Kawa służy wszystkim – sercowcom, cukrzykom i rozkojarzonym
Katarzyna Szulik

Kawa służy wszystkim – sercowcom, cukrzykom i rozkojarzonym

Kiedyś obwiniana między innymi o refluks czy wrzody, obecnie kawa jest napojem zalecanym przez większość lekarzy. O jej prozdrowotnych właściwościach rozmawiali eksperci uczestniczący w spotkaniu „Kawa – wschodząca gwiazda prewencji chorób” w warszawskim Instytucie Żywności i Żywienia.

Używka na zdrowie

W przeszłości szkodliwe działanie kawy przypisywano obecnej w niej kofeinie uznawanej za środek uzależniający. Dziś wiadomo jednak, że kofeina nie ma negatywnego, fizjologicznego wpływu na organizm. Owszem, pita często wchodzi w nawyk, ale trudności z odstawieniem jej wiążą się po prostu z faktem, że kawosze lubią jej smak i nie chcą z niego rezygnować.

Zawartość kofeiny w kawie zależy od jej typu i sposobu parzenia. W małej filiżance espresso (około 30 ml) znajdziemy około 65 mg kofeiny. 200 ml kawy parzonej zawiera nie więcej niż 140 mg kofeiny, a kawa rozpuszczalna w tej samej ilości dostarcza około 100 mg kofeiny. Filiżanka, czyli 125 ml kawy z ekspresu przelewowego to nawet 135 mg kofeiny. Kofeinę w śladowych ilościach posiada także kawa bezkofeinowa, w stężeniu od 1 do 7 mg na filiżankę.

Jak przypomnieli zebrani, kontrowersje wokół kawy to kwestia współczesna, ponieważ początkowo była sprzedawana w aptekach jako środek leczniczy. Dziś wiemy, że ma to poparcie w faktach. Liczne badania wykazały obecność w kawie ponad 1000 substancji bioaktywnych, które są w stanie wpłynąć na nasz organizm, jeśli wypijamy nie więcej niż 5 filiżanek małej czarnej na dobę. Tym samym jest ona jednym z niewielu napojów, które można spożywać przy niemal każdej dolegliwości.

Mała czarna na raka

Jakie korzyści płyną z kawy? Ma ona właściwości przeciwutleniające, więc pomaga zwalczać wolne rodniki prowadzące między innymi do rozwoju nowotworów, a także działa prewencyjnie w kierunku miażdżycy, zawału serca bądź udaru. Dodatkowo zmniejsza ryzyko rozwoju cukrzycy typu 2. wpływając pozytywnie na metabolizm glukozy poprzez zwiększanie wrażliwości tkanek na insulinę. Poprawa następuje niezależnie od innych czynników środowiskowych, takich jak otyłość i brak aktywności fizycznej.

Kawą w demencję

Coraz więcej badań pokazuje, że picie kawy ma pozytywny wpływ na profilaktykę chorób neurodegeneracyjnych, a więc powiązanych z pamięcią i koncentracją. Część z nich sugeruje, że regularne picie 3-4 filiżanek kawy dziennie może opóźnić rozwój demencji o nawet 8 lat. Znane jest również jej profilaktyczne działanie względem alzheimera i parkinsona, a picie małej czarnej kilka razy dziennie może dodatkowo zmniejszyć ryzyko wystąpienia chorób neurodegeneracyjnych o nawet 20 procent. Warto także pamiętać, że kawa poprawia koncentrację, uwagę i czujność, więc picie jej w pracy bądź podczas nauki jest jak najbardziej wskazane.

Co ciekawe, część badań wykazała również prewencyjne działanie kawy w kontekście niższej śmiertelności z tytułu wypadków drogowych i wypadków w pracy, co ma mieć związek z poprawą uwagi i koncentracji po wypiciu kawy.

Kawowy nawyk powinni wyrobić także zagrożeni zapadnięciem na raka jelita grubego, ponieważ picie co najmniej 4 filiżanek dziennie zmniejsza śmiertelność z tytułu tego nowotworu aż o połowę, co dotyczy także wielu innych schorzeń. W tym sensie kawie przypisać można właściwości chemoprewencyjne.

