktualne, w pełni prawidłowe oraz kompletne. Jeśli widzisz błąd, poinformuj nas o tym.

Zgłoś uwagi Ikona

Polecane artykuły

  • O to musisz zadbać jesienią w trosce o odporność, skórę, sen i udany powrót na siłownię

    Jesień to pora roku, która może wyjątkowo dać się nam we znaki. To okres przejściowy między krótkim rękawem a kurtką, długimi dniami a szybką szarówką, powrót z wakacji do szkoły oraz powrót do rutyny związanej z dietą czy aktywnością fizyczną. Co zrobić, żeby nie przebodźcować swojego organizmu, wzmocnić odporność, ukoić zmęczone mięśnie i zasypiać bez problemu?

  • Jesienne osłabienie organizmu - jak uniknąć choroby?

    Jesienna aura sprzyja nie tylko obniżeniu nastroju, ale również osłabieniu organizmu, co powoduje, że jesteśmy bardziej podatni na infekcje i częściej chorujemy. Poznaj kilka sposobów na wzmocnienie organizmu i ograniczenie ryzyka wystąpienia choroby.

  • Dynia – wartości odżywcze i właściwości lecznicze. Dietetyczne przepisy z dynią

    Dynia jest warzywem bogatym w witaminy i minerały – m.in. w magnez, selen, potas i cynk. Stanowi także źródło białka i błonnika pokarmowego. Kto powinien włączyć ją do swojej diety? Jakie właściwości mają pestki z dyni i olej z dyni? Czy to warzywo będzie odpowiednie dla cukrzyków?

  • Gruszka – właściwości, wartości odżywcze, przepisy

    Jej dodatek do diety może pomóc przy uciążliwych zaparciach. Świetnie sprawdzi się jako element maseczki na przetłuszczającą się cerę. W dodatku pysznie smakuje zarówno w daniach na słodko, jak i na wytrawnie. Gruszka – jakimi wartościami odżywczymi się charakteryzuje? Czy jedzenie jej może zaszkodzić? Co dobrego przygotować z gruszek?

  • Czym jest układ odpornościowy i jak skutecznie go wspierać?

    Po z natury ciepłym lecie przychodzi sezon jesienny, który wystawia na ciężką próbę nie tylko nasz nastrój, ale również układ odpornościowy, który w tym czasie jest wyjątkowo obciążony. Jest to okres infekcji, często nawracających lub przewlekłych. Istnieją jednak sposoby, aby sobie skutecznie pomóc i zniwelować ryzyko uciążliwych i osłabiających przeziębień, na tle których mogą rozwinąć się dużo poważniejsze choroby, jak zapalenie płuc czy oskrzeli. Spośród czynników mających wpływ na prawidłowo funkcjonujący układ immunologiczny, niewątpliwie ogromne znaczenie ma zdrowa dieta.

  • Kapary – smak, właściwości i zastosowanie w kuchni

    Kapary to roślina krzewiasta naturalnie występująca w strefie tropikalnej i w basenie Morza Śródziemnego. Pąki kwiatowe kaparów są znane już od wielu lat ze względu na swój charakterystyczny smak oraz działanie wspomagające trawienie i leczenie infekcji górnych dróg oddechowych. Kapary są ważnym źródłem wielu różnych biologicznie aktywnych substancji chemicznych, których właściwości terapeutyczne były już dobrze znane i cenione przez starożytnych Rzymian.

  • Czy proteinowa dieta Dukana działa? Fazy diety i skutki uboczne

    Dieta Dukana jest znana inaczej jako dieta proteinowa, białkowa oraz Protal (z jęz. fr. protéines alternatives). Pomysłodawcą tej słynnej diety jest były francuski dietetyk Pierre Dukan, który w 2013 roku otrzymał zakaz wykonywania zawodu lekarza na terenie Francji. Mimo to dieta Dukana zyskała w ostatnich latach miano jednej z najpopularniejszych diet odchudzających na całym świecie i stanowi model żywienia dla wielu osób.

  • Kiwi – właściwości odżywcze, wartości

    Kiwi jest niezwykle popularnym owocem, który nazywany bywa również chińskim agrestem. Owoce kiwi są jagodami, a ich miąższ jest soczysty, galaretowaty i zasobny w brązowe lub czarne nasiona. Kiwi zawiera wiele różnych składników bioaktywnych (m.in. witamin, składników mineralnych, karotenoidów i polifenoli), dzięki czemu wywiera pozytywny wpływ na organizm człowieka.

Porozmawiaj z farmaceutą
Infolinia: 800 110 110

Zadzwoń do nas jeśli potrzebujesz porady farmaceuty.
Jesteśmy dla Ciebie czynni całą dobę, 7 dni w tygodniu, bezpłatnie.

Pobierz aplikację mobilną Pobierz aplikację mobilną Doz.pl

Ikona przypomnienie o zażyciu leku.
Zdarza Ci się ominąć dawkę leku?

Zainstaluj aplikację. Stwórz apteczkę. Przypomnimy Ci kiedy wziąć lek.

Dostępna w Aplikacja google play Aplikacja appstore
Dlaczego DOZ.pl
Niższe koszta leczenia

Darmowa dostawa do Apteki
Bezpłatna Infolinia dla Pacjentów.

ikona niższe koszty leczenia
Bezpieczeństwo

Weryfikacja interakcji leków.
Encyklopedia leków i ziół

Ikona encklopedia leków i ziół
Wsparcie w leczeniu

Porady na czacie z Farmaceutą.
E-wizyta z lekarzem specjalistą.

Ikona porady na czacie z farmaceutą
Newsletter

Bądź na bieżąco z DOZ.pl

Ważne: Użytkowanie Witryny oznacza zgodę na wykorzystywanie plików cookie. Szczegółowe informacje w Regulaminie.

Zamnij