CBCT (tomografia stożkowa) – przebieg badania, wskazania, wady i zalety
Agata Pikulska

CBCT (tomografia stożkowa) – przebieg badania, wskazania, wady i zalety

CBCT (tomografia wiązki stożkowej) jest badaniem płatnym i wykonywanym na podstawie skierowania lekarskiego. Wykorzystywane jest najczęściej podczas leczenia stomatologicznego lub laryngologicznego. Pozwala na zobrazowanie zmian, które są niewidoczne na klasycznym prześwietleniu struktur zębowych. Ile kosztuje badanie tomografii stożkowej, jak wygląda CBCT i jakie są wskazania do prześwietlenia z wykorzystaniem tej metody? Odpowiedzi na te pytania znajdują się w niniejszym artykule.

CBCT to szybkie i bezbolesne badanie z zakresu diagnostyki obrazowej, znajdujące zastosowanie w wielu dziedzinach stomatologii (m.in. w ortodoncji i chirurgii szczękowo-twarzowej), a także w radioterapii i laryngologii. Tomografia CBCT pozwala na precyzyjną ocenę stanu zębów, szczęki, żuchwy, zatok czy stawów skroniowo-żuchwowych.

Co to jest tomografia stożkowa CBCT?

CBCT (ang. Cone Beam Computed Tomography) jest nazywana również stożkową tomografią komputerową lub stomatologiczną tomografią wolumetryczną. Określenie „stożkowa” podchodzi od wykorzystywanej w trakcie badania wiązki promieniowania, która ma kształt stożka. Podczas tomografii CBCT lampa rentgenowska wykonuje obrót wokół głowy pacjenta, co pozwala na zebranie dużej ilości danych, umożliwiając tym samym uzyskanie szczegółowego obrazu badanego obszaru. Badanie CBCT charakteryzuje się większą dokładnością niż badanie RTG. Możliwe jest wykonanie rekonstrukcji (przetworzenia) skanów na obraz trójwymiarowy, co pozwala lekarzowi na obejrzenie badanej struktury pod dowolnym kątem. Dzięki zniwelowaniu nakładania się tkanek CBCT obciążona jest niskim ryzykiem wystąpienia artefaktów (zakłóceń), możliwe jest jednak ich powstanie, jeśli w trakcie skanowania pacjent się poruszy lub gdy w obrębie głowy będą się znajdować metalowe elementy. Obraz uzyskuje się w formie cyfrowej na komputerze, a pacjent dostaje wynik na płycie CD/DVD.

CBCT – wskazania do badania

Badanie CBCT ma zastosowanie praktycznie w każdej dziedzinie stomatologii. Tomografię stożkową wykonuje się w celu oceny struktur zębowych przed zabiegami implantacji, w diagnostyce zębów zatrzymanych, nadliczbowych i dodatkowych, schorzeń stawów skroniowo-żuchwowych i wad twarzoczaszki. CBCT jest także przydatna w planowaniu leczenia ortodontycznego, lecz metodą z wyboru w tej dziedzinie nadal jest zdjęcie pantomograficzne, ze względu na ekspozycję pacjenta na mniejszą dawki promieniowania. Badanie tomografii stożkowej wykonuje się również po urazach twarzoczaszki, ponieważ pozwala ono na dostrzeżenie nawet niewielkich złamań. Kolejnym wskazaniem do przeprowadzenia CBCT jest ocena przed rozpoczęciem leczenia kanałowego, ocena próchnicy czy chorób przyzębia, a także sytuacja, gdy zwykłe badanie RTG nie przyniesie wystarczających informacji do postawienia diagnozy lub zaplanowania leczenia.

Tomografię stożkową wykonuje się także w laryngologii – metoda ta pozwala na diagnostykę stanów chorobowych jamy nosowej oraz zatok szczękowych. CBCT znajduje zastosowanie również w radioterapii i polega na weryfikacji ułożenia pacjenta na stole terapeutycznym. Tomografia stożkowa zostaje wykonana bezpośrednio przed napromienianiem, a następnie system porównuje uzyskane wyniki z wcześniej wykonanymi obrazami i sprawdza, czy ułożenie jest zgodne z zaplanowaną pozycją.

Powiązane produkty

CBCT – przeciwwskazania do badania

Przeciwwskazaniem do wykonania tomografii stożkowej CBCT, ze względu na narażenie na promieniowanie w trakcie badania, jest ciąża. Badanie to charakteryzuje się co prawda mniejszą dawką promieniowania rentgenowskiego niż standardowa tomografia komputerowa, jednak przeprowadzanie tego badania u kobiet w ciąży nie jest wskazane. Wyjątek stanowi sytuacja, w której życie pacjentki jest zagrożone i korzyści z wykonania badania przewyższają ryzyko ewentualnego wpływu promieniowania na płód.