Nadciśnienie i kawa to mit

Popularnym zarzutem wobec kawy był jej wpływ na podnoszenie ciśnienia i nadciśnienie tętnicze, co również okazuje się mitem. Osoby pijące regularnie 3–5 filiżanek dziennie rozwijają tolerancję na działanie kofeiny, co sprawia, że jej wpływ na ciśnienie jest niewielki. Takie wnioski sformułowali kardiolodzy, którzy w najnowszych wytycznych żywieniowych dla pacjentów nie ujmują kawy na liście produktów, których sercowcy bądź nadciśnieniowcy powinni unikać. Kawa może wręcz pomagać, natomiast zabójcami dla naszego serca są przede wszystkim papierosy i produkty bogate w sód.

Powiązane produkty

Uwaga na kawę w ciąży

Picie kawy może jednak mieć minusy, o czym przypominają naukowcy z Norwegii. Ich badania sugerują, że spożywanie dużych dawek kofeiny przez kobiety w ciąży może mieć związek z nadwagą i otyłością dziecka. Nie oznacza to jednak, że ciężarne muszą całkowicie rezygnować z ulubionego napoju w tym czasie.

Wnioski sformułowano na postawie badania, w którym uczestniczyło ponad 50 tysięcy kobiet będących częścią kohorty Norwegian Mother and Child Cohort Study w latach 1999–2008. Każda z nich odpowiadała na pytania dotyczące spożycia kofeiny będąc w 22. tygodniu ciąży, a następnie dane skorelowano z wynikami monitoringu masy ciała i wzrostu dzieci, który prowadzono od 6. tygodnia do 8. roku ich życia.

Jak się okazało, waga dzieci kobiet, które w trakcie ciąży przyjmowały bardzo dużo kofeiny, była znacząco wyższa od tych, których matki stroniły od niej w tym okresie.

Pomiary wykonane w 12. miesiącu życia wykazały, że waga dzieci wystawionych na działanie kofeiny wykraczała poza 75 centyl aż o 66 procent częściej w porównaniu do grupy kontrolnej, w której znajdowały się matki przyjmujące niewielkie ilości kofeiny. W przypadku spożycia wysokiego i średniego, odsetek był wyższy o odpowiednio 10 i 30 procent.

Kolejny pomiar wykonany w wieku 8 lat potwierdził wnioski sformułowane po 1. roku życia. Dzieci kobiet przyjmujących największe dawki kofeiny były średnio o niemal pół kilograma cięższe od swoich rówieśników, a ich waga systematycznie rosła na przestrzeni lat. 

Kawa w ciąży nie musi szkodzić – pod warunkiem, że będzie przyjmowana w umiarkowanych dawkach. Autorzy norweskiego badania przypominają, że zgodnie z aktualnymi rekomendacjami dopuszczalna dawka kofeiny dla kobiet w ciąży wynosi 200 mg na dobę, co odpowiada dwóm lub trzem filiżankom (125 ml) czarnej kawy. Przekroczenie tego limitu może skutkować wyższym ryzykiem poronienia lub ograniczenia wzrostu płodu.

Twoje sugestie

Dokładamy wszelkich starań, aby podane zdjęcie i opis oferowanych produktów były aktualne, w pełni prawidłowe oraz kompletne. Jeśli widzisz błąd, poinformuj nas o tym.

Zgłoś uwagi Ikona

Polecane artykuły

  • Które ryby warto przyrządzić na święta?

    Trudno wyobrazić sobie świąteczny stół bez ryby. Oprócz tradycyjnego karpia czy śledzia warto w oryginalny sposób zaserwować również inne gatunki tej niezwykle zdrowej potrawy. Które ryby na święta będą nie tylko najsmaczniejsze, ale i najlepsze dla zdrowia?

  • Święta w ciąży – co może jeść ciężarna, a czego musi unikać?

    Kobieta w ciąży powinna jeść nie za dwoje, a dla dwojga, musi starać się tak komponować swoją dietę, aby dostarczała ona maluszkowi wszystkich niezbędnych składników. Znalezienie balansu między smakiem i zdrowiem może być szczególnie trudne w święta, gdy stół wręcz ugina się pod ciężarem aromatycznych potraw. 

