Zabieg na brwi z użyciem henny. Makijaż trwały z henną
Alicja Świątek

Uczulenie na hennę (PDD, parafenylodwuaminę) – objawy, leczenie

Świąd, zaczerwienie na brwiach, powiekach skórze głowy lub pieczenie czy zgrubienie naskórka – to jedne z objawów uczulenia na sztuczną hennę występujących po zabiegu koloryzacji brwi, rzęs, farbowaniu włosów lub wykonaniu tatuażu. Zazwyczaj na ten rodzaj alergii kontaktowej pomogą leki antyhistaminowe bez recepty lub maści z hydrokortyzonem aplikowane miejscowo. Groźniejsze przypadki uczelnia na hennę objawiające się jako ropne pęcherze czy przebarwienia na skórze, wymagają pilnej konsultacji lekarskiej. Czy istnieją skuteczne domowe sposoby na uczulenie na hennę?

Naturalna henna pozyskiwana jest ze sproszkowanych liści i pędów lawsonii bezbronnej (łac. Lawsonia inermis L.). Jej stosowanie jest dość dobrze tolerowane i bezpieczne. Jednak często pod nazwą henny wykorzystuje się syntetyczną substancję – parafenylenodiaminę (PPD), która może stanowić zagrożenie dla zdrowia. Zazwyczaj związek ten jest składnikiem tuszu wykorzystywanego do wykonywania wakacyjnych tatuaży, które mogą się skończyć silnymi reakcjami alergicznymi lub barwników, które służą do wykonywania zabiegów potocznie określanych jako henna na brwi lub henna na rzęsy.

Czym jest henna? Jakie są typy henny?

Henna jest barwnikiem pozyskiwanym naturalnie z liści i pędów rośliny lawsonii bezbronnej (łac. Lawsonia inermis L.), nazywanej również krzewem hennowym. Powszechnie występuje w rejonie Afryki oraz Azji południowej. Jej właściwości barwiące są znane od tysięcy lat. Już w starożytnym Egipcie były wykorzystywane do farbowania skóry, włosów i paznokci oraz tkanin.

Na początku XX wieku ze względu na wysoki koszt oraz trudności w pozyskiwaniu naturalnej, roślinnej henny, do farbowania wprowadzono jej syntetyczny analog – parafenylenodiaminę (PPD). Obecnie jest ona powszechnie używana jako zamiennik lub dodatek do naturalnej henny.

W kosmetyce wyróżnia się trzy rodzaje barwnika:

  • sztuczna henna żelowa – najdelikatniejsza forma, barwi wyłącznie włoski, nie działa na skórę, zazwyczaj używana w warunkach domowych do nadania koloru brwiom lub rzęsom, efekt barwienia utrzymuje się 4–6 tygodni;
  • sztuczna henna proszkowa – nieco silniejsza postać, barwi zarówno włoski brwi, rzęs, jak i skórę, rezultaty utrzymują się ok. 2–3 tygodni;
  • henna pudrowa – barwi włoski brwi lub rzęs, dodatkowo ma działanie regenerujące oraz odżywcze, stosowana głównie profesjonalnie w gabinetach kosmetycznych, efekt utrzymuje się 6–8 tygodni.

Uczulenie na hennę – czynniki ryzyka

Stosowanie „sztucznej henny”, czyli z dodatkiem parafenylenodiaminy wywołuje wiele kontrowersji w związku z bezpieczeństwem jej używania. U osób mających bezpośrednią styczność z tym składnikiem odnotowano liczne przypadki uczuleń, reakcji alergicznych, chorób przewlekłych, a nawet zgonów. Działania niepożądane występowały zarówno u kobiet stosujących preparaty zawierające sztuczną hennę, jak również u pracowników fabryk produkujących lub korzystających z tego związku. Pomimo tych doniesień parafenylenodiamina jest nadal powszechnie stosowana.

Powiązane produkty

Uczulenie na hennę – objawy na skórze

Najczęściej występującym skutkiem ubocznym związanym ze stosowaniem sztucznej henny kosmetycznej (parafenylenodiaminy) są reakcje uczuleniowe, ponieważ związek ten może przenikać do skóry właściwej. Przeważnie w wyniku alergii kontaktowej na ten związek pojawia się alergiczny wyprysk kontaktowy. W przypadku tatuaży czasowych wykonanych przy użyciu tuszu ze sztucznej henny mogą się pojawić odczyny pęcherzowe, czasami prowadzące nawet do trwałych odbarwień oraz nadmiernego owłosienia w miejscu wystąpienia reakcji zapalnej.

