Zabieg na brwi z użyciem henny. Makijaż trwały z henną
Alicja Świątek

Uczulenie na hennę (PDD, parafenylodwuaminę) – objawy, leczenie

Świąd, zaczerwienie na brwiach, powiekach skórze głowy lub pieczenie czy zgrubienie naskórka – to jedne z objawów uczulenia na sztuczną hennę występujących po zabiegu koloryzacji brwi, rzęs, farbowaniu włosów lub wykonaniu tatuażu. Zazwyczaj na ten rodzaj alergii kontaktowej pomogą leki antyhistaminowe bez recepty lub maści z hydrokortyzonem aplikowane miejscowo. Groźniejsze przypadki uczelnia na hennę objawiające się jako ropne pęcherze czy przebarwienia na skórze, wymagają pilnej konsultacji lekarskiej. Czy istnieją skuteczne domowe sposoby na uczulenie na hennę?

Naturalna henna pozyskiwana jest ze sproszkowanych liści i pędów lawsonii bezbronnej (łac. Lawsonia inermis L.). Jej stosowanie jest dość dobrze tolerowane i bezpieczne. Jednak często pod nazwą henny wykorzystuje się syntetyczną substancję – parafenylenodiaminę (PPD), która może stanowić zagrożenie dla zdrowia. Zazwyczaj związek ten jest składnikiem tuszu wykorzystywanego do wykonywania wakacyjnych tatuaży, które mogą się skończyć silnymi reakcjami alergicznymi lub barwników, które służą do wykonywania zabiegów potocznie określanych jako henna na brwi lub henna na rzęsy.

Czym jest henna? Jakie są typy henny?

Henna jest barwnikiem pozyskiwanym naturalnie z liści i pędów rośliny lawsonii bezbronnej (łac. Lawsonia inermis L.), nazywanej również krzewem hennowym. Powszechnie występuje w rejonie Afryki oraz Azji południowej. Jej właściwości barwiące są znane od tysięcy lat. Już w starożytnym Egipcie były wykorzystywane do farbowania skóry, włosów i paznokci oraz tkanin.

Na początku XX wieku ze względu na wysoki koszt oraz trudności w pozyskiwaniu naturalnej, roślinnej henny, do farbowania wprowadzono jej syntetyczny analog – parafenylenodiaminę (PPD). Obecnie jest ona powszechnie używana jako zamiennik lub dodatek do naturalnej henny.

W kosmetyce wyróżnia się trzy rodzaje barwnika:

  • sztuczna henna żelowa – najdelikatniejsza forma, barwi wyłącznie włoski, nie działa na skórę, zazwyczaj używana w warunkach domowych do nadania koloru brwiom lub rzęsom, efekt barwienia utrzymuje się 4–6 tygodni;
  • sztuczna henna proszkowa – nieco silniejsza postać, barwi zarówno włoski brwi, rzęs, jak i skórę, rezultaty utrzymują się ok. 2–3 tygodni;
  • henna pudrowa – barwi włoski brwi lub rzęs, dodatkowo ma działanie regenerujące oraz odżywcze, stosowana głównie profesjonalnie w gabinetach kosmetycznych, efekt utrzymuje się 6–8 tygodni.

Uczulenie na hennę – czynniki ryzyka

Stosowanie „sztucznej henny”, czyli z dodatkiem parafenylenodiaminy wywołuje wiele kontrowersji w związku z bezpieczeństwem jej używania. U osób mających bezpośrednią styczność z tym składnikiem odnotowano liczne przypadki uczuleń, reakcji alergicznych, chorób przewlekłych, a nawet zgonów. Działania niepożądane występowały zarówno u kobiet stosujących preparaty zawierające sztuczną hennę, jak również u pracowników fabryk produkujących lub korzystających z tego związku. Pomimo tych doniesień parafenylenodiamina jest nadal powszechnie stosowana.

Powiązane produkty

Uczulenie na hennę – objawy na skórze

Najczęściej występującym skutkiem ubocznym związanym ze stosowaniem sztucznej henny kosmetycznej (parafenylenodiaminy) są reakcje uczuleniowe, ponieważ związek ten może przenikać do skóry właściwej. Przeważnie w wyniku alergii kontaktowej na ten związek pojawia się alergiczny wyprysk kontaktowy. W przypadku tatuaży czasowych wykonanych przy użyciu tuszu ze sztucznej henny mogą się pojawić odczyny pęcherzowe, czasami prowadzące nawet do trwałych odbarwień oraz nadmiernego owłosienia w miejscu wystąpienia reakcji zapalnej.

