Lekarz trzyma w dłoniach pojemnik z moczem i probówkę z krwią, co symbolizuje krwiomocz
Patryk Jasielski

Krwiomocz – przyczyny, objawy i leczenie

Krwiomocz, czyli hematuria, jest to stwierdzenie w badaniu ogólnym moczu obecności erytrocytów, czyli krwinek czerwonych. Wyróżnia się dwa rodzaje krwiomoczu: mikrohematurię oraz makrohematurie. Przyczyny krwiomoczu mogą być różne. Część z nich jest jedynie tymczasowa i niegroźna, a inne stanowią zagrożenie dla zdrowia. Co zrobić, kiedy w moczu znajduje się krew, jak wygląda leczenie krwiomoczu i czy krwiomocz w ciąży jest groźny dla dziecka?

Mocz produkowany jest przez nerki w celu usunięcia nadmiaru wody i niepotrzebnych produktów przemiany materii z organizmu. Zawiera on szereg substancji i komórek, których ilość może się zwiększać w określonych sytuacjach. Badanie ogólne moczu może powiedzieć o wiele więcej o stanie funkcjonowania organizmu. Jednym z ocenianych parametrów jest ilość czerwonych krwinek, czyli erytrocytów (potocznie zawartości krwi w moczu).

Krwiomocz – czym jest i jak wygląda?

Krwiomocz jest określeniem stosowanym wówczas, kiedy stwierdza się zwiększoną ilość erytrocytów (czerwonych krwinek) w moczu, powyżej 3 w polu widzenia mikroskopu po odwirowaniu próbki moczu. Należy mieć świadomość, że w warunkach prawidłowych w moczu występują zarówno erytrocyty, jak i leukocyty. Jeżeli jednak jest ich zbyt dużo, określa się to mianem krwiomoczu, który może wskazywać na rozwijającą się w organizmie chorobę.

W zależności od ilości erytrocytów w moczu wyróżnia się:

  • krwiomocz makroskopowy (makrohematuria) – gdy czerwonych krwinek jest tak dużo, że mocz zmienia zabarwienie na czerwone (określa się to potocznie mianem „sikania krwią”); niekiedy występuję także krwiomocz ze skrzepami krwi,
  • krwinkomocz mikroskopowy (mikrohematuria) – gdy mimo nadmiaru erytrocytów mocz nie zmienia zabarwienia (nie widać go gołym okiem), a można go wykryć dopiero wykorzystując mikroskop.

Jakie są przyczyny krwiomoczu?

Przyczyny krwiomoczu mogą być różne, część z nich jest jedynie tymczasowa i niegroźna a inne stanowią zagrożenie dla zdrowia. Jedną z większych grup przyczyn są zaburzenia krzepnięcia krwi (skazy krwotoczne), w których proces krzepnięcia jest utrudniony. Zalicza się do nich hemofilię (jedna z przyczyn krwi w moczu u mężczyzn), chorobę von Willebranda oraz przyjmowanie leków przeciwkrzepliwych.

Krew przy oddawaniu moczu pojawia się także w różnych schorzeniach dotyczących nerek. Chodzi tutaj głównie o choroby, w których następuję przerwanie bariery filtracyjnej, co umożliwia przenikanie krwinek do moczu. Pojawienie się krwi po oddaniu moczu może występować także przy chorobach dotyczących dróg moczowych (moczowodów, pęcherza moczowego i cewki moczowego). Tutaj jest on wynikiem uszkodzenia błony śluzowej i krwawienia. Krew z cewki moczowej może pojawiać się także w innych sytuacjach, takich jak gorączka czy po intensywnym wysiłku fizycznym.
Należy mieć jednak świadomość, że czerwone zabarwione moczu, które sugerowałoby obecność krwi, może wynikać ze zjedzenia różnych pokarmów oraz leków, jak np. buraków ćwikłowych, sztucznie barwionych przekąsek czy niektórych leków (np. chemioterapeutyk – metronidazol lub antybiotyki – rifampicyna, neurologiczne – lewodopa).

