Opatrunek hydrokoloidowy – jak działa i kiedy go stosować?
Marta Pietroń

Opatrunek hydrokoloidowy – jak działa i kiedy go stosować?

Raną nazywamy naruszenie fizjologicznej ciągłości tkanek na skutek zewnętrznych czynników chemicznych, fizycznych, mechanicznych, cieplnych lub w wyniku zabiegu chirurgicznego. Prawidłowo przeprowadzony proces gojenia rany umożliwia przywrócenie pełnej ciągłości oraz funkcjonalności uszkodzonej tkanki. Kluczowym elementem jest dobór odpowiedniego opatrunku. Jednym z nich jest nowoczesny opatrunek hydrokoloidowy stosowany w leczeniu trudno gojących się ran. 

Opatrunek hydrokoloidowy – czym jest?

W latach 60. ubiegłego wieku brytyjski lekarz George Winter zaproponował przełomową koncepcję wilgotnego leczenia ran. Wykazał, że przy odpowiednim poziomie wilgotności materiału opatrunkowego, odnawianie naskórka i tym samym proces gojenia się rany zachodzą dwukrotnie szybciej niż w przypadku stosowania tradycyjnego opatrunku. Ponadto wilgotne środowisko zapobiega wysuszaniu rany i tworzeniu się strupa, który może pozostawiać na skórze nieestetyczne blizny. Dalsze badania oraz intensywny rozwój technologii dały początek nowoczesnym formom opatrunków stosowanych w leczeniu trudno gojących się ran. 

Jednymi z nich są opatrunki hydrokoloidowe, które zapewniają wilgotne środowisko, prawidłową temperaturę oraz pH w miejscu rany. Oprócz tego są nieprzepuszczalne dla wody, jednocześnie nie zaburzając wymiany gazowej między skórą a środowiskiem zewnętrznym. Dzięki szczelnemu przyleganiu do rany (również w przypadku nierównych powierzchni), zabezpieczają ją przed zakażeniem oraz zanieczyszczeniami. 

Opatrunki hydrokoloidowe występują w postaci plastrów, pasty lub żelu, co umożliwia wykorzystanie ich w leczeniu ran o różnej wielkości i kształcie oraz ran głębokich. Plaster hydrokoloidowy składa się z dwóch warstw – wewnętrznej, pokrytej substancją samoprzylepną zawierającą karboksymetylocelulozę, pektynę i żelatynę zawieszoną w macierzy polimerowej oraz zewnętrznej, którą tworzy cienka warstwa pianki poliuretanowej umożliwiającej wymianę gazową. Stosowanie opatrunku hydrokoloidowego w postaci pasty lub żelu przy leczeniu ran głębokich wymaga dodatkowo użycia opatrunku wtórnego (plaster wodoodporny), co zapobiega wyciekaniu preparatu z rany. 

Opatrunek hydrokoloidowy – jak działa?

Wewnętrzna warstwa opatrunku pokryta hydrokoloidem w zetknięciu z wydzieliną z rany wchłania wilgoć, pęcznieje i zamienia się w miękki żel, który wiąże ze sobą wysięk oraz obumarłą skórę. Sprzyja to skutecznemu oczyszczaniu oraz idealnemu dopasowaniu się opatrunku do kształtu i wielkości rany, co zapewnia ochronę przed zanieczyszczeniami i patogenami z zewnątrz. Tworzący się żel zwiększa ciśnienie pod opatrunkiem, wpływając tym samym na zahamowanie produkcji wysięku.

Opatrunki hydrokoloidowe zapewniają ciągłą wilgotność w ranie oraz zmniejszają dolegliwości bólowe, ochraniając odsłonięte zakończenia nerwowe. Zastosowanie hydrokoloidowego opatrunku obniża pH rany (lekko kwaśny odczyn), co sprzyja zwiększonemu napływowi granulocytów wielojądrzastych (elementy układu immunologicznego) i hamuje namnażanie bakterii. Wymienione właściwości opatrunku stymulują proces angiogenezy (tworzenie naczyń krwionośnych) i proces ziarninowania, przyspieszając tym samym gojenie się rany. 

