Dziecko z symbolem serduszka w dłoni
Wojciech Glinicki

Objawy chorób serca u dzieci

Przyczyn wad serca u dzieci może być wiele. Zalicza się do nich czynniki genetyczne, środowiskowe, a także infekcje przebyte przez kobietę w okresie ciąży. Sposób leczenia dobierany jest w zależności od występującego schorzenia. Czy obserwując swojego malucha, należy przyjrzeć się niespecyficznym objawom, które mogłyby wskazywać na wadę serca dziecka?

Choroby serca dotykają nie tylko osób starszych, ale również dzieci, w tym także te, które jeszcze się nie urodziły, a ich wadę udało się zdiagnozować jeszcze w życiu płodowym. Etiopatogeneza tych schorzeń nie do końca jest znana, jednak może mieć związek z infekcjami oraz chorobami ciężarnej. Najczęściej w ich terapii stosuje się leczenie operacyjne.

Najczęstsze choroby serca u dzieci

Choroby serca u dzieci najczęściej są wadami wrodzonymi. Oznacza to, że rozwijają się w życiu płodowym, czyli noworodek przychodzi na świat z taką wadą. Niektóre schorzenia serca udaje się zdiagnozować w badaniach prenatalnych, inne zaś dają objawy dopiero w okresie noworodkowym, niemowlęcym, a niekiedy także i w późniejszym okresie życia. Wady wrodzone serca są nieprawidłowościami w budowie tego narządu. Mogą objawiać się nieprawidłowym umiejscowieniem serca (np. po prawej stronie, co nazywane jest dekstrokardią) oraz naczyń żylnych i tętniczych w klatce piersiowej.

Dowiedz się więcej i przeczytaj artykuł o tym, jak wygląda echo serca płodu – czy jest bezpiecznym badaniem i kiedy je wykonać.

Przyczyn wad serca u dzieci może być wiele. Zalicza się do nich czynniki genetyczne, środowiskowe, a także infekcje przebyte przez kobietę w okresie ciąży oraz cukrzycę ciążową (fetopatia cukrzycowa). Najczęstszą wadą zdiagnozowaną u dzieci jest ubytek w przegrodzie międzykomorowej, który może występować jako wada izolowana lub współistnieć z innymi wadami serca. Najczęściej ubytek ten zamyka się samoistnie, jednak w niektórych przypadkach wymagane jest leczenie operacyjne z zastosowaniem krążenia pozaustrojowego.

Do innych wad występujących u dzieci najczęściej zaliczyć można:

  • ubytek w przegrodzie międzyprzedsionkowej,
  • tetralogię Fallota (najczęściej występująca sinicza wada serca),
  • wady zastawkowe,
  • przetrwały przewód tętniczy,
  • koarktację aorty.

Choroby serca również mogą zostać przez dzieci nabyte. Najczęściej rozwijają się one na podłożu infekcji – czy to w ramach jej ciężkiego przebiegu, czy też jako powikłanie. Najczęściej infekcje dotykają zastawek serca, co może doprowadzić do ich zwężenia lub niedomykalności, a to w efekcie może powodować rozwój niewydolności serca.

Typowe i nieoczywiste objawy chorób serca – na co zwrócić uwagę?

Początkowo wady serca mogą być ukryte i nie powodować żadnych objawów. Jeśli jednak już się pojawią, najczęściej są to:

  • szmery w sercu – słyszalne przez lekarza podczas osłuchiwania dziecka, mogą świadczyć o ubytku w przegrodzie międzykomorowej, niedomykalności zastawek lub zwężeniu ujść tętniczych;
  • sinica obwodowa – najczęściej obecna przy tetralogii Fallota;
  • niewydolność serca – obecna w przewodozależnych wadach serca (np. przetrwały przewód tętniczy Botalla);
  • tzw. garb sercowy – niekiedy może być widoczne uwypuklenie na przedniej ścianie klatki piersiowej po stronie lewej, występuje w przypadku powiększenia sylwetki serca.
O chorobach serca świadczy również narastanie objawów niewydolności krążenia u noworodka. Zaobserwować można wtedy świst oddechowy i zaburzenia połykania (dysfagia), które obecne są przy nieprawidłowo położnych dużych naczyniach tętniczych (tzw. pierścienie naczyniowe), pocenie się podczas ssania piersi, brak apetytu, brak przybierania na wadze, przyspieszony oddech oraz częste infekcje.

