Dziwny zapach moczu – co jest jego przyczyną?
Julia Lisowska

Dziwny zapach moczu – co jest jego przyczyną?

Odmieniony, często nieprzyjemny zapach moczu może towarzyszyć wielu chorobom. Czasami jest objawem alarmowym, wymagającym szybkiej i rozszerzonej diagnostyki. Dzieje się tak w sytuacji, gdy mocz przyjmuje woń amoniaku lub acetonu. W pierwszym przypadku może oznaczać zakażenie układu moczowego, w drugim groźne dla zdrowia zaburzenia metaboliczne w przebiegu cukrzycy. Najczęściej jednak wyrazisty zapach moczu jest wynikiem diety lub niewystarczającego nawodnienia organizmu.

Zapach moczu – od czego zależy jego woń?

Zmiana zapachu czy koloru moczu często martwi pacjentów. Z fizjologicznego punktu widzenia mocz jest bezwonny, ma barwę słomkową. Składa się głównie z produktów przemiany materii oraz wody. Mocz to płyn wytwarzany w nerkach, którego przeznaczeniem jest eliminacja z organizmu produktów przemiany materii. Jego konsystencja, woń i zabarwienie mogą ulegać zmianom w czasie doby, także pod wpływem niektórych składników diety, zmian nawodnienia. Zdarza się jednak, że dziwny zapach moczu, często nieprzyjemny pojawia się w przebiegu chorób o różnym podłożu, co może sugerować lekarzowi ważny czynnik do diagnostyki. Gdy mocz wyraźnie zmienia zapach, jak również współwystępują dodatkowe objawy w postaci dyzurii, zmęczenia, senności, nudności, gorączki i innych, należy rozszerzyć diagnostykę.

Częstym odstępstwem, które zgłaszają pacjenci jest gęsty mocz. Dzieje się tak, gdy organizm nie jest wystarczająco nawodniony np. podczas upału, po nocy czy po intensywnym wysiłku. Stężony mocz zawiera większą ilość amoniaku, który daje intensywniejszy zapach i ciemniejsze zabarwienie. Nie jest to sytuacja zagrażająca zdrowiu, a jedynie wskazanie do tego, aby bardziej dbać o nawodnienie organizmu.

Intensywny zapach moczu a dieta

Najczęstszą przyczyną odmienionego zapachu moczu są szparagi (zapach przypomina pot lub siarkę). Także zwolennicy kawy mogą zauważyć subtelne zmiany podczas wizyt w toalecie. Dieta bogata w białko obniża pH, co sprawia, że woń moczu jest kwaśna, natomiast warzywa podwyższają pH nadając jej charakter zasadowy. Innymi produktami, które mają wpływ na woń moczu, są: buraki, brukselka, alkohol, czosnek, cebula lub ostre przyprawy. Czosnek i cebula zawierają substancje chemiczne (m.in. siarkę) i to jest przyczyną wyrazistej woni uryny.

Polecane dla Ciebie

Brzydki zapach moczu po lekach

Niektóre leki są metabolizowane w nerkach, stąd często wpływają na właściwości wydalanej uryny. Powszechnie stosowane antybiotyki (penicyliny) wywarzane są z pleśni, dlatego też po kuracji pacjenci skarżą się na zapach moczu przypominający drożdże. Co więcej, część witamin z grupy B używanych w codziennej suplementacji nie jest rozpuszczalna w wodzie, co oznacza, że duży ich procent zamiast zostać wchłonięty, wydala się w niezmienionej postaci. Po suplementacji pacjenci skarżą się na drażniący zapach moczu.

Zapach amoniaku w moczu

Infekcje dróg moczowych, wszelkiego rodzaju zakażenia, zwłaszcza o podłożu bakteryjnym są jednymi z najczęstszych przyczyn przykrego zapachu moczu. Infekcje te wymagają interwencji lekarskiej. Za cuchnącą woń odpowiada amoniak, który pochodzi z rozkładu mocznika przez ureazy bakteryjne oraz obniżone pH, dające kwaśny zapach moczu. Z klinicznej perspektywy dominują dodatkowo typowe objawy dyzuryczne infekcji, czyli bolesne parcie na pęcherz, pieczenie, częste oddawanie moczu, gorączka czy ból w okolicy lędźwiowej. W 90 proc. przypadków spowodowane jest to szczepami bakterii E. Coli i może wystąpić w każdym wieku, ponadto dominuje u kobiet. Najłatwiejszym sposobem na pozbycie się moczu o zapachu amoniaku jest wyleczenie zapalenia dróg moczowych poprzez antybiotykoterapię zaleconą przez lekarza.