W sytuacji wystąpienia reakcji alergicznej na hennę (PPD) mogą pojawić się:

  • świąd,
  • pieczenie,
  • zaczerwienienie,
  • obrzęk.

W cięższym przebiegu uczelnia na hennę (PPD) mogą wystąpić:

  • nadżerki,
  • pęcherze,
  • blizny,
  • przebarwienia.

Odnotowywano przypadki osób, u których po wykonaniu „wakacyjnego krótkotrwałego tatuażu z henny” dochodziło do powstania zmian skórnych przypominających rumień wielopostaciowy, liszaja płaskiego pęcherzowego, eozynofilowe zapalenia tkanki łącznej (zespół Wellsa). Z kolei po zastosowaniu „sztucznej henny” (np. na brwiach lub rzęsach), która zawierała PPD, zdarzały się przypadki obrzęku w obrębie centralnej części twarzy oraz nasilonego i przewlekłego zapalenia powiek i spojówek. Dodatkowo parafenylenodiamina może przenikać do krwioobiegu i powodować reakcje uogólnione. Wzrasta wówczas ryzyko wystąpienia zaburzeń ze strony układu oddechowego.

Kremy, maści, tabletki na uczulenie po „sztucznej hennie"

Jeśli po zastosowaniu sztucznej henny pojawiły się obrzęk, zaczerwienienie, swędzenie, pieczenie, ropne pęcherze lub jakiekolwiek inne wskazujące na wystąpienie reakcji alergicznej nie należy bagatelizować problemu, reagując błyskawicznie. W takiej sytuacji należy udać się do apteki po doustny lek o działaniu przeciwhistaminowym (zawierające np. fexofenadynę, lewocetyryzynę, desloratadynę) dostępny bez recepty oraz maść z hydrokortyzonem. W przypadku tych produktów zawsze warto skonsultować się z farmaceutą lub lekarzem. Specjaliści wskażą odpowiednią dawkę oraz częstotliwość stosowania. Dodatkowo zmiany ropne zaleca się przemywać preparatami dezynfekcyjnymi z oktenidyną. Jeżeli objawy się nasilą lub nie ustąpią po 3. dniach leczenia, wówczas należy niezwłocznie zgłosić się do lekarza.

Tatuaż z henny – leczenie uczulenia, łagodzenie objawów

W wielu krajach plażowi tatuażyści wykonują barwne, wakacyjne tatuaże, które są krótkotrwałe i zmywają się po kilku tygodniach. Zazwyczaj określane są one jako naturalne, wykonywane przy użyciu roślinnej henny. Jednak jak wskazują przeprowadzone kontrole, przeważnie w składzie tuszy wykorzystywanych do wykonania „tymczasowych tatuaży” występuje parafenylenodiamina.

Warto dodać, że sztuczna henna z PPD jest dopuszczona w UE do stosowania jedynie w farbach do włosów, w stężeniu poniżej 2% podczas aplikacji na włosy.

Tatuaż z roślinnej henny można łatwo odróżnić, ponieważ pozostawia ona na skórze zabarwienie w kolorze: zielonym, rudym lub brązowym. Jeśli kolor produktu jest czarny, wskazuje to na wykorzystanie tuszu z dodatkiem parafenylenodiaminy, który może doprowadzić do ostrych reakcji alergicznych.  

Czy wapno pomaga na uczelnie (na sztuczną hennę)?

Dowiedziono, że niedobory wapnia sprzyjają między innymi powstawaniu alergii i wysypek. Dodatkowo związek ten, podobnie jak witamina C, zmniejsza przepuszczalność ścian naczyń krwionośnych, co może wpływać na ograniczenie stanów zapalnych i reakcji alergicznych. Powyższe doniesienia najprawdopodobniej doprowadziły do rekomendowania wapnia w alergiach i uczuleniach. Jednak najnowsze badania wskazują na brak działania calcium w leczeniu i łagodzeniu objawów uporczywej alergii. Dlatego obecnie ten sposób raczenia sobie z uczuleniem lub alergią nie jest już oficjalnie rekomendowany.

