Pieprzyki na plecach
Paulina Tomczyk

Jak zabezpieczyć znamiona i pieprzyki przed słońcem?

Znamiona barwnikowe to nadmierne, miejscowe nagromadzenie komórek produkujących barwnik skóry – melanocytów. Skóra jest narażona na promieniowanie UV przez cały rok, a najbardziej w okresie od marca do września. Wiąże się to z rozwojem wielu chorób skóry czy przebarwień, a także przyspieszeniem procesów jej starzenia. Przed słońcem należy chronić przede wszystkim wszelkie pieprzyki i znamiona, które mogą przerodzić się w groźne zmiany nowotworowe.

Na ciele każdego człowieka znajdują się znamiona barwnikowe, które są potocznie nazywane pieprzykami. Szacuje się, że przeciętny dorosły człowiek ma około dwudziestu takich znamion. Część z nich jest obecna na skórze już od urodzenia, inne pojawiają się później, najczęściej w okresie dojrzewania płciowego i wczesnym wieku dorosłym. Nadmierna ekspozycja skóry na słońce sprzyja powstawaniu nowych znamion, niemniej może doprowadzić do zezłośliwienia istniejących zmian lub rozwoju czerniaka na wcześniej niezajętej skórze.

Znamiona na skórze – czym są i jakie są ich rodzaje?

Znamiona barwnikowe inaczej nazywane znamionami melanocytarnymi to nadmierne, miejscowe nagromadzenie komórek produkujących barwnik skóry – melanocytów. Mogą różnić się one od siebie barwą, wielkością, umiejscowieniem czy charakterem zmiany. Znamiona barwnikowe można podzielić na znamiona zwykłe i atypowe, a także wrodzone i nabyte. Ponadto ze względu na umiejscowienie komórek znamionowych na znamiona: złożone, łączące, skórne. W zależności od nagromadzenia melanocytów i ilości obecnej w nich melaniny znamiona mogą być barwy jasnobrązowej, ciemnobrązowej lub niebieskiej.

Skąd się biorą pieprzyki? Podział znamion barwnikowych

Najważniejszy podział znamion, potocznie określanych jako pieprzyki, wyróżnia znamiona barwnikowe wrodzone oraz nabyte. Znamiona wrodzone istnieją na skórze już w momencie urodzenia, a w zależności od wielkości dzielą się na małe (do 3 cm),  duże (powyżej 3 cm ) i olbrzymie (powyżej 20 cm). Są to najczęściej pojedyncze zmiany. Ich kolor jest jednolity, a granice równe. Często pojawia się na nich owłosienie. Powierzchnia znamion wrodzonych zazwyczaj jest gładka, ale w przypadku dużych znamion może być także brodawkowata lub guzkowata.

Nabyte znamiona barwnikowe dzieli się na łagodne i atypowe. Pojawiają się już w okresie dzieciństwa, a potem stopniowo w kolejnych latach życia. Do nasilenia ich rozwoju dochodzi w okresie dojrzewania oraz po drugiej dekadzie życia. Zmiany łagodne charakteryzują się gładką powierzchnią, równomierną barwą, regularną, symetryczną budową i dobrze odgraniczonym brzegiem.

Ryzyko rozwoju czerniaka ze znamion łagodnych jest bardzo niewielkie. Niepokojące natomiast są atypowe znamiona barwnikowe, inaczej określane jako dysplastyczne. Są to znamiona o asymetrycznym kształcie, znacznej wielkości, zazwyczaj przekraczającej 0,5 cm, nieregularnych brzegach, powierzchni i nierównomiernym kolorycie. Takie zmiany wiążą się z ryzykiem transformacji w czerniaka, w związku z czym wymagają stałej kontroli dermatologicznej (6–12 miesięcy) i szczególnej ochrony przeciwsłonecznej.

