Szansa na polepszenie skuteczności szczepionki przeciw grypie

Grypa najczęściej ma nagły początek, objawia się silnym bólem gardła, wysoką gorączką, sięgającą 40 st., bólem głowy oraz bólami mięśniowymi. Badacze z Uniwersytetu Stanowego w Michigan w USA twierdzą, że klucz do ulepszenia obecnie dostępnych szczepionek na grypę (lub stworzenia kolejnych o uniwersalnym charakterze) może leżeć w RNA, a konkretnie w zmianach jego stężenia w wyniku infekcji lub szczepienia. W tym celu naukowcy poddali analizie informacje pochodzące z niemal 20 badań, które brały pod uwagę zmiany w DNA osób chorujących na grypę oraz tych, które poddały się szczepieniu. Ekspresja ich genów, bądź jej brak, miał dostarczyć wiedzy na temat tego, w jaki sposób orgazm reaguje na bodźce zewnętrzne, w tym na choroby czy antygeny pochodzące ze szczepionek. 

Genowa loteria szczepionkowa

W efekcie badań naukowcom udało się odkryć prawie 1000 genów, w których ekspresja uległa zmianie po zakażeniu grypą i podaniu szczepionki. Niemal 650 z nich było genami unikalnymi w obu wypadkach, natomiast reszta okazała się tożsama zarówno przy szczepieniu, jak i infekcji wirusem grypy. To ważne spostrzeżenie, ponieważ wspomniane geny mogą działać wykluczająco, czyli równocześnie atakować organizm i bronić go przed infekcją. Gdy natomiast ekspresja genu była unikalna dla osób szczepionych, następowała reakcja prawidłowa, mianowicie organizm zaczynał walczyć z wirusem grypy.

Kolejne badania przyniosą odpowiedzi?

Obecnie szczepionkę w wyższych dawkach przyjmować muszą między innymi seniorzy po 65. roku życia, ponieważ w ich wypadku standardowe dawki mogą nie być wystarczającą przez wzgląd na słabszy układ odpornościowy. Tylko wprowadzenie większej ilości szczepionki daje nadzieję na wytwarzanie liczny przeciwciał wystarczającej do skutecznej (lub przynajmniej skuteczniejszej) obrony przed grypą. 

Autorzy badania liczą, że ich praca stanie się punktem wyjścia do przyszłych badań, zapewniając cele genowe, które można by poddać kolejnym badaniom przy użyciu modeli zwierzęcych, a z czasem również przetestować je na ludziach, do czego byłaby wykorzystana nowsza technologia sekwencjonowania RNA.

Szansa na szczepionkę uniwersalną

W kwietniu 2019 r. swoje badania nad szczepionką na grypę przedstawili naukowcy z Uniwersytetu Stanforda. Chcą oni stworzyć szczepionkę uniwersalną pod względem reakcji na zmutowane formy wirusa. Ma ona „uczyć” organizm, by reagował w chwili wprowadzenia do organizmu każdego szczepu, niezależnie od jego typu, co już na tym etapie okazało się skuteczne w przypadku zwierząt laboratoryjnych. 

Pomysł bazuje na białku, które może bardzo specyficznie wiązać się z białkiem na powierzchni wirusa grypy. Jest ono nazywane przeciwciałem monoklonalnym i naukowcy zastanawiali się, czy byłoby możliwe wykorzystanie go w charakterze „przewodnika” po układzie odpornościowym. To dało naukowcom pomysł, by przytwierdzić przeciwciało do białka na powierzchni wirusa grypy w warunkach laboratoryjnych. Zmniejszenie jego widoczności dla układu odpornościowego do minimum mogłoby zostać potraktowane jako „trening” prze atakiem wirusów, podobnie jak robi to szczepionka.