Gastrolog – czym się zajmuje? Jakie choroby leczy?

Po sześciu latach studiów, zdaniu Lekarskiego Egzaminu Końcowego oraz przejściu przez 13-miesięczny staż każdy lekarz musi wybrać swoją drogę. Niektórzy poświęcają się badaniom naukowym czy dziedzinom analitycznym (jak zdrowie publiczne), inni ruszają w świat zawodowy, pracując w przychodniach POZ, izbach przyjęć czy transportach medycznych. Część postanawia pójść w węższym kierunku medycyny, by wyspecjalizować się w danym zakresie. Jedną z dziedzin jest gastroenterologia zajmująca się chorobami układu pokarmowego.

Gastrolog – co to za lekarz? Jakie choroby leczy?

Lekarz gastroenterologii (w skrócie nazywany gastrologiem) to specjalista zajmujący się tematyką gastryczną. W obrębie jego zainteresowań jest cały układ pokarmowy – od jamy ustnej, przez przełyk, żołądek, wątrobę i drogi żółciowe, trzustkę, jelito cienkie i grube aż do odbytu – oraz związane z nim choroby i dolegliwości. Bardzo często zajmuje się również wykonywaniem USG jamy brzusznej oraz gastroskopii i kolonoskopii. Lekarz gastrolog może też wydać skierowanie na specjalistyczne badania krwi, tomografię komputerową czy rezonans magnetyczny.

Obecnie, by zostać lekarzem specjalistą gastroenterologii, należy po skończonym stażu lekarskim ukończyć 3-letni moduł z chorób wewnętrznych, a następnie 3-letni moduł specjalistyczny z gastroenterologii. Mowa jest tu oczywiście o lekarzach osób dorosłych, odrębną specjalizacją jest gastroenterolog dziecięcy – czyli lekarz-pediatra specjalizujący się w chorobach układu pokarmowego małych pacjentów. W tym przypadku najpierw należy wykonać 3-letni moduł z pediatrii, a następnie 3-letni moduł z gastroenterologii dziecięcej.

Przykładowe choroby, które leczy lekarz gastroenterolog, to:

• choroba refluksowa przełyku i zapalenie przełyku,
• zapalenie i owrzodzenia żołądka oraz dwunastnicy,
• zakażenia przewodu pokarmowego (bakteryjne i pasożytnicze),
• zaburzenia interakcji jelitowo-mózgowych (np. zespół jelita drażliwego),
• marskość wątroby,
• zapalenia trzustki,
• choroba uchyłkowa jelit,
• nieswoiste choroby zapalne jelit (wrzodziejące zapalenie jelita grubego oraz choroba Leśniowskiego-Crohna).

Kiedy udać się do gastrologa? Na jakie objawy zwrócić uwagę?

Do gastrologa możemy udać się ze wszystkimi niepokojącymi objawami ze strony układu pokarmowego. Oczywiście z częścią z nich poradzi sobie lekarz POZ, ale może zdarzyć się tak, że dana przypadłość wykroczy poza możliwości poradni rodzinnej.

Z jakimi objawami należy udać się do gastrologa? Będą to przede wszystkim:

• często występujące i trudne do wyleczenia afty,
• pieczenie języka oraz jamy ustnej,
• trudności w przełykaniu,
• trwające długo nudności i wymioty,
• częste odbijanie się,
• cofanie się połkniętego pokarmu,
• zgaga i zarzucanie kwasu żołądkowego,
• pieczenie w okolicach żołądka,
• niestrawność,
• uczucie ściskania jelit,
• wzdęcia,
• ból przy defekacji,
• przewlekłe zaparcia,
• męczące biegunki.

Oprócz nich są też objawy alarmowe (red flags), które powinny skłaniać nas do pilnej konsultacji z gastrologiem ze względu na to, że mogą wskazywać na poważną chorobę:

• duża utrata masy ciała bez odchudzania czy zmiany diety,
• bóle brzucha nieustępujące pod wpływem leków lub budzące ze snu,
• nieustępująca niedokrwistość (mimo przyjmowania żelaza),
• wyczuwalny guz w nadbrzuszu,
• krew lub śluz w stolcu,
• trudności w przełykaniu,
• bolesne przełykanie,
• żółtaczka.

Wizyta u gastrologa – jak się przygotować? O czym warto wiedzieć?

Najważniejszym elementem przygotowania do wizyty lekarskiej jest oczywiście dokładne umycie całego ciała oraz świeże ubranie i świeża bielizna. Choroby układu pokarmowego mogą manifestować się też w obrębie innych narządów lub skóry, dlatego lekarz może chcieć obejrzeć całe ciało, dodatkowo niezbędne będzie też badanie jamy brzusznej i (jeśli gabinet to przewiduje) wykonanie badania USG.

W przypadku wizyt na NFZ do rejestracji należy wcześniej przekazać kod skierowania (wydany przez lekarza rodzinnego) i numer PESEL oraz mieć przy sobie dowód tożsamości. W dniu wizyty może być konieczne potwierdzenie obecności w poradni.

Przed wizytą prywatną u lekarza osoba w rejestracji może nas poprosić o uprzednie uiszczenie opłaty za wizytę, która zależnie od stopnia naukowego i popularności lekarza może oscylować w granicach 150–300 zł.

Jeśli jest to nasza pierwsza wizyta u lekarza specjalisty gastroenterologa, warto zabrać ze sobą całą dokumentację medyczną, jaką posiadamy, tj.:

• wypisy ze szpitali,
• rozpiskę z przyjmowanymi lekami,
• opisy poprzednich wizyt lub dokumentację z innej poradni gastrologicznej,
• aktualne badania z krwi oraz wyniki USG (jeśli wykonywaliśmy już wcześniej takie badania).

Dobry gastrolog – jak go wybrać?

Mimo rozwoju technologii dobrym sposobem na znajdowanie sprawdzonych specjalistów jest wciąż poczta pantoflowa. Jeśli wiesz, że ktoś z Twojej rodziny, przyjaciół lub sąsiadów miał również problemy z układem pokarmowym, zapytaj, czy udało się tej osobie znaleźć kogoś wartego polecenia.

Jeśli nikt z Twojego otoczenia nie może Ci pomóc w wyborze lekarza/lekarki masz wciąż kilka możliwości. Pierwszą z nich jest lekarz POZ (lekarz rodzinny), który prawdopodobnie dość dobrze orientuje się w lokalnych specjalistach i może doradzić, do której poradni gastrologicznej warto się udać. Drugą są grupy w social mediach, które skupiają osoby z podobnymi problemami lub grupy lokalne (sąsiedzkie, osiedlowe, miejskie), na których można wstawić post z konkretnym pytaniem.

Trzecią są rankingi lekarzy (obecnie jest ich bardzo dużo), w których pacjenci mogą oceniać, zostawiać komentarze, a nawet umawiać się na wizyty przez kalendarz online – najłatwiejszym sposobem na znalezienie takiego rankingu jest skorzystanie z wyszukiwarki internetowej.