Zawał serca – znaki ostrzegawcze. Nietypowe objawy ataku serca

Zawał serca – jak się objawia?

Zawał serca to niedokrwienie mięśnia sercowego, które prowadzi do jego uszkodzenia (martwicy). Najczęściej przyczyną takiego stanu jest zamknięcie jednego z naczyń wieńcowych, które dostarczają krew do narządu, przez skrzep powstający na skutek pęknięcia blaszki miażdżycowej. Komórki mięśnia sercowego (kardiomiocyty) nie otrzymują wówczas wystarczającej ilości tlenu i substancji odżywczych. Im dłużej to trwa, tym większy obszar mięśnia obumiera – dlatego tak ważna jest szybka reakcja i błyskawiczne uzyskanie fachowej pomocy medycznej.

Nietypowe objawy zawału serca

Do atypowych objawów zawału serca zaliczyć można m.in.:

1. Ból brzucha i kłopoty z trawieniem – u niektórych pacjentów z zawałem mięśnia sercowego mogą pojawiać się: ból w górnej części brzucha (na środku lub po prawej stronie), nudności, wymioty. Mogą to być jedyne występujące u chorego objawy.
2. Nietypowe bóle – ból nie musi dotyczyć wyłącznie klatki piersiowej, może promieniować do innych części ciała, np. do ramienia, ręki, pleców, szczęki, szyi. Dolegliwości zazwyczaj obejmują lewą stronę ciała, a w przypadku pleców – okolicę międzyłopatkową.
3. Niepokój, napięcie – silny, niezwiązany z żadnym określonym czynnikiem lęk oraz strach przed śmiercią mogą być znakiem ostrzegawczym zbliżającego się zawału serca. Pacjent może wówczas doświadczyć również ataku paniki.
4. Kaszel – może towarzyszyć dyskomfortowi w klatce piersiowej oraz dusznościom, ale może też być samodzielnym objawem. Niekiedy pojawia się też odkrztuszanie wydzieliny. Warto zaznaczyć, że celowe wywoływanie kaszlu przy podejrzeniu zawału nie ma udowodnionego działania leczniczego – choć wiele osób wierzy w ten mit, warto go obalić. Takie postępowanie może wręcz pogorszyć stan chorego.
5. Zaburzenia snu – trudności z zaśnięciem i wybudzanie się w nocy mogą zwiastować atak serca.
6. Zawroty głowy – pojawiają się najczęściej razem z ogólnym osłabieniem, zmęczeniem, bladością skóry, przyspieszeniem rytmu serca (rzadziej zwolnieniem rytmu serca).
7. Stan podgorączkowy – podwyższona temperatura ciała, zazwyczaj około 37–37,5°C, a czasami nawet gorączka, może występować u osób z rozległym zawałem w ciągu pierwszych kilkudziesięciu godzin po ataku serca.
8. Wzmożone pocenie się – tzw. zimne poty towarzyszą najczęściej bólowi, zawrotom głowy, nudnościom.

Podejrzenie zawału serca – co robić?

Szybkie działanie przy zawale mięśnia sercowego jest niezwykle ważne – mniej więcej po 3–6 godzinach od zamknięcia tętnicy wieńcowej obumiera cały obszar mięśnia sercowego przez nią zaopatrywany. Warto zatem pamiętać, że objawy zawału serca mogą się różnić i nie zawsze są typowe. W przypadku jakichkolwiek podejrzeń, że mamy do czynienia z zawałem serca, ważne jest jak najszybsze wezwanie karetki pogotowia ratunkowego.

Do czasu przyjazdu ambulansu poszkodowanego najlepiej posadzić – pozycja półsiedząca ułatwi choremu oddychanie. Zdecydowanie nie zaleca się przyjazdu do szpitala własnym środkiem transportu, już w karetce można bowiem rozpocząć leczenie. Jeśli pacjent jest nieprzytomny, należy ułożyć go w pozycji bocznej ustalonej. W przypadku zatrzymania krążenia trzeba przystąpić do resuscytacji – do czasu przyjazdu pomocy medycznej lub powrotu tętna należy wykonywać dwa oddechy, a następnie 30 uciśnięć klatki piersiowej.