Jak wygląda badanie CBCT?

CBCT to badanie diagnostyczne niewymagające wcześniejszego przygotowania. Przed jego wykonaniem należy zdjąć wszystkie metalowe przedmioty z okolicy głowy, takie jak okulary, biżuteria, spinki do włosów czy aparat słuchowy. Pacjent dostanie do założenia fartuch ołowiany, który ma za zadanie ograniczyć dawkę promieniowania docierającą do ciała. W trakcie badania lampa rentgenowska wykonuje obrót wokół głowy pacjenta. Konieczne jest wówczas, aby pacjent w momencie wykonywania skanu (przez kilka – kilkanaście sekund) pozostał nieruchomo, najlepiej w pozycji, w której został ustawiony przez osobę wykonującą badanie. Najczęściej jest to pozycja stojąca lub siedząca. 

CBCT – cena/refundacja, skierowanie

Skierowanie na wykonanie CBCT jest konieczne zarówno w przypadku badań refundowanych, jak i tych opłacanych przez pacjenta. Skierowanie może wystawić stomatolog lub inny lekarz specjalista. Cena tomografii stożkowej zależy od badanego obszaru oraz od placówki wykonującej badanie. CBCT zatok kosztuje około 170 zł, CBCT szczęki lub żuchwy – od 165 do 250 zł, a CBCT wszystkich zębów (badanie łączone szczęki i żuchwy) – od 220 do 350 zł. Cena CBCT stawów skroniowo-żuchwowych wynosi od 165 (badanie w jednej pozycji) do 450 zł (badanie czynnościowe – w zwarciu i rozwarciu). W niektórych pracowniach wykonanie opisu przez lekarza radiologa jest płatne dodatkowo.

Teoretycznie tomografię stożkową można wykonać bezpłatnie w ramach powszechnego ubezpieczenia zdrowotnego, ale niewiele placówek diagnostycznych posiada umowę z NFZ na darmowe wykonywanie tego badania.
  1. M. Owecka i in., Zastosowanie tomografii komputerowej z promieniem stożkowym (CBCT) w identyfikowaniu przyczyn nieprawidłowości zębowych, „Nowiny Lekarskie”, 77 (4) 2008.
  2. M. Berdzik-Janecka i in., Zastosowanie stożkowej tomografii komputerowej (CBCT) w diagnostyce lekarsko-stomatologicznej, „Inżynier i Fizyk Medyczny”, 4 (4) 2015.
  3. B. Górski i in., Tomografia komputerowa wiązką stożkową jako użyteczne narzędzie w periodontologii, „Nowa Stomatologia”, 4, 2012.
  4. K. Miszczuk i in., Zastosowanie tomografii wolumetrycznej w diagnostyce stomatologicznej, „Protetyka Stomatologiczna”, 62 (6) 2012.
  5. B. Pruszyński i in., Radiologia: diagnostyka obrazowa, RTG, TK, USG i MR, Warszawa 2014.
  6. J. Wilk i in., Zastosowanie stożkowej tomografii komputerowej w codziennej praktyce ortodontycznej, „Forum Ortodontyczne”, 9 2013.
  7. M. Konopka-Filippow i in., Weryfikacja XVI (X-ray volume imaging) ułożenia chorych w trakcie radioterapii radykalnej na okolicę miednicy, „Oncology and Radioteraphy”, 1 (43) 2018.

Twoje sugestie

Dokładamy wszelkich starań, aby podane zdjęcie i opis oferowanych produktów były aktualne, w pełni prawidłowe oraz kompletne. Jeśli widzisz błąd, poinformuj nas o tym.

Zgłoś uwagi Ikona

Polecane artykuły

  • Podwyższona prolaktyna (hiperprolaktynemia) – przyczyny i objawy

    Hiperprolaktynemia może być jednym z objawów guza przysadki (łac. prolactinoma), chorób podwzgórza, zaburzeń funkcji gruczołu tarczycowego (np. niewyrównania niedoczynności tarczycy), niewydolności nerek, ale także ciąży. Objawami, które powinny skłonić pacjenta do zbadania poziomu PRL, są zaburzenia miesiączkowania, trudności z zajściem w ciążę, mlekotok, uderzenia gorąca, trądzik lub zauważalnie obniżone libido. Leczenie hiperprolaktynemii polega głównie na farmakoterapii i leczeniu przyczynowym podwyższonego stężenia PRL, czyli choroby, która wywołała ten stan.

  • Próby wątrobowe (ALAT i ASPAT) — co oznaczają podwyższone wyniki?

