Jesień za pasem

Jesień nie zawsze jest słoneczna, pogodna i "złota". Biorąc pod uwagę osłabienie naszego organizmu spowodowane zmianą pory roku, taka pogoda to idealny czynnik powodujący przeziębienia.

Przeziębieniu i grypie towarzyszą dolegliwości takie jak katar, ból gardła i kaszel. Oba schorzenia to infekcje, czyli zakażenia górnych dróg oddechowych, do których należy nos, gardło i krtań. Termin zakażenie oznacza, że nasze drogi oddechowe zostały zaatakowane przez drobnoustroje (bakterie, wirusy).

Zdrowy organizm broni się przed zakażeniem uruchamiając mechanizmy obronne. Większość odczuwalnych przez nas objawów grypy i przeziębienia to właściwie obrona organizmu przed drobnoustrojami, a nie bezpośrednie działanie bakterii czy wirusów.

Jak broni się nasz organizm?

Nos, jama ustna, gardło, krtań wyłożone są błoną śluzową, w której znajduje się niezwykle gęsta sieć naczyń krwionośnych. Kiedy w błonie śluzowej zagnieżdżą się drobnoustroje, organizm wysyła specjalne komórki - armię żołnierzy do walki z wrogiem. Przybywają na miejsce przeniesione przez krew. Rozpoczyna się walka, której skutkiem są odczuwalne przez nas dolegliwości. Dochodzi do obrzęku błony śluzowej - stąd uczucie zatkanego nosa. Błona śluzowa zaczyna produkować zwiększone ilości śluzu, wraz z nim usuwane są bakterie i wirusy. Kaszlemy i kichamy, aby się go pozbyć. Z nieżywych drobnoustrojów wydobywają się toksyny, które wywołują gorączkę i ogólne złe samopoczucie.

Po skończonej walce na miejsce przybywają inne komórki, których zadaniem jest posprzątać po bitwie. Katar mija, kaszel już nas nie budzi w nocy, ustępuje obrzęk. Czujemy się zdrowsi.

Czym się różni przeziębienie od grypy?

Przeziębienie wywołują bakterie, które są bardzo prymitywnymi organizmami, a ich siła tkwi w ich ilości. Natomiast grypa wywołana jest przez wirusy - bardzo niebezpieczne drobnoustroje, zdolne do błyskawicznego działania, a nawet do zmiany swojego wyglądu i właściwości. Wirusy potrafią też ukrywać się w naszym organizmie, by później (nawet po kilku miesiącach czy latach) ponownie zaatakować.

Inne też są objawy przeziębienia i grypy. Przeziębienie rozwija się powoli. Najpierw drapie nas w gardle, od czasu do czasu kichamy. Jeśli na tym etapie sięgniemy po łatwo dostępne w aptece środki zaradcze (zawierające np. paracetamol czy kwas acetylosalicylowy), najprawdopodobniej inne objawy nie pojawią się.

Grypa zaczyna się nagle, niespodziewanie i błyskawicznie, nawet w ciągu paru godzin. Zazwyczaj pojawia się wysoka gorączka (powyżej 39 stopni C), uczucie rozbicia, bóle mięśni i stawów. Katar, ból gardła i kaszel mogą nadejść później lub wcale. Grypa po prostu zwala nas z nóg - czujemy się rozbici, chorzy, niezdolni do pracy i wysiłku.

• Po grypie dochodzi czasem do rozwoju powikłań. Najczęstsze z nich to: zapalenie płuc i oskrzeli, zapalenie ucha środkowego lub zatok obocznych nosa. Rzadko, na szczęście, w wyniku grypy pojawiają się: zapalenie mięśnia serca i zapalenie opon mózgowych.
  Przeziębienie przebiega o wiele łagodniej. Gorączka rzadko jest wysoka, a nasze ogólne samopoczucie zawsze jest skutkiem przemarznięcia, zmiany temperatury, przemoknięcia.
  Należy pamiętać, że lepiej zapobiegać niż leczyć. Dlatego warto robić wszystko, by ryzyko zachorowania zmniejszyć do minimum. W związku z tym:
  Pamiętajmy o odpowiednim ubiorze. Nie przegrzewajmy się, ale też nie doprowadzajmy do wychłodzenia i przemarznięcia.
• Jeśli już zmokniemy i zmarzniemy, możemy wziąć ciepłą kąpiel i wypić coś gorącego, np. herbatę z malin. Jesienią i zimą zażywajmy witaminę C - utrudnia ona przenikanie drobnoustrojów przez błony śluzowe.
• Unikajmy dużych skupisk ludzkich, tam ryzyko zarażenia się jest największe.
• Myjmy często ręce mydłem i ciepłą wodą.
• Nie dotykajmy nosa ani oczu rękami.
• Korzystajmy wyłącznie z papierowych chusteczek i wyrzucajmy je natychmiast po użyciu.
• Oddychajmy nosem, który stanowi znakomity filtr dla wirusów, a także ogrzewa wdychane powietrze.
• Zachowujmy odległość przynajmniej jednego metra od osoby, która kicha i kaszle.
• Przeciwko grypie można się zaszczepić. Szczepionka zawiera zabite wirusy grypy lub ich fragmenty pozbawione działania chorobotwórczego. Co roku, na podstawie zaleceń WHO, opracowywana jest nowa forma szczepionki, ponieważ wirus grypy posiada ogromne zdolności przeobrażenia się. Po podaniu szczepionki komórki obronne naszego organizmu potrafią rozpoznać żywego wirusa i szybciej rozpoczynają zwalczanie go. Aby zachować odporność, należy szczepić się co roku, najlepiej między końcem sierpnia a początkiem listopada.

Zanim jednak pójdziemy do apteki, musimy wpierw skontaktować się z lekarzem. Jeśli uzna on, że nie ma przeciwwskazań do szczepienia, wówczas wypisze receptę na szczepionkę, którą możemy kupić w aptece.

U kilkunastu procent osób szczepionych mogą pojawić się tzw. objawy poszczepienne, głównie miejscowe: obrzęk i pobolewanie okolicy wkłucia oraz ogólne: przejściowe pogorszenie ogólnego samopoczucia i nieznaczny wzrost temperatury. Zwykle objawy te mijają po około dwóch godzinach.

• Objawy przeziębienia można łagodzić i niwelować przy pomocy leków dostępnych bez recepty w aptece.

• Leki antyseptyczne oddziałujące na gardło i jamę ustną, usuwają nieprzyjemne pieczenie i bólu gardła oraz ułatwiają połykanie.
• Leki przeciwkaszlowe uśmierzają suchy, nieproduktywny kaszel; należy je przyjmować wieczorem.
• Leki wykrztuśne rozcieńczają wydzielinę śluzowa, ułatwiając choremu odkasływanie. Należy przyjmować je w ciągu dnia, a nie wieczorem.
• Leki przeciwbólowe łagodzą takie objawy, jak ból głowy, mięśni czy stawów. Leki przeciwgorączkowe obniżają temperaturę ciała.
  Zaleca się picie dużej ilości płynów i odpoczynek

Uwaga!

Jeśli objawy przeziębienia utrzymują się dłużej niż siedem dni, jeśli mamy trudności z oddychaniem lub przełykaniem, jeśli odczuwamy sztywność karku i silny ból głowy, kiedy odczuwamy ból uszu, kiedy temperatura ciała przekracza 38 stopni C oraz gdy chrypa, ból gardła, kaszel utrzymują się dłużej niż przez dwa tygodnie, wówczas należy skorzystać z pomocy lekarza.