Dziecko z symbolem serduszka w dłoni
Wojciech Glinicki

Objawy chorób serca u dzieci

Przyczyn wad serca u dzieci może być wiele. Zalicza się do nich czynniki genetyczne, środowiskowe, a także infekcje przebyte przez kobietę w okresie ciąży. Sposób leczenia dobierany jest w zależności od występującego schorzenia. Czy obserwując swojego malucha, należy przyjrzeć się niespecyficznym objawom, które mogłyby wskazywać na wadę serca dziecka?

Choroby serca dotykają nie tylko osób starszych, ale również dzieci, w tym także te, które jeszcze się nie urodziły, a ich wadę udało się zdiagnozować jeszcze w życiu płodowym. Etiopatogeneza tych schorzeń nie do końca jest znana, jednak może mieć związek z infekcjami oraz chorobami ciężarnej. Najczęściej w ich terapii stosuje się leczenie operacyjne.

Najczęstsze choroby serca u dzieci

Choroby serca u dzieci najczęściej są wadami wrodzonymi. Oznacza to, że rozwijają się w życiu płodowym, czyli noworodek przychodzi na świat z taką wadą. Niektóre schorzenia serca udaje się zdiagnozować w badaniach prenatalnych, inne zaś dają objawy dopiero w okresie noworodkowym, niemowlęcym, a niekiedy także i w późniejszym okresie życia. Wady wrodzone serca są nieprawidłowościami w budowie tego narządu. Mogą objawiać się nieprawidłowym umiejscowieniem serca (np. po prawej stronie, co nazywane jest dekstrokardią) oraz naczyń żylnych i tętniczych w klatce piersiowej.

Dowiedz się więcej i przeczytaj artykuł o tym, jak wygląda echo serca płodu – czy jest bezpiecznym badaniem i kiedy je wykonać.

Przyczyn wad serca u dzieci może być wiele. Zalicza się do nich czynniki genetyczne, środowiskowe, a także infekcje przebyte przez kobietę w okresie ciąży oraz cukrzycę ciążową (fetopatia cukrzycowa). Najczęstszą wadą zdiagnozowaną u dzieci jest ubytek w przegrodzie międzykomorowej, który może występować jako wada izolowana lub współistnieć z innymi wadami serca. Najczęściej ubytek ten zamyka się samoistnie, jednak w niektórych przypadkach wymagane jest leczenie operacyjne z zastosowaniem krążenia pozaustrojowego.

Do innych wad występujących u dzieci najczęściej zaliczyć można:

  • ubytek w przegrodzie międzyprzedsionkowej,
  • tetralogię Fallota (najczęściej występująca sinicza wada serca),
  • wady zastawkowe,
  • przetrwały przewód tętniczy,
  • koarktację aorty.

Choroby serca również mogą zostać przez dzieci nabyte. Najczęściej rozwijają się one na podłożu infekcji – czy to w ramach jej ciężkiego przebiegu, czy też jako powikłanie. Najczęściej infekcje dotykają zastawek serca, co może doprowadzić do ich zwężenia lub niedomykalności, a to w efekcie może powodować rozwój niewydolności serca.

Typowe i nieoczywiste objawy chorób serca – na co zwrócić uwagę?

Początkowo wady serca mogą być ukryte i nie powodować żadnych objawów. Jeśli jednak już się pojawią, najczęściej są to:

  • szmery w sercu – słyszalne przez lekarza podczas osłuchiwania dziecka, mogą świadczyć o ubytku w przegrodzie międzykomorowej, niedomykalności zastawek lub zwężeniu ujść tętniczych;
  • sinica obwodowa – najczęściej obecna przy tetralogii Fallota;
  • niewydolność serca – obecna w przewodozależnych wadach serca (np. przetrwały przewód tętniczy Botalla);
  • tzw. garb sercowy – niekiedy może być widoczne uwypuklenie na przedniej ścianie klatki piersiowej po stronie lewej, występuje w przypadku powiększenia sylwetki serca.
O chorobach serca świadczy również narastanie objawów niewydolności krążenia u noworodka. Zaobserwować można wtedy świst oddechowy i zaburzenia połykania (dysfagia), które obecne są przy nieprawidłowo położnych dużych naczyniach tętniczych (tzw. pierścienie naczyniowe), pocenie się podczas ssania piersi, brak apetytu, brak przybierania na wadze, przyspieszony oddech oraz częste infekcje.

Powiązane produkty

Choroby serca u dzieci – jak je zdiagnozować?