Dowiedz się więcej, czym są objawy dyzuryczne występujące w infekcjach dróg moczowych. Zakażenia układu moczowego to jedna z najczęstszych przyczyn zmiany zapachu moczu.

Inne przyczyny mogące powodować, że mocz będzie miał zapach amoniaku, to: kamica nerkowa, choroby prostaty czy choroby przenoszone drogą płciową, np. chlamydia. W tych przypadkach objawy będą podobne do zakażenia układu moczowego, ale dodatkowo pojawi się ropna wydzielina.

Zapach podobny do amoniaku może być również powiązany ze wspomnianym wcześniej odwodnieniem, przyjmowaniem niektórych pokarmów i witamin. Jeśli zatem opisywana woń pojawia się i szybko znika, nie ma powodów do obaw. Jeśli zaś się utrzyma, należy skonsultować się z lekarzem.

Słodki zapach moczu

W przypadku, gdy w moczu wyczuwa się słodką lub nawet owocową woń, należy wykonać badania potencjalnego występowania cukrzycy. Najczęściej pojawia się ona przy wysokiej hiperglikemii, co oznacza, że pacjent prawdopodobnie ma nieleczoną lub niewyrównaną cukrzycę. Takiemu stanowi także towarzyszą częste oddawanie moczu, wzmożone pragnienie oraz głód i są one niekorzystnym czynnikiem rokującym.

Intensywnie słodka woń uryny może także sugerować choroby charakterystyczne dla wieku dziecięcego (głównie u niemowląt) polegające na zaburzeniu metabolizmu aminokwasów. Należy do nich choroba syropu klonowego, która jest dziedziczona recesywnie i mogą jej towarzyszyć drgawki, drżenia, problemy z karmieniem i drażliwość dziecka.

Warto wspomnieć, że czasami ostry i słodki zapach moczu osoby chorej na cukrzycę może przybierać woń kwaśnych jabłek lub acetonu. Nie jest to dobry znak, ponieważ oznacza to, że w organizmie rozwija się kwasica metaboliczna, będąca m.in powikłaniem niewyrównanej hiperglikemii. Konsekwencją tego stanu jest pojawienie się ciał ketonowych w moczu, zachwianie równowagi kwasowo-zasadowej i stanowi wskazanie do przyjęcia do szpitala.

Śmierdzący i cuchnący mocz – jakie choroby?

Do tej grupy zalicza się choroby, które dają specyficzny, czasami trudny do określenia zapach uryny.

  • Mysi zapach moczu – jest bardzo charakterystyczny dla choroby zwanej fenyloketonurią, która należy do chorób metabolicznych. Dotyczy głównie dzieci i typowe dla niej są jasne włosy, oczy, śmierdzący mocz, nadpobudliwość, wymioty, drgawki. Mysi należy definiować jako przykry zapach, który może przypominać stęchliznę. 
  • Zapach spoconych stóp – kojarzony jest z kwasicą izowalerianową.
  • Zapach zjełczałego masła – specjaliści przypisują chorobie o nazwie hipermetioninemia.
  • Rybi zapach moczu – ta nieprzyjemna woń występuje z reguły przy infekcjach narządów płciowych (najczęściej Chlamydią) lub rzadziej przy zapaleniu prostaty czy układu moczowego. Ponadto jest głównym objawem zespołu zwanego trimetyloaminurią, w którym dochodzi do defektu enzymu FMO3 i prowadzi do zaburzonego metabolizmu trimetyloaminy (substancji występującej w rybach). W efekcie pacjent wydala intensywnie cuchnący mocz, pot oraz ślinę.
  • Brzydko pachnący mocz przypominający stęchliznę – bywa przypisywany schorzeniom trzustki.

Niektóre schorzenia dają trudny do określenia zapach. Przykładem jest kamica nerkowa, w której dodatkowo występuje mocz zabarwiony krwią o zapachu zależnym od substancji tworzącej kamienie. Dodatkowo, obecność ciemnego moczu połączonego z zażółceniem powłok skórnych, męczliwością i utratą wagi może wskazywać na choroby wątroby.

