Kiedy należy zbadać cukier?

Cukrzyca to poważna choroba przewlekła, a jej leczenie wciąż jest tylko objawowe. Wynika z zaburzenia produkcji lub działania insuliny — hormonu produkowanego przez komórki beta trzustki, który odpowiada m.in. za regulowanie stężenia cukru we krwi. Cukrzyca typu 1 (insulinozależna, zwana dziecięcą lub młodzieńczą) występuje wówczas, kiedy trzustka wytwarza niewystarczającą ilość insuliny. Cukrzyca typu 2 (insulinoniezależna) zostaje zdiagnozowana, gdy organizm nie jest w stanie skutecznie wykorzystać wyprodukowanej przez siebie insuliny. Warto zaznaczyć, że 90% diabetyków to chorzy na cukrzycę typu 2.

Cukrzyca — czynniki ryzyka

Ryzyko cukrzycy wzrasta w przypadku wystąpienia jednego z tych czynników:

• wiek powyżej 45 lat,
• nadwaga,
• niewielka aktywność fizyczna,
• nadciśnienie, 
• wysoki poziom trójglicerydów lub niski poziom cholesterolu (HDL),
• epizod cukrzycy ciążowej, 
• przypadki cukrzycy w rodzinie.

Cukrzyca — powikłania 

Cukrzyca powoduje zmiany w naczyniach krwionośnych, czego konsekwencją jest rozwój miażdżycy i choroba niedokrwienna serca. Co druga kobieta w wieku 70-79 lat dowiaduje się, że jest chora na cukrzycę dopiero po ataku serca. Także udar występuje trzykrotnie częściej u osób cierpiących na tę dolegliwość. Utrzymujący się przez dłuższy czas wysoki poziom glukozy we krwi prowadzi do uszkodzenia kłębuszków nerkowych — nerki nie są wówczas w stanie funkcjonować prawidłowo i spełniać swoich funkcji. Osłabienie mięśni, bolesne skurcze, mrowienie czy drętwienie mogą być oznaką neuropatii cukrzycowej, czyli uszkodzenia oraz zaniku neuronów. Neuropatia nie za każdym razem obejmuje jedynie kończyny — defekt neuronów może wystąpić w obrębie układu sercowego czy pokarmowego. Wówczas u chorego pojawiają się takie objawy, jak omdlenia, zaburzenia rytmu serca, zaparcia, brak smaku, nadmierne pocenie się (układ pokarmowy). 

Nieleczona cukrzyca może też wywołać retinopatię — uszkodzenie naczyń krwionośnych w oku prowadzące do przekształceń w siatkówce. Zmiany zwyrodnieniowe mogą spowodować nie tylko pogorszenie wzroku, ale też całkowitą utratę widzenia. Diabetycy są również bardziej narażeni na jaskrę. Często odczuwają ból oczu lub skarżą się na podwójne widzenie. 

Najczęstsze objawy cukrzycy — kiedy należy zbadać cukier?

Cukrzyca obciąża cały organizm, powodując wystąpienie licznych biochemicznych zaburzeń. Ich konsekwencją jest na przykład bardzo duże pragnienie. Osoba, u której rozwinęła się choroba, ale nie została jeszcze zdiagnozowana może odczuwać wyjątkowe pragnienie, pić nawet kilkanaście litrów płynów na dobę oraz cierpieć z tego powodu na wielomocz. Kiedy w organizmie występuje nadmiar glukozy oraz niedobór insuliny, energia czerpana jest z zapasów zgromadzonych w mięśniach — wówczas dochodzi do spadku wagi, który można czasami zaobserwować na początku choroby. Często następuje jednak przyrost masy ciała. W cukrzycy niezwykle ważna jest dobrze zbilansowana i specjalnie skomponowana dieta. 

Uszkodzone przez wysoki poziom cukru naczynia powodują kłopoty ze skórą, która nie ma dostatecznego odżywienia. Staje się bardziej wrażliwa, przesuszona, łuszcząca, swędzi, mogą pojawiać się na niej wypryski. Zaburzenia metabolizmu wynikające z wahań glukozy oraz insuliny wywołują napady zmęczenia, senność. Chroniczne zmęczenie i konieczność funkcjonowania pomimo braku energii prowadzi zazwyczaj do wahań nastroju. Nieprawidłowy metabolizm glukozy zaburza pracę układu odpornościowego. Częste infekcje — zarówno wirusowe, bakteryjne, jak i grzybicze mogą także wskazywać na kłopoty z cukrem. 

W przypadku wystąpienia jednego lub kilku wymienionych symptomów warto poddać się prostemu badaniu poziomu cukru we krwi, dzięki któremu można dowiedzieć się czy te objawy związane są z rozwojem cukrzycy, czy być może z zupełnie inną dolegliwością.