Powiązane produkty

Choroby serca u dzieci – jak je zdiagnozować?

Diagnostyka chorób serca u narodzonego dziecka zaczyna się od wywiadu lekarskiego. Specjalista pyta o przebieg ciąży oraz o ewentualne wady serca występujące w rodzinie. Podstawowym badaniem jest echokardiografia, czyli echo serca. Badanie pozwala zobrazować przepływ krwi w jamach serca (komorach i przedsionkach), naczyniach krwionośnych oraz pracę mechaniczną serca (ocena kurczliwości, czynność zastawek). W diagnostyce wykonuje się również zdjęcia rentgenowskie (RTG klatki piersiowej), co pozwala ocenić płuca oraz położenie narządów w klatce piersiowej. W niektórych przypadkach stosuje się również cewnikowanie serca. Ma to na celu sprawdzenie jam serca, dużych naczyń oraz tętnic wieńcowych. Przydatna jest również ocena wysycenia krwi tlenem (saturacji), czyli pulsoksymetria.

Sprawdź najlepsze pulsoksymetry na DOZ.pl

Jak wygląda leczenie chorób serca u dzieci?

Sposób leczenia dobierany jest w zależności od występującego schorzenia. W przypadku wad wrodzonych zwyczajowo przeprowadza się operację – jeżeli wada jest pojedyncza, najczęściej wystarcza jeden zabieg. Kiedy jest to możliwe, stosuje się leczenie farmakologiczne. Po zabiegach operacyjnych dziecko kierowane jest na rehabilitację kardiologiczną, zaś w przypadku obecności innych schorzeń (również problemów socjo-psychologicznych), które współistnieją z chorobą serca, zaleca się rehabilitację ogólną.

  1. J. Jarmużek, Wychowanie do samodzielności dziecka z wadą lub chorobą serca, „Społeczno-edukacyjny potencjał szkoły, a rynek pracy”, 2021.
  2. J. Białkowski, M. Szkutnik, J. Kusa i in., Wrodzone wady serca u dzieci i dorosłych – nowe zadania dla zespołów kardiologiczno-kardiochirurgicznych, „Kardiol Pol”, 66 2008.
  3. Poznaj wrodzone wady serca, [online] https://www.sercedziecka.org.pl/wady_serca.php [dostęp:] 27.11.2022.
  4. J. Aleszewicz-Baranowska, W. Komorowska, Podstawy diagnostyki kardiologicznej u dzieci, „Forum Medycyny Rodzinnej”, 1(3) 2007.

Twoje sugestie

Dokładamy wszelkich starań, aby podane zdjęcie i opis oferowanych produktów były aktualne, w pełni prawidłowe oraz kompletne. Jeśli widzisz błąd, poinformuj nas o tym.

Zgłoś uwagi Ikona

Polecane artykuły

  • Żółtaczka u noworodka – przyczyny, objawy, leczenie i hospitalizacja. Czy jest to groźna choroba?

    Żółtaczka u noworodka to stosunkowo często występujące zjawisko, gdyż dotyczy około 60% maluchów. Najbardziej charakterystycznym objawem żółtaczki noworodkowej jest zmiana koloru skóry i białek oczu na żółty lub pomarańczowy. Czy żółtaczka noworodkowa jest groźna dla zdrowia dziecka? Jak wygląda leczenie tego schorzenia w warunkach szpitalnych?

  • Pierwsze Święta z dzieckiem

    Boże Narodzenie to cudowny okres w roku. W przypadku świeżo upieczonych rodziców chwile te będą jeszcze bardziej magiczne - pierwsze święta z dzieckiem to niezapomniane przeżycie. Należy jednak pamiętać o tym, że w okresie świątecznym na naszego malca może czekać w domu wiele niebezpieczeństw. Dlatego musimy zadbać o jego bezpieczeństwo i sprawić, aby całe Święta upłynęły w spokoju i aby nie zakłócił ich żaden wypadek.

  • Pierwsza miesiączka – jak się przygotować?

    Pierwsza miesiączka to bardzo ważne wydarzenie dla dojrzewającej dziewczynki. Aby lepiej przygotować dziecko na czekające je zmiany, warto już od wczesnego dzieciństwa rozmawiać na tematy związane z cielesnością.