Zapach moczu w ciąży

Część kobiet ciężarnych wyczuwa odmienioną woń moczu, co może wynikać z większej wrażliwości na zapachy. Poza tym lekkie wahania zapachu są fizjologicznym zjawiskiem, gdyż wynikają one z zagęszczenia moczu, w tym okresie spowodowanego wysokim poziomem hormonów oddziałujących na organizm. Jednakże należy zachować ostrożność i zawsze zbadać pacjentkę, ponieważ u kobiet ciężarnych dość często występuje zapalenie pęcherza i zbagatelizowanie problemu może mieć poważne konsekwencje dla płodu.

Ciekawostką jest fakt, że w czasie owulacji hormony takie jak estrogen i progesteron (odpowiedzialne za stymulację uwalniania jajeczek) także odpowiadają za wzmocnienie węchu. Sama owulacja nie zmienia zapachu moczu. Lecz w tym momencie cyklu zmysł węchu może być bardziej wyczulony na naturalną lub nienaturalną woń moczu.

Zmiana zapachu moczu – jakie badania wykonać?

Kiedy skontaktować się z lekarzem? Cuchnący mocz to zwykle tymczasowym problemem. Może być spowodowany jedzeniem lub zmniejszonym nawodnieniem. Jeśli zapach nie zniknie, może to być sygnałem do skontaktowania się ze specjalistą.

Konsultacja jest konieczna w szczególności gdy pojawi się słodkawy zapach, wyczuwalny amoniak lub aceton. Wskazaniem do diagnostyki jest także mocz mętny, krwiomocz, dodatkowo obecny ból i gorączka.

Jeżeli powodem nienaturalnego zapachu moczu są leki, dieta czy po prostu lekki stopień odwodnienia, zaleca się poprawiony dobór spożywanych składników oraz odpowiednie nawodnienie organizmu – 2,5 litra (10 szklanek) dla mężczyzn oraz 2 litry (8 szklanek) dla kobiet.

Natomiast jeśli podejrzewa się poważniejsze przyczyny, diagnostykę zawsze należy zacząć od badania ogólnego moczu wraz z jego posiewem. Przy pobieraniu próbki moczu trzeba pamiętać o dokładnym umyciu okolic intymnych i oddaniu materiału z środkowego strumienia. W przypadku, gdy wyniki jednoznacznie wskazują na infekcje układu moczowego, dobiera się antybiotykoterapię w zależności od płci, stanu pacjenta i chorób współtowarzyszących. W razie potrzeby specjalista może zlecić dalsze badania, takie jak USG nerek lub pęcherza moczowego, które także pomagają ustalić przyczynę drażniącego zapachu moczu. Z kolei gdy podejrzewane są choroby metaboliczne, opiekę nad pacjentem przejmują lekarze genetycy, indywidualnie opracowujący plan leczenia.

  1. Wielka interna-nefrologia M.Myśliwiec Medical Tribune Polska
  2. Rekomendacje diagnostyki, terapii i profilaktyki zakażeń układu moczowego u dorosłych W.Hryniewicz, M. Holecki

Twoje sugestie

Dokładamy wszelkich starań, aby podane zdjęcie i opis oferowanych produktów były aktualne, w pełni prawidłowe oraz kompletne. Jeśli widzisz błąd, poinformuj nas o tym.

Zgłoś uwagi Ikona

Polecane artykuły

  • Rak żołądka – przyczyny, wczesne objawy, leczenie

    Podobnie jak większość nowotworów, rak żołądka rozwija się wiele lat, początkowo nie dając żadnych specyficznych objawów. Niestety, najczęściej rozpoznawany jest w stadium bardzo trudnym do wyleczenia, co w większości przypadków prowadzi do zgonu chorego. Kluczowa jest zatem szybka diagnostyka i wdrożenie skutecznej terapii. Jakie są wczesne objawy raka żołądka? Na co zwrócić uwagę?

  • Dializy – kiedy się je stosuje, jak długo, koszt, skutki uboczne

    Wprowadzenie terapii nerkozastępczej (potocznie dializ) było przełomowym osiągnięciem pozwalającym wydłużyć życie pacjentom z niewydolnością nerek. Najpowszechniej stosowana jest hemodializa, która wykorzystywana jest zarówno w przypadkach nagłego zachorowania, jak i w czasie leczenia przewlekłego.

