Dynia – wartości odżywcze i właściwości lecznicze. Dietetyczne przepisy z dynią
Maria Brzegowy

Dynia – wartości odżywcze i właściwości lecznicze. Dietetyczne przepisy z dynią

Dynia jest warzywem bogatym w witaminy i minerały – m.in. w magnez, selen, potas i cynk. Stanowi także źródło białka i błonnika pokarmowego. Kto powinien włączyć ją do swojej diety? Jakie właściwości mają pestki z dyni i olej z dyni? Czy to warzywo będzie odpowiednie dla cukrzyków?

Większości z nas dynia nieodłącznie kojarzy się z jesienią. Jakie wartości odżywcze i właściwości lecznicze ma dynia? Do czego można ją wykorzystać? Jak przyrządzić dynię i dlaczego warto jeść ją na co dzień?

Dynia – co to za warzywo?

Dynia (Cucurbita L.) należy do jednorocznych roślin z rodziny dyniowatych (Cucurbitaceae). Zalicza się do niej około 130 rodzajów i aż 800 gatunków warzyw, w skład których wchodzi także kabaczek, cukinia, ogórek, melon czy arbuz. Dynia znana jest na całym świecie. Do jej najpopularniejszych odmian dostępnych w sklepach należą dynie: hokkaido, piżmowa, zwyczajna oraz olbrzymia. W Polsce na największą skalę uprawiane są te dwie ostatnie.

Dynia – wartości odżywcze i witaminy

Największą zaletą dyni jest to, że dostarcza stosunkowo niewiele kalorii (100 g dyni to jedynie 34 kcal). Dzięki temu zalicza się ją do warzyw niskokalorycznych, dobrze sprawdzających się w diecie odchudzającej. Ponadto dynia jest źródłem białka (1,3 g/100 g) oraz błonnika pokarmowego (2,8 g/100 g), który nie tylko pozwala na dłużej zachować sytość, ale również zapobiega zaparciom stolca.

Miąższ tego warzywa skrywa w sobie jednak znacznie więcej dobroci. Dynia jest źródłem wielu składników mineralnych, takich jak wapń, magnez, selen, potas czy cynk, a także kwasu foliowego i niacyny oraz witamin antyoksydacyjnych: A, C i E.

Będąc w sklepie, warto wybierać dynie bardziej pomarańczowe i dojrzałe – dostarczą one więcej witamin z grupy B oraz karotenu.

Powiązane produkty

Dynia – jak wpływa na zdrowie?

Dynia, podobnie jak większość warzyw, odznacza się korzystnym działaniem dla naszego organizmu. Wykazuje działanie kardioprotekcyjne, wpływając m.in. na obniżenie zbyt wysokiego ciśnienia tętniczego krwi. Dzięki obecności błonnika pokarmowego zapobiega zaparciom stolca, a także obniża stężenie cholesterolu całkowitego we krwi.

Ponadto dynia ma również działanie przeciwbakteryjne i przeciwgrzybicze. Według ekspertów ekstrakty z dyni mogą działać hamująco na bakterie typu: Bacillus subtilis, Staphylococcus aureus, Bacillus sphaericus, Cryptococcus meningitis, Escherichia coli, a także na grzyby: Candida Albicans czy Aspergillus Niger. Co więcej, dzięki zawartości witaminy A, C oraz E dynia może wpływać na poprawę funkcjonowania naszego układu odpornościowego.

Pestki dyni i olej z dyni

Oprócz świeżej dyni dostępnej w sklepach możemy również kupić pestki dyni oraz olej z dyni. Są to produkty, które zdecydowanie powinny znaleźć swoje miejsce w naszych kuchniach. Pestki dyni, w przeciwieństwie do miąższu, w większości składają się z tłuszczów bogatych w fitosterole i nienasycone kwasy tłuszczowe. Ponadto są doskonałym źródłem cynku, który ma szczególne znaczenie dla mężczyzn. Przypisuje mu się np. działanie zapobiegające powstawaniu zapalenia oraz przerostu prostaty.

Z nasion dyni otrzymuje się również olej – najczęściej metodą tłoczenia na zimno. W skład oleju z pestek dyni wchodzą nienasycone kwasy tłuszczowe, fitosterole, skwalen, kwasy fenolowe, tokoferole oraz barwniki roślinne. Wszystkie te składniki mają niebagatelny wpływ na ludzki organizm. Poprawiają m.in. profil lipidowy krwi, obniżają ciśnienie tętnicze, wykazują działanie antyoksydacyjne oraz przeciwnowotworowe.

