Groźne chemikalia przemysłowe mogą przenikać do łożyska
Katarzyna Szulik

Groźne chemikalia przemysłowe mogą przenikać do łożyska

Zgodnie z badaniem naukowców z Karolinska Institutet w Szwecji, chemikalia zawarte w popularnych produktach codziennego użytku przenikają do łożyska I kumulują się w tkance płodowej podczas ciąży. Dalsze badania mają ustalić, czy taka sytuacja zagraża nienarodzonemu dziecku. 

Mowa o substancjach z grupy PFAS nadających właściwości wodoodporne i tłuszczoodporne między innymi patelniom, opakowaniom na żywność czy ubraniom. Naukowcy zbadali sześć substancji z tej grupy i odkryli, że wszystkie można znaleźć w łożysku w podobnym stężeniu. Oznacza to, że wspomniane chemikalia mogą odkładać się w płucach, wątrobie czy mózgach dzieci już na etapie płodowym. 

Najwyższe stężenia PFAS stwierdzono w płucach i wątrobie, a najniższe w mózgu. Badanie przeprowadzono na próbkach tkanki pochodzącej z 78 embrionów i płodów miedzy 7 a 42 tygodniem życia, pochodzących ze szwedzkich i duńskich biobanków. Naukowcy sugerują, że ich badania powinny zmienić podejście do ustalania dopuszczalnych norm stężeń chemikaliów, uwzględniając również ich potencjalny wpływ na płód. 

Zaobserwowano także wyższą kumulację chemikaliów w płodach płci męskiej niż żeńskiej, co najprawdopodobniej wiąże się z niewielkimi różnicami w funkcjonowaniu łożyska w zależności od płci. 

Chemikalia przedostają się do organizmów przede wszystkim za pośrednictwem jedzenia, przede wszystkim ryb, mięsa i nabiału, ale także przez wodę pitną. 

Czym są PFAS?

Rozwinięcie tego skrótu oznacza związki perfluorowane, będące nieodłącznymi składnikami powłok teflonowych czy tkanin Gore-Tex, ale też opakowań do żywności typu fast-food. Znajdują szerokie zastosowanie właśnie dzięki swoim wodo-i tłuszczoodpornym właściwościom. Badania prowadzone nad ich wpływem na ludzki organizm jak na razie wykazały, że przyjmowane w zbyt dużych dawkach oddziałują na układ hormonalny mogąc powodować trudności z płodzeniem dzieci, ale także obniżać odporność czy zwiększać ryzyko powstawania wad wrodzonych. Mechanizm migracji wspomnianych chemikaliów do żywności w sposób bezpośredni nie został zbadany, jednak wiadomo, że trafiają do środowiska i zanieczyszczają je, przez co przedostają się np. do źródeł wody pitnej. Przez wzgląd na potencjalne niebezpieczeństwo dla zdrowia PFAS, dyrektywa Unii Europejskiej z 2006 roku ograniczyła stosowanie najgroźniejszych ze związków tego typu, czyli perfluorooktanosulfonianu (PFOS) i perfluorooktanowego (PFOA). Z badań prowadzonych w największych rzekach Europy, w tym Wiśle i Odrze wynika, że przez wprowadzeniem zakazu do ich wód trafiało średnio 8 ton rocznie wspomnianych substancji. 

Smog zwiększa ryzyko poronienia

PFOS to kolejny typ zanieczyszczeń, których muszą obawiać się kobiety w ciąży. Obecnie najwięcej mówi się o zanieczyszczeniach zawartych w smogu, których nie sposób uniknąć. Z badań naukowców z Utah University płynie wniosek że przebywanie w środowisku smogowym nawet przez krótki okres grozi wzrostem ryzyka poronienia o nawet kilkanaście procent. 

