Białko całkowite – badanie, normy, wskazania, interpretacja wyników
Barbara Sitek

Białko całkowite – badanie, normy, wskazania, interpretacja wyników

Oznaczenie poziomu białka całkowitego w osoczu lub surowicy wykonuje się przy okazji zaburzeń odżywania i gospodarki elektrolitowej, ponadto chorób układu pokarmowego i moczowego. Ilość poszczególnych białek w całkowitej puli ponad 300 różnych jego rodzajów zmienia się wraz z wiekiem, a także na skutek rozwijających się w organizmie zaburzeń, co wpływa na stężenie białka całkowitego. Jak należy się przygotować do oznaczenia białka całkowitego w organizmie, ile kosztuje badanie i czy na pobranie krwi trzeba zgłosić się na czczo? Odpowiedzi na te pytania znajdują się w niniejszym artykule.

W osoczu może znajdować się nawet kilkaset różnych białek odpowiadających m.in. za transport leków, hormonów i substancji odżywczych, ponadto za utrzymanie właściwego ciśnienia osmotycznego oraz zapewnienie prawidłowej odporności organizmu. Ze względu na szerokie spektrum ich działania oznaczenie stężenia wszystkich białek w osoczu jest badaniem umożliwiającym ocenę ogólnego stanu zdrowia. Pozwala ono zdiagnozować zaburzenia w pracy wielu ważnych narządów i tkanek, szczególnie wątroby, nerek i układu odpornościowego. Obniżenie lub podwyższenie stężenia białka we krwi powyżej zakresu normy może wskazywać na niedożywienie, rozwijający się nowotwór lub chorobę autoimmunologiczną, dlatego zawsze wynik tego badania, który odbiega od zakresu referencyjnego laboratorium należy omówić z lekarzem.

Co to jest badanie białka całkowite?

Badanie białka całkowitego polega na oznaczeniu stężenia wszystkich białek obecnych w osoczu lub surowicy krwi. Zdecydowaną większość białka całkowitego stanowią albuminy i gamma-globuliny, niemniej oprócz nich można zidentyfikować ponad 300 innych rodzajów białek krwi. Substancje te pełnią kluczową rolę w wielu procesach fizjologicznych, odpowiadając za utrzymanie prawidłowego ciśnienia osmotycznego (zabezpieczającego przed uciekaniem płynów z naczyń krwionośnych do otaczających je tkanek), za transport hormonów, witamin, kwasów tłuszczowych, bilirubiny, metali ciężkich czy leków, za udział w reakcjach odpornościowych oraz w procesach krzepnięcia krwi, a także za aktywność enzymatyczną, czyli przyspieszanie reakcji chemicznych organizmu. Większość białek produkowana jest w wątrobie, ale na ich poziom we krwi wpływa także przyswajanie białek obecnych w diecie oraz ilość wydalana przez nerki z moczem. Udział poszczególnych rodzajów białek w całkowitej puli zmienia się wraz z wiekiem, a także na skutek rozwijających się w organizmie zaburzeń, co wpływa na stężenie białka całkowitego. Dzięki temu oznaczenie jego poziomu może być wykorzystywane w diagnozowaniu chorób wątroby, nerek, jelit oraz poważnych chorób skóry.

Białko całkowite – wskazania do badania

Badanie poziomu białka całkowitego jest zalecane osobom, u których występują objawy mogące wskazywać na jego niedobór, niedożywienie organizmu, odwodnienie lub przewodnienie, choroby autoimmunologiczne, choroby nerek, wątroby lub jelit, a także choroby nowotworowe – szczególnie dotyczące układu krwionośnego, czyli nowotwory hematologiczne. W przypadku zaobserwowania u siebie obrzęków, krwotoków, trudno gojących się siniaków, dużego spadku masy ciała, często nawracających i przedłużających się infekcji, zaparć, ogólnego osłabienia, zawrotów głowy, bólu kości i stawów należy zgłosić się do lekarza lub wykonać podstawowe badania wskaźników laborarotyjnych w prywatnym zakresie, koniecznie uwzględniając w nich oznaczenie poziomu białka całkowitego.

