Mleko i odżywki dla dzieci – co warto wiedzieć?

Każde opakowanie mleka modyfikowanego lub preparatu mlekozastępczego jest zaopatrzone w szczegółową instrukcję przygotowania pokarmu, z którą warto się zapoznać. Aby nabrać przekonania, że zalecenia producentów mają sens i należy ich przestrzegać, prześledźmy krok po kroku typowe wytyczne. Pozwoli to wyjaśnić celowość każdej czynności.

Po pierwsze: czystość

Wrażliwy układ pokarmowy dziecka nie poradzi sobie z większością bakterii, na które organizm dorosłego nie zwróciłby nawet uwagi. Dlatego, aby uniknąć infekcji i zatruć, należy ściśle przestrzegać zasad higieny. Jest to szczególnie ważne, kiedy przygotowujemy jedzenie dla wcześniaków, noworodków i niemowląt mających problemy zdrowotne. Wcześniakom oraz dzieciom o osłabionej odporności należy podawać wyłącznie produkty dla nich przeznaczone!

Następnie wodę należy ostudzić do zalecanej temperatury, około 40 stopni Celsjusza. Na początku można mierzyć temperaturę termometrem kuchennym, po pewnym czasie nabiera się wprawy i wystarczy przytknięcie dłoni. Dlaczego nie rozpuszcza się mleka we wrzątku? Chodzi o to, by zachować wszystkie jego wartości odżywcze. Niektóre witaminy i inne składniki mogą ulec rozkładowi, a porcja takiego pokarmu nie byłaby już tak wartościowa, jak powinna.

Po drugie: dokładność

Po przeczytaniu tabeli żywienia na opakowaniu należy odmierzyć odpowiednią ilość wody do butelki i wsypać właściwą ilość mleka w proszku lub innej odżywki (pomoże w tym dołączana do każdego produktu miarka). Najczęściej na każde 30 ml wody przypada 1 miarka proszku. Proszek w miarce nie może być ubity, ani miarka nie może być "czubata". Nadmiar powinno się zgarnąć z powrotem do pojemnika za pomocą czystego, suchego noża. Coraz więcej opakowań ma specjalną krawędź, o którą łatwo i szybko można zgarnąć nadmiar proszku z miarki.

Dlaczego tak ważne jest używanie załączonej miarki i nienapełnianie jej z "czubkiem"? Przygotowane mleko musi mieć określony skład, aby dostarczyć substancji odżywczych w należytej ilości i stężeniu. Jeśli do wody dodamy za dużo lub za mało preparatu dziecko może nabawić się niestrawności lub być głodne. Firmowa miarka jest takiej wielkości, że płasko napełniona nieubitym proszkiem pozwala odmierzyć określoną ilość pokarmu. Dzięki temu nie trzeba za każdym razem używać wagi.

Zawsze przed podaniem pokarmu należy sprawdzić jego temperaturę! Wystarczy wytrząsnąć kilka kropli na cienką skórę wewnętrznej części nadgarstka. Warto wyrobić sobie taki nawyk, ponieważ przełyk niemowlęcia jest o wiele bardziej wrażliwy na temperaturę niż dorosłego. Zbyt ciepłe pożywienie skutkuje bolesnym i niebezpiecznym poparzeniem.

Jeśli karmienie trwa przez dłuższy czas, np. kwadrans lub pół godziny, a mleko w tym czasie wystygnie, powinno się je ogrzać, wkładając na chwilę do letniej bądź lekko ciepłej wody w naczyniu czy specjalnym podgrzewaczu do butelek, a następnie wymieszać i ponownie sprawdzić temperaturę.

Nie wolno podgrzewać w kuchence mikrofalowej! Dlaczego? Z dwóch powodów:

• Mleko w mikrofali ogrzewa się nierównomiernie. W górze butelki może być gorące, a w środku zimne. Łatwo wtedy o niebezpieczne poparzenie.
• Miejscowe przegrzanie pokarmu powoduje rozkład witamin i innych składników odżywczych. Jest to szczególnie ważne w przypadku preparatów mlekozastępczych na bazie wolnych aminokwasów, które przegrzane mogą nawet zmienić swój wygląd i smak.

Po trzecie: czas

Czy chcemy czy nie, nawet przy zachowaniu zasad higieny nie unikniemy bakterii i drobnoustrojów dostających się do pokarmu. W ciepłym, odżywczym mleku mają wymarzone warunki do namnażania się. Dlatego, jeśli dziecko nie wypije przygotowanej porcji w ciągu godziny, należy ją wyrzucić.

Po czwarte: właściwe przechowywanie

Suche mleko w proszku lub preparaty mlekozastępcze nie są tak narażone na zepsucie, jak przygotowany płynny pokarm. Opakowanie należy przechowywać w suchym, zacienionym i chłodnym miejscu. Wysoka temperatura czy światło mogą powodować rozkład niektórych witamin, a także przyspieszać jełczenie tłuszczów. Warto pamiętać o szczelnym zamknięciu pojemnika, aby nie dopuścić do wnętrza wilgoci ani powietrza. Nie wolno wrzucać do środka mokrej czy wilgotnej miarki, gdyż sprzyja to rozwojowi pleśni oraz bakterii.

Opakowanie z mlekiem w proszku nie powinno być przechowywane w lodówce. Dlaczego? Otóż przy otwarciu pojemnika następuje skroplenie wilgoci. Najlepiej trzymać puszkę z preparatem w zamkniętej szafce, z dala od okien i grzejników, by temperatura wewnątrz nie przekraczała 25 stopni Celsjusza.

Po otwarciu opakowania zawartość należy zużyć w ciągu 3-4 tygodni, zgodnie z zaleceniem producenta. Fabrycznie zamknięte wnętrze jest wypełnione obojętnym gazem, najczęściej azotem, dzięki któremu pokarm nie jełczeje, a bakterie tlenowe nie mogą się rozwijać.