W sytuacji wystąpienia reakcji alergicznej na hennę (PPD) mogą pojawić się:

  • świąd,
  • pieczenie,
  • zaczerwienienie,
  • obrzęk.

W cięższym przebiegu uczelnia na hennę (PPD) mogą wystąpić:

  • nadżerki,
  • pęcherze,
  • blizny,
  • przebarwienia.

Odnotowywano przypadki osób, u których po wykonaniu „wakacyjnego krótkotrwałego tatuażu z henny” dochodziło do powstania zmian skórnych przypominających rumień wielopostaciowy, liszaja płaskiego pęcherzowego, eozynofilowe zapalenia tkanki łącznej (zespół Wellsa). Z kolei po zastosowaniu „sztucznej henny” (np. na brwiach lub rzęsach), która zawierała PPD, zdarzały się przypadki obrzęku w obrębie centralnej części twarzy oraz nasilonego i przewlekłego zapalenia powiek i spojówek. Dodatkowo parafenylenodiamina może przenikać do krwioobiegu i powodować reakcje uogólnione. Wzrasta wówczas ryzyko wystąpienia zaburzeń ze strony układu oddechowego.

Kremy, maści, tabletki na uczulenie po „sztucznej hennie"

Jeśli po zastosowaniu sztucznej henny pojawiły się obrzęk, zaczerwienienie, swędzenie, pieczenie, ropne pęcherze lub jakiekolwiek inne wskazujące na wystąpienie reakcji alergicznej nie należy bagatelizować problemu, reagując błyskawicznie. W takiej sytuacji należy udać się do apteki po doustny lek o działaniu przeciwhistaminowym (zawierające np. fexofenadynę, lewocetyryzynę, desloratadynę) dostępny bez recepty oraz maść z hydrokortyzonem. W przypadku tych produktów zawsze warto skonsultować się z farmaceutą lub lekarzem. Specjaliści wskażą odpowiednią dawkę oraz częstotliwość stosowania. Dodatkowo zmiany ropne zaleca się przemywać preparatami dezynfekcyjnymi z oktenidyną. Jeżeli objawy się nasilą lub nie ustąpią po 3. dniach leczenia, wówczas należy niezwłocznie zgłosić się do lekarza.

Tatuaż z henny – leczenie uczulenia, łagodzenie objawów

W wielu krajach plażowi tatuażyści wykonują barwne, wakacyjne tatuaże, które są krótkotrwałe i zmywają się po kilku tygodniach. Zazwyczaj określane są one jako naturalne, wykonywane przy użyciu roślinnej henny. Jednak jak wskazują przeprowadzone kontrole, przeważnie w składzie tuszy wykorzystywanych do wykonania „tymczasowych tatuaży” występuje parafenylenodiamina.

Warto dodać, że sztuczna henna z PPD jest dopuszczona w UE do stosowania jedynie w farbach do włosów, w stężeniu poniżej 2% podczas aplikacji na włosy.

Tatuaż z roślinnej henny można łatwo odróżnić, ponieważ pozostawia ona na skórze zabarwienie w kolorze: zielonym, rudym lub brązowym. Jeśli kolor produktu jest czarny, wskazuje to na wykorzystanie tuszu z dodatkiem parafenylenodiaminy, który może doprowadzić do ostrych reakcji alergicznych.  

Czy wapno pomaga na uczelnie (na sztuczną hennę)?

Dowiedziono, że niedobory wapnia sprzyjają między innymi powstawaniu alergii i wysypek. Dodatkowo związek ten, podobnie jak witamina C, zmniejsza przepuszczalność ścian naczyń krwionośnych, co może wpływać na ograniczenie stanów zapalnych i reakcji alergicznych. Powyższe doniesienia najprawdopodobniej doprowadziły do rekomendowania wapnia w alergiach i uczuleniach. Jednak najnowsze badania wskazują na brak działania calcium w leczeniu i łagodzeniu objawów uporczywej alergii. Dlatego obecnie ten sposób raczenia sobie z uczuleniem lub alergią nie jest już oficjalnie rekomendowany.

