Ból w klatce piersiowej – przyczyny niekardiologiczne
Ból w klatce piersiowej może być spowodowany przez wiele chorób, głównie dotyczących serca lub płuc. Istnieje jednak wiele przypadków, gdzie ból klatki piersiowej nie ma nic wspólnego z sercem. Występuje w różnych postaciach, od uczucia ostrego pchnięcia nożem po tępy, gniotący. Niekiedy ma charakter piekący, rozpierający i przemieszcza się w kierunku szyi lub żuchwy, może też promieniować w dół do jednej lub obu rąk. W wielu przypadkach trudno ustalić dokładną przyczynę bóli klatki piersiowej, dlatego należy niezwłocznie szukać pomocy medycznej, kiedy taki objaw się pojawi.
Objawy bólu w klatce piersiowej
Chociaż ból w klatce piersiowej jest powszechnie przypisywany do chorób serca i ma on typowy charakter – zazwyczaj trwa od kilkunastu minut w chorobie niedokrwiennej serca, do powyżej 30 minut w zawale – to często bólom tym towarzyszy:
• uczucie gniecenia lub ucisku w klatce piersiowej,
• pieczenie, które może promieniować do pleców, szyi, żuchwy, ramion i rąk – szczególnie do lewej ręki,
• duszność,
• zimne poty,
• zawroty głowy lub osłabienie,
• nudności lub wymioty.
Jeśli pojawi się nagle niewyjaśniony ból w klatce piersiowej lub podejrzewasz, że masz zawał serca wezwij natychmiast pomoc medyczną!
Przyczyny bólu klatki piersiowej
Ból w klatce piersiowej może mieć wiele przyczyn, z których większość wymaga pomocy medycznej. Najczęściej dotyczą serca i chorób z nim związanych takich jak: ostry zespół wieńcowy (pospolicie nazywany zawałem serca), choroba niedokrwienna serca, rozwarstwienie aorty czy zapalenie osierdzia.
Do najczęstszych przyczyn bólów w klatce piersiowej niezwiązanych z sercem, zaliczamy:
1. Choroby układu pokarmowego, w tym:
• Refluks żołądkowo-przełykowy (pospolicie zwany zgagą) czyli bolesne pieczenie za mostkiem – przyczyną tego typu bóli klatki piersiowej jest cofanie się kwaśnego soku żołądkowego z żołądka z powrotem do przełyku.
• Zaburzenia połykania, które często przebiegają z bólem.
• Kamica pęcherzyka żółciowego lub stany zapalne trzustki.
2. Choroby układu kostno-szkieletowego, związane z urazami i innych problemami mającymi wpływ na struktury, które tworzą ściany klatki piersiowej:
• Zespół Tietzego – choroba przebiegająca z zapaleniem jednego lub więcej stawów żebrowo-mostkowych, któremu towarzyszy bolesny obrzęk. Choroba występuje najczęściej u osób po 40. roku życia i dotyczy zazwyczaj tylko jednego stawu, najczęściej drugiego lub trzeciego – ból klatki piersiowej odczuwany jest na przedniej jej powierzchi i może promieniować do barku i ramion.
• Fibromialgia – tzw. przewlekły zespół bólowy w obrębie mięśni, również tych znajdujących się w klatce piersiowej.
• Stany pourazowe – pęknięte lub złamane żebra mogą powodować ból w klatce piersiowej.
• Choroby gruczołów sutkowych (np. nowotwory, zapalenie gruczołu sutkowego)
3. Choroby układu oddechowego
Wiele chorób płuc może powodować ból w klatce piersiowej, w tym:
• Zatorowość płucna – ból w klatce piersiowej pojawia się wtedy, gdy skrzep krwi blokuje jej przepływ w tętnicy płucnej.
• Zapalenie opłucnej – stan zapalny toczący się w płucach może obejmować również opłucną, wówczas pojawiają się dolegliwości bólowe, które ulegają nasileniu podczas wdechu lub przy kaszlu.
• Odma opłucnowa – stan ten zwykle rozpoczyna się nagle i może trwać godzinami. W odmie płuc dochodzi do przedostania się powietrza atmosferycznego do przestrzeni opłucnowej.
• Nadciśnienie płucne – wysokie ciśnienie krwi w tętnicach prowadzących krew do płuc także może być przyczyną bólu w klatce piersiowej.
• Choroby tchawicy, oskrzeli lub śródpiersia.
4. Inne przyczyny bólu klatki piersiowej
• Lęk napadowy – tzw. atak paniki. Bardzo często napadom lęku towarzyszy ból w klatce piersiowej, szybkie bicie serca, przyspieszony oddech, obfite pocenie się, duszność, nudności, zawroty głowy i obawa przed śmiercią.
• Półpasiec – choroba spowodowana reaktywacją wirusa ospy wietrznej, półpasiec może powodować ból, któremu towarzyszy wysypka, rumień oraz pęcherzyki zlokalizowane w charakterystycznych miejscach, wzdłuż przebiegu nerwów.
Jakie niezbędne badania trzeba wykonać, gdy dopadnie nas ból klatki piersiowej?
Ból w klatce piersiowej nie zawsze sygnalizuje zawał serca czy zator tętnicy płucnej. Jednak, aby wykluczyć te przyczyny lekarz powinien wykonać następujące badania:
• Elektrokardiogram (EKG). Badanie to zapisuje aktywność elektryczną serca za pomocą elektrod przymocowanych do skóry. W momencie zawału serca dochodzi do uszkodzenia części mięśnia sercowego i impulsy elektryczne nie przechodzą prawidłowo, co uwidacznia się na zapisie.
• Badania krwi oceniające ilości enzymów normalnie występujących w mięśniu sercowym. Uszkodzenie komórek serca wyzwala te enzymy w zwiększonej ilości w ciągu kilkudziesięciu minut.
• Rentgen klatki piersiowej pozwalający sprawdzić stan płuc i toczący się w nich stan zapalny, obecność odmy a także wielkość, kształt serca i dużych naczyń krwionośnych.
• Tomografia komputerowa (angio-TK). Tomografia komputerowa jest przydatna do oceny obecności skrzepu krwi w tętnicy płucnej (zatorowość płucna) lub do oceny ścian aorty pod kątem rozwarstwienia aorty.
Badania dodatkowe potrzebne w niektórych przypadkach bólu w klatce piersiowej
W zależności od wyników badań wstępnych, może być konieczne wykonanie badań dodatkowych obejmujących:
• USG serca tzw. echokardiogram wykorzystujący fale ultradźwiękowe do uzyskania obrazu serca w ruchu. W niektórych przypadkach wykonuje się badanie przezprzełykowej echokardiografii tzw. TEE , gdzie sonda wkładana jest przez usta do przełyku. Pozwala to na jeszcze lepsze zobrazowanie pracy i struktur serca.
• Testy wysiłkowe w połączeniu z EKG. Sprawdzają jak serce i naczynia krwionośne odpowiadają na wysiłek i wskazują, czy ból jest związany z sercem. Badanie może być przeprowadzone na bieżni lub rowerze stacjonarnym. W czasie całego badania podłączone jest EKG. Czasem podaje się leki stymulujące pracę serca.
• Koronarografia (angiografia). Badanie to pomaga lekarzom zidentyfikować poszczególne tętnice serca, które mogą być zwężone lub zablokowane. Badanie to przeprowadzane jest z użyciem kontrastu wstrzykiwanego do tętnic przez cewnik – długa, cienka rurka wkłuwana jest do tętnicy nadgarstka lub pachwiny. Całość obrazu zapisywana jest w formie video.