  • Wielkanoc dla alergików: bez mleka, jaj i pszenicy

    Nietolerancje pokarmowe dają się szczególnie we znaki podczas świąt. Osoby nietolerujące laktozy, a więc mleka i jego przetworów, muszą zapomnieć o tradycyjnym serniku, bezglutenowcy nie zjedzą żurku, zaś uczuleni na jaja zostaną zmuszeni obyć się bez koronnej, wielkanocnej potrawy. Czym zastąpić żelazne pozycje ze świątecznego menu?

  • Pachnące święta – przegląd korzennych przypraw

    Imbir, cynamon i anyż trafiają do każdej polskiej kuchni w okresie przedświątecznym jako składniki pierniczków, ciast i kompotu z suszu. Warto o nich pamiętać, ponieważ usprawniają trawienie, dzięki czemu łagodzą skutki świątecznego przejedzenia. Ulga w dolegliwościach żołądkowych to jednak tylko jedna z wielu prozdrowotnych właściwości korzennych przypraw.

  • W Tłusty Czwartek nie zapomnij o zdrowiu

    Zjedzenie przynajmniej pączka w Tłusty Czwartek ma gwarantować pomyślność przez cały nadchodzący rok. W imię tradycji i zdrowia z ich liczbą lepiej nie przesadzać, bo obżarstwo nie przysporzy nam szczęścia, a tylko problemów z wątrobą bądź trzustką.

  • Dziecko w samochodzie w upał

    Wraz z nadejściem letnich upałów media zasypują nas informacjami o dzieciach i zwierzętach pozostawianych w rozgrzanych do czerwoności samochodach. Roztargnienie lub brak wyobraźni często prowadzą do tragedii, ponieważ nawet godzina spędzona w takich warunkach może grozić śmiercią dziecka. Najnowsze badanie potwierdzają, że ryzyko jest równie duże także w pojeździe pozostawionym w cieniu.

  • Kiedy dieta roślinna może szkodzić zdrowiu?

    Korzyści zdrowotne płynące z przejścia na dietę opartą na roślinach podkreśla wielu lekarzy, natomiast aktywiści ekologiczni zwracają uwagę na jej pozytywy wpływ na kondycję planety. Mimo to przejście na wegetarianizm, a zwłaszcza weganizm, musi być połączone z suplementacją składników odżywczych obecnych wyłącznie w mięsie. Do tej pory podstawową pozycją z tej kategorii była witamina B12, ale eksperci z Wielkiej Brytanii radzą, by do tej listy dodać także cholinę. 

  • Jak obchodzić Święta Wielkanocne podczas pandemii?

    W tegoroczne Święta Wielkanocne ze względu na pandemię koronawirusa, podobnie jak w roku ubiegłym, musimy zrezygnować z rodzinnych spotkań i odwiedzin, a w większości przypadków również z uczestnictwa w rytuałach religijnych. Nie oznacza to, że nawet w tych trudnych warunkach nie można przeżyć świąt radośnie i duchowo – wręcz przeciwnie, właśnie teraz warto zadbać, by w miarę możliwości utrzymać dobrze znane tradycje i zadbać o  namiastkę normalności w tym trudnym okresie. 

Porozmawiaj z farmaceutą
Infolinia: 800 110 110

Zadzwoń do nas jeśli potrzebujesz porady farmaceuty.
Jesteśmy dla Ciebie czynni całą dobę, 7 dni w tygodniu, bezpłatnie.

Pobierz aplikację mobilną Pobierz aplikację mobilną Doz.pl

Ikona przypomnienie o zażyciu leku.
Zdarza Ci się ominąć dawkę leku?

Zainstaluj aplikację. Stwórz apteczkę. Przypomnimy Ci kiedy wziąć lek.

Dostępna w Aplikacja google play Aplikacja appstore
Dlaczego DOZ.pl
Niższe koszta leczenia

Darmowa dostawa do Apteki
Bezpłatna Infolinia dla Pacjentów.

ikona niższe koszty leczenia
Bezpieczeństwo

Weryfikacja interakcji leków.
Encyklopedia leków i ziół

Ikona encklopedia leków i ziół
Wsparcie w leczeniu

Porady na czacie z Farmaceutą.
E-wizyta z lekarzem specjalistą.

Ikona porady na czacie z farmaceutą
Newsletter

Bądź na bieżąco z DOZ.pl

Ważne: Użytkowanie Witryny oznacza zgodę na wykorzystywanie plików cookie. Szczegółowe informacje w Regulaminie.

Zamnij