Grafika mózg i napis GABA
Alicja Świątek

Wpływ GABA na sen i koncentrację – jak poprawnie suplementować kwas gamma-aminomasłowy?

Organizm człowieka produkuje GABA jedynie w ograniczonej ilości, która niekiedy jest niewystarczająca. Wówczas warto wprowadzić do diety pokarmy lub suplementy diety zawierające kwas gamma-aminomasłowy. Suplementacja GABA wpływa na nastrój, sprzyja relaksacji oraz pomaga się wyciszyć. Jak właściwie stosować GABA i jakie są skutki uboczne stosowania preparatów z kwasem? Odpowiedzi na te i inne pytania znajdują się w niniejszym artykule.

GABA (kwas gamma-aminomasłowy, γ-aminomasłowy) to jeden z najważniejszych neuroprzekaźników hamujących czynność ośrodkowego układu nerwowego (OUN). GABA działa uspokajająco, wyciszająco, wspomaga proces zasypiania oraz powoduje rozluźnienie mięśni. Jego nieprawidłowe stężenie w organizmie może znacząco zaburzyć jego funkcjonowanie, zwłaszcza układu nerwowego. Ze względu na liczne korzystne działania GABA na stan zdrowia, wskazane jest uzupełnienie codziennej diety o pokarmy bogate w ten związek.

Co to jest GABA? Działanie

Kwas gamma-aminomasłowy (γ-aminomasłowy, GABA) należy do niebiałkowych aminokwasów. Stanowi jeden z głównych neurotransmiterów.  Największą zawartość GABA odnotowuje się w podwzgórzu oraz układzie pozapiramidowym (część mózgu, dzięki której organizm powoli przejmuje i automatyzuje czynności). Kwas gamma-aminomasłowy powstaje z udziałem pochodnej pirydoksyny (witaminy b6) z glutaminianu. W organizmie ludzkim GABA stanowi kluczowy neuroprzekaźnik hamujący OUN. W wyniku wzrostu jego stężenia następuje otwarcie kanałów jonowych w błonie neuronów oraz napływ jonów chlorkowych do komórek. Powoduje to hiperpolaryzację błony komórkowej, ograniczenie pobudliwości komórek nerwowych oraz zahamowanie przekaźnictwa impulsów pomiędzy komórkami.

Procesy metaboliczne, w których bierze udział GABA:

  • uczestniczy w kontrolowaniu wydzielania ho insuliny oraz hormonu wzrostu,
  • powoduje rozluźnienie mięśni szkieletowych,
  • jest niezbędny dla prawidłowego funkcjonowania mózgu i układu nerwowego,
  • wywiera działanie nasenne, uspokajające, hipotensyjne (obniżające ciśnienie), moczopędne oraz przeciwdrgawkowe,
  • wpływa korzystanie na leczenie zaburzeń snu (m.in. bezsenności), padaczki, stanów depresyjnych oraz alkoholizmu.
  • przyspiesza gojenie ran poprzez aktywację namnażania fibroblastów , pobudza wytwarzanie kolagenu i kwasu hialuronowego, zwiększa elastyczność skóry oraz ogranicza powstawanie zmarszczek.
Najnowsze doniesienia naukowe wskazują, że GABA wykazuje aktywność ochronną oraz regenerującą na komórki beta trzustki. Ta właściwość może okazać się przełomowa w leczeniu pacjentów obarczonych cukrzycą typu 1 (o podłożu autoimmunologicznym). 

