Bazylia – wartości odżywcze, właściwości lecznicze, przechowywanie. Na co pomoże i gdzie można ją wykorzystać?
Maria Brzegowy

Bazylia – wartości odżywcze, właściwości lecznicze, przechowywanie. Na co pomoże i gdzie można ją wykorzystać?

Bazylia to roślina o wyjątkowym aromacie oraz smaku. Jest jedną z przypraw wchodzącą do kompozycji ziół tzw. mieszanki prowansalskiej. Wykorzystuje się ją także w lecznictwie ze względu na jej właściwości przeciwzapalne czy przeciwbakteryjne. Bazylia wspiera także pracę układu pokarmowego, łagodząc wzdęcia oraz pobudzając wydzielanie soków trawiennych. 

Bazylia to roślina jednoroczna, której ziele znalazło szerokie zastosowanie m.in. w przemyśle kosmetycznym, perfumeryjnym, farmakologicznym oraz oczywiście w gastronomii. Stanowi także cenną roślinę leczniczą, wartą uwzględnienia w codziennej diecie. Jakie są wartości odżywcze bazylii? Jak ją hodować i przechowywać, do jakich potraw dodawać? 

Bazylia – historia, charakterystyka, odmiany 

Bazylia dotarła do Europy z Iranu i Indii, skąd do Europy Środkowej prawdopodobnie dostarczył ją Aleksander Macedoński podczas jednej ze swoich wypraw. Za źródło nazwy tej rośliny podaje się greckie słowo βασιλεύς (basileus), czyli król, ponieważ tylko on mógł zerwać bazylię. Alternatywnym wyjaśnieniem pochodzenia nazwy jest słowo bazyliszek – bazylia miała podobno stanowić talizman przeciwko tej legendarnej bestii.  

Istnieje wiele odmian bazylii, ale do najczęściej i najchętniej wybieranych w polskiej kuchni należą: bazylia pospolita, cytrynowa, grecka, purpurowa oraz cynamonowa.  

Bazylia – wartości odżywcze, kalorie i witaminy  

Bazylia, podobnie jak pozostałe ziela, należy do produktów niskokalorycznych. 100 g świeżych liści dostarcza jedynie 22 kcal. Jej indeks glikemiczny wynosi 14, stąd znajduje się ona w kategorii produktów o niskim IG.

Bazylia stanowi dobre źródło witaminy A, C, kwasu foliowego oraz składników odżywczych takich jak: wapń, miedź, mangan, magnez oraz żelazo. W składzie warto wymienić także flawonoidy, garbniki oraz saponiny.  

Powiązane produkty

Bazylia – właściwości 

Bazylia korzystnie wpływa na pracę przewodu pokarmowego – m.in. ze względu na obecność wspomnianych już wcześniej garbników oraz saponin, działając przeciwskurczowo i pobudzając wydzielanie soku żołądkowego. Aromat tej przyprawy zwiększa także łaknienie, stąd warto wprowadzić ją do diety osób, które mają problem z apetytem. Świeża bazylia łagodzi również wzdęcia, działa przeciwzapalnie oraz przeciwbakteryjnie. Za sprawą olejków eterycznych znajdujących się w listkach korzystnie wpływa też na nastrój. 

Bazylia – zastosowanie 

Bazylia znalazła zastosowanie nie tylko w przemyśle spożywczym, gdzie wykorzystuje się ją jako dodatek do gotowych dań i konserw, ale i również w kosmetyce. Dzięki obecności kwasu salicylowego stosuje się ją w preparatach przeznaczonych do m.in. leczenia trądziku pospolitego. Z kolei olejek eteryczny jest wykorzystywany w przemyśle perfumeryjnym do wyrobu perfum oraz mydła.

Olejek bazyliowy 

Uważa się, że olejek eteryczny pozyskiwany z bazylii wykazuje działanie przeciwbólowe (szczególnie przy migrenach), pomaga w koncentracji oraz łagodzi objawy bezsenności. Można stosować go również do masażu, przygotowywania uśmierzających kompresów, kąpieli, a nawet inhalacji. Traktując skórę olejkiem bazyliowym, można także zwiększyć jej odporność na czynniki zewnętrzne (np. ukąszenia owadów).  

Bazylia – jak hodować? Jak przechowywać? Suszyć czy mrozić? 

Bazylia należy do roślin, którym powinno zapewnić się w miarę stabilne warunki atmosferyczne. Wybrane miejsce musi być średnio nasłonecznione i cechować się umiarkowaną wilgotnością. Rośliny uprawiane z kolei w donicach należy podlewać do podstawki, aby pozwolić im naturalną kontrolę nawilżania podłoża.  

Świeże listki bazylii można dodawać do potraw bezpośrednio po zerwaniu. Aby móc korzystać z jej smaku i aromatu przez dłuższy czas, roślinę można też mrozić albo suszyć.  

