Tymianek – charakterystyka, właściwości i zastosowanie. Na co pomoże?
Maria Brzegowy

Tymianek – charakterystyka, właściwości i zastosowanie. Na co pomoże?

Ziele tymianku znalazło szerokie zastosowanie nie tylko w kuchni, ale także i w leczeniu niektórych dolegliwości. Przykładowo, w medycynie ludowej od wieków stosuje się je jako środek do walki z wirusami i bakteriami. Jakie jeszcze właściwości przypisuje się tej roślinie? W jaki sposób uprawiać tymianek? Do czego wykorzystywać go w swojej kuchni? 

Tymianek – historia, charakterystyka, uprawa, odmiany 

Tymianek (lub inaczej macierzanka tymianek) pochodzi z obszarów śródziemnomorskich. Roślina stanowi ziele znane ludzkości od tysięcy lat. W antycznym Egipcie, stosowano ją przykładowo (pod postacią olejku) do balsamowania zwłok ludzkich oraz jako kadzidło, a w zielarstwie przy dolegliwościach towarzyszących chorobom płuc.  

Podobnie jak większość ziół, również i tymianek z powodzeniem można hodować zarówno w ogrodzie na grządce, jak i na balkonie w doniczce. Do najbardziej znanych odmian tymianku należy tymianek ogrodowy oraz cytrynowy (do wykorzystania w kuchni), natomiast w celach dekoracyjnych sięga się po m.in. tymianek złoty, szary, srebrny albo kminkowy. 

Tymianek – wartości odżywcze i witaminy  

Tymianek jest ziołem bogatym w witaminy A, B, C oraz w kwas foliowy. Dostarcza także pewnych ilości składników mineralnych takich jak: magnez, wapń, potas, żelazo, fosfor czy cynk.

Ziele tymianku zawiera ponadto około 2,5% olejku eterycznego, a w nim m.in. tymol, karwakrol, borneol, p-cymen oraz linalol. Jest także źródłem kwasów fenolowych, triterpenów, garbników oraz flawonoidów.  

Powiązane produkty

Tymianek – właściwości  

Składniki czynne zawarte w tymianku odznaczają się właściwościami żółciopędnymi, przeciwzapalnymi oraz moczopędnymi. Ekstrakt z tymianku może sprawdzić się więc przy chorobach pasożytniczych i infekcjach bakteryjnych przewodu pokarmowego.

Tymianek bywa także wykorzystywany w leczeniu dolegliwości gardła, kaszlu oraz dla poprawy apetytu u osób cierpiących na brak łaknienia.  

Tymianek – zastosowanie 

Ekstrakt z tymianku wchodzi w skład wielu tabletek do ssania, syropów i kropli wykrztuśnych. Do płukania jamy ustnej wykorzystuje się z kolei napary rośliny. Innym sposobem zastosowania tymianku są kąpiele lecznicze lub okłady, jak również inhalacje (w tym celu używa się olejku tymiankowego). Z ziela przygotowuje się także płukanki do włosów

Olejek tymiankowy na kaszel, ból zatok, bóle reumatyczne, stawów i mięśni oraz nerwobóle

Olejek tymiankowy należy do grupy najsilniej działających olejków eterycznych. Jego składniki mają działanie wykrztuśne, zwiększają wydzielanie śluzu w oskrzelach, ułatwiają jego odkrztuszanie oraz łagodzą kaszel. Ponieważ olejek eteryczny z tymianku działa drażniąco na skórę i powoduje jej przekrwienie, stosowany jest też zewnętrznie w preparatach rozgrzewających – w przypadku bólów reumatycznych, stawowych i mięśniowych oraz przy nerwobólach.   

Olejku z tymianku nie powinny stosować osoby borykające się z nadciśnieniem tętniczym krwi. Nie zaleca się go używać również i w przypadku niemowląt, małych dzieci oraz kobiet w ciąży.

Tymianek – jak hodować? Jak przechowywać? Suszyć czy mrozić? 

Jak już wspomniano wcześniej, tymianek jest rośliną, którą można uprawiać zarówno w ogrodzie, jak i w domowych doniczkach. Jeśli zdecydujemy się na wysiew na zewnątrz, należy wybrać odpowiednio nasłonecznione miejsce, z glebą (powinna być przewiewna, najlepiej wapienna) o dużej zawartości próchnicy. Aby tymianek przezimował w ziemi, jesienią należy okryć grządkę liśćmi lub słomą.  

Tymianek zbieramy zwykle w okresie kwitnienia od czerwca do września. Aby na dłużej przechować ziele, należy je wcześniej zasuszyć w przewiewnym i suchym miejscu. Proces suszenia przeprowadza się zazwyczaj w temperaturze, która nie przekracza 35℃ po to, by zachować jak najwięcej olejków eterycznych. Również i mrożenie to świetny sposób na to, by dłużej korzystać z walorów tymianku.  