GABA na sen

Kwas gamma-aminomasłowy obniża aktywność mózgu, co wspomaga złagodzenie stresu oraz ułatwia proces zasypiania. Przyjmowanie GABA pół godziny przed zaśnięciem powoduje spłycenie oddechu oraz spowolnienie akcji serca, co sprzyja łatwiejszemu zasypianiu. Przeprowadzono badanie, podczas którego grupie badanej podawano 100 mg GABA przed snem, a grupa kontrolna otrzymywała placebo. Na podstawie pomiarów aktywności mózgu (wykonano badanie elektroencefalografii, EEG) oraz przeprowadzonej ankiety stwierdzono, że przyjmowanie GABA przed snem wpływało na przyspieszenie procesu zasypiania oraz wydłużenie fazy snu głębokiego. Przyjmowanie kwasu gamma-aminomasłowego wpływało korzystnie na cały czas snu, jednak najkorzystniej na wczesne jego etapy.

Sprawdź, jakie tabletki na spokojny sen znajdziesz na DOZ.pl

Powiązane produkty

GABA na stres

Badania wykazały, że kwas gamma-aminomasłowy wspiera funkcjonowanie układu nerwowego. Pełniąc funkcję hamującego neuroprzekaźnika i umożliwia wyciszenie umysłu. Poprzez obniżenie aktywności komórek nerwowych powoduje działanie uspokajające. Suplementy zawierające GABA sprzyjają relaksacji oraz pomagają się wyciszyć.

Warto podkreślić, że całkowity mechanizm działania GABA nie jest w pełni poznany. Nie potwierdzono dotychczas, że dostarczany z zewnątrz (egzogenny) kwas gamma-aminomasłowy przenika barierę krew-mózg. Istnieją jednak doniesienia naukowe, potwierdzające, że suplementacja GABA wpływa na nastrój w wyniku pobudzania receptorów GABA-ergicznych w jelitach oraz stymulację nerwu błędnego. Ponadto udowodniono, że suplementacja GABA w dawce dobowej 50–250 mg powoduje obniżenie poziomu kortyzolu we krwi. W wyniku obniżenia poziomu „hormonu stresu” następuje uczucie relaksacji oraz ograniczenie stanu niepokoju. Zaobserwowano również, że GABA może pozytywnie działać na osoby, które mają lęk wysokości, dobrze wypływając na ich samopoczucie.

Dowiedz się więcej o tym, czym jest badanie poziomu kortyzolu i jakie są jego normy we krwi.

GABA na koncentrację

Prawidłowe funkcjonowanie układu GABA-ergicznego ogranicza nadmierne pobudzanie ośrodkowego układu nerwowego (OUN) przez łagodne bodźce. Dzięki takiej właściwości przeciwdziała rozpraszaniu uwagi oraz wpływa na poprawę koncentracji oraz zdolności poznawczych. Ponadto przypuszcza się, że niedobór GABA prowadzi do pogorszenia pamięci, koncentracji oraz obniżenia poziomu inteligencji.

Jak stosować suplementy z GABA? Z czym łączyć kwas gamma-aminomasłowy?

Organizm człowieka produkuje GABA jedynie w ograniczonej ilości, która niekiedy jest niewystarczająca. Wówczas warto wprowadzić do diety pokarmy będące źródłem kwasu gamma-aminomasłowego, jak przetwory mleczne oraz kiszonki. Produkty te zawierają bakterie kwasu mlekowego, które produkują GABA. Pomocna, niebędąca jednak substytutem  zróżnicowanej diety, może okazać się również suplementacja. W aptekach dostępne są suplementy diety zawierające kwas gamma-aminomasłowy, które często występują w połączeniu z witaminą B6, która wspomaga prawidłowe funkcjonowanie układu nerwowego.  Zalecane jest przyjmowanie preparatów z GABA ok. 30–60 minut przed zaśnięciem. Suplementów z kwasem  gamma-aminomasłowym nie należy łączyć z alkoholem. Natomiast korzystne jest jednoczesne przyjmowanie produktów zawierających chmiel lub kozłek lekarski.

