Przyczyny i leczenie bezpłodności u mężczyzn
Katarzyna Kuśmierska

Przyczyny i leczenie bezpłodności u mężczyzn

Staracie się o dziecko, mija kilka miesięcy, potem lat, a test nadal pokazuje jedną kreskę. Lekarze, wizyty, badanie oraz diagnoza – bezpłodność u niego. Ale dlaczego my? Zadajecie sobie pytanie i analizujecie – co mogło pójść nie tak? Jakie są przyczyny bezpłodności u mężczyzn, a także co można zrobić, aby jednak mieć dziecko?

Bezpłodność to termin oznaczający trwałą i nieodwracalną niezdolność pary do posiadania własnego dziecka. Gdy mówimy o bezpłodności u mężczyzn, oznacza to, że właśnie po ich stronie leży problem z poczęciem potomstwa, a dokładniej – taki mężczyzna nigdy nie zostanie biologicznym ojcem.

Przyczyny:

  • brak wykształconych narządów płciowych lub ich niedorozwój,
  • urazy mechaniczne, wypadki, operacje, w wyniku których mężczyzna stracił oba jądra lub zostały na tyle uszkodzone, że nie produkują plemników,
  • trwałe komplikacje po przebytych w dzieciństwie chorobach zakaźnych, np. świnka – jedno z powikłań to obustronne zapalenie jąder, a docelowo ich zwłóknienie,
  • wrodzone zaburzenia genetyczne – mężczyzna nie ma odpowiedniej ilości chromosomów (występuje ich za dużo lub za mało) i w wyniku tego defektu nie może począć dziecka.

Bezpłodność u mężczyzn a męska niepłodność

Oba terminy, choć nie tożsame, często używane są zamiennie. Bezpłodność, jak już zostało wspomniane, to nieodwracalna niemożność posiadania potomstwa. Bezpłodności u mężczyzn się nie leczy. Jedynym sposobem, aby mieć dziecko, jest skorzystanie z banku spermy, użycie nasienia anonimowego dawcy lub adopcja. Kobieta zajdzie w ciążę metodą inseminacji lub in vitro.

Niepłodność według WHO (Światowej Organizacji Zdrowia) to niezdolność do poczęcia dziecka przez 12 miesięcy regularnego współżycia (co drugi-trzeci dzień) bez używania środków antykoncepcyjnych. Niepłodność w Polsce dotyka 1,5 miliona par, a według statystyk u 30 do 40 proc. par jest spowodowana czynnikiem męskim. Jednak niepłodność, w odróżnieniu od bezpłodności, można leczyć.

Przyczyny niepłodności u mężczyzn

Męska płodność zależy od ciągłej produkcji nasienia przez nabłonek plemnikotwórczy. Proces ten jest złożony i jeśli na jakimkolwiek jego etapie dojdzie do zaburzeń spermatogenezy, dochodzi do niepłodności. Przyczyną niepłodności niekiedy są czynniki mechaniczne, czyli niedrożność dróg wyprowadzających nasienie. Niedrożność dróg może być wynikiem zaburzeń rozwojowych, urazów fizycznych, przebytych chorób zakaźnych, infekcji czy pozostałości stanów zapalnych. Niepłodność czasem jest konsekwencją zaburzeń w spermatogenezie spowodowanej pierwotnym lub wtórnym uszkodzeniem jąder, zmianami genetycznymi lub rozwojowymi.

Przyczyny niepłodności męskiej dzieli się na:

  • przedjądrowe – związane z zaburzeniami sekrecji hormonów płciowych,
  • jądrowe – kryptorchizm (wnętrostwo), czyli brak jąder w worku mosznowym od razu po urodzeniu, żylaki powrózka nasiennego, pierwotna niewydolność kanalików nasiennych, powikłania po zapaleniu jąder w wyniku chorób zakaźnych (świnka, gruźlica, rzeżączka), autoimmunizacyjne zapalenie jądra prowadzące do powstawania przeciwciał przeciwplemnikowych, chemioterapeutyki stosowane w leczeniu nowotworów,
  • pozajądrowe – brak lub niedrożność jednego lub obu nasieniowodów (spowodowany chorobami genetycznymi: mukowiscydoza czy wielotorbielowatość nerek typu dorosłych), wrodzona bądź poinfekcyjna niedrożność nasieniowodów, choroby ogólnoustrojowe, takie jak cukrzyca, anemia, stwardnienie rozsiane, choroby układu moczowego, wątroby, zaburzenia odżywiania i choroby nerek.

Przyczyną niepłodności męskiej może być także nieodpowiedni styl życia prowadzący do nadwagi i otyłości, palenie papierosów, picie alkoholu, praca w warunkach szkodliwych oraz długotrwałe przegrzewanie lub uciskanie jąder.