Polecane dla Ciebie

Jakim chorobom towarzyszy krwiomocz?

Jak już wspomniano, krwiomocz może pojawiać się jako objaw wielu chorób dotyczących całego organizmu lub określonego fragmentu układu moczowo-płciowego. Przy poszukiwaniu przyczyny bierze się także pod uwagę różne czynniki, takie jak np. wiek czy płeć. Inny powód krwiomoczu jest podejrzewany u dziecka, inny u kobiety w wieku rozrodczym, a jeszcze inny u starszego mężczyzny. Jak już wspomniano, nawracający krwiomocz może być spowodowany zaburzeniami krzepnięcia krwi, które może mieć z kolei różne podłoże. Krwiomocz u mężczyzn jest dość często związany z chorobami układu moczowego, takimi jak:

  • kłębuszkowe zapalenia nerek,
  • kamica moczowa,
  • rak nerki,
  • rak pęcherza moczowego (tutaj są dość charakterystyczne skrzepy krwi w moczu bez towarzyszącego bólu),
  • rak prostaty,
  • urazy dróg moczowych (np. dość częsty krwiomocz po cewnikowaniu),
  • zapaleniu układu moczowego (w zapaleniu pęcherza krwiomocz jest dość częstym objawem).
Dowiedz się więcej o tym, jak i dlaczego bolą nerki?

Krwiomocz u kobiet w ciąży

Krwiomocz w ciąży podobnie jak wśród kobiet, które w ciąży nie są czy też innych osób, może mieć potencjalnie wiele przyczyn. Są nimi infekcje układu moczowego, które w przypadku kobiet w ciąży występują dość często. W porównaniu do ogółu pań, mają one jednak zwiększone ryzyko odmiedniczkowego zapalenia nerek. W tej chorobie dochodzi do stanu zapalnego w obrębie miąższu nerkowego. Ból przy oddawaniu moczu i krwiomocz są wówczas dość częstymi objawami. Pojawienie się krwi po oddaniu moczu może wynikać również z problemów z ciążą. Krew wówczas pochodzi z dróg rodnych, a nie z układu moczowego. Innymi przyczynami są kamica moczowa, nowotwór układu moczowego, szyjki macicy, pochwy czy krwawienia kontaktowe w trakcie stosunku

Krwiomocz u dziecka

Krwiomocz u dziecka może mieć przyczynę wynikającą zarówno z wrodzonego zaburzenia krzepnięcia krwi (np. hemofilii), jak i z chorób układu moczowego. Dość częstą przyczyną krwinkomoczu (zwłaszcza mikroskopowego) lub śladu krwi w moczu są kłębuszkowe zapalenia nerek, czyli choroby zapalne o różnym pochodzeniu. Innymi przyczynami mogą być wady wrodzone lub zakażenia układu moczowego. Krew w moczu u dziecka może pojawić się także w urazach układu moczowego, nowotworach (zwłaszcza w guzie Wilmsa nerki) oraz w kamicy moczowej .

Krwiomocz po stosunku

Krwiomocz po stosunku może występować zarówno u kobiety, jak i u mężczyzny. Wynika wówczas z infekcji układu moczowo-płciowego u obu płci. Zapalenie pęcherza i krwiomocz są dość częstym połączeniem u aktywnych seksualnie pań. Krew w moczu może występować także jako rezultat uszkodzenia błony śluzowej pochwy i dostawania się krwi do moczu. Krwawienia po stosunku obserwuje się również przy nowotworach szyjki macicy oraz pochwy. Niekiedy u mężczyzn krwawienie z cewki moczowej może powstawać w wyniku urazu, powstałego w trakcie stosunku oraz przy zmianach nowotworowych, zwykle zlokalizowanych w prostacie.

Krwiomocz – leczenie

Może pojawić się pytanie, co robić w krwiomoczu. To jak leczyć erytrocyty w moczu zależne jest przede wszystkim od przyczyny. Dlatego ważne jest pilne udanie się do lekarza, gdyż to on może ustalić powody pojawiania się tego niepokojącego objawu. W celu postawienia diagnozy lekarz zbiera wywiad oraz wykonuje badanie fizykalne, badania laboratoryjne oraz obrazowe (radiologiczne).