Suplementacja GABA – przeciwwskazania i skutki uboczne

W dostępnych źródłach naukowych brak jest doniesień o występowaniu jakichkolwiek ciężkich działań niepożądanych po suplementacji GABA. Odnotowywano jedynie sporadycznie występujące, łagodne skutki uboczne w postaci niestrawności, zawrotów głowy i senności. Nie ma również doniesień o występowaniu interakcji pomiędzy preparatami z GABA a lekami lub innymi suplementami diety. W przypadku przyjmowania leków wpływających na układ nerwowy (jak np. przeciwdepresyjne, nasenne, przeciwpsychotyczne) przed rozpoczęciem suplementacji GABA warto skonsultować się z lekarzem. Podczas stosowania preparatów zawierających GABA nie zaleca się prowadzenia pojazdów mechanicznych oraz obsługi maszyn, ponieważ może występować senność zaburzająca prawidłową ich obsługę.

GABA – cena suplementów

Suplementy diety zawierające GABA dostępne są w postaci kapsułek i tabletek. Ich cena jest dosyć zróżnicowana. Preparaty z GABA można kupić już za ok. 15 zł. Jednak koszt niektórych preparatów z GABA, jak np. postaci liposomalnych (lepiej przyswajalnych) kwasu  gamma-aminomasłowego może przekroczyć 100zł.

  1. Jung Y. i in., Safety and Efficacy of Gamma-Aminobutyric Acid from Fermented Rice Germ in Pa-tients with Insomnia Symptoms: A Randomized, Double-Blind Trial, „ncbi.nlm.nih.gov” [online], https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC6031986/, [dostęp:] 07.02.2022 r.
  2. J. A. Bravo, Ingestion of Lactobacillus strain regulates emotional behavior and central GABA receptor expression in a mouse via the vagus nerve, „ncbi.nlm.nih.gov” [online], https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/21876150, [dostęp:] 07.02.2022 r.
  3. E. Boonstra, Neurotransmitters as food supplements: the effects of GABA on brain and behavior, „ncbi.nlm.nih.gov” [online], https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC4594160/, [dostęp:] 07.02.2022 r.
  4. N. Shyamaladevi, Evidence that nitric oxide production increases gamma-amino butyric acid permeabil-ity of blood-brain barrier, „ncbi.nlm.nih.gov” [online], https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/11849830, dostęp:] 07.02.2022 r.
  5. M.E. Powers i in., Growth hormone isoform responses to GABA ingestion at rest and after exercise, „ncbi.nlm.nih.gov” [online],  https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/18091016, [dostęp:] 07.02.2022 r.
  6. H. Castel i in., Nitric oxide directly activates GABA(A) receptor function through a cGMP/protein kinase-independent pathway in frog pituitary melanotrophs, „ncbi.nlm.nih.gov” [online], https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/11489086, [dostęp:] 07.02.2022 r.

Twoje sugestie

Dokładamy wszelkich starań, aby podane zdjęcie i opis oferowanych produktów były aktualne, w pełni prawidłowe oraz kompletne. Jeśli widzisz błąd, poinformuj nas o tym.

Zgłoś uwagi Ikona

Polecane artykuły

  • Nowa lista leków, których nie wolno wywozić z Polski

    Od 16 maja 2025 roku zacznie obowiązywać nowa lista antywywozowa, obejmująca 267 preparatów, których nie będzie można wywieźć poza granice kraju. Celem publikacji tej listy jest zapobieżenie niedoborom kluczowych produktów medycznych na krajowym rynku poprzez ograniczenie ich wywozu.

  • Dekalog Pacjenta, czyli „DOZkonała lekcja zdrowia”

    Kampania „DOZkonała lekcja zdrowia” została stworzona w celu zwiększenia świadomości pacjentów na temat prawidłowego stosowania leków. Jej głównym celem jest edukacja w zakresie zdrowia oraz promowanie właściwych praktyk. Na co warto zwrócić uwagę przyjmując leki?

  • Karagen – czy E407 jest szkodliwy?