Powiązane produkty

Opatrunek hydrokoloidowy – kiedy stosuje się plastry hydrokoloidowe?

Opatrunki hydrokolidowe dedykowane są dla ran z niewielkim lub umiarkowanym wysiękiem, bez oznak infekcji. Stosowane są w leczeniu:

  • oparzeń pierwszego i drugiego stopnia,
  • owrzodzenia podudzi,
  • odleżyn,
  • ran chirurgicznych zostawionych do wygojenia metodą otwartą, 
  • ran powstałych w miejscach po pobraniu przeszczepu, 
  • płytkich ran ostrych oraz otarć skóry.

Plastry hydrokoloidowe stosowane są również w leczeniu opryszczki wargowej i okolic nosa. Zapobiegają rozprzestrzenianiu się wirusa, zakażeniu rany oraz działają łagodząco na uczucie swędzenia. Plastry hydrokoloidowe na opryszczkę uniemożliwiają wytworzenie strupa, dzięki czemu nie ma ryzyka pozostawienia blizny. W aptekach dostępne są również hydrokoloidowe plastry na pęcherze i odciski, które, działając jak druga skóra, przynoszą ulgę w bólu oraz zmniejszają ucisk na skórę. 

Opatrunek hydrokoloidowy – jak nakładać i zdejmować plaster hydrokoloidowy?

Opatrunek hydrokoloidowy, w zależności od intensywności wysięku, może pozostawać na ranie maksymalnie do 7 dni. Moment zmiany opatrunku wyznacza również wielkość bąbla powstałego po pochłonięciu wysięku. Jeżeli przekracza on linię indykatora zmiany (linia nadrukowana na zewnętrznej stronie plastra) lub doszło do wycieku, należy zmienić opatrunek na nowy. 

Przed założeniem opatrunku hydrokoloidowego należy dokładnie oczyścić ranę za pomocą antyseptyków lub roztworu soli fizjologicznej (0,9% NaCl), po czym dokładnie osuszyć skórę wokół rany. Wielkość plastra powinna być dobrana w taki sposób, aby był on większy od obszaru rany o około 3 cm z każdej strony.

Następnie należy usunąć papier zabezpieczający plaster i umieścić go na skórze tak, aby środek opatrunku znajdował się nad środkiem rany. W przypadku trudnych miejsc opatrunek można dodatkowo zabezpieczyć przylepcem. 

W celu zdjęcia opatrunku hydrokoloidowego należy delikatnie unieść brzeg opatrunku i powoli odklejać wszystkie krawędzie opatrunku od skóry. Następnie delikatnie usunąć pozostałą część plastra. Hydrokoloidy, w porównaniu do tradycyjnych opatrunków, nie przyklejają się do rany, dzięki czemu ich usuwanie jest łatwiejsze i mniej bolesne. 

Opatrunek hydrokoloidowy – przeciwskazania do stosowania 

Przeciwskazaniem do stosowania opatrunku hydrokoloidowego są rany kiłowe, gruźlicze, grzybicze, rany szarpane z zakażeniem oraz niektóre owrzodzenia tętnicze. Do leczenia hydrokoloidami nie kwalifikują się również oparzenia trzeciego stopnia. 

Jeżeli w miejscu stosowania opatrunku hydrokoloidowego pojawiają się objawy stanu zapalnego – obrzęk, zaczerwienienie, uczucie nadmiernego ciepła lub uczucie pulsowania, należy niezwłocznie usunąć opatrunek i skontaktować się z lekarzem. Nie należy stosować opatrunku hydrokoloidowego w przypadku występowania nadwrażliwości na którykolwiek ze składników.