Pozostałe zmiany barwnikowe:

  • znamię błękitne – niewielka łagodna zmiana o niebieskim kolorze, która może być być na skórze od urodzenia lub pojawić się dopiero w kolejnych latach życia dziecka, często pojawia się na głowie;
  • znamię Spitz – łagodna zmiana o brązowym lub brązowo-czerwonym zabarwieniu, jednak bardzo przypominającą znamię atypowe ze względu na grudkowatą powierzchnię;
  • znamię Beckera – charakteryzujące się brunatną barwą i obecnością włosów;
  • znamię Suttona – z odróżniającym odbarwieniem skóry wokół brunatnej centralnej części;
  • znamię Clarka – odstające ponad skórę, z komórkami barwnikowymi znajdującymi się bardzo powierzchownie, bo na granicy naskórka.

Powiązane produkty

Jak chronić przed słońcem znamiona skórne na ciele i twarzy?

Aby chronić skórę i obecne na niej znamiona przed szkodliwym działaniem promieni słonecznych, należy unikać słońca w godzinach 11.00–16.00, stosować kremy ochronne zawierające filtry UV-A i UV-B oraz pamiętać o stosowaniu odpowiedniej odzieży np. czapki z daszkiem lub kapelusze, a także zapewniać właściwą ochronę oczom, nosząc okulary przeciwsłoneczne z odpowiednim filtrem. Ze względu na to, że promieniowanie ultrafioletowe dociera do naszej skóry przez cały rok, o właściwej fotoprotekcji należy pamiętać przez 12 miesięcy, nie tylko latem czy w tylko podczas wakacji. Jest ona jednak szczególnie istotna pomiędzy drugą połową marca a październikiem, gdy natężenie promieniowania UV na Ziemi jest największe.

Czy można opalać pieprzyki i znamiona skórne?  

Około 40% wszystkich czerniaków tworzy się na podłożu istniejącej już zmiany barwnikowej. Największy wpływ na rozwój tego nowotworu ma duża ekspozycja na szkodliwe promieniowanie UVA oraz UVB, czyli długotrwałe przebywanie na słońcu lub w solarium bez zabezpieczenia skóry, np. kosmetykami do opalania, które zawierają wysokie filtry. Prawdopodobieństwo rozwoju czerniaka wzrasta u osób z dużą ilością pieprzyków na skórze. Dlatego tak istotna jest ochrona przeciwsłoneczna nie tylko już istniejących znamion, ale także niezajętej skóry – nie tylko latem, ale przez cały rok, stosując np. kremy z filtrem do twarzy.

Czy można się opalać po usunięciu pieprzyka?

Usunięcie pieprzyka czy znamienia metodą chirurgiczną, wiąże się z około 3-tygodniowym okresem gojenia. Jednak im rana jest głębsza, tym czas jej gojenia może się wydłużyć, ponieważ komórki w głębszych warstwach skóry potrzebują do przebudowy dłuższego czas, bo nawet do kilku miesięcy. W tym okresie należy unikać ekspozycji na słońce oraz wizyt na basenach i w saunach. Gojenie rany można wspomóc, stosując maści zawierające alantoinę, heparynę lub wyciąg z cebuli. Dobre rezultaty daje także zaklejanie gojące się zmiany opatrunkami hydrokoloidowymi, które są dostępne w aptekach. Okres pielęgnacji gojącej się rany może wynosić ponad 6 miesięcy, jednak nawet po tym czasie nie należy zapominać o fotoprotekcji.

Sprawdź, jakie kremy, żele i inne preparaty na gojenie ran znajdziesz na DOZ.pl

Czy piegi i pieprzyki pojawiające się po opalaniu powinny nas niepokoić?

Uwagę powinny przykuć znamiona odróżniające się od innych oraz takie, które w ostatnim czasie zmieniły wygląd np. zaczęły się powiększać. Najprostszym sposobem oceny niepokojących zmian jest tzw. metoda ABCDE:

  • A – asymetria zmiany;
  • B – brzegi poszarpane i nierównomierne;
  • C – niejednolity kolor;
  • D – duży rozmiar, powyżej 6 mm;
  • E – ewolucja, czyli postępujące zmiany zachodzące w znamieniu.