  1. M. Kieć-Świerczyńska i in., Rosnąca rola alergii zawodowej i pozazawodowej na parafenylenodiaminę, „cybra.p.lodz.pl” [online], http://cybra.p.lodz.pl/Content/8359/Medycyna_Pracy_2007_T_58_nr_2_(131-137).pdf, [dostęp:] 06.09.2021.
  2. R. Śpiewak, Parafenylenodiamina, „alergolog.eu” [online], http://www.alergolog.eu/hapten/parafenylenodiamina.html, [dostęp:] 06.09.2021.
  3. K.Buczylko, Uczulenie na parafenylenodiaminę powikłane alergią na miejscowe glikokortykosteroidy u dziecka z pyłkowicą – opis przypadku, „researchgate.net” [online],  https://www.researchgate.net/publication/269099772_Uczulenie_na_parafenylenodiamine_powiklane_alergia_na_miejscowe_glikokortykosteroidy_u_dziecka_z_pylkowica_-_opis_przypadku, [dostęp:] 06.09.2021.
  4. K. Sitarek i in., 1,4-Fenylenodiamina. Dokumentacja dopuszczalnych wielkości narażenia zawodowego, „docplayer.pl” [online], https://docplayer.pl/13746944-1-4-fenylenodiamina-dokumentacja-dopuszczalnych-wielkosci-narazenia-zawodowego.html, [dostęp:] 06.09.2021.
  5. S. Vepachedu, Henna, „researchgate.net” [online], https://www.researchgate.net/publication/280102197_Henna, [dostęp:] 06.09.2021

Twoje sugestie

Dokładamy wszelkich starań, aby podane zdjęcie i opis oferowanych produktów były aktualne, w pełni prawidłowe oraz kompletne. Jeśli widzisz błąd, poinformuj nas o tym.

Zgłoś uwagi Ikona

Polecane artykuły

  • Wrzodziejące zapalenie jelita grubego – przyczyny, objawy, leczenie, żywienie przy WZJG

    Wrzodziejące zapalenie jelita grubego (WZJG, colitis ulcerosa) jest rozlanym nieswoistym zapaleniem błony śluzowej odbytnicy lub odbytnicy i okrężnicy, prowadzącym w niektórych przypadkach do powstania owrzodzeń. Należy do grupy nieswoistych zapaleń jelit o niewyjaśnionej etiologii. Jak rozpoznać wrzodziejące zapalenie jelita grubego?

  • Łuszczyca paznokci – przyczyny, objawy, leczenie

    Łuszczyca jest przewlekłą zapalną chorobą skóry, przebiegającą z okresami remisji i zaostrzeń, na którą w Polsce choruje prawie milion osób. Choroba najczęściej występuje u rasy białej i w umiarkowanej strefie klimatycznej. Pierwsze objawy łuszczycy mogą wystąpić w dowolnym wieku, jednak zwykle pojawiają się we wczesnym okresie dorosłego życia lub później, około 50–60 roku życia. Łuszczyca charakteryzuje się występowaniem zmian chorobowych zarówno na skórze gładkiej, jak i na owłosionej skórze głowy, a także zmianami w obrębie płytek paznokciowych dłoni i stóp. W cięższych postaciach łuszczyca może również zająć stawy. Zmianom paznokciowym z reguły towarzyszą zmiany w obrębie skóry, chociaż zdarza się, że zmiany chorobowe obejmujące aparat paznokciowy wyprzedzają pojawienie się zmian skórnych nawet o dziesiątki lat.

  • Cytomegalia (CMV) – co to za choroba? Jakie są objawy?

    Cytomegalia jest chorobą wirusową, która wywoływana jest przez wirusa o nazwie Cytomegalovirus hominis, w skrócie CMV. Zakażenie wirusem cytomegalii jest bardzo szeroko rozpowszechnione, natomiast zdecydowana większość infekcji (ponad 99%) przebiega bezobjawowo i pacjent przez przypadek dowiaduje się, że w przeszłości przebył takie zakażenie. Jednak u płodów i noworodków ze względu na niedojrzałość układu odpornościowego, jak również u osób z wrodzonymi lub nabytymi zaburzeniami odpowiedzi immunologicznej, cytomegalia może przebiegać w sposób ostry, a obraz choroby może być bardzo różny.