Powyższe wnioski zostały sformułowane w badaniu, w którym udział wzięło 1300 kobiet, które przeszły przynajmniej jedno poronienie w okresie wyznaczonym przez badaczy. Przedmiotem zainteresowania badaczy było, czy przebywanie w warunkach wysokiego stężenia zanieczyszczeń w powietrzu mogło wpłynąć na zakończenie ciąży. Jako miernik zanieczyszczenia przyjęto stężenie cząstek pyłu PM 2,5, dwutlenku azotu i ozonu, uważanych za najbardziej szkodliwe składniki smogu. Okazało się, że właśnie ekspozycja na dwutlenek azotu, nawet wynosząca zaledwie kilka dni, w znaczący sposób przyczyniała się do zwiększenia ryzyka poronienia. Naukowcy nie byli jednak w stanie stwierdzić, czy wiek płodu ma jakikolwiek związek z tym, w jaki sposób oddziałuje na niego zanieczyszczone powietrze. 

Mimo, że wyniki obu badań nie są rozstrzygające, kobiety w ciąży powinny zwracać szczególną uwagę zarówno na aktywność w okresach wzmożonego zanieczyszczenia powietrza, jak i sposób odżywiania, w kontekście wykluczenia fast foodów, ale też poszukiwanie jedzenia z pewnych źródeł minimalizujących ryzyko skażenia. Niebezpieczeństwa nie sposób wyeliminować całkowicie, ale ostrożność jest wysoce wskazana zwłaszcza w tak newralgicznym okresie życia. 

  1. Linn Salto Mamsen, Richelle D. Björvang, Daniel Mucs, Marie-Therese Vinnars, Nikos Papadogiannakis, Christian H. Lindh, Claus Yding Andersen, Pauliina Damdimopoulou. Concentrations of perfluoroalkyl substances (PFASs) in human embryonic and fetal organs from first, second, and third trimester pregnancies. Environment International, 2019; 124: 482 DOI: 10.1016/j.envint.2019.01.010
  2. Ewa Szekalska, Związki perfluorowane: śliska sprawa, „teraz-srodowisko.pl” [online] https://www.teraz-srodowisko.pl/aktualnosci/zwiazki-perfluorowane-sliska-sprawa-3056.html [dostęp] 05.02.2019 r.
  3. Claire L. Leiser, Heidi A. Hanson, Kara Sawyer, Jacob Steenblik, Ragheed Al-Dulaimi, Troy Madsen, Karen Gibbins, James M. Hotaling, Yetunde Oluseye Ibrahim, James A. VanDerslice, Matthew Fuller. Acute effects of air pollutants on spontaneous pregnancy loss: a case-crossover study. Fertility and Sterility, 2018; DOI: 10.1016/j.fertnstert.2018.10.028

Polecane dla Ciebie

Twoje sugestie

Dokładamy wszelkich starań, aby podane zdjęcie i opis oferowanych produktów były aktualne, w pełni prawidłowe oraz kompletne. Jeśli widzisz błąd, poinformuj nas o tym.

Zgłoś uwagi Ikona

Polecane artykuły

  • In vitro – na czym polega? Przebieg, skuteczność, koszt

    Zgodnie ze stanowiskiem Światowej Organizacji Zdrowia (WHO) problemy z płodnością ma ok. 12% populacji. Szacuje się, że w Polsce dotyczy to aż 20% osób w wieku reprodukcyjnym. Nadzieję na posiadanie potomstwa daje jednak metoda in vitro, która w dużej mierze jest finansowana z programów samorządowych.

  • Łysienie poporodowe – jak długo trwa wypadanie włosów po ciąży i jak sobie z nim radzić?

    Każda kobieta marzy o tym, aby jej włosy były piękne, gęste i lśniące. I właśnie w okresie ciąży włosy takie się stają — są mocniejsze i wyglądają zdrowiej niż przed ciążą. Niestety, ten stan nie będzie utrzymywał się długo, ponieważ włosy zaczynają wypadać zazwyczaj po porodzie. Mówi się wówczas, że doszło do łysienia poporodowego. Czy jest ono groźne? Co robić, gdy po ciąży nadmiernie wypadają włosy? Podpowiadamy.

  • USG genetyczne – kiedy wykonać? Ile kosztuje i co może pokazać?

    Badanie USG genetyczne jest w pełni bezpieczne zarówno dla dziecka, jak i dla kobiety ciężarnej. Jest ono jednym z najważniejszych badań wykonywanych w trakcie trwania ciąży. Podczas badania oceniana jest m.in. anatomia płodu oraz ryzyko aberracji chromosomowych. Jak wygląda obowiązkowe badanie prenatalne i ile kosztuje USG genetyczne?