Wszystkie znamiona, które kwalifikują się do jednego z powyższych punktów „metody ABCDE" powinny zostać zbadane przez lekarza dermatologa lub chirurga-onkologa. Ekspozycja na słońce często powoduje pojawianie się nowych znamion na skórze. Wszystkie zmiany, które pojawiły się po opalaniu i budzą wątpliwości, powinny zostać zbadane, gdyż czerniak skóry najczęściej pojawia się na podłożu niezmienionej skóry. Podejrzany pieprzyk może być trudny do samodzielnej oceny, dlatego bardzo istotnym elementem profilaktyki przeciwnowotworowej jest sprawdzanie charakteru zmian, wykorzystując w tym celu dermatoskop. Badanie polega na oglądaniu wszystkich znamion na skórze w dużym powiększeniu. Pozwala to na wychwycenie struktur, które mogą świadczyć o złośliwości zmiany. Należy zwrócić uwagę także na zmiany barwnikowe stale poddawane ekspozycji na słońce lub regularnie drażnione np. brzegiem ubrań czy biżuterią, ulegające częstemu zerwaniu lub te swędzące.

  1. A. Kołodziejczak, Kosmetologia tom I, Warszawa 2019, s. 139-144.
  2. A. Kołodziejczak, Kosmetologia tom II, Warszawa 2020, s 22-23.
  3. Z. Adamski, A. Kaszuba, Dermatologia dla kosmetologów, [w:] T. Fedorowicz, Z. Adamski, wsp.:Zaburzenia barwnikowe skóry, Wrocław 2010, s. 54-64.
  4. K. Padlewska, Kosmetologia ciała, Warszawa 2017, s.49-62.
  5. S. Jabłońska, S. Majewski, Choroby skóry i choroby przenoszone drogą płciową, Warszawa 2016, s. 374-377.

Twoje sugestie

Dokładamy wszelkich starań, aby podane zdjęcie i opis oferowanych produktów były aktualne, w pełni prawidłowe oraz kompletne. Jeśli widzisz błąd, poinformuj nas o tym.

Zgłoś uwagi Ikona

Polecane artykuły

  • Alergia kontaktowa – przyczyny, objawy i leczenie

    Alergia kontaktowa jest rodzajem nadwrażliwości, która występuje w wyniku bezpośredniego kontaktu skóry z substancjami wywołującymi reakcję alergiczną. Zjawisko to może powodować szereg nieprzyjemnych objawów – od łagodnych po ciężkie – i jest powszechnie spotykane wśród ludzi w różnym wieku.

  • Czym jest pokrzywka? Przyczyny, rodzaje, objawy i leczenie

    Pokrzywka jest niegroźnym schorzeniem skóry wywołanym najczęściej reakcją alergiczną. Objawia się swędzącymi bąblami na skórze, które przypominają ślady po poparzeniu pokrzywą. Jakie są jej przyczyny i co zrobić, gdy się pojawi? Na czym polega leczenie pokrzywki?

  • Zespół Dravet – objawy, diagnostyka, leczenie

    Zespół Dravet to rzadkie genetyczne schorzenie neurologiczne, które manifestuje się już we wczesnym dzieciństwie i znacząco wpływa na funkcjonowanie pacjentów przez całe życie. Charakteryzuje się opornymi na leczenie napadami padaczkowymi, które mogą prowadzić do licznych komplikacji, w tym do opóźnienia rozwoju i deficytów poznawczych.

  • Czy Tajlandia jest bezpieczna? Zagrożenia zdrowotne i najczęstsze choroby

    Tajlandia to kraj o egzotycznym uroku, przyciągający turystów z całego świata. Przed podróżą warto zapoznać się z potencjalnymi zagrożeniami zdrowotnymi występującymi w Azji Południowo-Wschodniej, żeby odpowiednio się przygotować i potrafić na nie reagować. Na co powinniśmy się zaszczepić przed wizytą w Tajlandii? Jakie choroby nam zagrażają? Co zrobić, jeśli ugryzie nas małpa?