Olej z nasion dyni zaleca się przechowywać w chłodnym i ciemnym miejscu – w ten sposób najlepiej zachowuje swoje właściwości.

Kto nie powinien jej jeść? Przeciwwskazania do spożywania dyni

Dynia ze względu na wysoką wartość indeksu glikemicznego nie jest polecana diabetykom oraz osobom chorującym na insulinooporność. Można ją jednak spożywać pod warunkiem prawidłowego skomponowania posiłku, w którym znajdą się także źródła białka i tłuszczów.

Inaczej jest z pestkami oraz olejem z dyni – ze względu na wysoką zawartość tłuszczów w swoim składzie są jak najbardziej wskazane w diecie m.in. cukrzyka.

W jaki sposób przyrządzać dynię?

Dynię można przyrządzać na wiele sposobów. Będzie odpowiednia jako dodatek do dań głównych oraz jako przekąska. Można ją smażyć, dusić, piec oraz gotować, przygotowując zupy krem na słodko bądź na słono.

Dietetyczne przepisy z dynią

Dynia z kurczakiem w curry

Mięso z piersi kurczaka umyj, wyczyść i pokrój na mniejsze kawałki. Obtocz w przyprawie z curry, czosnku, kurkumy oraz cytryny i odstaw na kilkanaście minut. Dynię obierz i pokrój na mniejsze kawałki. Na patelni podsmaż cebulkę, paprykę czerwoną oraz zieloną, a po kilku minutach dorzuć pokrojoną w kosteczkę dynię. Podduś do miękkości. Na osobnej patelni podsmaż przygotowanego wcześniej kurczaka, a następnie całość połącz. Dolej odrobinę wody lub chudego bulionu, a potem dodaj mleczko kokosowe. Po przygotowaniu podawaj z ugotowanym ryżem basmati oraz z listkami świeżej bazylii.

Sałatka z ciecierzycą, pieczoną dynią, suszonymi pomidorami i mozzarellą

Dynię pokrój na mniejsze kawałki, wymieszaj z oliwą z oliwek, czosnkiem i przyprawami, włóż do piekarnika – nagrzanego wcześniej na 200℃ – i piecz aż do miękkości. Do miseczki wrzuć mieszankę sałat i rukolę, ugotowaną ciecierzycę (lub z puszki), pokrojone w kosteczkę suszone pomidory, pomidorki koktajlowe oraz mozzarellę. Całość polej oliwą z oliwek i dopraw ziołami. Na wierzch wyłóż upieczone kawałki dyni.

  1. B. Kulczyński, M. Człapka-Matyasik, A. Gramza-Michałowska, Wartość żywieniowa dyni, „Bromatologia i Chemia Toksykologiczna”, nr 3 2016.
  2. A. Antoniewska, A. Adamska, J. Rutkowska, M. Zielińska, Olej z nasion dyni jako źródło cennych składników w diecie człowieka, „Problemy Higieny i Epidemiologii”, nr 98 (1) 2017.
  3. Z. Zdrojewicz, A. Błaszczyk, M. Wróblewska, Dynia – zdrowa, ale zapomniana, „Medycyna Rodzinna”, nr 19 (2) 2016.
  4. H. Kunachowicz, B. Przygoda, I. Nadolna, K. Iwanow, Tabele składu i wartości odżywczej żywności, Wydawnictwo PZWL, Warszawa 2017.

Twoje sugestie

Dokładamy wszelkich starań, aby podane zdjęcie i opis oferowanych produktów były aktualne, w pełni prawidłowe oraz kompletne. Jeśli widzisz błąd, poinformuj nas o tym.

Zgłoś uwagi Ikona

Polecane artykuły

  • Błonnik pokarmowy – gdzie i czym jest? Jak wpływa na zdrowie?

    Błonnik pokarmowy, zwany włóknem pokarmowym, to grupa substancji, która odgrywa ważną rolę w funkcjonowaniu układu pokarmowego człowieka. Wyróżnia się dwie frakcje błonnika pokarmowego: rozpuszczalną i nierozpuszczalną w wodzie. Każda wywiera określony wpływ na organizm. W jakich produktach można znaleźć błonnik pokarmowy i jakie są jego właściwości?

  • Mleko kokosowe – wartości odżywcze, właściwości, zastosowanie. Jak zrobić je w domu?