Tymianek – do czego dodawać?  

Tymianek charakteryzuje się zdecydowanym smakiem oraz zapachem, nadając wyrazisty ton marynatom, mięsom, rybom, wędlinom, sałatkom oraz zupom. Ze względu na intensywność aromatu tymianku nie powinno łączyć się równocześnie z przykładowo majerankiem czy estragonem.  

Przykładowe przepisy z wykorzystaniem tymianku: 

Tymiankowa kasza gryczana z tuńczykiem 

Na patelnię wylej odrobinę oliwy, dodaj kawałki tuńczyka wraz z zalewą, posiekany szczypior oraz świeży tymianek. Chwilę podsmaż, a następnie dorzuć przeciśnięty przez praskę ząbek czosnku. Dodaj ugotowaną kaszę gryczaną i połącz przyprawiając odrobiną soli oraz pieprzu. 

Tymiankowy kurczak 

Przygotuj marynatę z łyżeczki oleju rzepakowego, łyżeczki miodu, łyżeczki soku z cytryny, ząbka czosnku, garści świeżego tymianku oraz pieprzu i soli. Osuszoną pierś z kurczaka umieść w naczyniu żaroodpornym i polej marynatą, dokładnie natrzyj, odstaw do lodówki na ok. godzinę. Piecz w temperaturze 190℃ przez ok. 30 min. Podawaj z gruboziarnistą kaszą oraz z mieszanką warzyw z pary. 

Marchewka pieczona z tymiankiem 

Młode marchewki obierz i pokrój w grube plastry. Umieść je następnie w naczyniu żaroodpornym. Dopraw solą i pieprzem, dodaj garść świeżo posiekanego tymianku. Dodaj łyżkę oliwy z oliwek i dokładnie połącz wszystkie elementy dania. Piecz w nagrzanym piekarniku (200℃) przez ok. 25 min. Potrawa świetnie smakuje solo i jako dodatek do pełniejszego posiłku. 

  1. M. Sienkiewicz, M. Wasiela, Aktywność olejków tymiankowego i lawendowego wobec opornych na antybiotyki szczepów klinicznych Pseudomonas aeruginosa, Postępy Fitoterapii, nr 3 2012. 
  2. R. Kazimierczak, E. Hallmann, O. Sokołowska, E. Rembiałkowska, Zawartość związków bioaktywnych w roślinach zielarskich z uprawy ekologicznej i konwencjonalnej, nr 56 3 2011.  
  3. A. Kędzia, B. Dera-Tomaszewska, M. Ziółkowska-Klinkosz, A. W. Kędzia, B. Kochańska, A. Gębska, Aktywność olejku tymiankowego (Oleum Thymi) wobec bakterii tlenowych, Postępy Fitoterapii, nr 2 2012. 
  4. R. Kazimierczak, E. Hallmann, M. Kazimierczyk, E. Rembiałkowska, Zawartość przeciwutleniaczy w ziołach przyprawowych pochodzących z produkcji ekologicznej i konwencjonalne, Journal of Research and Applications in Agricultural Engineering, nr 55 3 2010.

Twoje sugestie

Dokładamy wszelkich starań, aby podane zdjęcie i opis oferowanych produktów były aktualne, w pełni prawidłowe oraz kompletne. Jeśli widzisz błąd, poinformuj nas o tym.

Zgłoś uwagi Ikona

Polecane artykuły

Porozmawiaj z farmaceutą
Infolinia: 800 110 110

Zadzwoń do nas jeśli potrzebujesz porady farmaceuty.
Jesteśmy dla Ciebie czynni całą dobę, 7 dni w tygodniu, bezpłatnie.

Pobierz aplikację mobilną Pobierz aplikację mobilną Doz.pl

Ikona przypomnienie o zażyciu leku.
Zdarza Ci się ominąć dawkę leku?

Zainstaluj aplikację. Stwórz apteczkę. Przypomnimy Ci kiedy wziąć lek.

Dostępna w Aplikacja google play Aplikacja appstore
Dlaczego DOZ.pl
Niższe koszta leczenia

Darmowa dostawa do Apteki
Bezpłatna Infolinia dla Pacjentów.

ikona niższe koszty leczenia
Bezpieczeństwo

Weryfikacja interakcji leków.
Encyklopedia leków i ziół

Ikona encklopedia leków i ziół
Wsparcie w leczeniu

Porady na czacie z Farmaceutą.
E-wizyta z lekarzem specjalistą.

Ikona porady na czacie z farmaceutą
Newsletter

Bądź na bieżąco z DOZ.pl

Ważne: Użytkowanie Witryny oznacza zgodę na wykorzystywanie plików cookie. Szczegółowe informacje w Regulaminie.

Zamnij