Opatrunek hydrokoloidowy – jak działa i kiedy go stosować?
Marta Pietroń

Opatrunek hydrokoloidowy – jak działa i kiedy go stosować?

Raną nazywamy naruszenie fizjologicznej ciągłości tkanek na skutek zewnętrznych czynników chemicznych, fizycznych, mechanicznych, cieplnych lub w wyniku zabiegu chirurgicznego. Prawidłowo przeprowadzony proces gojenia rany umożliwia przywrócenie pełnej ciągłości oraz funkcjonalności uszkodzonej tkanki. Kluczowym elementem jest dobór odpowiedniego opatrunku. Jednym z nich jest nowoczesny opatrunek hydrokoloidowy stosowany w leczeniu trudno gojących się ran. 

Opatrunek hydrokoloidowy – czym jest?

W latach 60. ubiegłego wieku brytyjski lekarz George Winter zaproponował przełomową koncepcję wilgotnego leczenia ran. Wykazał, że przy odpowiednim poziomie wilgotności materiału opatrunkowego, odnawianie naskórka i tym samym proces gojenia się rany zachodzą dwukrotnie szybciej niż w przypadku stosowania tradycyjnego opatrunku. Ponadto wilgotne środowisko zapobiega wysuszaniu rany i tworzeniu się strupa, który może pozostawiać na skórze nieestetyczne blizny. Dalsze badania oraz intensywny rozwój technologii dały początek nowoczesnym formom opatrunków stosowanych w leczeniu trudno gojących się ran. 

Jednymi z nich są opatrunki hydrokoloidowe, które zapewniają wilgotne środowisko, prawidłową temperaturę oraz pH w miejscu rany. Oprócz tego są nieprzepuszczalne dla wody, jednocześnie nie zaburzając wymiany gazowej między skórą a środowiskiem zewnętrznym. Dzięki szczelnemu przyleganiu do rany (również w przypadku nierównych powierzchni), zabezpieczają ją przed zakażeniem oraz zanieczyszczeniami. 

Opatrunki hydrokoloidowe występują w postaci plastrów, pasty lub żelu, co umożliwia wykorzystanie ich w leczeniu ran o różnej wielkości i kształcie oraz ran głębokich. Plaster hydrokoloidowy składa się z dwóch warstw – wewnętrznej, pokrytej substancją samoprzylepną zawierającą karboksymetylocelulozę, pektynę i żelatynę zawieszoną w macierzy polimerowej oraz zewnętrznej, którą tworzy cienka warstwa pianki poliuretanowej umożliwiającej wymianę gazową. Stosowanie opatrunku hydrokoloidowego w postaci pasty lub żelu przy leczeniu ran głębokich wymaga dodatkowo użycia opatrunku wtórnego (plaster wodoodporny), co zapobiega wyciekaniu preparatu z rany. 

Opatrunek hydrokoloidowy – jak działa?

Wewnętrzna warstwa opatrunku pokryta hydrokoloidem w zetknięciu z wydzieliną z rany wchłania wilgoć, pęcznieje i zamienia się w miękki żel, który wiąże ze sobą wysięk oraz obumarłą skórę. Sprzyja to skutecznemu oczyszczaniu oraz idealnemu dopasowaniu się opatrunku do kształtu i wielkości rany, co zapewnia ochronę przed zanieczyszczeniami i patogenami z zewnątrz. Tworzący się żel zwiększa ciśnienie pod opatrunkiem, wpływając tym samym na zahamowanie produkcji wysięku.

Opatrunki hydrokoloidowe zapewniają ciągłą wilgotność w ranie oraz zmniejszają dolegliwości bólowe, ochraniając odsłonięte zakończenia nerwowe. Zastosowanie hydrokoloidowego opatrunku obniża pH rany (lekko kwaśny odczyn), co sprzyja zwiększonemu napływowi granulocytów wielojądrzastych (elementy układu immunologicznego) i hamuje namnażanie bakterii. Wymienione właściwości opatrunku stymulują proces angiogenezy (tworzenie naczyń krwionośnych) i proces ziarninowania, przyspieszając tym samym gojenie się rany. 

Powiązane produkty

Opatrunek hydrokoloidowy – kiedy stosuje się plastry hydrokoloidowe?

Opatrunki hydrokolidowe dedykowane są dla ran z niewielkim lub umiarkowanym wysiękiem, bez oznak infekcji. Stosowane są w leczeniu:

  • oparzeń pierwszego i drugiego stopnia,
  • owrzodzenia podudzi,
  • odleżyn,
  • ran chirurgicznych zostawionych do wygojenia metodą otwartą, 
  • ran powstałych w miejscach po pobraniu przeszczepu, 
  • płytkich ran ostrych oraz otarć skóry.

Plastry hydrokoloidowe stosowane są również w leczeniu opryszczki wargowej i okolic nosa. Zapobiegają rozprzestrzenianiu się wirusa, zakażeniu rany oraz działają łagodząco na uczucie swędzenia. Plastry hydrokoloidowe na opryszczkę uniemożliwiają wytworzenie strupa, dzięki czemu nie ma ryzyka pozostawienia blizny. W aptekach dostępne są również hydrokoloidowe plastry na pęcherze i odciski, które, działając jak druga skóra, przynoszą ulgę w bólu oraz zmniejszają ucisk na skórę. 

