Przyczyny i leczenie bezpłodności u mężczyzn
Katarzyna Kuśmierska

Przyczyny i leczenie bezpłodności u mężczyzn

Staracie się o dziecko, mija kilka miesięcy, potem lat, a test nadal pokazuje jedną kreskę. Lekarze, wizyty, badanie oraz diagnoza – bezpłodność u niego. Ale dlaczego my? Zadajecie sobie pytanie i analizujecie – co mogło pójść nie tak? Jakie są przyczyny bezpłodności u mężczyzn, a także co można zrobić, aby jednak mieć dziecko?

Bezpłodność to termin oznaczający trwałą i nieodwracalną niezdolność pary do posiadania własnego dziecka. Gdy mówimy o bezpłodności u mężczyzn, oznacza to, że właśnie po ich stronie leży problem z poczęciem potomstwa, a dokładniej – taki mężczyzna nigdy nie zostanie biologicznym ojcem.

Przyczyny:

  • brak wykształconych narządów płciowych lub ich niedorozwój,
  • urazy mechaniczne, wypadki, operacje, w wyniku których mężczyzna stracił oba jądra lub zostały na tyle uszkodzone, że nie produkują plemników,
  • trwałe komplikacje po przebytych w dzieciństwie chorobach zakaźnych, np. świnka – jedno z powikłań to obustronne zapalenie jąder, a docelowo ich zwłóknienie,
  • wrodzone zaburzenia genetyczne – mężczyzna nie ma odpowiedniej ilości chromosomów (występuje ich za dużo lub za mało) i w wyniku tego defektu nie może począć dziecka.

Bezpłodność u mężczyzn a męska niepłodność

Oba terminy, choć nie tożsame, często używane są zamiennie. Bezpłodność, jak już zostało wspomniane, to nieodwracalna niemożność posiadania potomstwa. Bezpłodności u mężczyzn się nie leczy. Jedynym sposobem, aby mieć dziecko, jest skorzystanie z banku spermy, użycie nasienia anonimowego dawcy lub adopcja. Kobieta zajdzie w ciążę metodą inseminacji lub in vitro.

Niepłodność według WHO (Światowej Organizacji Zdrowia) to niezdolność do poczęcia dziecka przez 12 miesięcy regularnego współżycia (co drugi-trzeci dzień) bez używania środków antykoncepcyjnych. Niepłodność w Polsce dotyka 1,5 miliona par, a według statystyk u 30 do 40 proc. par jest spowodowana czynnikiem męskim. Jednak niepłodność, w odróżnieniu od bezpłodności, można leczyć.

Przyczyny niepłodności u mężczyzn

Męska płodność zależy od ciągłej produkcji nasienia przez nabłonek plemnikotwórczy. Proces ten jest złożony i jeśli na jakimkolwiek jego etapie dojdzie do zaburzeń spermatogenezy, dochodzi do niepłodności. Przyczyną niepłodności niekiedy są czynniki mechaniczne, czyli niedrożność dróg wyprowadzających nasienie. Niedrożność dróg może być wynikiem zaburzeń rozwojowych, urazów fizycznych, przebytych chorób zakaźnych, infekcji czy pozostałości stanów zapalnych. Niepłodność czasem jest konsekwencją zaburzeń w spermatogenezie spowodowanej pierwotnym lub wtórnym uszkodzeniem jąder, zmianami genetycznymi lub rozwojowymi.

Przyczyny niepłodności męskiej dzieli się na:

  • przedjądrowe – związane z zaburzeniami sekrecji hormonów płciowych,
  • jądrowe – kryptorchizm (wnętrostwo), czyli brak jąder w worku mosznowym od razu po urodzeniu, żylaki powrózka nasiennego, pierwotna niewydolność kanalików nasiennych, powikłania po zapaleniu jąder w wyniku chorób zakaźnych (świnka, gruźlica, rzeżączka), autoimmunizacyjne zapalenie jądra prowadzące do powstawania przeciwciał przeciwplemnikowych, chemioterapeutyki stosowane w leczeniu nowotworów,
  • pozajądrowe – brak lub niedrożność jednego lub obu nasieniowodów (spowodowany chorobami genetycznymi: mukowiscydoza czy wielotorbielowatość nerek typu dorosłych), wrodzona bądź poinfekcyjna niedrożność nasieniowodów, choroby ogólnoustrojowe, takie jak cukrzyca, anemia, stwardnienie rozsiane, choroby układu moczowego, wątroby, zaburzenia odżywiania i choroby nerek.