Powiązane produkty

Diagnostyka przyczyn niepłodności oraz sposoby leczenia

Pierwszym krokiem dla mężczyzny, gdy rozpoczyna diagnostykę w związku z problemem z poczęciem dziecka, powinna być wizyta u urologa. Lekarz przeprowadzi szczegółowy wywiad i badanie fizykalne pacjenta. Podczas wizyty specjalista może stwierdzić nieprawidłowości w budowie jąder lub zasugerować problemy z płodnością w związku z przebytą np. świnką w dzieciństwie.

Następnie, badanie ultrasonograficzne (USG) oceniające wielkość, budowę i strukturę jąder, najądrzy oraz ilość płynu w worku mosznowym. Podczas diagnostyki wykonywane jest również badanie kariotypu, czyli zestawu chromosomów charakterystycznych dla ludzi. Test pozwala ocenić czy występują nieprawidłowości w ilości bądź budowie chromosomów. Kolejnym krokiem, jaki powinni wykonać panowie starający się o dziecko, jest badanie nasienia.

Badanie nasienia jest podstawowym testem pozwalającym ocenić liczbę, jakość i aktywność plemników. Mówi o czasie upłynnienia, lepkości, objętości, pH oraz aglutynacji nasienia (czyli przylegania do siebie ruchliwych plemników). Rozszerzona wersja badania to technika MSOME-6600 – pozwala na obejrzenie plemnika w 6000-tysięcznym powiększeniu i ocenę jego morfologii. Jeśli wynik jest prawidłowy, mówimy o normospermii.

W przypadku jakichkolwiek odchyleń od normy wyróżnia się:

  • oligospermię (oligozoospermię) – liczba plemników w nasieniu jest mniejsza niż 15 mln/1 ml,
  • astenospermię (astenozoospermię) – plemniki mają zmniejszoną ruchliwość (mniej niż 32 proc. wykazuje ruch postępowy),
  • teratospermię (teratozoospermię) – w nasieniu jest mniej niż 4 proc. prawidłowo zbudowanych plemników,
  • aspermię (azoospermię) – czyli brak plemników w nasieniu.

Panowie, w zależności od wskazań lekarza, mogą być skierowani na posiew nasienia oraz badanie fragmentacji DNA plemników (test SCD). Czasami konieczna jest biopsja jąder (przy azoospermii), aby sprawdzić czy znajdują się w nich komórki plemnikotwórcze. Leczenie zależy od przyczyny niepłodności mężczyzny. Stosuje się leczenie hormonalne w przypadku zaburzeń hormonalnych. Jeśli przyczyną niepłodności były infekcje w obrębie najądrzy, gruczołu krokowego lub pęcherza, jakość nasienia poprawia leczenie farmakologiczne. W przypadku żylaków powrózka nasiennego płodności pomaga operacja ich usunięcia. Czasem jedynym rozwiązaniem jest skorzystanie z metod wspomagania zapłodnienia: inseminacji domacicznej bądź in vitro.

Twoje sugestie

Dokładamy wszelkich starań, aby podane zdjęcie i opis oferowanych produktów były aktualne, w pełni prawidłowe oraz kompletne. Jeśli widzisz błąd, poinformuj nas o tym.

Zgłoś uwagi Ikona

Polecane artykuły

  • Rzeżączka – objawy, przyczyny i leczenie

    Rzeżączka należy do chorób przenoszonych drogą płciową. Wywołuje ją dwoinka rzeżączki, należąca do bakterii Gram-ujemnych. Stwierdzono występowanie rzeżączki u kobiet i u mężczyzn. W zależności od płci choroba daje jednak inne objawy: u kobiet powoduje zwykle zapalenie kanału szyjki macicy, a u mężczyzn – zapalenie cewki moczowej. W leczeniu rzeżączki stosuje się antybiotyki – w porę podjęta terapia daje duże szanse na pełne wyleczenie.

  • Wkładka domaciczna (hormonalna i niehormonalna) – zalety i wady spirali antykoncepcyjnej

    Wkładka domaciczna jest dziś często wybieraną metodą antykoncepcji. Jest to łatwo odwracalna, długoterminowa forma antykoncepcji o wysokiej skuteczności, która nie wymaga regularnych czynności związanych z zachowaniem jej działania. Dostępność w dwóch wariantach umożliwia jej stosowanie także u kobiet, które nie mogą przyjmować środków hormonalnych na stałe ze względu na swoiste przeciwskazania. 