Opatrunek hydrokoloidowy – jak nakładać i zdejmować plaster hydrokoloidowy?

Opatrunek hydrokoloidowy, w zależności od intensywności wysięku, może pozostawać na ranie maksymalnie do 7 dni. Moment zmiany opatrunku wyznacza również wielkość bąbla powstałego po pochłonięciu wysięku. Jeżeli przekracza on linię indykatora zmiany (linia nadrukowana na zewnętrznej stronie plastra) lub doszło do wycieku, należy zmienić opatrunek na nowy. 

Przed założeniem opatrunku hydrokoloidowego należy dokładnie oczyścić ranę za pomocą antyseptyków lub roztworu soli fizjologicznej (0,9% NaCl), po czym dokładnie osuszyć skórę wokół rany. Wielkość plastra powinna być dobrana w taki sposób, aby był on większy od obszaru rany o około 3 cm z każdej strony.

Następnie należy usunąć papier zabezpieczający plaster i umieścić go na skórze tak, aby środek opatrunku znajdował się nad środkiem rany. W przypadku trudnych miejsc opatrunek można dodatkowo zabezpieczyć przylepcem. 

W celu zdjęcia opatrunku hydrokoloidowego należy delikatnie unieść brzeg opatrunku i powoli odklejać wszystkie krawędzie opatrunku od skóry. Następnie delikatnie usunąć pozostałą część plastra. Hydrokoloidy, w porównaniu do tradycyjnych opatrunków, nie przyklejają się do rany, dzięki czemu ich usuwanie jest łatwiejsze i mniej bolesne. 

Opatrunek hydrokoloidowy – przeciwskazania do stosowania 

Przeciwskazaniem do stosowania opatrunku hydrokoloidowego są rany kiłowe, gruźlicze, grzybicze, rany szarpane z zakażeniem oraz niektóre owrzodzenia tętnicze. Do leczenia hydrokoloidami nie kwalifikują się również oparzenia trzeciego stopnia. 

Jeżeli w miejscu stosowania opatrunku hydrokoloidowego pojawiają się objawy stanu zapalnego – obrzęk, zaczerwienienie, uczucie nadmiernego ciepła lub uczucie pulsowania, należy niezwłocznie usunąć opatrunek i skontaktować się z lekarzem. Nie należy stosować opatrunku hydrokoloidowego w przypadku występowania nadwrażliwości na którykolwiek ze składników.

  1. D. Jagielski, A. Jagielska, Wykaz grup opatrunków specjalistycznych stosowanych w opiece paliatywnej, „Medycyna Paliatywna w Praktyce” 2008, nr 2(2), s. 48-52.
  2. R. Kasperek-Nowakiewicz, Specjalistyczne, kombinowane, tradycyjne. Co należy wiedzieć o opatrunkach?, „aptekarzpolski.pl” [online], https://www.aptekarzpolski.pl/wiedza/specjalistyczne-kombinowane-tradycyjne-co-nalezy-wiedziec-o-opatrunkach.
  3. M. Czarnecka-Operacz, A. Sadowska-Przytocka, Zastosowanie opatrunków hydrokoloidowych w leczeniu ran i owrzodzeń, „Aesthetica” 2015, nr 6, s. 18, 20-22.
  4. M. Kaźmierski, Zastosowanie opatrunków hydrokoloidowych w leczeniu rany oparzeniowej u dzieci, „Magazyn Medyczny” 2002, nr 1, s. 133-138.
  5. M. Kaźmierski, J. Puchała, A. Chrapusta-Klimeczek i in., Ocena skuteczności opatrunku typu hydrowłóknistego z dodatkiem srebra jonowego Aquacel AG w miejscowym leczeniu oparzeń, „Zakażenia” 2005, nr 2, s. 108-113.

Twoje sugestie

Dokładamy wszelkich starań, aby podane zdjęcie i opis oferowanych produktów były aktualne, w pełni prawidłowe oraz kompletne. Jeśli widzisz błąd, poinformuj nas o tym.

Zgłoś uwagi Ikona

Polecane artykuły

  • Nowa lista leków refundowanych od 1 lipca – co się zmienia?

    Od 1 lipca 2025 roku wchodzi w życie nowa i trzecia w tym roku lista leków refundowanych, która przynosi istotne zmiany dla wielu pacjentów w Polsce. Ministerstwo Zdrowia ogłosiło objęcie refundacją 41 nowych terapii, w tym 18 onkologicznych, z czego siedem dotyczy chorób rzadkich. Pozostałe 23 terapie objęte nową refundacją dotyczą chorób nieonkologicznych, w tym pięciu chorób rzadkich. Wprowadzono również zmiany cenowe oraz rozszerzono wskazania refundacyjne dla niektórych leków.