Przyczyną niepłodności męskiej może być także nieodpowiedni styl życia prowadzący do nadwagi i otyłości, palenie papierosów, picie alkoholu, praca w warunkach szkodliwych oraz długotrwałe przegrzewanie lub uciskanie jąder.

Polecane dla Ciebie

Diagnostyka przyczyn niepłodności oraz sposoby leczenia

Pierwszym krokiem dla mężczyzny, gdy rozpoczyna diagnostykę w związku z problemem z poczęciem dziecka, powinna być wizyta u urologa. Lekarz przeprowadzi szczegółowy wywiad i badanie fizykalne pacjenta. Podczas wizyty specjalista może stwierdzić nieprawidłowości w budowie jąder lub zasugerować problemy z płodnością w związku z przebytą np. świnką w dzieciństwie.

Następnie, badanie ultrasonograficzne (USG) oceniające wielkość, budowę i strukturę jąder, najądrzy oraz ilość płynu w worku mosznowym. Podczas diagnostyki wykonywane jest również badanie kariotypu, czyli zestawu chromosomów charakterystycznych dla ludzi. Test pozwala ocenić czy występują nieprawidłowości w ilości bądź budowie chromosomów. Kolejnym krokiem, jaki powinni wykonać panowie starający się o dziecko, jest badanie nasienia.

Badanie nasienia jest podstawowym testem pozwalającym ocenić liczbę, jakość i aktywność plemników. Mówi o czasie upłynnienia, lepkości, objętości, pH oraz aglutynacji nasienia (czyli przylegania do siebie ruchliwych plemników). Rozszerzona wersja badania to technika MSOME-6600 – pozwala na obejrzenie plemnika w 6000-tysięcznym powiększeniu i ocenę jego morfologii. Jeśli wynik jest prawidłowy, mówimy o normospermii.

W przypadku jakichkolwiek odchyleń od normy wyróżnia się:

  • oligospermię (oligozoospermię) – liczba plemników w nasieniu jest mniejsza niż 15 mln/1 ml,
  • astenospermię (astenozoospermię) – plemniki mają zmniejszoną ruchliwość (mniej niż 32 proc. wykazuje ruch postępowy),
  • teratospermię (teratozoospermię) – w nasieniu jest mniej niż 4 proc. prawidłowo zbudowanych plemników,
  • aspermię (azoospermię) – czyli brak plemników w nasieniu.

Panowie, w zależności od wskazań lekarza, mogą być skierowani na posiew nasienia oraz badanie fragmentacji DNA plemników (test SCD). Czasami konieczna jest biopsja jąder (przy azoospermii), aby sprawdzić czy znajdują się w nich komórki plemnikotwórcze. Leczenie zależy od przyczyny niepłodności mężczyzny. Stosuje się leczenie hormonalne w przypadku zaburzeń hormonalnych. Jeśli przyczyną niepłodności były infekcje w obrębie najądrzy, gruczołu krokowego lub pęcherza, jakość nasienia poprawia leczenie farmakologiczne. W przypadku żylaków powrózka nasiennego płodności pomaga operacja ich usunięcia. Czasem jedynym rozwiązaniem jest skorzystanie z metod wspomagania zapłodnienia: inseminacji domacicznej bądź in vitro.

Twoje sugestie

Dokładamy wszelkich starań, aby podane zdjęcie i opis oferowanych produktów były aktualne, w pełni prawidłowe oraz kompletne. Jeśli widzisz błąd, poinformuj nas o tym.

Zgłoś uwagi Ikona

Polecane artykuły

  • Preejakulat – stosunek przerywany a ryzyko ciąży

    Preejakulat, czyli bezbarwna wydzielina, produkowany jest przez męski układ rozrodczy podczas wzbudzenia seksualnego. Spełnia on szereg ważnych funkcji ułatwiających akt seksualny i samo zapłodnienie. Jaka jest szansa na zajście w ciążę przez preejakulat?

  • Antykoncepcja po porodzie – jaka będzie najlepsza?