  1. D. Jagielski, A. Jagielska, Wykaz grup opatrunków specjalistycznych stosowanych w opiece paliatywnej, „Medycyna Paliatywna w Praktyce” 2008, nr 2(2), s. 48-52.
  2. R. Kasperek-Nowakiewicz, Specjalistyczne, kombinowane, tradycyjne. Co należy wiedzieć o opatrunkach?, „aptekarzpolski.pl” [online], https://www.aptekarzpolski.pl/wiedza/specjalistyczne-kombinowane-tradycyjne-co-nalezy-wiedziec-o-opatrunkach.
  3. M. Czarnecka-Operacz, A. Sadowska-Przytocka, Zastosowanie opatrunków hydrokoloidowych w leczeniu ran i owrzodzeń, „Aesthetica” 2015, nr 6, s. 18, 20-22.
  4. M. Kaźmierski, Zastosowanie opatrunków hydrokoloidowych w leczeniu rany oparzeniowej u dzieci, „Magazyn Medyczny” 2002, nr 1, s. 133-138.
  5. M. Kaźmierski, J. Puchała, A. Chrapusta-Klimeczek i in., Ocena skuteczności opatrunku typu hydrowłóknistego z dodatkiem srebra jonowego Aquacel AG w miejscowym leczeniu oparzeń, „Zakażenia” 2005, nr 2, s. 108-113.

Twoje sugestie

Dokładamy wszelkich starań, aby podane zdjęcie i opis oferowanych produktów były aktualne, w pełni prawidłowe oraz kompletne. Jeśli widzisz błąd, poinformuj nas o tym.

Zgłoś uwagi Ikona

Polecane artykuły

  • Jak dawkować melatoninę na sen? Czy pomaga zasnąć?

    Melatonina to kluczowy hormon procesu zasypiania. Jej niedobory mogą niekorzystnie wpływać na zachowanie prawidłowego cyklu okołodobowego, a tym samym przyczyniać się do występowania zaburzeń wielu mechanizmów zachodzących w organizmie. Ilość wydzielanej melatoniny zmniejsza się wraz z wiekiem, przez co najbardziej narażone na jej niedobory są osoby starsze. Jakie inne funkcje spełnia hormon snu, jak należy go suplementować i czym objawiają się niedobory melatoniny? Odpowiedzi na te pytania znajdują się w niniejszym artykule.

  • Lukrecja – co to za roślina? Właściwości, działanie, przeciwwskazania

    Któż z nas chociaż jeden raz w życiu nie zetknął się z niezwykłymi, czarnymi cukierkami o ślimakowatym kształcie? Ponoć albo się je kocha, albo nienawidzi. Charakterystyczny kolor i smak słodycze te zawdzięczają zawartości ekstraktu z lukrecji – rośliny, nad której bogactwem zastosowań warto się pochylić. Czym zatem jest lukrecja, jakie ma właściwości i jaki może mieć wpływ na nasze zdrowie?

  • Czym jest i jak działa żeń-szeń? Zastosowanie i przeciwwskazania do stosowania Panax ginseng

    Żeń-szeń, nazywany również ginsengiem lub wszechlekiem, jest jednym z najlepiej opisanych adaptogenów. Według medycyny chińskiej powinno się go stosować jedynie w miesiącach zimowych. Żeń-szeń może wpływać na poprawę funkcji kognitywnych (poznawczych), poprawia samopoczucie i pamięć, łagodzi stres oraz działa korzystnie na skórę i potencję seksualną. Na rynku można kupić wiele preparatów z żeń-szeniem, zarówno w formie tabletek czy kapsułek, jak i płynnych ekstraktów. Który preparat z żeń-szeniem wybrać, jaka jest dzienna zalecana dawka tego adaptogenu oraz w jakiej porze dnia należy zażywać ten suplement? Odpowiedzi na te pytania znajdują się w niniejszym artykule.

  • Cytrynian magnezu, zwykły magnez, a może magnez z witaminą B6 – który wybrać?

    W aptekach i sklepach z suplementami dostępnych jest kilka form magnezu. Jedne preparaty występują w postaci magnezu z witaminą B6, inne określane są mianem cytrynianu magnezu (także w wersji z pirydoksyną), a jeszcze inne oferowane są w formie samego magnezu. Magnez można kupić zarówno w formie tabletek, kapsułek, saszetek z proszkiem do rozpuszczania w wodzie, jak i w postaci płynu czy żelek. Czym różnią się poszczególne suplementy, które połączenie jest najskuteczniejsze i najlepiej przyswajalne oraz dlaczego magnezu nie wolno łączyć z preparatami zawierającymi żelazo i wapń? Odpowiedzi na te pytania znajdują się w niniejszym artykule.