Polecane dla Ciebie

Białko całkowite – jak się przygotować do badania?

Do badania konieczne jest pobranie próbki krwi żylnej, najczęściej z żyły łokciowej. Należy przystąpić do niego na czczo, tzn. nie spożywać posiłków ani napojów na 6–8 godzin przed wykonaniem testu. Na 2–3 dni wcześniej warto także zrezygnować z intensywnego wysiłku fizycznego oraz spożywania alkoholu.

Białko całkowite – normy dla dzieci, kobiet i mężczyzn

Prawidłowy poziom białka całkowitego wynosi zazwyczaj od 60 do 80 g/l, jednak zakresy norm mogą różnić się w zależności od wartości referencyjnych laboratorium diagnostycznego. Przy interpretacji wyniku warto zwrócić uwagę, czy jest on oznaczony symbolem H lub , co świadczy o podwyższonym stężeniu białka, z kolei symbol L lub oznacza obniżony poziom białka całkowitego w osoczu.

Białko całkowite powyżej normy

Podwyższone stężenie białka we krwi może wskazywać na jego nadmierną produkcję, w przebiegu takich chorób, takich jak:

  • szpiczak mnogi
  • makroglobulinemia Waldenstroma
  • kolagenoza
  • sarkoidoza
  • choroby autoimmunologiczne: reumatoidalne zapalenie stawów, toczeń rumieniowaty układowy
  • przewlekłe stany zapalne
  • odwodnienie
  • niektóre przypadki przewlekłych chorób wątroby.
Nieprawidłowy wynik badania należy zawsze przedstawić lekarzowi, a także przygotować się na dalszą diagnostykę, która umożliwi wykrycie dokładnej przyczyny podwyższonego poziomu białka.

Białko całkowite poniżej normy

Do obniżenia poziomu białka może dochodzić na skutek:

  • jego niedoborów w diecie lub ogólnego niedożywienia, np. w przebiegu anoreksji,
  • nieprawidłowego wchłaniania w jelicie, towarzyszącego m.in. celiakii,
  • zmniejszonej produkcji białek w wątrobie, będącej rezultatem niewydolności, marskości  lub wirusowego zapalenia wątroby,
  • zwiększonej utraty białka, która nastąpiła w wyniku rozległych oparzeń, przewlekłych biegunek, niewydolności nerek i zespołu nerczycowego, przewlekłych krwawień wewnętrznych lub ostrych krwotoków,
  • nadmiernego rozkładu białek, do którego dochodzi podczas choroby nowotworowej, nadczynności tarczycy, posocznicy i gorączki lub po przebyciu operacji chirurgicznej,
  • przewodnienia organizmu,
  • długotrwałego leżenia – co jest zjawiskiem fizjologicznym i nie świadczy o obecności choroby.

Gdy poziom białka jest niższy niż 45 g/l zaczyna dochodzić do ucieczki płynów z naczyń krwionośnych, co prowadzi do powstawania obrzęków, spadku objętości krwi, a w konsekwencji nawet do wstrząsu hipowolemicznego (wynikającego ze spadku objętości osocza), będącego stanem zagrożenia życia.

Białko całkowite – cena badania/ refundacja

Badanie poziomu białka całkowitego wykonywane prywatnie kosztuje zazwyczaj nie więcej niż 10 – 12 złotych. W przypadku, gdy skierowanie na taki test zostanie wystawione przez lekarza rodzinnego lub specjalistę w ramach NFZ – pacjent nie ponosi żadnych dodatkowych kosztów.

A. Dembińska-Kieć i in., Diagnostyka laboratoryjna z elementami biochemii klinicznej, Wrocław, 2009.
A. Szutowicz i in., Diagnostyka laboratoryjna, tom II, Gdańsk 2009, ss. 34
J. Tomaszewski i in., Diagnostyka laboratoryjna, Warszawa, 2001
M. Jaśkiewicz, Białka osocza „laborant.pl” [online] https://laborant.pl/index.php/bialka-osocza [dostęp:] 14. 02. 2020 r.