  • Zakrzepica – przyczyny, objawy, profilaktyka zakrzepowego zapalenia żył powierzchniowych i głębokich

    Zakrzepica (zakrzepowe zapalenie żył) polega na powstaniu w naczyniu żylnym zakrzepu w wyniku zaburzonego przepływu krwi. Nieleczona prowadzi do groźnych powikłań, m.in. do zatorowości płucnej. Wyróżnia się zapalenie żył głębokich i powierzchniowych. Jakie objawy daje zakrzepica i w jaki sposób się ją leczy? Czy istnieją sposoby na to, by jej zapobiec?

  • Nadżerka szyjki macicy (ektopia) – przyczyny, objawy, metody leczenia

    Termin „nadżerka szyjki macicy” oznacza ubytek błony śluzowej. Często jest on nieprawidłowo stosowany na określenie ektopii, która jest zupełnie innym schorzeniem. Rzekoma nadżerka szyjki macicy (tak brzmi inna nazwa ektopii) to zastępowanie nabłonka płaskiego, który fizjologicznie pokrywa tarczę szyjki macicy, nabłonkiem gruczołowym. Zazwyczaj nie daje ona żadnych objawów, a kobieta dowiaduje się o jej istnieniu podczas rutynowego badania ginekologicznego. Kiedy ektopia wymaga szerszej diagnostyki i leczenia? Jakie metody usunięcia „nadżerki” szyjki macicy stosuje się najczęściej?

  • Gastrolog – czym się zajmuje? Jakie choroby leczy?

    Lekarz gastroenterolog jest specjalistą w zakresie chorób układu pokarmowego. Gastrolog diagnozuje i leczy pacjentów z problemami gastrycznymi. Jakimi konkretnie dolegliwościami się zajmuje? Kiedy warto się do niego udać? Czy do gastrologa jest potrzebne skierowanie? Odpowiadamy.

  • Atak paniki – jak wygląda? Co robić, gdy się pojawia?

    Ataki paniki są jednymi z najczęściej występujących zaburzeń lękowych, tuż po zespole lęku uogólnionego oraz fobii społecznej. Objawiają się nagłymi napadami silnego lęku, którym towarzyszą symptomy, takie jak: kołatanie serca, zawroty głowy, duszności, nadmierne pocenie się czy strach przed śmiercią. Dowiedz się, w jaki sposób można sobie poradzić, gdy pojawia się atak paniki.

  • Czego nie można robić przy nadżerce szyjki macicy ? Jak postępować po jej usunięciu?

    Nadżerka szyjki macicy jest rozpoznaniem, które może usłyszeć wiele kobiet w gabinecie ginekologicznym. Warto podkreślić jednak, że określenie „nadżerka” używane jest najczęściej w nieprawidłowy i potoczny sposób. Czym jest nadżerka oraz jak postępować po zabiegu jej usunięcia?

Porozmawiaj z farmaceutą
Infolinia: 800 110 110

Zadzwoń do nas jeśli potrzebujesz porady farmaceuty.
Jesteśmy dla Ciebie czynni całą dobę, 7 dni w tygodniu, bezpłatnie.

Pobierz aplikację mobilną Pobierz aplikację mobilną Doz.pl

Ikona przypomnienie o zażyciu leku.
Zdarza Ci się ominąć dawkę leku?

Zainstaluj aplikację. Stwórz apteczkę. Przypomnimy Ci kiedy wziąć lek.

Dostępna w Aplikacja google play Aplikacja appstore
Dlaczego DOZ.pl
Niższe koszta leczenia

Darmowa dostawa do Apteki
Bezpłatna Infolinia dla Pacjentów.

ikona niższe koszty leczenia
Bezpieczeństwo

Weryfikacja interakcji leków.
Encyklopedia leków i ziół

Ikona encklopedia leków i ziół
Wsparcie w leczeniu

Porady na czacie z Farmaceutą.
E-wizyta z lekarzem specjalistą.

Ikona porady na czacie z farmaceutą
Newsletter

Bądź na bieżąco z DOZ.pl

Ważne: Użytkowanie Witryny oznacza zgodę na wykorzystywanie plików cookie. Szczegółowe informacje w Regulaminie.

Zamnij