  1. M. Kieć-Świerczyńska i in., Rosnąca rola alergii zawodowej i pozazawodowej na parafenylenodiaminę, „cybra.p.lodz.pl” [online], http://cybra.p.lodz.pl/Content/8359/Medycyna_Pracy_2007_T_58_nr_2_(131-137).pdf, [dostęp:] 06.09.2021.
  2. R. Śpiewak, Parafenylenodiamina, „alergolog.eu” [online], http://www.alergolog.eu/hapten/parafenylenodiamina.html, [dostęp:] 06.09.2021.
  3. K.Buczylko, Uczulenie na parafenylenodiaminę powikłane alergią na miejscowe glikokortykosteroidy u dziecka z pyłkowicą – opis przypadku, „researchgate.net” [online],  https://www.researchgate.net/publication/269099772_Uczulenie_na_parafenylenodiamine_powiklane_alergia_na_miejscowe_glikokortykosteroidy_u_dziecka_z_pylkowica_-_opis_przypadku, [dostęp:] 06.09.2021.
  4. K. Sitarek i in., 1,4-Fenylenodiamina. Dokumentacja dopuszczalnych wielkości narażenia zawodowego, „docplayer.pl” [online], https://docplayer.pl/13746944-1-4-fenylenodiamina-dokumentacja-dopuszczalnych-wielkosci-narazenia-zawodowego.html, [dostęp:] 06.09.2021.
  5. S. Vepachedu, Henna, „researchgate.net” [online], https://www.researchgate.net/publication/280102197_Henna, [dostęp:] 06.09.2021

Twoje sugestie

Dokładamy wszelkich starań, aby podane zdjęcie i opis oferowanych produktów były aktualne, w pełni prawidłowe oraz kompletne. Jeśli widzisz błąd, poinformuj nas o tym.

Zgłoś uwagi Ikona

Polecane artykuły

  • Zatrucie pokarmowe – jak sobie pomóc? Co jeść i pić?

    Zatrucie pokarmowe i wynikające z niego objawy potrafią być bardzo uciążliwe i mogą przysporzyć wielu niedogodności. Z tego względu warto wiedzieć, jak sobie z nimi radzić. Ile trwa zatrucie pokarmowe oraz jak mu zapobiegać?

  • Kaszel palacza – objawy, co na niego stosować?

    Kaszel palacza powstaje w wyniku podrażnienia górnych dróg oddechowych przez substancje zawarte w dymie tytoniowym. Nikotynizm prowadzi do szeregu zmian zachodzących w drzewie oskrzelowym, które są reakcją na przewlekłą ekspozycję układu oddechowego na substancje toksyczne. Samo palenie jest również czynnikiem ryzyka rozwoju innych chorób takich jak nowotwory układu oddechowego czy przewlekła obturacyjna choroba płuc.

  • Wszawica łonowa – jak z nią walczyć?

    Wszawicą (łac. Pediculosis) nazywamy zmiany skórne wywołane przez stawonogi – wszy ludzkie. Wyróżniamy wszawicę głowową, odzieżową i łonową. O ile głowowa dotyczy przede wszystkim dzieci (zarażenie ma miejsce w szkole i innych placówkach edukacyjnych), o tyle odmiana łonowa spotykana jest wśród dorosłych i występuje w okolicach intymnych. Charakteryzuje ją uporczywy świąd skóry, który występuje między innymi w okolicach wzgórka łonowego.

  • Choroby tropikalne – objawy, diagnostyka, szczepienia

    Choroby tropikalne pochodzą z rejonów charakteryzujących się klimatem sprzyjającym rozwojowi drobnych organizmów, czyli ciepłym i wilgotnym. W takich warunkach łatwo namnażają się zarówno chorobotwórcze bakterie, jak i wirusy. Szerzenie się chorób tropikalnych jest szczególnie łatwe w krajach o niskim poziomie higieny i słabych warunkach socjoekonomicznych. Przed wyjazdem warto sprawdzić, jakie choroby występują w rejonie świata, do którego się wybieramy.