Twoje sugestie

Dokładamy wszelkich starań, aby podane zdjęcie i opis oferowanych produktów były aktualne, w pełni prawidłowe oraz kompletne. Jeśli widzisz błąd, poinformuj nas o tym.

Zgłoś uwagi Ikona

Polecane artykuły

  • Kortyzol – norma, badanie, objawy podwyższonego i obniżonego kortyzolu

    Kortyzol (hydrokortyzon) jest naturalnym hormonem steroidowym produkowanym w organizmie przez korę nadnerczy. Nazywany jest hormonem stresu. Wywiera bardzo duży wpływ na metabolizm, w tym na stężenie glukozy we krwi, podnosząc jej poziom w reakcji na stres. Stężenie kortyzolu jest zależne od pory dnia – w godzinach porannych jest najwyższe, a w godzinach wieczornych najniższe. Tę zależność należy wziąć pod uwagę podczas interpretacji wyników badania. Czy można zbadać poziom stresu, wykonując oznaczenie poziomu kortyzolu? Odpowiedź w artykule.

  • GGTP – skierowanie, refundacja, cena

    GGTP to enzym pomocny w diagnozowaniu między innymi chorób wątroby, trzustki czy nerek. Jego wysoki poziom obserwuje się również u osób z problemem nadużywania alkoholu. Istnieje szereg objawów towarzyszących chorobom wątroby i dróg żółciowych, które powinny skłonić pacjenta do oznaczenia poziomu gamma-glutamylotranspeptydazy. Uwagę powinno przykuć chociażby żółte zabarwienie skóry i błon śluzowych, obrzęki i świąd skóry czy ból po prawej stronie brzucha. Jak się przygotować do badania GGTP? Ile kosztuje to oznaczenie i czy do badania należy zgłosić się na czczo? Odpowiadamy w niniejszym artykule.

  • Cholesterol HDL – badanie, normy. Co oznacza obniżony poziom „dobrego cholesterolu”?

    Badanie poziomu cholesterolu HDL jest jednym z głównych oznaczeń zlecanych osobom, u których ryzyko wystąpienia chorób sercowo-naczyniowych jest wysokie. Pacjenci chorujący na cukrzycę, po przebytym zawale serca, palacze oraz kobiety przyjmujące hormonalną terapię antykoncepcyjną, beta-blokery lub retinoidy powinni częściej oznaczać poziom dobrego cholesterolu i jego stosunek do LDL. Badaniami dodatkowymi, które zaleca się wykonać przy oznaczeniu HDL, są stężenia cholesterolu całkowitego, LDL i trójglicerydów. Jak należy się przygotować do oznaczenia poziomu HDL? Ile kosztuje badanie? Czy może być refundowane? Czy aby zbadać poziom cholesterolu HDL, trzeba być na czczo? Odpowiedzi na te pytania znajdują się w niniejszym artykule.

  • Cholesterol LDL – badanie, normy, podwyższony. Jak obniżyć zbyt wysoki poziom „złego cholesterolu”?

    Badanie poziomu cholesterolu LDL jest jednym z elementów tzw. lipidogramu, który zaleca się wykonywać minimum raz do roku, w ramach badań profilaktycznych. Przeprowadzenie tego oznaczenia ma na celu potwierdzenie wydolności lub dysfunkcji pracy wątroby. Na zaburzenia ilości „złego cholesterolu” wpływa szereg czynników, które są związane głównie z dietą i stylem życia. Jak wygląda badanie, jakie są normy cholesterolu LDL, ile kosztuje oznaczenie i czy na pobranie krwi trzeba być na czczo? Odpowiedzi na te pytania znajdują się w niniejszym artykule.

  • Cholesterol całkowity – badanie, norma i interpretacja wyników. Co zrobić, kiedy wynik wskazuje na podwyższony poziom?