Po określeniu, co oznacza ślad krwi w moczu lub rozwinięty w pełni krwiomocz, specjalista wdraża odpowiednie leczenie:

  • w infekcjach układu moczowego stosuje się antybiotykoterapię,
  • w kamicy układu moczowego jest to zazwyczaj zabieg urologiczny,
  • w kłębuszkowych zapaleniach nerek wdrażane jest odpowiednie leczenie przyczynowe (np. diuretyki),
  • w krwiomoczu nowotworowym leczenie jest zależne od stopnia zaawansowania choroby, ale zwykle polega na operacji chirurgicznej,
  • w przypadku urazów sposób leczenia zależy od typu kontuzji, często jest jednak zabieg chirurgiczny.

Domowe sposoby leczenia krwiomoczu

Krwiomocz może mieć wiele różnorodnych przyczyn, w zależności od których stosuje się odpowiednie leczenie. W większości przypadków krwiomoczu leczenie domowe nie jest zalecane z powodu braku skuteczności. Niezbędna jest wizyta u specjalisty i zastosowanie konkretnej i specyficznej terapii. Jedynie w przypadku krwiomoczu przy zapaleniu pęcherza moczowego można pomocniczo stosować sok z żurawiny oraz nasiadówki z rumianku. Jednak jak już wspomniano, w krwiomoczu domowe sposoby leczenia nie są tak skuteczne.

Sprawdź, jakie leki, suplementy i zioła na układ moczowo-płciowy znajdziesz na DOZ.pl
  1. Interna Szczeklika, pod red. Gajewski P. Kraków 2020.
  2. Pediatria, pod red. Kawalec W. Warszawa 2016.
  3. Avellino GJ, Bose S, Wang DS. Diagnosis and Management of Hematuria. Surg Clin North Am. 2016; 96(3): 503-15.
  4. Bolenz C, Schröppel B, Eisenhardt A et al. The Investigation of Hematuria. Dtsch Arztebl Int. 2018; 115(48): 801-807.

Twoje sugestie

Dokładamy wszelkich starań, aby podane zdjęcie i opis oferowanych produktów były aktualne, w pełni prawidłowe oraz kompletne. Jeśli widzisz błąd, poinformuj nas o tym.

Zgłoś uwagi Ikona

Polecane artykuły

  • Znieczulenie ogólne a miejscowe – różnice

    Jeszcze sto lat temu pacjenci byli poddawani wszystkim operacjom bez żadnego rodzaju znieczulenia i w złych warunkach sanitarnych. Nic więc dziwnego, że większość z nich nie przeżywała spotkania z chirurgiem. Na szczęście dzisiaj komfort pacjenta jest znacznie wyższy, a podczas drobnych zabiegów, jak i poważniejszych operacji można skorzystać ze znieczulenia – ogólnego i miejscowego. Czym się różnią i jak działają?

  • Egzema – przyczyny i objawy. Leczenie egzemy na dłoniach i twarzy. Które preparaty wybrać, a których unikać?

    Egzema, inaczej wyprysk lub atopowy wyprysk skóry, to niezakaźna choroba, którą nie można się zarazić od drugiej osoby poprzez kontakt bezpośredni lub korzystanie z tych samych kosmetyków czy ręczników i pościeli. Leczenie egzemy jest niezwykle uporczywe, ponieważ zazwyczaj ciężko jest wytypować czynnik wywołujący bolesne, swędzące, pękające i suche plamy na skórze dłoni i twarzy (czasem występujące na całym ciele). Leczenie egzemy z użyciem najlepszych dermokosmetyków i pod opieką najlepszego dermatologa lub alergologa może być nieskuteczne, jeśli pacjent będzie miał stały kontakt z czynnikiem drażniącym.