  • Co to jest cholekalcyferol – czyli jak powstaje witamina D w kapsułkach?

    Cholekalcyferol jest formą witaminy D3, która jest niezbędna do utrzymania zdrowego układu kostnego i zdrowia skóry. Może być syntetyzowana przez skórę pod wpływem promieni UVB lub przyjmowana w formie suplementów diety. Ułatwia wchłanianie wapnia i fosforu, umożliwiając m.in. prawidłowy rozwój kości i zębów.

  • Jad pszczeli – jakie ma właściwości lecznicze?

    Jad wytwarzany przez pszczoły miodne (Apis mellifera) to bezwonna, bezbarwna, gorzka ciecz, zawierająca mieszaninę różnych aktywnych substancji, takich jak peptydy, białka o właściwościach enzymatycznych czy biogenne aminy. Mimo że jest toksyną, która może prowadzić do wystąpienia reakcji alergicznej, to posiada także liczne właściwości prozdrowotne. Jakie są wyniki badań dotyczących jadu pszczelego?

  • Suplementacja przy insulinooporności

    Insulinooporność jest zaburzeniem metabolizmu, które może zamienić się w poważną chorobę, która obecnie może dotyczyć nawet 2 milionów Polaków. Przyczynia się do tego przede wszystkim siedzący tryb życia, przetworzona, wysokoenergetyczna żywność, a także przewlekły stres wpływający na nasze zachowania żywieniowe – „zajadanie” problemów. Insulinooporność nie musi być leczona, niemniej jeśli na czas nie zareagujemy zmianą dotychczasowego stylu życia, może przerodzić się w pełnoobjawowe schorzenie – cukrzycę. Cennym elementem uzupełniającym dietoterapię może być racjonalna, przemyślana suplementacja. Jakie składniki szczególnie wspierają zdrowie metaboliczne?

  • Suplementacja w Hashimoto – jak wpływają na to nutraceutyki?

    Hashimoto, a raczej autoimmunologiczne zapalenie tarczycy, jest coraz powszechniej diagnozowanym schorzeniem. Mówimy o nim wtedy, gdy nasz układ odpornościowy atakuje tarczycę. W chorobie tej może dojść zarówno do podwyższonej czynności gruczołu, jak i normalnej lub obniżonej czynności. Hashimoto dotyka znacznie częściej kobiety niż mężczyzn. Wsparciem działania tarczycy, jak i całej terapii, może być racjonalna suplementacja w oparciu o składniki, których skuteczność potwierdzają wyniki badań naukowych.

Porozmawiaj z farmaceutą
Infolinia: 800 110 110

Zadzwoń do nas jeśli potrzebujesz porady farmaceuty.
Jesteśmy dla Ciebie czynni całą dobę, 7 dni w tygodniu, bezpłatnie.

Pobierz aplikację mobilną Pobierz aplikację mobilną Doz.pl

Ikona przypomnienie o zażyciu leku.
Zdarza Ci się ominąć dawkę leku?

Zainstaluj aplikację. Stwórz apteczkę. Przypomnimy Ci kiedy wziąć lek.

Dostępna w Aplikacja google play Aplikacja appstore
Dlaczego DOZ.pl
Niższe koszta leczenia

Darmowa dostawa do Apteki
Bezpłatna Infolinia dla Pacjentów.

ikona niższe koszty leczenia
Bezpieczeństwo

Weryfikacja interakcji leków.
Encyklopedia leków i ziół

Ikona encklopedia leków i ziół
Wsparcie w leczeniu

Porady na czacie z Farmaceutą.
E-wizyta z lekarzem specjalistą.

Ikona porady na czacie z farmaceutą
Newsletter

Bądź na bieżąco z DOZ.pl

Ważne: Użytkowanie Witryny oznacza zgodę na wykorzystywanie plików cookie. Szczegółowe informacje w Regulaminie.

Zamnij