    Badanie poziomu cholesterolu całkowitego to jedno z podstawowych badań, które ocenia ogólny poziom cholesterolu we krwi. Cholesterol całkowity to suma cholesterolu LDL (lipoproteiny o niskiej gęstości), cholesterolu HDL (lipoproteiny o wysokiej gęstości) oraz cholesterolu VLDL (lipoproteiny o bardzo niskiej gęstości).

  • Badanie poziomu serotoniny – normy, cena, interpretacja wyników

    Serotonina stanowi jeden z najbardziej znanych neurotransmiterów modulujących aktywność komórek nerwowych oraz szeroką gamę procesów neuropsychologicznych. Jako że większość puli serotoniny w organizmie zlokalizowana jest poza układem nerwowym, substancja ta ma również wpływ m.in. na funkcjonowanie układu sercowo-naczyniowego, pokarmowego i moczowo-płciowego. Może także regulować proces krzepnięcia i agregację płytek krwi. Oznaczenie poziomu serotoniny wykonywane jest m.in. w diagnostyce rakowiaków, czyli nowotworów wywodzących się z komórek neuroendokrynnych.

  • IgE całkowite – wskazania do badania poziomu immunoglobuliny typu E (IgE), normy, wyniki

    Przeciwciała klasy IgE, obok przeciwciał klasy IgG, IgM, IgA i IgD, należą do jednej z pięciu podklas immunoglobulin wytwarzanych przez komórki układu odpornościowego. Cząsteczki immunoglobulin klasy IgE wytwarzane są w odpowiedzi na alergeny i obecność pasożytów. Badanie poziomu IgE całkowitego wykonywane jest w przebiegu diagnostyki alergii, atopii i parazytoz (obecność pasożytów w organizmie). Poziom IgE całkowitego zależy od wieku pacjenta, najniższy jest u noworodków i niemowląt, a maksimum osiąga pomiędzy 10. a 15. rokiem życia pacjenta.

  • Badanie poziomu witaminy D, metabolit 25(OH). Normy, cena, interpretacja wyników

    Witamina D bierze udział w gospodarce wapniowo-fosforanowej organizmu, wpływa również na prawidłową budowę i funkcję kości. Oznaczenie poziomu witaminy D ma zastosowanie m.in. w diagnostyce i leczeniu osteoporozy, osteomalacji i krzywicy, chorób wątroby i nerek, a także w monitorowaniu leczenia kortykosteroidami, lekami immunosupresyjnymi i przeciwpadaczkowymi oraz suplementacji witaminą D u pacjentów, którym ją zlecono.

Porozmawiaj z farmaceutą
Infolinia: 800 110 110

Zadzwoń do nas jeśli potrzebujesz porady farmaceuty.
Jesteśmy dla Ciebie czynni całą dobę, 7 dni w tygodniu, bezpłatnie.

Pobierz aplikację mobilną Pobierz aplikację mobilną Doz.pl

Ikona przypomnienie o zażyciu leku.
Zdarza Ci się ominąć dawkę leku?

Zainstaluj aplikację. Stwórz apteczkę. Przypomnimy Ci kiedy wziąć lek.

Dostępna w Aplikacja google play Aplikacja appstore
Dlaczego DOZ.pl
Niższe koszta leczenia

Darmowa dostawa do Apteki
Bezpłatna Infolinia dla Pacjentów.

ikona niższe koszty leczenia
Bezpieczeństwo

Weryfikacja interakcji leków.
Encyklopedia leków i ziół

Ikona encklopedia leków i ziół
Wsparcie w leczeniu

Porady na czacie z Farmaceutą.
E-wizyta z lekarzem specjalistą.

Ikona porady na czacie z farmaceutą
Newsletter

Bądź na bieżąco z DOZ.pl

Ważne: Użytkowanie Witryny oznacza zgodę na wykorzystywanie plików cookie. Szczegółowe informacje w Regulaminie.

Zamnij