  • Rumień zakaźny – przyczyny, objawy i leczenie

    Rumień zakaźny to zakaźna choroba wirusowa, która dotyczy najczęściej dzieci w wieku od 2. do 12. roku życia. Może więc wystąpić zarówno u niemowląt, jak i starszych dzieci. Nie należy jednak do niebezpiecznych chorób, a jej objawy w większości przypadków ustępują samoistnie.

  • USG ciąży – jak wygląda badanie? Ile razy należy je robić? Cena, wskazania

    Ultrasonografia (badanie ultrasonograficzne, USG) to badanie obrazowe, które jest całkowicie bezpieczne dla każdego pacjenta, a w przypadku kobiet ciężarnych również dla płodu. Pozwala monitorować prawidłowy przebieg ciąży i rozwój płodu na każdym etapie. Istnieje kilka rodzajów USG. Każde z nich wykonuje się na innym etapie ciąży. Czym różni się USG wczesnej ciąży od tego w późniejszych miesiącach, a także którą chorobę można diagnozować dzięki ultrasonografii?

  • Biały szum – czym jest i dlaczego uspokaja dzieci?

    Biały szum może być stosowany do maskowania innych dźwięków, takich jak hałas uliczny, co może pomóc chociażby w polepszeniu jakości snu. Może również pomóc w uspokojeniu niemowląt i dzieci, które mają trudności z zasypianiem, a także poprawić ich koncentrację. Jednak długotrwałe narażenie na głośny biały szum może prowadzić do uszkodzenia słuchu i pogorszenia zdolności postrzegania dźwięków. Ponadto nadmierna ekspozycja na biały szum może powodować zmęczenie, drażliwość i inne problemy zdrowotne związane z przemęczeniem, takie jak bóle głowy i bezsenność. Jak stosować biały szum, żeby przyniósł zmęczonym rodzicom chwilę wytchnienia i uspokoił dziecko, a jednocześnie nie pogorszył jakości słuchu domowników?

  • Dziecko ma gorączkę – jak podawać leki i obniżyć temperaturę?

    Gorączka u dziecka to powszechny objaw chorobowy, który zazwyczaj jest wynikiem infekcji wirusowej lub bakteryjnej. Może towarzyszyć wielu schorzeniom, takim jak grypa, zapalenie gardła, zapalenie ucha, zapalenie płuc, angina czy infekcje dróg moczowych. Gorączka u dziecka może wystąpić również w wyniku szczepienia lub innych czynników, także tych wynikających z autoimmunologii. Czy gorączkę trzeba zbijać od razu po tym, kiedy się pojawi? Jak obniżyć ją domowymi sposobami i czy nacieranie skóry dziecka alkoholem może okazać się pomocne?

  • Skala Brazeltona (NBAS) – co to jest? Do czego służy?

    Zrozumienie języka, w jakim komunikują się niemowlęta, jest dużą zagadką nie tylko dla rodziców, ale także dla pediatrów i badaczy. Skala Brazeltona (NBAS) powstała w 1973 roku i do dzisiaj stanowi przydatne narzędzie w ocenie indywidualnego charakteru niemowląt i dzieci aż do ukończenia 2 miesiąca życia.

Porozmawiaj z farmaceutą
Infolinia: 800 110 110

Zadzwoń do nas jeśli potrzebujesz porady farmaceuty.
Jesteśmy dla Ciebie czynni całą dobę, 7 dni w tygodniu, bezpłatnie.

Pobierz aplikację mobilną Pobierz aplikację mobilną Doz.pl

Ikona przypomnienie o zażyciu leku.
Zdarza Ci się ominąć dawkę leku?

Zainstaluj aplikację. Stwórz apteczkę. Przypomnimy Ci kiedy wziąć lek.

Dostępna w Aplikacja google play Aplikacja appstore
Dlaczego DOZ.pl
Niższe koszta leczenia

Darmowa dostawa do Apteki
Bezpłatna Infolinia dla Pacjentów.

ikona niższe koszty leczenia
Bezpieczeństwo

Weryfikacja interakcji leków.
Encyklopedia leków i ziół

Ikona encklopedia leków i ziół
Wsparcie w leczeniu

Porady na czacie z Farmaceutą.
E-wizyta z lekarzem specjalistą.

Ikona porady na czacie z farmaceutą
Newsletter

Bądź na bieżąco z DOZ.pl

Ważne: Użytkowanie Witryny oznacza zgodę na wykorzystywanie plików cookie. Szczegółowe informacje w Regulaminie.

Zamnij