Mamy duży problem z opieką senioralną

Kiepską sytuację w tej sferze pokazuje raport NIK „Opieka nad osobami w wieku podeszłym”, z którego wynika, że opieka senioralna w Polsce jest na fatalnym poziomie. W całym kraju osoby starsze leczy zaledwie 366 geriatrów i nie ma jasnych procedur postępowania w dedykowanej im opiece medycznej. Chętnych do podjęcia się specjalizacji geriatrycznej wprawdzie nie brakuje, ale zdecydowana większość lekarzy ją porzuca ze względu na niskie zarobki, niewspółmierne do skali obowiązków.

Stawka za pacjenta w podeszłym wieku jest identyczna, jak za młodego i w dobrej kondycji. Czas poświęcony seniorowi siłą rzeczy musi być dłuższy, ponieważ taki pacjent często przyjmuje wiele leków i cierpi na więcej niż jedno schorzenie.

Co 6 z nas opiekuje się seniorem

Skalę indywidualnej opieki senioralnej poza szpitalem pokazało również najnowsze badanie EHIS 2014. Tym razem po raz pierwszy zapytano respondentów o świadczenie długotrwałej opieki nad osobami chorymi przewlekle, będącymi w podeszłym wieku. Jak się okazało, taką osobę pod opieką miało 16 proc. ankietowanych, wśród których dominowały kobiety oraz osoby między 50. a 60. rokiem życia. Opieka w zdecydowanej większości dotyczyła osób z własnej rodziny, ale jedna piąta respondentów pomagała również niespokrewnionym seniorom.

Darmowe leki nie rozwiążą problemu

Prawo i Sprawiedliwość w kampanii wyborczej deklarowało wprowadzenie darmowych leków dla seniorów po 75. roku życia, jednak ostatecznie nie wiadomo, kiedy i w jakiej formie obietnica wejdzie w życie. Na razie wiemy jedynie, że w przyszłorocznym budżecie na ten cel przewidziano ułamek wcześniej deklarowanej kwoty, czyli 125 mln zł zamiast niemal 500 mln. Pomysł spotkał się z mieszanymi reakcjami lekarzy, którzy zwracają uwagę, że łatwy dostęp do leków może skłonić starsze osoby do zażywania ich częściej i w większych dawkach. W opinii lekarzy to nie dostępność często i tak tanich leków stanowi problem, ale brak pomocy w opiece nad osobami starszymi pozostającymi w domu, które nie są w stanie funkcjonować samodzielnie.

Monitoring senioralny

W zmianie sytuacji ma pomóc uchwalona już ustawa o osobach starszych, która zakłada monitorowanie sytuacji osób powyżej 60. roku życia, między innymi na podstawie badań i informacji statystycznych. Wnioski z monitoringu mają między innymi wesprzeć opracowanie sposobów na przedłużenie aktywności zawodowej seniorów, z czym ściśle wiąże się poprawa dostępu do opieki zdrowotnej.

Na jakie świadczenia mogą liczyć seniorzy i ich opiekunowie?

Obecnie prawo przewiduje możliwość uzyskania pomocy dla niesamodzielnej osoby starszej, ale  tylko w sytuacji, gdy jest ona samotna i rodzina nie może się nią zaopiekować. W takim wypadku może ona liczyć na opiekę ze strony pracownika opieki społecznej lub pielęgniarki. System nie przewiduje większego wsparcia dla samych opiekunów, którzy nierzadko muszą rezygnować z pracy, by zająć się chorym i niedołężnym krewnym.

Osoby starsze mogą liczyć także na świadczenia finansowe:

• Dodatek pielęgnacyjny, automatycznie przysługujący wszystkim osobom po 75. roku życia, za wyjątkiem tych przebywających w placówkach pielęgnacyjno-opiekuńczych.

• Zasiłek pielęgnacyjny, wypłacany osobom pozostającym pod opieką wspomnianych ośrodków. Obu świadczeń z zasady nie można pobierać jednocześnie.

Dodatek aktualnie wynosi około 180 zł, a zasiłek – około 150 zł miesięcznie.

Z kolei osoba opiekująca się osobą starszą może starać się o zasiłek opiekuńczy, który jednak przysługuje tylko przez 14 dni w danym roku kalendarzowym. Można go otrzymać, jeśli w okresie opieki nie pobieramy innych wynagrodzeń, mieszkamy z osobą, którą się zajmujemy i nie ma nikogo innego, kto mógłby podjąć się opieki nad nią.