
Badanie krtani i narządu głosu
Wyróżniamy następujące odmiany badania narządu głosu i krtani:
- Laryngoskopia pośrednia – badanie przeprowadza się w pozycji stojącej (badający wtedy siedzi przed pacjentem) lub siedzącej (badający stoi przed chorym). Przed rozpoczęciem badania konieczne jest wyjęcie protez zębowych. Czasami znieczula się powierzchownie tylną powierzchnię gardła. Pacjentowi poleca się wyciągnięcie języka ku przodowi. Język przytrzymywany jest przez laryngologa gazikiem. Po włożeniu lusterka krtaniowego w okolice języczka badający poleca pacjentowi wymówienie głoski „e” lub „i”. Po uwidocznieniu badanych struktur laryngolog wyjmuje lusterko krtaniowe z jamy ustnej pacjenta;
- Laryngoskopia bezpośrednia – oglądanie krtani w warunkach sali operacyjnej w znieczuleniu ogólnym po uprzedniej intubacji lub w przypadku planowanej operacji raka krtani tracheotomii. Badanie przeprowadza się w pozycji leżącej. Giętkie endoskopy wprowadza się do krtani przez jamę ustną lub nosową. Jeżeli do laryngoskopii bezpośredniej używa się sztywnego instrumentu, pacjent proszony jest o odgięcie głowy do tyłu. Na klatce piersiowej badanego umieszcza się podpórkę pod laryngoskop, a następnie uciskając język do dna jamy ustnej, wprowadza się endoskop do krtani;
- Mikrolaryngoskopia – zabieg odbywa się na sali operacyjnej z zapewnieniem bezpieczeństwa i komfortu pacjenta. Badanie wykonuje się w znieczuleniu ogólnym po zaintubowaniu chorego. Ramię dźwigni na mostku badanego podtrzymuje sztywny laryngoskop, do którego przymocowany jest mikroskop operacyjny z okularem, za pomocą, którego operator dokonuje manewrów przy chirurgicznym usuwaniu zmian chorobowych. Badanie to dostarcza najwięcej informacji na temat umiejscowienia i zaawansowania zmiany nowotworowej. Można dokładnie ocenić powierzchnię guza i precyzyjnie pobrać wycinek. Mikrolaryngoskopia może mieć zastosowanie zarówno diagnostyczne jak i lecznicze. Do celów diagnostycznych pobiera się wycinki do badania histopatologicznego, ma również zastosowanie w mikrochirurgii wewnątrz krtaniowej tj. usuwa się różne zmiany patologiczne z krtani np. polipy, brodawczaki
- Wideolaryngoskopia – dzięki podłączeniu do laryngoskopu kamery istnieje możliwość wykonania tzw. wideolaryngoskopii. Całe badanie jest nagrywane, przez co można dość dokładnie ocenić krtań i początkowy odcinek tchawicy. Przez podłączenie światła stroboskopowego zsynchronizowanego z drganiem fałdów głosowych można też ocenić krtań w czasie fonacji (wytwarzania dźwięku przez krtań). W wideolaryngoskopii łatwiej jest ocenić krtań u osób z dużymi odruchami gardłowymi, jak i u dzieci. Wskazaniem do wideolaryngoskopii jest większość chorób krtani bądź też tchawicy jak też ocena krtani przed zabiegami na tarczycy.
- Laryngostroboskopia – podstawowe badanie specjalistyczne krtani, pozwalającym ocenić jakościowo drgania fałdów głosowych. Służy ono do się oceny głosu, a w szczególności takich parametrów, jak charakter głosu, jego sposób tworzenia, tor oddychania, czas fonacji, oraz zdolność kompensacyjną krtani. Badanie przeprowadzane jest w znieczuleniu powierzchniowym, aby nadmierne odruchy oraz napięcie mięśni gardła i podniebienia nie wpływały na czynność krtani. W czasie badania obserwując ruchy fałdów głosowych przy jednakowym natężeniu głosu w zakresie całej skali głosu, zaczynając od rejestru średniego. To mało inwazyjne badanie umożliwia różnicowanie zmian czynnościowych i organicznych. Bardzo przydatne jest we wczesnej diagnostyce zmian nowotworowych.
Wskazania do laryngoskopii:
- Zaburzenia rozwojowe krtani i związane z nimi objawy takie jak duszność, świsty krtaniowe, chrypka, zaburzenia głosu i trudności w połykaniu
- Organiczne zaburzenia porażenia nerwu krtaniowego wstecznego w przebiegu wielu chorób neurologicznych, nowotworowych, endokrynologicznych (usunięcie tarczycy).
- Urazy powodujące dysfonię, bezgłos, pogorszenie oddychania, kaszel, chrypka, odma na szyi, ból krtani, krwawienie, obrzęki.
- Zapalenia powodujące chrypkę, bezgłos, ból krtani, napady kaszlu, zaburzenia połykania, duszność.
- Guzy krtani: polipy struny głosowej, nawracające brodawczaki krtani, torbiele zastoinowe, chrzęstniaki, leukoplakia i rak krtani (chrypka, uczucie ciała obcego w krtani, chrząkanie, ból gardła, krwioplucie, kaszel), rak gardła dolnego (powiększenie węzłów chłonnych szyi, utrudnione połykanie).