  • Kosmetyki z filtrem UV wycofane ze sprzedaży. Ograniczenia w stosowaniu homosalatu

    Unia Europejska regularnie aktualizuje przepisy dotyczące bezpieczeństwa stosowanych przez ludzi kosmetyków. Jednym z ostatnich przykładów jest Rozporządzenie Komisji (UE) 2022/2195, które wprowadziło istotne zmiany w zasadach stosowania m.in. filtrów UV, w tym homosalatu. Nowy limit stężenia substancji obowiązuje od początku lipca 2025 roku.

  • Jak nie zapomnieć o lekach? Sprawdzone porady

    https://m.doz.pl/Regularne przyjmowanie leków to klucz do skutecznej terapii i zapobiegania powikłaniom każdego schorzenia. Zapominanie o dawce może znacząco obniżyć skuteczność terapii, zwłaszcza w przypadku leków przyjmowanych długoterminowo lub o precyzyjnie określonych porach dnia. Jak nie zapominać o lekach?

  • Jakie są rodzaje plastrów na rany? Który wybrać do różnych uszkodzeń skóry?

    W celu odpowiedniego zabezpieczenia rany przed zabrudzeniem potrzebny jest plaster lub opatrunek. Ale który wybrać spośród wielu dostępnych opcji? Podpowiadamy, jakie są różne rodzaje plastrów na rany i kiedy należy je stosować, by uszkodzenia skóry dobrze się goiły.

  • Naukowcy pracują nad szczepionką na Alzheimera. Na czym polega przełomowy pomysł?

    Naukowcy opracowali eksperymentalną szczepionkę przeciwko białku tau – kluczowemu czynnikowi neurodegeneracji w chorobie Alzheimera. Pierwsze badania z udziałem ludzi ruszą już w 2026 roku. Na czym będą polegać?

  • Zastrzyk z adrenaliny. Kto powinien mieć przy sobie EpiPen i jak prawidłowo podać lek?

    Adrenalina, znana również jako epinefryna, odgrywa kluczową rolę w ratowaniu życia w sytuacjach nagłego zagrożenia zdrowia – szczególnie podczas reakcji anafilaktycznych. Współczesna medycyna oferuje wygodne i bezpieczne formy podania tego leku, z których najpopularniejszą jest automatyczny wstrzykiwacz, powszechnie określany jako EpiPen. Wiedza na temat wskazań do stosowania adrenaliny oraz umiejętność jej prawidłowego podania mogą okazać się bezcenne w krytycznych momentach.

  • Co na wzdęcia i gazy? Ranking preparatów wspomagających przy wzdęciach brzucha 2025

    Wzdęcia i gazy to nieprzyjemne dolegliwości trawienne, które mogą znacznie uprzykrzyć życie. Po jakie środki sięgnąć, by się ich pozbyć? Sprawdź ranking preparatów na wzdęcia i gazy i wybierz produkt dla siebie.

  • Furagina i alkohol. Dlaczego to groźne połączenie i jakie są jego skutki uboczne?

    Zakażenia układu moczowego to częsta dolegliwość, która dotyczy szczególnie kobiet. Infekcje mogą pojawiać się o każdej porze roku, jednak latem ich ryzyko rośnie. Sprzyjają im m.in. kąpiele w basenie lub jeziorze, noszenie wilgotnych strojów kąpielowych, a także częstsze podróże i zmiany klimatu. Lato i wakacje to nie tylko czas większego narażenia na infekcje, ale też okres, w którym chętniej sięgamy po alkohol – lampkę wina do kolacji, orzeźwiające piwo czy kolorowego drinka na plaży. Jeśli w tym samym czasie pojawi się zakażenie dróg moczowych, lekarz często zaleca furaginę (furazydynę) jako skuteczny lek przeciwbakteryjny, który jest również dostępny bez recepty. Niestety, łączenie furaginy z alkoholem jest niebezpieczne i może prowadzić do poważnych działań niepożądanych, w tym reakcji disulfiramowej.

Porozmawiaj z farmaceutą
Infolinia: 800 110 110

Zadzwoń do nas jeśli potrzebujesz porady farmaceuty.
Jesteśmy dla Ciebie czynni całą dobę, 7 dni w tygodniu, bezpłatnie.

Pobierz aplikację mobilną Pobierz aplikację mobilną Doz.pl

Ikona przypomnienie o zażyciu leku.
Zdarza Ci się ominąć dawkę leku?

Zainstaluj aplikację. Stwórz apteczkę. Przypomnimy Ci kiedy wziąć lek.

Dostępna w Aplikacja google play Aplikacja appstore
Dlaczego DOZ.pl
Niższe koszta leczenia

Darmowa dostawa do Apteki
Bezpłatna Infolinia dla Pacjentów.

ikona niższe koszty leczenia
Bezpieczeństwo

Weryfikacja interakcji leków.
Encyklopedia leków i ziół

Ikona encklopedia leków i ziół
Wsparcie w leczeniu

Porady na czacie z Farmaceutą.

Ikona porady na czacie z farmaceutą
Newsletter

Bądź na bieżąco z DOZ.pl