    Po porodzie kobiecy organizm stopniowo powraca do swojego stanu sprzed ciąży. Między innymi dochodzi do powrotu płodności, o czym świadczy pojawienie się pierwszej miesiączki po porodzie. Może to nastąpić po zaledwie kilku tygodniach od urodzenia dziecka albo nawet po roku. Co wpływa na płodność po ciąży? Kiedy można zacząć uprawiać seks po ciąży? Jaka metoda antykoncepcji po porodzie będzie najlepsza?

  • Seks analny – zagrożenia, choroby, jak się przygotować

    Seks analny od kilku dekad wzbudza mnóstwo kontrowersji, a w wielu kręgach jest tematem tabu. Wiele osób zadaje sobie pytanie o to, czy jest bezpieczny dla zdrowia. Czym tak naprawdę jest seks analny i jak się do niego przygotować?

  • Seks bez zabezpieczenia – czym można się zarazić?

    Seks to jedna z najprzyjemniejszych sytuacji, która może wydarzyć się między dwojgiem zakochanych ludzi. Chwila zapomnienia może jednak skończyć się mało romantycznie – jedną z wielu chorób, w tym rzeżączką, kiłą, a w skrajnych przypadkach nawet AIDS. Czym można zarazić się poprzez stosunek płciowy bez zabezpieczenia?

  • Punkt G – gdzie się znajduje?

    Enigmatyczny punkt G rozbudza wyobraźnię kochanków na całym świecie. Zdaniem wielu seksuologów jest to najwrażliwsza strefa erogenna w ludzkim ciele. Dla sceptyków jest jak mityczna Atlantyda, której istnienia nikt nigdy nie dowiódł. Czy istnieje naprawdę? Gdzie się znajduje i jak wygląda?

  • Sapioseksualizm – na czym polega?

    Sapioseksualizm to nazwa, z którą być może część z nas już kiedyś się spotkała. Termin ten w ostatnich latach zyskuje coraz większą popularność. Sapioseksualizm jest bowiem pewnym rodzajem preferencji seksualnej, w której kluczową rolę odgrywa iloraz inteligencji. Jakie są jego przyczyny?

  • Demiseksualizm – czym jest? Objawy, przyczyny

    Tematyka orientacji seksualnych przestaje być tematem tabu i staje się powszechnie znana, zwłaszcza w mediach społecznościowych. Niektóre terminy nie są jednak zbyt popularne, bo pojawia się coraz więcej typów orientacji seksualnych, o których wiele osób nie ma pojęcia. Jedną z nich jest demiseksualizm, o którym wiemy stosunkowo od niedawna. Czym jest demiseksualizm?

  • Implant antykoncepcyjny – jak działa i czy jest skuteczny? Na jak długo wystarcza i jakie są skutki uboczne?

    Implant antykoncepcyjny jest jedną z dostępnych metod antykoncepcji. Jest to małe, elastyczne urządzenie w kształcie plastikowej pałeczki, zwykle o długości około 4 cm i średnicy 2 mm, które jest wprowadzane pod skórę ramienia. Najpopularniejszym implantem antykoncepcyjnym na rynku jest implant hormonalny, który uwalnia etonogestrel do organizmu w celu zapobiegania ciąży.

Porozmawiaj z farmaceutą
Infolinia: 800 110 110

Zadzwoń do nas jeśli potrzebujesz porady farmaceuty.
Jesteśmy dla Ciebie czynni całą dobę, 7 dni w tygodniu, bezpłatnie.

Pobierz aplikację mobilną Pobierz aplikację mobilną Doz.pl

Ikona przypomnienie o zażyciu leku.
Zdarza Ci się ominąć dawkę leku?

Zainstaluj aplikację. Stwórz apteczkę. Przypomnimy Ci kiedy wziąć lek.

Dostępna w Aplikacja google play Aplikacja appstore
Dlaczego DOZ.pl
Niższe koszta leczenia

Darmowa dostawa do Apteki
Bezpłatna Infolinia dla Pacjentów.

ikona niższe koszty leczenia
Bezpieczeństwo

Weryfikacja interakcji leków.
Encyklopedia leków i ziół

Ikona encklopedia leków i ziół
Wsparcie w leczeniu

Porady na czacie z Farmaceutą.
E-wizyta z lekarzem specjalistą.

Ikona porady na czacie z farmaceutą
Newsletter

Bądź na bieżąco z DOZ.pl

Ważne: Użytkowanie Witryny oznacza zgodę na wykorzystywanie plików cookie. Szczegółowe informacje w Regulaminie.

Zamnij