Diagnostyka chorób serca u narodzonego dziecka zaczyna się od wywiadu lekarskiego. Specjalista pyta o przebieg ciąży oraz o ewentualne wady serca występujące w rodzinie. Podstawowym badaniem jest echokardiografia, czyli echo serca. Badanie pozwala zobrazować przepływ krwi w jamach serca (komorach i przedsionkach), naczyniach krwionośnych oraz pracę mechaniczną serca (ocena kurczliwości, czynność zastawek). W diagnostyce wykonuje się również zdjęcia rentgenowskie (RTG klatki piersiowej), co pozwala ocenić płuca oraz położenie narządów w klatce piersiowej. W niektórych przypadkach stosuje się również cewnikowanie serca. Ma to na celu sprawdzenie jam serca, dużych naczyń oraz tętnic wieńcowych. Przydatna jest również ocena wysycenia krwi tlenem (saturacji), czyli pulsoksymetria.

Sprawdź najlepsze pulsoksymetry na DOZ.pl

Jak wygląda leczenie chorób serca u dzieci?

Sposób leczenia dobierany jest w zależności od występującego schorzenia. W przypadku wad wrodzonych zwyczajowo przeprowadza się operację – jeżeli wada jest pojedyncza, najczęściej wystarcza jeden zabieg. Kiedy jest to możliwe, stosuje się leczenie farmakologiczne. Po zabiegach operacyjnych dziecko kierowane jest na rehabilitację kardiologiczną, zaś w przypadku obecności innych schorzeń (również problemów socjo-psychologicznych), które współistnieją z chorobą serca, zaleca się rehabilitację ogólną.

  1. J. Jarmużek, Wychowanie do samodzielności dziecka z wadą lub chorobą serca, „Społeczno-edukacyjny potencjał szkoły, a rynek pracy”, 2021.
  2. J. Białkowski, M. Szkutnik, J. Kusa i in., Wrodzone wady serca u dzieci i dorosłych – nowe zadania dla zespołów kardiologiczno-kardiochirurgicznych, „Kardiol Pol”, 66 2008.
  3. Poznaj wrodzone wady serca, [online] https://www.sercedziecka.org.pl/wady_serca.php [dostęp:] 27.11.2022.
  4. J. Aleszewicz-Baranowska, W. Komorowska, Podstawy diagnostyki kardiologicznej u dzieci, „Forum Medycyny Rodzinnej”, 1(3) 2007.

Twoje sugestie

Dokładamy wszelkich starań, aby podane zdjęcie i opis oferowanych produktów były aktualne, w pełni prawidłowe oraz kompletne. Jeśli widzisz błąd, poinformuj nas o tym.

Zgłoś uwagi Ikona

Polecane artykuły

  • ADHD u dzieci – przyczyny, objawy, leczenie zespołu nadpobudliwości psychoruchowej

    ADHD (zespół nadpobudliwości psychoruchowej z deficytem uwagi) jest jednym z najczęstszych zaburzeń neurorozwojowych u dzieci. Do objawów pozwalających rozpoznać ADHD należą: nadpobudliwość, zaburzenia koncentracji oraz impulsywność. Nieleczone ADHD prowadzi do rozwoju problemów emocjonalnych, trudności w funkcjonowaniu społecznym, do obniżenia osiągnięć w nauce oraz do problemów w kontaktach z rówieśnikami. Jak rozpoznać to zaburzenie i jak pomóc dziecku z ADHD?

  • Standardowe mleko modyfikowane. Co znajduje się w mleku dla niemowląt?

    Kiedy dziecko jest zdrowe, nie ma alergii i większych problemów z trawieniem, można podawać mu tzw. standardowe mleko modyfikowane odpowiednie dla jego wieku. Takie preparaty mają na rynku status tzw. środków spożywczych specjalnego przeznaczenia żywieniowego. Ich skład jest regulowany prawem i ściśle nadzorowany. Dlaczego jednak takie mleko jest nazywane modyfikowanym i na czym te modyfikacje polegają? Jednym z głównych składników mleka modyfikowanego jest mleko krowie. Mleko krowie różni się od ludzkiego pod wieloma względami. Zawartość podstawowych składników odżywczych – tłuszczu, białka i węglowodanów – jest inna w każdym z nich.

  • Aspirator do nosa — jak używać ręcznego, a jak elektrycznego?