  • Narkolepsja – czym jest? Objawy, przyczyny

    Narkolepsja dotyka głównie ludzi młodych w wieku 15-20 oraz 30-35 lat, a napady snu w ciągu dnia z reguły występują pod wpływem silnych emocji: radości, lęku czy stresu. Leczeniem zajmują się psychiatrzy lub neurolodzy i polega ono głównie na łagodzeniu objawów. Wielu specjalistów twierdzi, że narkolepsja często jest błędnie diagnozowana przez fakt, że w obecnych czasach duża część zdrowego społeczeństwa skarży się na nadmierną senność w ciągu dnia – stąd wielkie znaczenie ma dogłębna diagnostyka i uświadamianie społeczeństwa na temat tego, czym jest narkolepsja.

  • Częste oddawanie moczu (częstomocz) – przyczyny, leczenie

    Częstomocz jest przykrym schorzeniem dotykającym zarówno mężczyzn jak i kobiety najczęściej w podeszłym wieku, ale zdarzają się także przypadki dzieci i młodych dorosłych borykających się z tą dolegliwością. Może się pojawić na bazie m.in. chorób ginekologicznych, urologicznych, nefrologicznych, psychicznych czy nawet onkologicznych. Przez to, że wiąże się z przymusem patologicznie częstego oddawania moczu, może stać się udręką dla pacjentów i mieć negatywny wpływ na codzienne funkcjonowanie chorego w społeczeństwie. Mimo, że nie zawsze jest oznaką poważnej choroby, to warto jest się zwrócić o pomoc do specjalisty, który pomoże rozwiązać problem.

  • Zespoły mielodysplastyczne (MDS) – objawy, przyczyny, leczenie

    DNA organizmów żywych – choć wspaniale zaprojektowane – jest bardzo podatne na działanie mutagennych czynników zewnętrznych. Narażenie na różnorodne substancje chemiczne (np. benzen), metale ciężkie, nawozy sztuczne, dym tytoniowy, promieniowanie jonizujące i fale X używane w radioterapii znacząco zwiększa ryzyko uszkodzenia materiału genetycznego i zachorowania na nowotwór. W obecnych czasach unikanie czynników mutagennych jest praktycznie niemożliwe, toteż odsetek chorych na zespoły mielodysplastyczne i inne choroby nowotworowe będzie niestety coraz większy.

  • Pacjenci z migreną przewlekłą skorzystają z nowoczesnej terapii

    Dzięki staraniom, które poczyniło Polskie Towarzystwo Bólów Głowy, pacjenci uzyskali dostęp do nowoczesnej terapii migreny przewlekłej z wykorzystaniem m.in. botoxu (toksyny botulinowej) i dwóch przeciwciał monoklonalnych (erenumab i fremanezumab). Leczenie tymi preparatami będzie refundowane przez Narodowy Fundusz Zdrowia (NFZ). Co trzeba zrobić i jakie warunki spełnić, aby wziąć udział w programie?

Porozmawiaj z farmaceutą
Infolinia: 800 110 110

Zadzwoń do nas jeśli potrzebujesz porady farmaceuty.
Jesteśmy dla Ciebie czynni całą dobę, 7 dni w tygodniu, bezpłatnie.

Pobierz aplikację mobilną Pobierz aplikację mobilną Doz.pl

Ikona przypomnienie o zażyciu leku.
Zdarza Ci się ominąć dawkę leku?

Zainstaluj aplikację. Stwórz apteczkę. Przypomnimy Ci kiedy wziąć lek.

Dostępna w Aplikacja google play Aplikacja appstore
Dlaczego DOZ.pl
Niższe koszta leczenia

Darmowa dostawa do Apteki
Bezpłatna Infolinia dla Pacjentów.

ikona niższe koszty leczenia
Bezpieczeństwo

Weryfikacja interakcji leków.
Encyklopedia leków i ziół

Ikona encklopedia leków i ziół
Wsparcie w leczeniu

Porady na czacie z Farmaceutą.
E-wizyta z lekarzem specjalistą.

Ikona porady na czacie z farmaceutą
Newsletter

Bądź na bieżąco z DOZ.pl

Ważne: Użytkowanie Witryny oznacza zgodę na wykorzystywanie plików cookie. Szczegółowe informacje w Regulaminie.

Zamnij