  • Jakie zmiany hormonalne zachodzą w organizmie kobiety w trakcie ciąży?

    Burza hormonalna to potoczne określenie na wszelkiego rodzaju zmiany zachodzące w gospodarce gruczołów dokrewnych w trakcie trwania ciąży. Każdą kobietę ciężarną dotyczą te same wahania, niemniej towarzyszą im różne odczucia. Co dzieje się z organizmem kobiety w czasie ciąży? Jakie hormony działają na początku ciąży oraz co kortyzol ma wspólnego ze zmiennością nastroju?

  • Pierwsze objawy ciąży – po czym poznać, że doszło do zapłodnienia?

    Mdłości, zawroty głowy, tkliwość piersi? Czy te objawy świadczą o tym, że kobieta jest w ciąży? Owszem, mogą na to wskazywać, niemniej nie muszą. Specjaliści z zakresu ginekologii i położnictwa nie definiują jednoznacznie tzw. wczesnych i późnych objawów ciąży. Można jednak wyróżnić zarówno prawdopodobne, jak i pewne jej oznaki.

  • Kangurowanie – czym jest i jakie może przynieść korzyści?

    Budowanie więzi z dzieckiem można rozpocząć już od pierwszych minut, w których malec pojawi się na świecie. Proces, który odbywa się w kontakcie skóra do skóry, nazywa się kangurowaniem. Może być wykonywane przez mamę, ale także przez tatę noworodka. Jak się przygotować do kangurowania i jak długo można je praktykować?

  • Jakie są objawy niedoczynności tarczycy w ciąży? Czy można ją leczyć? Normy badań

    Niedoczynność tarczycy w ciąży może zwiększyć ryzyko związane z poronieniem, odklejeniem łożyska, niedokrwistością, nadciśnieniem ciążowym czy krwawieniem poporodowym. Wyjątkowo newralgiczny moment to ten, kiedy niedoczynność wystąpi w pierwszym trymestrze ciąży. Jak diagnozować i leczyć niedoczynność tarczycy u kobiety w ciąży, tak aby terapia była skuteczna i nie zaszkodziła dziecku?

  • Jak sobie radzić z alergią w ciąży?

    Co piąta kobieta w ciąży cierpi na alergię, zwłaszcza na alergiczny nieżyt nosa i astmę alergiczną. W czasie ciąży może pojawić się także alergiczne zapalenie spojówek, ostra pokrzywka, alergia pokarmowa, alergia na leki, a nawet anafilaksja. Jak zatem radzić sobie z alergią w ciąży? Jakie leki można stosować na alergię w ciąży? Czy w ciąży można robić testy alergiczne? I czy alergia w ciąży szkodzi dziecku?

Porozmawiaj z farmaceutą
Infolinia: 800 110 110

Zadzwoń do nas jeśli potrzebujesz porady farmaceuty.
Jesteśmy dla Ciebie czynni całą dobę, 7 dni w tygodniu, bezpłatnie.

Pobierz aplikację mobilną Pobierz aplikację mobilną Doz.pl

Ikona przypomnienie o zażyciu leku.
Zdarza Ci się ominąć dawkę leku?

Zainstaluj aplikację. Stwórz apteczkę. Przypomnimy Ci kiedy wziąć lek.

Dostępna w Aplikacja google play Aplikacja appstore
Dlaczego DOZ.pl
Niższe koszta leczenia

Darmowa dostawa do Apteki
Bezpłatna Infolinia dla Pacjentów.

ikona niższe koszty leczenia
Bezpieczeństwo

Weryfikacja interakcji leków.
Encyklopedia leków i ziół

Ikona encklopedia leków i ziół
Wsparcie w leczeniu

Porady na czacie z Farmaceutą.
E-wizyta z lekarzem specjalistą.

Ikona porady na czacie z farmaceutą
Newsletter

Bądź na bieżąco z DOZ.pl

Ważne: Użytkowanie Witryny oznacza zgodę na wykorzystywanie plików cookie. Szczegółowe informacje w Regulaminie.

Zamnij