    Próby wątrobowe to enzymy, po oznaczeniu których można stwierdzić, w jakim stanie jest wątroba i czy pracuje w prawidłowy sposób. Zalicza się do nich aminotransferazy ASPAT i ALAT oraz gamma-glutamylotranspeptydazę (GGTP). ALAT i ASPAT to najczęściej oznaczane próby wątrobowe. Ich pełne nazwy to aminotransferaza alaninowa, czyli ALAT oraz aminotransferaza asparaginowa — ASPAT.

  • Rezonans magnetyczny głowy – co wykrywa, ile kosztuje, jak wygląda badanie?

    Rezonans magnetyczny (MRI) głowy to badanie, w którym wykorzystywane są właściwości pola magnetycznego. Najczęściej MRI głowy zleca się po wypadkach samochodowych i urazach głowy, a także w sytuacji pogłębienia diagnostyki neurologicznej. Główną wadą rezonansu, będącego badaniem refundowanym, jest czas oczekiwania na to prześwietlenie, liczony nawet w miesiącach. 

  • Erytropoetyna (EPO) – badanie, normy, interpretacja wyników

    Badanie erytropoetyny (EPO) jest wskazane podczas prowadzenia procesu diagnostycznego chorób krwi i nerek. Dzięki analizie poziomu erytropoetyny możliwe jest kontrolowanie odpowiedzi na wdrożone leczenie anemii, nadkrwistości i niedokrwistości. Wysoki poziom EPO jest charakterystyczny dla sportowców, którzy swoje treningi odbywają w terenach górskich, ale także, co ciekawe, dla osób palących papierosy. Badanie poziomu erytropoetyny często towarzyszy analizie morfologii krwi i hematokrytowi. Jaka jest norma EPO we krwi, czy do badania erytropoetyny należy zgłosić się na czczo i czy stosowanie EPO przez sportowców jest równoznaczne ze stosowaniem dopingu? Na te i inne pytania odpowiedzi znajdują się w niniejszym artykule.

  • Kolposkopia – jak wygląda badanie? Wskazanie, przebieg, interpretacja wyników

    Kolposkopia to łatwe i nieinwazyjne badanie, wykonywane przez lekarza ginekologa, które pozwala na ocenę szyjki macicy, pochwy oraz sromu pod kątem zmian przednowotworowych i nowotworowych, pobranie celowanego materiału oraz ułatwienie decyzji co do dalszego postępowania. Badanie to może być wykonywane zarówno na NFZ, jak i prywatnie. Jak wygląda kolposkopia? Czy kolposkopia boli?

  • Badanie poziomu witaminy D, metabolit 25(OH). Normy, cena, interpretacja wyników

    Witamina D bierze udział w gospodarce wapniowo-fosforanowej organizmu, wpływa również na prawidłową budowę i funkcję kości. Oznaczenie poziomu witaminy D ma zastosowanie m.in. w diagnostyce i leczeniu osteoporozy, osteomalacji i krzywicy, chorób wątroby i nerek, a także w monitorowaniu leczenia kortykosteroidami, lekami immunosupresyjnymi i przeciwpadaczkowymi oraz suplementacji witaminą D u pacjentów, którym ją zlecono.

  • Rytm zatokowy: badanie EKG, rytm miarowy, przyspieszony i zwolniony – co to oznacza?

    Rytm zatokowy to podstawowy i prawidłowy rytm pracy serca. Może być niekiedy przyspieszony lub zbyt wolny. Mówi się wtedy o tachykardii lub bradykardii zatokowej.

Porozmawiaj z farmaceutą
Infolinia: 800 110 110

Zadzwoń do nas jeśli potrzebujesz porady farmaceuty.
Jesteśmy dla Ciebie czynni całą dobę, 7 dni w tygodniu, bezpłatnie.

Pobierz aplikację mobilną Pobierz aplikację mobilną Doz.pl

Ikona przypomnienie o zażyciu leku.
Zdarza Ci się ominąć dawkę leku?

Zainstaluj aplikację. Stwórz apteczkę. Przypomnimy Ci kiedy wziąć lek.

Dostępna w Aplikacja google play Aplikacja appstore
Dlaczego DOZ.pl
Niższe koszta leczenia

Darmowa dostawa do Apteki
Bezpłatna Infolinia dla Pacjentów.

ikona niższe koszty leczenia
Bezpieczeństwo

Weryfikacja interakcji leków.
Encyklopedia leków i ziół

Ikona encklopedia leków i ziół
Wsparcie w leczeniu

Porady na czacie z Farmaceutą.
E-wizyta z lekarzem specjalistą.

Ikona porady na czacie z farmaceutą
Newsletter

Bądź na bieżąco z DOZ.pl

Ważne: Użytkowanie Witryny oznacza zgodę na wykorzystywanie plików cookie. Szczegółowe informacje w Regulaminie.

Zamnij