  • Ośmiokrotny wzrost zachorowań na odrę w Polsce. Co jest powodem powrotu tej groźnej choroby?

    Liczba przypadków odry zarejestrowanych w 2024 roku w Polsce w systemie nadzoru epidemiologicznego wzrosła w porównaniu z rokiem 2023 ponad ośmiokrotnie – poinformował redakcję DOZ.pl Narodowy Instytut Zdrowia Publicznego PZH – PIB. Odra wraca do Polski i staje się realnym zagrożeniem zdrowotnym, szczególnie dla dzieci i osób nieszczepionych. Choć przez lata choroba ta była praktycznie wyeliminowana, dziś – w wyniku malejącej liczby szczepień – znów pojawiają się nowe ogniska. Czym jest odra, jak się przed nią chronić i kto jest najbardziej narażony?

  • Ból nerek – objawy, leczenie i przyczyny. Jak złagodzić ból nerek?

    Ból nerek jest dolegliwością, która może być spowodowana różnymi czynnikami – od infekcji po choroby przewlekłe. Jeśli wystąpi, warto skonsultować się z lekarzem, aby zdiagnozować przyczynę i podjąć odpowiednie leczenie. Jakie badania wykonać, gdy bolą nerki? Co przyniesie ulgę w bólu?

  • Odleżyny – rodzaje i stopnie odleżyn oraz ich klasyfikacja

    Odleżyny to jedno z najpoważniejszych powikłań długotrwałego unieruchomienia, stanowiące istotne wyzwanie w opiece medycznej. Ich powstawanie związane jest z długotrwałym uciskiem na tkanki, które prowadzi do niedokrwienia i martwicy. Czym są odleżyny i jak powstają? Jakie plastry należy stosować w leczeniu odleżyn?

  • Uczulenie na komary. Jakie są objawy i przyczyny alergii na komary?

    Komary mają zdolność do przenoszenia niebezpiecznych chorób, takich jak malaria, wirus Zachodniego Nilu, wirus chikungunya czy wirus dengi. Stanowią więc zagrożenie zarówno dla ludzi, jak i zwierząt, jednak złą sławę zyskały głównie z powodu nieprzyjemnych ukąszeń. Kąsają wyłącznie samice komarów, wabione do skóry człowieka przez ciepło ciała, pot, zapachy oraz dwutlenek węgla. Podczas ukłucia samica wprowadza ślinę do krwiobiegu, aby zapobiec krzepnięciu krwi i umożliwić pobranie pokarmu. Kontakt trwający minimum sześć sekund może wywołać reakcję miejscową — zaczerwienienie, świąd i obrzęk.

Porozmawiaj z farmaceutą
Infolinia: 800 110 110

Zadzwoń do nas jeśli potrzebujesz porady farmaceuty.
Jesteśmy dla Ciebie czynni całą dobę, 7 dni w tygodniu, bezpłatnie.

Pobierz aplikację mobilną Pobierz aplikację mobilną Doz.pl

Ikona przypomnienie o zażyciu leku.
Zdarza Ci się ominąć dawkę leku?

Zainstaluj aplikację. Stwórz apteczkę. Przypomnimy Ci kiedy wziąć lek.

Dostępna w Aplikacja google play Aplikacja appstore
Dlaczego DOZ.pl
Niższe koszta leczenia

Darmowa dostawa do Apteki
Bezpłatna Infolinia dla Pacjentów.

ikona niższe koszty leczenia
Bezpieczeństwo

Weryfikacja interakcji leków.
Encyklopedia leków i ziół

Ikona encklopedia leków i ziół
Wsparcie w leczeniu

Porady na czacie z Farmaceutą.

Ikona porady na czacie z farmaceutą
Newsletter

Bądź na bieżąco z DOZ.pl