  • HPV (wirus brodawczaka ludzkiego) – przyczyny, objawy, rozpoznanie, leczenie zakażenia wirusem HPV

    HPV, czyli wirus brodawczaka ludzkiego, ma ponad 120 typów, z czego część jest wysokoonkogenna. Human papilloma virus jest odpowiedzialny m.in. za raka szyjki macicy, gardła i krtani, prącia. HPV jest także przyczyną powstawania łagodnych zmian, takich jak kurzajki czy brodawki płciowe. Do zakażenia wirusem brodawczaka ludzkiego najczęściej dochodzi w trakcie stosunków seksualnych oraz przez kontakt z naskórkiem osoby zakażonej.

  • Aplazja szpiku kostnego – objawy, przyczyny, leczenie

    Aplazja szpiku kostnego, zwana również niedokrwistością aplastyczną lub anemią aplastyczną, to choroba, którą można podzielić na wrodzoną lub nabytą. Schorzenie może pojawić się nagle lub rozwijać się przez wiele miesięcy, nie dając przy tym żadnych specyficznych objawów.

  • Terapia dźwiękiem – na czym polega? Co leczy?

    Często mówi się o tym, że muzyka łagodzi obyczaje. Jest w tym wiele prawdy. Dźwięk od lat z powodzeniem wykorzystuje się w terapii osób dorosłych i dzieci. W Polsce terapia dźwiękiem zyskuje coraz większą popularność. Jak wpływa na organizm i psychikę? Co zrobić, aby zostać profesjonalnym terapeutą?

  • Felinoterapia, czyli… leczenie kotem

    Są puszyste, ciepłe i przyjemnie mruczą. Każdy, kto jest szczęśliwym posiadaczem kota, wie, że przebywanie w jego towarzystwie jest niczym balsam dla duszy – uspokaja zszargane nerwy, poprawia samopoczucie, a nawet pozytywnie wpływa na zdrowie. Nic w tym dziwnego, ponieważ zwierzęta te od lat wykorzystywane są w terapii wielu przypadłości.

  • Rak przełyku – przyczyny, objawy i leczenie

    Rak przełyku jest złośliwym nowotworem atakującym częściej mężczyzn niż kobiety. Lekarze są zgodni, że zdecydowana większość przypadków choroby wynika z prowadzenia niezdrowego stylu życia, w tym palenia papierosów i spożywania nadmiernej ilości alkoholu. Jakie są objawy raka przełyku i jak się go leczy?

  • Czym jest diastema i jak ją leczyć?

    Diastema popularnie określana jest jako przerwa między zębami. To nie tylko cecha szczególna, a dla niektórych defekt lub dodatkowy atrybut urody, to także możliwa przyczyna zaburzeń funkcjonalnych. Przyczyny tego defektu mogą być różne. Nie zawsze wymaga leczenia. Diastema fizjologiczna obserwowana u dzieci z czasem zanika. Diastemy zamyka się przy pomocy aparatów ortodontycznych lub odbudowy estetycznej, np. przy użyciu licówek.

Porozmawiaj z farmaceutą
Infolinia: 800 110 110

Zadzwoń do nas jeśli potrzebujesz porady farmaceuty.
Jesteśmy dla Ciebie czynni całą dobę, 7 dni w tygodniu, bezpłatnie.

Pobierz aplikację mobilną Pobierz aplikację mobilną Doz.pl

Ikona przypomnienie o zażyciu leku.
Zdarza Ci się ominąć dawkę leku?

Zainstaluj aplikację. Stwórz apteczkę. Przypomnimy Ci kiedy wziąć lek.

Dostępna w Aplikacja google play Aplikacja appstore
Dlaczego DOZ.pl
Niższe koszta leczenia

Darmowa dostawa do Apteki
Bezpłatna Infolinia dla Pacjentów.

ikona niższe koszty leczenia
Bezpieczeństwo

Weryfikacja interakcji leków.
Encyklopedia leków i ziół

Ikona encklopedia leków i ziół
Wsparcie w leczeniu

Porady na czacie z Farmaceutą.
E-wizyta z lekarzem specjalistą.

Ikona porady na czacie z farmaceutą
Newsletter

Bądź na bieżąco z DOZ.pl

Ważne: Użytkowanie Witryny oznacza zgodę na wykorzystywanie plików cookie. Szczegółowe informacje w Regulaminie.

Zamnij