    Karagen to polisacharyd pochodzenia naturalnego, szeroko stosowany w różnych gałęziach przemysłu, takich jak produkcja żywności, farmaceutyków i kosmetyków. Poniższy tekst odpowiada na kluczowe pytania: Czym jest karagen? W jaki sposób się go pozyskuje? Gdzie można go znaleźć? Dlaczego dodaje się go do śmietany? Czy jego spożycie jest bezpieczne?

  • Chelaty – czym są chelatowane formy minerałów?

    Minerały to składniki odżywcze niezbędne do prawidłowego funkcjonowania organizmu. Uczestniczą w wielu procesach fizjologicznych, m.in. w przewodnictwie nerwowym, skurczach mięśni czy w utrzymywaniu równowagi elektrolitowej. Ich wchłanianie może być utrudnione przez różne czynniki, w tym np. przez postać chemiczną pierwiastka. Z tego względu rośnie zainteresowanie minerałami w formie chelatów – są to związki, w których jon metalu (np. cynku, żelaza, magnezu) jest połączony z aminokwasem lub kwasem organicznym. Takie połączenia mogą poprawiać biodostępność, ponieważ są stabilniejsze w środowisku żołądkowym i mogą wykorzystywać alternatywne mechanizmy transportu w jelitach. Czy minerały w formie chelatów rzeczywiście są lepiej przyswajalne? Jakie znaczenie w suplementacji mają formy chelatowane?

  • Formy magnezu – które są najlepiej przyswajalne? Jaki rodzaj magnezu wybrać?

    Magnez to jeden z pierwiastków odgrywających kluczową rolę w naszym organizmie – bierze udział w wielu procesach metabolicznych, wpływa na układ nerwowy, mięśnie, serce i poziom energii. Dostępne są różne formy magnezu, z których każda ma inne właściwości i stopień przyswajalności. Które z nich warto wybrać? Jaki magnez jest najlepiej przyswajalny?

  • Jak czytać ulotki leków – na co zwrócić uwagę?

    Jakie informacje można znaleźć w ulotce leku? Czym różni się zwykła ulotka znajdująca się w opakowaniu od Charakterystyki Produktu Leczniczego? I czy należy obawiać się wszystkich wypisanych działań niepożądanych? Sprawdź, na co zwrócić szczególną uwagę, zanim zażyjesz zalecony lub przepisany preparat.

  • Witaminy metylowane – kiedy i dlaczego wybrać taką formę?

    Coraz częściej na etykietach suplementów diety można znaleźć informację, że dany preparat zawiera „witaminy w formie metylowanej”. Choć brzmi to skomplikowanie, metylowane witaminy to po prostu biologicznie aktywne formy niektórych składników odżywczych, które mogą być lepiej przyswajalne i skuteczniejsze w działaniu – szczególnie u osób z określonymi zaburzeniami metabolicznymi. Kiedy warto sięgnąć po takie preparaty? Czy są bezpieczne dla każdego?

Porozmawiaj z farmaceutą
Infolinia: 800 110 110

Zadzwoń do nas jeśli potrzebujesz porady farmaceuty.
Jesteśmy dla Ciebie czynni całą dobę, 7 dni w tygodniu, bezpłatnie.

Pobierz aplikację mobilną Pobierz aplikację mobilną Doz.pl

Ikona przypomnienie o zażyciu leku.
Zdarza Ci się ominąć dawkę leku?

Zainstaluj aplikację. Stwórz apteczkę. Przypomnimy Ci kiedy wziąć lek.

Dostępna w Aplikacja google play Aplikacja appstore
Dlaczego DOZ.pl
Niższe koszta leczenia

Darmowa dostawa do Apteki
Bezpłatna Infolinia dla Pacjentów.

ikona niższe koszty leczenia
Bezpieczeństwo

Weryfikacja interakcji leków.
Encyklopedia leków i ziół

Ikona encklopedia leków i ziół
Wsparcie w leczeniu

Porady na czacie z Farmaceutą.

Ikona porady na czacie z farmaceutą
Newsletter

Bądź na bieżąco z DOZ.pl