Typy skóry Fitzpatricka – czym jest ta skala i kiedy się ją stosuje?

Typy skóry (lub fototypy) Fitzpatricka — FST (lub FSP) — odnoszą się do skali odcieni skóry opracowanej w celu klasyfikowania kolorytu skóry i jej reakcji na promieniowanie ultrafioletowe (UV). Dlaczego dobrze jest znać swój fototyp?

Typy skóry Fitzpatricka – czym jest ten wskaźnik?

Fototypy skóry Fitzpatricka (FSP) zostały opracowane w Bostonie w 1975 roku. Miały być elementem fototerapii. Mówiąc precyzyjniej, pierwotnym celem skali była pomoc w określaniu ryzyka poparzenia lub opalenia skóry promieniowaniem UV. Thomas Fitzpatrick początkowo oparł skalę na kolorze skóry i oczu danej osoby, aby określić, jaką ilość UV można zastosować w leczeniu chorób skóry bez jednoczesnego powodowania fototoksyczności lub podrażnienia tym czynnikiem. Wskaźnik ten był również używany przez lekarzy do oceny ryzyka oparzeń słonecznych i raka skóry.

Klasyfikacja skóry według Fitzpatricka

Obecna skala klasyfikuje skórę od typu I do VI. Typ I odnosi się do skóry, która zawsze ulega oparzeniom słonecznym, podczas gdy typ VI odnosi się do skóry, która nigdy nie doświadcza tego stanu. Ogólnie rzecz biorąc, niższy FSP oznacza, że skóra danej osoby łatwiej ulega poparzeniom słonecznym, niż faktycznie się opala. Wyższy FSP oznacza, że skóra osoby nie ulega tak łatwo poparzeniom.

Skala Fitzpatricka została również wykorzystana do określenia ryzyka zachorowania na raka skóry w wyniku ekspozycji na promienie UV. Korzystają z niej także dermatolodzy, którzy obliczają terapeutyczną ilość promieniowania UV, jaką można zastosować w leczeniu niektórych chorób skóry. FSP jest również często używana do określenia ustawienia parametrów lasera podczas wykonywania depilacji laserowej. Laser może powodować oparzenia i depigmentację, jeśli nie zastosuje się prawidłowego ustawienia jego parametrów dla pacjentów o ciemniejszym zabarwieniu skóry lub dla typów opalonych.

Jakie są różne rodzaje skóry?

Zdaniem niektórych specjalistów system klasyfikacji typów skóry Fitzpatricka jest przestarzały i subiektywny, dlatego nie jest do końca zrozumiałe, dlaczego nadal się go stosuje. Według nich – chociaż model ten jest obecnie ciągle używany – może niedokładnie odzwierciedlać ryzyko zachorowania na raka skóry. Możliwe jest niespełnienie wszystkich cech jednego typu skóry według FSP. Zawsze należy wziąć pod uwagę także inne czynniki, jak historia chorób (także tych występujących w rodzinie), styl życia (w tym ilość czasu spędzanego na opalaniu się, chociaż nie jest to jednoznaczny czynnik, ponieważ nawet u ludzi, którzy nie nadużywają kąpieli słonecznych, można zdiagnozować chorobę skóry), przyjmowane leki (np. immunosupresanty, które mogą podnosić ryzyko wystąpienia chorób skóry).

Skala typów skóry według Fitzpatricka:

• Skóra typu I – zawsze ulega poparzeniom, nigdy się nie opala i jest bardzo wrażliwa na promieniowanie UV,
• Skóra typu II – łatwo ulega oparzeniom i minimalnie się opala,
• Skóra typu III – charakteryzuje się umiarkowanym ryzykiem poparzenia i stopniowo opala się do jasnego brązu,
• Skóra typu IV – ulega minimalnemu oparzeniu i zawsze opala się dobrze lub średnio brązowo,
• Skóra typu V – rzadko ulega oparzeniom i opala się „obficie” do ciemnego koloru,
• Skóra typu VI – nigdy nie ulega oparzeniom, jest głęboko pigmentowana i najmniej wrażliwa na promieniowanie UV.

Alternatywy dla skali Fitzpatricka

Jak już wspomniano, pomimo swoich ograniczeń skala Fitzpatricka jest nadal szeroko stosowana do wskazywania typów skóry, jednak niektórzy badacze zaproponowali pewne alternatywy, aby dokładniej oceniać nadwrażliwość na UV i ryzyko raka skóry.

Alternatywne metody oceny fototypu skóry

Genetyczno-rasowa klasyfikacja skóry, która opiera się na rasie i pochodzeniu genetycznym. Ma 6 kategorii:

• Nordycy,
• Europejczycy,
• mieszkańcy Śródziemnomorza,
• Indo-Pakistańczycy,
• Afrykanie,
• Azjaci.

Inne skale dotyczące nowoczesnego podziału fototypów skóry, które zostały dotychczas zaproponowane:

• Skala Zmarszczek Glogau – używana w odniesieniu do osób, które identyfikują się jako białe; wykorzystuje się tu zdjęcia do określenia stopnia fotostarzenia.
• Skala Goldman World Classification – system klasyfikacji wykorzystuje kolor skóry, odpowiedzi na pytania dotyczące pieczenia, opalania i pozapalnych przebarwień w oparciu o rasę i pochodzenie etniczne.
• System Klasyfikacji Skóry Kawada dla Japończyków – samoopisowa skala została stworzona w celu scharakteryzowania typów skóry Japończyków i ich wrażliwości na promieniowanie UV, oparzenia słoneczne i opalanie.
• Lancer Ethnicity Scale – skala może być używana razem z FSP lub samodzielnie. Rozróżnia typy skóry na podstawie położenia geograficznego i dziedziczności w celu określenia ryzyka związanego z laserową chirurgią kosmetyczną lub peelingami chemicznymi.
• Zmodyfikowany Typ Skóry Fitzpatricka – zmodyfikowana skala FSP obejmuje zmiany w celu lepszej oceny fototypu, koloru skóry oraz pieczenia lub opalania u Indian.
• System Klasyfikacji Typu Skóry Robertsa – ocenia się tu fototyp skóry, przebarwienia, fotostarzenie i blizny w celu określenia typu skóry i przewidywanej reakcji skóry na uraz i stan zapalny.
• Skala Chromatyczna von Luschana – określa klasyfikację ras na podstawie koloru skóry przy użyciu nieprzezroczystych szklanych płytek, które są porównywane z kolorem skóry danej osoby.
• Skala Willisa i Earlesa – została stworzona do użytku z ludźmi pochodzenia afrykańskiego, aby pomóc sklasyfikować kolor skóry, reakcję na promieniowanie UV i wszelkie zaburzenia związane z pigmentem.