    U noworodków i niemowląt katar może stanowić znaczące zagrożenie, ponieważ dzieci do ok. 1 roku życia oddychają wyłącznie przez nos. Występująca u najmłodszych zalegająca wydzielina w nosku powstrzymuje oddychanie, jedzenie i picie. Dodatkowo nieusunięta wydzielina może prowadzić do powikłań w postaci stanów zapalnych w obrębie oka, ucha, oskrzeli lub płuc, co może stanowić zagrożenie dla zdrowia dziecka. Z pomocą przychodzą aspiratory do nosa, które można stosować u dzieci już od chwili narodzin. Są prostą, wygodną i bezpieczną metodą usuwania zalegającej wydzieliny u maluszka.

  • Wymioty u dziecka – przyczyny i skutki. Co robić, gdy dziecko wymiotuje?

    Ostatnio obserwujemy w Polsce gwałtowny wzrost liczby dzieci zgłaszających się do przychodni i szpitali z silnymi wymiotami. U dzieci wywoływane są one zwykle przez zakażenia wirusowe, bakteryjne, a także przez błędy dietetyczne. Co ma zrobić rodzic, gdy dziecko wymiotuje? Podpowiadamy.

  • Katar u dziecka – jak pomóc dziecku z katarem? Domowe sposoby na zatkany nos u dzieci

    Katar to częsta dolegliwość, która dotyka dzieci. Charakteryzuje się występowaniem wydzieliny w nosie oraz uczuciem niedrożności nosa. Do najczęstszych przyczyn nieżytu nosa u dzieci należą infekcje wirusowe oraz alergie. Przewlekły katar u dzieci może być objawem przerostu trzeciego migdałka lub chorób takich jak niedobory odporności czy mukowiscydoza. Podpowiadamy, co warto stosować na katar u dziecka.

  • Witamina D dla dzieci – dawkowanie, objawy i skutki niedoboru

    Witamina D jest hormonem steroidowym, który kontroluje wiele istotnych dla organizmu procesów. Dostarczenie jej (poprzez syntezę skórną oraz wraz z pożywieniem) jest szczególnie ważne w przypadku najmłodszych. Witamina D wpływa na układ kostny dzieci poprzez regulację gospodarki wapniowo-fosforanowej, działa immunomodulująco, podnosząc odporność i obniżając poziom cytokin prozapalnych, ma również działanie antykancerogenne oraz neuro- i kardioprotekcyjne. Jaką dawkę witaminy D podawać dziecku? Witamina D dla dzieci w kroplach, kapsułkach twist-off, sprayu czy tabletkach?

  • Objawy, które powinny cię zaniepokoić. Nowotwory u dziecka

    Aż 60% rodziców nie wie, na jakie objawy powinni zwrócić uwagę, aby w porę wykryć potencjalne choroby nowotworowe u swoich dzieci. Z kolei aż 80% dzieci, u których zdiagnozowano chorobę nowotworową i w porę wdrożono leczenie, udaje się uratować. Na co zwrócić uwagę i co powinno zaniepokoić?

  • Jak podawać leki dziecku? Czopki, tabletki, inhalacje i syrop

    Podawanie leków dziecku w trakcie choroby to w wielu przypadkach nie lada wyzwanie. Warto jednak wiedzieć, w jaki sposób prowadzić domowe leczenie, aby było jak najskuteczniejsze. Jak podawać dziecku tabletki oraz co zrobić, aby inhalacja była jak najbardziej efektywna?

Porozmawiaj z farmaceutą
Infolinia: 800 110 110

Zadzwoń do nas jeśli potrzebujesz porady farmaceuty.
Jesteśmy dla Ciebie czynni całą dobę, 7 dni w tygodniu, bezpłatnie.

Pobierz aplikację mobilną Pobierz aplikację mobilną Doz.pl

Ikona przypomnienie o zażyciu leku.
Zdarza Ci się ominąć dawkę leku?

Zainstaluj aplikację. Stwórz apteczkę. Przypomnimy Ci kiedy wziąć lek.

Dostępna w Aplikacja google play Aplikacja appstore
Dlaczego DOZ.pl
Niższe koszta leczenia

Darmowa dostawa do Apteki
Bezpłatna Infolinia dla Pacjentów.

ikona niższe koszty leczenia
Bezpieczeństwo

Weryfikacja interakcji leków.
Encyklopedia leków i ziół

Ikona encklopedia leków i ziół
Wsparcie w leczeniu

Porady na czacie z Farmaceutą.
E-wizyta z lekarzem specjalistą.

Ikona porady na czacie z farmaceutą
Newsletter

Bądź na bieżąco z DOZ.pl

Ważne: Użytkowanie Witryny oznacza zgodę na wykorzystywanie plików cookie. Szczegółowe informacje w Regulaminie.

Zamnij