  • Kłykciny kończyste – przyczyny, objawy, leczenie

    Kłykciny kończyste to zmiany, które pojawiają się na skórze u osób zakażonych wirusem brodawczaka ludzkiego – HPV. Wirus HPV jest przenoszony drogą płciową – STI (ang. Sexually Transmitted Infections). Prawdopodobieństwo zakażenia zwiększają przygodne kontakty seksualne bez zabezpieczenia mechanicznego. Warto wiedzieć, że prezerwatywa także nie jest gwarantem uniknięcia zakażenia wśród osób aktywnych seksualnie.

  • Molestowanie seksualne – przejawy, jak sobie radzić w takiej sytuacji? Gdzie zgłosić?

    Statystyki pokazują, że co piąta osoba pada ofiarą molestowania seksualnego w pracy. Według raportu Fundacji na rzecz Równości i Emancypacji STER aż 87 proc. kobiet doświadczyło w swoim życiu zachowania, które mogłoby zostać uznane za molestowanie seksualne. Nie oznacza to jednak, że problem ten nie dotyczy mężczyzn. Molestowanie seksualne może bowiem dotyczyć obu płci. Co można uznać za molestowanie seksualne? Gdzie je zgłosić?

  • Jak osiągnąć orgazm pochwowy?

    W toku ewolucji gatunek ludzki, jako jeden z niewielu w królestwie zwierząt, rozwinął dodatkową korzyść z odbywania stosunku płciowego. W większości przypadków zwierzęta inicjują stosunki seksualne jedynie w celu zapłodnienia samicy. Jest to napędzane wewnętrznym instynktem, dzięki któremu gatunek ma większe szanse na przetrwanie. Z kolei ludzie i... delfiny podczas stosunku płciowego dążą dodatkowo do czerpania przyjemności. Szczytem osiąganej satysfakcji seksualnej jest orgazm odczuwany zarówno przez osobniki płci żeńskiej, jak i męskiej.

  • Wulwodynia (ból miejsc intymnych). Przyczyny, objawy, leczenie

    Wulwodynia jest przewlekłym bólem sromu bez rozpoznanej przyczyny. Boleć może jeden lub wiele obszarów sromu. Ból jest różny – u niektórych przypomina pieczenie, innym pacjentkom może wydawać się np. kłujący. Stopień nasilenia bólu, jego dokładna lokalizacja czy częstotliwość mogą być różne u różnych kobiet. Wulwodynia jest trudna do rozpoznania i leczenia ze względu na podobieństwo objawów do innych schorzeń oraz na brak wysokiej jakości badań naukowych dotyczących metod leczenia. Diagnoza jest stawiana poprzez wykluczenie innych przyczyn, takich jak nawracające infekcje, liszaj, nowotwory, neuralgie i inne.

  • Życie seksualne seniorów – zalety i przeciwwskazania

    Seksualność osób w podeszłym wieku (który obecnie często określa się na powyżej 67 roku życia) zderza się ze ścianą nieścisłości i społecznych stereotypów. Długość życia ulega wydłużeniu, społeczeństwo starzeje się, a postrzeganie miłości i relacji przechodzi głęboką zmianę, stąd zagadnieniom dotyczącym życia seksualnego seniorów powinna być poświęcona szczególna uwaga. Przyjrzyjmy się sferze seksualności w starszym wieku oraz związanymi z nią faktami i mitami.

Porozmawiaj z farmaceutą
Infolinia: 800 110 110

Zadzwoń do nas jeśli potrzebujesz porady farmaceuty.
Jesteśmy dla Ciebie czynni całą dobę, 7 dni w tygodniu, bezpłatnie.

Pobierz aplikację mobilną Pobierz aplikację mobilną Doz.pl

Ikona przypomnienie o zażyciu leku.
Zdarza Ci się ominąć dawkę leku?

Zainstaluj aplikację. Stwórz apteczkę. Przypomnimy Ci kiedy wziąć lek.

Dostępna w Aplikacja google play Aplikacja appstore
Dlaczego DOZ.pl
Niższe koszta leczenia

Darmowa dostawa do Apteki
Bezpłatna Infolinia dla Pacjentów.

ikona niższe koszty leczenia
Bezpieczeństwo

Weryfikacja interakcji leków.
Encyklopedia leków i ziół

Ikona encklopedia leków i ziół
Wsparcie w leczeniu

Porady na czacie z Farmaceutą.
E-wizyta z lekarzem specjalistą.

Ikona porady na czacie z farmaceutą
Newsletter

Bądź na bieżąco z DOZ.pl

Ważne: Użytkowanie Witryny oznacza zgodę na wykorzystywanie plików cookie. Szczegółowe informacje w Regulaminie.

Zamnij