    Mleko kokosowe stanowi smaczną alternatywę dla mleka krowiego, dzięki czemu może znaleźć miejsce m.in. w diecie osób chorujących na celiakię, cukrzycę czy nietolerancję laktozy. Jakie właściwości i zastosowanie ma mleko kokosowe? Jak w łatwy sposób przygotować je samodzielnie w domu?

  • Gruszka – właściwości, wartości odżywcze, przepisy

    Jej dodatek do diety może pomóc przy uciążliwych zaparciach. Świetnie sprawdzi się jako element maseczki na przetłuszczającą się cerę. W dodatku pysznie smakuje zarówno w daniach na słodko, jak i na wytrawnie. Gruszka – jakimi wartościami odżywczymi się charakteryzuje? Czy jedzenie jej może zaszkodzić? Co dobrego przygotować z gruszek?

  • Czym jest układ odpornościowy i jak skutecznie go wspierać?

    Po z natury ciepłym lecie przychodzi sezon jesienny, który wystawia na ciężką próbę nie tylko nasz nastrój, ale również układ odpornościowy, który w tym czasie jest wyjątkowo obciążony. Jest to okres infekcji, często nawracających lub przewlekłych. Istnieją jednak sposoby, aby sobie skutecznie pomóc i zniwelować ryzyko uciążliwych i osłabiających przeziębień, na tle których mogą rozwinąć się dużo poważniejsze choroby, jak zapalenie płuc czy oskrzeli. Spośród czynników mających wpływ na prawidłowo funkcjonujący układ immunologiczny, niewątpliwie ogromne znaczenie ma zdrowa dieta.

  • Kapary – smak, właściwości i zastosowanie w kuchni

    Kapary to roślina krzewiasta naturalnie występująca w strefie tropikalnej i w basenie Morza Śródziemnego. Pąki kwiatowe kaparów są znane już od wielu lat ze względu na swój charakterystyczny smak oraz działanie wspomagające trawienie i leczenie infekcji górnych dróg oddechowych. Kapary są ważnym źródłem wielu różnych biologicznie aktywnych substancji chemicznych, których właściwości terapeutyczne były już dobrze znane i cenione przez starożytnych Rzymian.

  • Blue Monday – co to jest? Kiedy wypada? Czy Blue Monday to mit?

    Blue Monday to termin określający rzekomo najbardziej depresyjny dzień w roku. Według wyliczeń twórcy tej teorii przypada on na trzeci poniedziałek stycznia. To właśnie w tym dniu we wszystkich mediach słyszymy o niebieskim poniedziałku. Wiele osób zastanawia się wówczas, ile jest prawdy w teorii Blue Monday.

  • Żele energetyczne – jak używać? Czy są tylko dla sportowców?

    Podczas długotrwałej, zwiększonej aktywności fizycznej, jak udział w maratonie, intensywny trening czy wyścig kolarski, organizm potrzebuje dużej ilości energii, którą czerpie z glukozy i glikogenu. W celu utrzymania wydolności na tym samym poziomie oraz niedopuszczenia do uczucia zmęczenia dobrym rozwiązaniem jest stosowanie żeli energetycznych, które w prosty sposób dostarczają łatwo przyswajalne węglowodany i pozwalają utrzymać cukier na odpowiednim poziomie.

Porozmawiaj z farmaceutą
Infolinia: 800 110 110

Zadzwoń do nas jeśli potrzebujesz porady farmaceuty.
Jesteśmy dla Ciebie czynni całą dobę, 7 dni w tygodniu, bezpłatnie.

Pobierz aplikację mobilną Pobierz aplikację mobilną Doz.pl

Ikona przypomnienie o zażyciu leku.
Zdarza Ci się ominąć dawkę leku?

Zainstaluj aplikację. Stwórz apteczkę. Przypomnimy Ci kiedy wziąć lek.

Dostępna w Aplikacja google play Aplikacja appstore
Dlaczego DOZ.pl
Niższe koszta leczenia

Darmowa dostawa do Apteki
Bezpłatna Infolinia dla Pacjentów.

ikona niższe koszty leczenia
Bezpieczeństwo

Weryfikacja interakcji leków.
Encyklopedia leków i ziół

Ikona encklopedia leków i ziół
Wsparcie w leczeniu

Porady na czacie z Farmaceutą.
E-wizyta z lekarzem specjalistą.

Ikona porady na czacie z farmaceutą
Newsletter

Bądź na bieżąco z DOZ.pl

Ważne: Użytkowanie Witryny oznacza zgodę na wykorzystywanie plików cookie. Szczegółowe informacje w Regulaminie.

Zamnij