  • Mocznica – objawy, przyczyny, leczenie

    Mocznica to krańcowe stadium niewydolności nerek cechujące się dużymi stężeniami mocznika i kreatyniny we krwi, niewyrównaną kwasicą nieoddechową oraz powikłaniami przewlekłej choroby nerek (PChN). PChN jest bardzo częstym schorzeniem internistycznym, w którym dochodzi do stopniowego uszkodzenia nerek, a co za tym idzie – spadku ich wydolności.

  • Choroba popromienna – jak ją leczyć?

    Katastrofa w Czarnobylu uświadomiła nam, jak tragiczne w skutkach może być działanie promieniowania jonizującego. W ostatnim czasie, ze względu na trwającą wojnę na Ukrainie, temat zagrożenia promieniotwórczego powrócił. Czym zatem jest choroba popromienna? Kto jest na nią narażony i czy można się przed nią uchronić?

  • Skurczowe, czynnościowe bóle brzucha – przyczyny, objawy, leczenie

    Dolegliwości związanych z nadmiernym napięciem mięśni gładkich w obrębie narządów w jamie brzusznej, potocznie nazywanych skurczami, uciskiem czy kolką, może doświadczyć każdy z nas. I każdy może odczuwać taki ból nieco inaczej. Pewne jest, że dla poprawy komfortu i własnego zdrowia warto działać, aby sobie z nim poradzić.

  • Aplazja szpiku kostnego – objawy, przyczyny, leczenie

    Aplazja szpiku kostnego, zwana również niedokrwistością aplastyczną lub anemią aplastyczną, to choroba, którą można podzielić na wrodzoną lub nabytą. Schorzenie może pojawić się nagle lub rozwijać się przez wiele miesięcy, nie dając przy tym żadnych specyficznych objawów.

  • Nocna napadowa hemoglobinuria – co to za choroba? Objawy, leczenie

    Nocna napadowa hemoglobinuria (NNH) zaliczana jest do rzadkich chorób. Diagnozę NNH słyszy od 1 do 2 osób na milion rocznie. Schorzenie rozwija się najczęściej między 25. a 45. rokiem życia. Niestety rokowanie nie jest korzystne, a główną przyczyną zgonów jest zakrzepica. Jakie są jej objawy? Jak wygląda leczenie?

  • Terapia dźwiękiem – na czym polega? Co leczy?

    Często mówi się o tym, że muzyka łagodzi obyczaje. Jest w tym wiele prawdy. Dźwięk od lat z powodzeniem wykorzystuje się w terapii osób dorosłych i dzieci. W Polsce terapia dźwiękiem zyskuje coraz większą popularność. Jak wpływa na organizm i psychikę? Co zrobić, aby zostać profesjonalnym terapeutą?

Porozmawiaj z farmaceutą
Infolinia: 800 110 110

Zadzwoń do nas jeśli potrzebujesz porady farmaceuty.
Jesteśmy dla Ciebie czynni całą dobę, 7 dni w tygodniu, bezpłatnie.

Pobierz aplikację mobilną Pobierz aplikację mobilną Doz.pl

Ikona przypomnienie o zażyciu leku.
Zdarza Ci się ominąć dawkę leku?

Zainstaluj aplikację. Stwórz apteczkę. Przypomnimy Ci kiedy wziąć lek.

Dostępna w Aplikacja google play Aplikacja appstore
Dlaczego DOZ.pl
Niższe koszta leczenia

Darmowa dostawa do Apteki
Bezpłatna Infolinia dla Pacjentów.

ikona niższe koszty leczenia
Bezpieczeństwo

Weryfikacja interakcji leków.
Encyklopedia leków i ziół

Ikona encklopedia leków i ziół
Wsparcie w leczeniu

Porady na czacie z Farmaceutą.
E-wizyta z lekarzem specjalistą.

Ikona porady na czacie z farmaceutą
Newsletter

Bądź na bieżąco z DOZ.pl

Ważne: Użytkowanie Witryny oznacza zgodę na wykorzystywanie plików cookie. Szczegółowe informacje w Regulaminie.

Zamnij