Jak rozpoznać zbliżający się zawał serca? Znaki ostrzegawcze, nietypowe objawy

Choć najczęstszym objawem zawału jest ból w klatce piersiowej, nie jest to jedyny symptom, jaki może towarzyszyć atakowi serca. Mogą pojawić się także bóle ramienia, szczęki, pleców, brzucha, uczucie lęku, zmęczenie czy zlewne poty. Poznaj wszystkie nietypowe objawy zawału mięśnia sercowego i sprawdź, jak udzielić pierwszej pomocy w przypadku ich wystąpienia.

1. Jak się objawia zawał serca? Czy można go z czymś pomylić?
2. Nietypowe objawy zawału serca
3. Podejrzenie zawału serca – co robić?

Zawał serca – jak się objawia?

Zawał serca to niedokrwienie mięśnia sercowego, które prowadzi do jego uszkodzenia (martwicy). Najczęściej przyczyną takiego stanu jest zamknięcie jednego z naczyń wieńcowych, które dostarczają krew do narządu, przez skrzep powstający na skutek pęknięcia blaszki miażdżycowej. Komórki mięśnia sercowego (kardiomiocyty) nie otrzymują wówczas wystarczającej ilości tlenu i substancji odżywczych. Im dłużej to trwa, tym większy obszar mięśnia obumiera – dlatego tak ważna jest szybka reakcja i błyskawiczne uzyskanie fachowej pomocy medycznej.

Nietypowe objawy zawału serca

Do atypowych objawów zawału serca zaliczyć można m.in.:

1. Ból brzucha i kłopoty z trawieniem – u niektórych pacjentów z zawałem mięśnia sercowego mogą pojawiać się: ból w górnej części brzucha (na środku lub po prawej stronie), nudności, wymioty. Mogą to być jedyne występujące u chorego objawy.
2. Nietypowe bóle – ból nie musi dotyczyć wyłącznie klatki piersiowej, może promieniować do innych części ciała, np. do ramienia, ręki, pleców, szczęki, szyi. Dolegliwości zazwyczaj obejmują lewą stronę ciała, a w przypadku pleców – okolicę międzyłopatkową.
3. Niepokój, napięcie – silny, niezwiązany z żadnym określonym czynnikiem lęk oraz strach przed śmiercią mogą być znakiem ostrzegawczym zbliżającego się zawału serca. Pacjent może wówczas doświadczyć również ataku paniki.
4. Kaszel – może towarzyszyć dyskomfortowi w klatce piersiowej oraz dusznościom, ale może też być samodzielnym objawem. Niekiedy pojawia się też odkrztuszanie wydzieliny. Warto zaznaczyć, że celowe wywoływanie kaszlu przy podejrzeniu zawału nie ma udowodnionego działania leczniczego – choć wiele osób wierzy w ten mit, warto go obalić. Takie postępowanie może wręcz pogorszyć stan chorego.
5. Zaburzenia snu – trudności z zaśnięciem i wybudzanie się w nocy mogą zwiastować atak serca.
6. Zawroty głowy – pojawiają się najczęściej razem z ogólnym osłabieniem, zmęczeniem, bladością skóry, przyspieszeniem rytmu serca (rzadziej zwolnieniem rytmu serca).
7. Stan podgorączkowy – podwyższona temperatura ciała, zazwyczaj około 37–37,5°C, a czasami nawet gorączka, może występować u osób z rozległym zawałem w ciągu pierwszych kilkudziesięciu godzin po ataku serca.
8. Wzmożone pocenie się – tzw. zimne poty towarzyszą najczęściej bólowi, zawrotom głowy, nudnościom.

Podejrzenie zawału serca – co robić?

Szybkie działanie przy zawale mięśnia sercowego jest niezwykle ważne – mniej więcej po 3–6 godzinach od zamknięcia tętnicy wieńcowej obumiera cały obszar mięśnia sercowego przez nią zaopatrywany. Warto zatem pamiętać, że objawy zawału serca mogą się różnić i nie zawsze są typowe. W przypadku jakichkolwiek podejrzeń, że mamy do czynienia z zawałem serca, ważne jest jak najszybsze wezwanie karetki pogotowia ratunkowego.

Do czasu przyjazdu ambulansu poszkodowanego najlepiej posadzić – pozycja półsiedząca ułatwi choremu oddychanie. Zdecydowanie nie zaleca się przyjazdu do szpitala własnym środkiem transportu, już w karetce można bowiem rozpocząć leczenie. Jeśli pacjent jest nieprzytomny, należy ułożyć go w pozycji bocznej ustalonej. W przypadku zatrzymania krążenia trzeba przystąpić do resuscytacji – do czasu przyjazdu pomocy medycznej lub powrotu tętna należy wykonywać dwa oddechy, a następnie 30 uciśnięć klatki piersiowej.