Bazylia – do czego dodawać? 

Bazylia charakteryzuje się korzennym, słodkim i pikantnym smakiem oraz zapachem. Można ją wykorzystać jako przyprawę do zup, marynat, sosów, serów, dań mięsnych, pasztetów, konserw – zarówno w wersji na słodko, jak i na wytrawnie. Stanowi niezastąpiony składnik praktycznie większości włoskich dań. Stosowana jest również jako dodatek do warzyw (w szczególności pomidorów i ogórków) oraz do wyrobu likierów.  

Przykładowe dania z wykorzystaniem bazylii 

Pesto z orzechami włoskimi 

Bazylię dokładniej umyj i osusz. Orzechy włoskie obierz z łupinek. Wszystkie składniki umieść w kielichu blendera albo w moździerzu. Zawartość utrzyj na gładką masę, podlewając całość oliwą z oliwek. Przypraw wedle uznania. Sos pesto najlepiej podawać tuż po wykonaniu. Można połączyć je z makaronem lub wykorzystać jako smarowidło do pieczywa. 

W oryginalnym włoskim pesto używa się orzeszków piniowych, jednak z powodzeniem można je zastąpić orzechami nerkowca, włoskimi albo pestkami dyni czy słonecznika, co pozwoli na uzyskanie odmiennych walorów smakowych. Aby wydobyć więcej aromatu, orzechy albo pestki, można wcześniej też podprażyć na suchej patelni. 

Bruschetta z pomidorami i bazylią 

Podłużne bułki przekrój i skrop oliwą z oliwek, wstaw do rozgrzanego piekarnika. Do miseczki wrzuć pokrojone pomidory, świeżo przeciśnięty przez praskę czosnek oraz posiekaną, świeżą bazylię. Całość wymieszaj, doprawiając do smaku solą i pieprzem. Podawaj razem z kromkami oraz ewentualnie odrobiną słodkiego sosu na bazie octu balsamicznego. 

  1. J. Majkowska-Gadomska, A. Kulczycka, E. Mikulewicz, A. Dobrowolski, Wybrane cechy fitometryczne bazylii pospolitej uprawianej w doniczkach o różnej objętości podłoża, "Acta Agrophysica", nr 24 (2) 2017. 
  2. J. Majkowska-Gadomska, A. Dziedzic, A. Dobrowolski, E. Mikulewicz, The effect of sowing time on the yield and nutritional value of basil (Ocimum basilicum L.) herbage, "Acta Agrophysica", nr 22 (2) 2015. 
  3. D. Nowak, Uprawiamy rośliny zielarskie, Centrum Doradztwa Rolniczego w Brwinowie Oddział w Poznaniu, Poznań 2016. 
  4. R. Nurzyńska-Wierdak, Ocimum basilicus – wartościowa roślina przyprawowa, lecznicza i olejkodajna, "Annales Horticulturae", nr 22 (1) 2012. 
  5. M. Wyszkowska-Kolatko, P. Koczurkiewicz, K. Wójcik, E. Pękała, Rośliny lecznicze w terapii chorób skóry, "Postępy fitoterapii", nr 3 2015. 

Twoje sugestie

Dokładamy wszelkich starań, aby podane zdjęcie i opis oferowanych produktów były aktualne, w pełni prawidłowe oraz kompletne. Jeśli widzisz błąd, poinformuj nas o tym.

Zgłoś uwagi Ikona

Polecane artykuły

Porozmawiaj z farmaceutą
Infolinia: 800 110 110

Zadzwoń do nas jeśli potrzebujesz porady farmaceuty.
Jesteśmy dla Ciebie czynni całą dobę, 7 dni w tygodniu, bezpłatnie.

Pobierz aplikację mobilną Pobierz aplikację mobilną Doz.pl

Ikona przypomnienie o zażyciu leku.
Zdarza Ci się ominąć dawkę leku?

Zainstaluj aplikację. Stwórz apteczkę. Przypomnimy Ci kiedy wziąć lek.

Dostępna w Aplikacja google play Aplikacja appstore
Dlaczego DOZ.pl
Niższe koszta leczenia

Darmowa dostawa do Apteki
Bezpłatna Infolinia dla Pacjentów.

ikona niższe koszty leczenia
Bezpieczeństwo

Weryfikacja interakcji leków.
Encyklopedia leków i ziół

Ikona encklopedia leków i ziół
Wsparcie w leczeniu

Porady na czacie z Farmaceutą.
E-wizyta z lekarzem specjalistą.

Ikona porady na czacie z farmaceutą
Newsletter

Bądź na bieżąco z DOZ.pl

Ważne: Użytkowanie Witryny oznacza zgodę na wykorzystywanie plików cookie. Szczegółowe informacje w Regulaminie.

Zamnij