CBCT (tomografia stożkowa) – przebieg badania, wskazania, wady i zalety
Agata Pikulska

CBCT (tomografia stożkowa) – przebieg badania, wskazania, wady i zalety

CBCT (tomografia wiązki stożkowej) jest badaniem płatnym i wykonywanym na podstawie skierowania lekarskiego. Wykorzystywane jest najczęściej podczas leczenia stomatologicznego lub laryngologicznego. Pozwala na zobrazowanie zmian, które są niewidoczne na klasycznym prześwietleniu struktur zębowych. Ile kosztuje badanie tomografii stożkowej, jak wygląda CBCT i jakie są wskazania do prześwietlenia z wykorzystaniem tej metody? Odpowiedzi na te pytania znajdują się w niniejszym artykule.

CBCT to szybkie i bezbolesne badanie z zakresu diagnostyki obrazowej, znajdujące zastosowanie w wielu dziedzinach stomatologii (m.in. w ortodoncji i chirurgii szczękowo-twarzowej), a także w radioterapii i laryngologii. Tomografia CBCT pozwala na precyzyjną ocenę stanu zębów, szczęki, żuchwy, zatok czy stawów skroniowo-żuchwowych.

Co to jest tomografia stożkowa CBCT?

CBCT (ang. Cone Beam Computed Tomography) jest nazywana również stożkową tomografią komputerową lub stomatologiczną tomografią wolumetryczną. Określenie „stożkowa” podchodzi od wykorzystywanej w trakcie badania wiązki promieniowania, która ma kształt stożka. Podczas tomografii CBCT lampa rentgenowska wykonuje obrót wokół głowy pacjenta, co pozwala na zebranie dużej ilości danych, umożliwiając tym samym uzyskanie szczegółowego obrazu badanego obszaru. Badanie CBCT charakteryzuje się większą dokładnością niż badanie RTG. Możliwe jest wykonanie rekonstrukcji (przetworzenia) skanów na obraz trójwymiarowy, co pozwala lekarzowi na obejrzenie badanej struktury pod dowolnym kątem. Dzięki zniwelowaniu nakładania się tkanek CBCT obciążona jest niskim ryzykiem wystąpienia artefaktów (zakłóceń), możliwe jest jednak ich powstanie, jeśli w trakcie skanowania pacjent się poruszy lub gdy w obrębie głowy będą się znajdować metalowe elementy. Obraz uzyskuje się w formie cyfrowej na komputerze, a pacjent dostaje wynik na płycie CD/DVD.

CBCT – wskazania do badania

Badanie CBCT ma zastosowanie praktycznie w każdej dziedzinie stomatologii. Tomografię stożkową wykonuje się w celu oceny struktur zębowych przed zabiegami implantacji, w diagnostyce zębów zatrzymanych, nadliczbowych i dodatkowych, schorzeń stawów skroniowo-żuchwowych i wad twarzoczaszki. CBCT jest także przydatna w planowaniu leczenia ortodontycznego, lecz metodą z wyboru w tej dziedzinie nadal jest zdjęcie pantomograficzne, ze względu na ekspozycję pacjenta na mniejszą dawki promieniowania. Badanie tomografii stożkowej wykonuje się również po urazach twarzoczaszki, ponieważ pozwala ono na dostrzeżenie nawet niewielkich złamań. Kolejnym wskazaniem do przeprowadzenia CBCT jest ocena przed rozpoczęciem leczenia kanałowego, ocena próchnicy czy chorób przyzębia, a także sytuacja, gdy zwykłe badanie RTG nie przyniesie wystarczających informacji do postawienia diagnozy lub zaplanowania leczenia.

Tomografię stożkową wykonuje się także w laryngologii – metoda ta pozwala na diagnostykę stanów chorobowych jamy nosowej oraz zatok szczękowych. CBCT znajduje zastosowanie również w radioterapii i polega na weryfikacji ułożenia pacjenta na stole terapeutycznym. Tomografia stożkowa zostaje wykonana bezpośrednio przed napromienianiem, a następnie system porównuje uzyskane wyniki z wcześniej wykonanymi obrazami i sprawdza, czy ułożenie jest zgodne z zaplanowaną pozycją.

Powiązane produkty

CBCT – przeciwwskazania do badania

Przeciwwskazaniem do wykonania tomografii stożkowej CBCT, ze względu na narażenie na promieniowanie w trakcie badania, jest ciąża. Badanie to charakteryzuje się co prawda mniejszą dawką promieniowania rentgenowskiego niż standardowa tomografia komputerowa, jednak przeprowadzanie tego badania u kobiet w ciąży nie jest wskazane. Wyjątek stanowi sytuacja, w której życie pacjentki jest zagrożone i korzyści z wykonania badania przewyższają ryzyko ewentualnego wpływu promieniowania na płód.

Jak wygląda badanie CBCT?

CBCT to badanie diagnostyczne niewymagające wcześniejszego przygotowania. Przed jego wykonaniem należy zdjąć wszystkie metalowe przedmioty z okolicy głowy, takie jak okulary, biżuteria, spinki do włosów czy aparat słuchowy. Pacjent dostanie do założenia fartuch ołowiany, który ma za zadanie ograniczyć dawkę promieniowania docierającą do ciała. W trakcie badania lampa rentgenowska wykonuje obrót wokół głowy pacjenta. Konieczne jest wówczas, aby pacjent w momencie wykonywania skanu (przez kilka – kilkanaście sekund) pozostał nieruchomo, najlepiej w pozycji, w której został ustawiony przez osobę wykonującą badanie. Najczęściej jest to pozycja stojąca lub siedząca. 

CBCT – cena/refundacja, skierowanie

Skierowanie na wykonanie CBCT jest konieczne zarówno w przypadku badań refundowanych, jak i tych opłacanych przez pacjenta. Skierowanie może wystawić stomatolog lub inny lekarz specjalista. Cena tomografii stożkowej zależy od badanego obszaru oraz od placówki wykonującej badanie. CBCT zatok kosztuje około 170 zł, CBCT szczęki lub żuchwy – od 165 do 250 zł, a CBCT wszystkich zębów (badanie łączone szczęki i żuchwy) – od 220 do 350 zł. Cena CBCT stawów skroniowo-żuchwowych wynosi od 165 (badanie w jednej pozycji) do 450 zł (badanie czynnościowe – w zwarciu i rozwarciu). W niektórych pracowniach wykonanie opisu przez lekarza radiologa jest płatne dodatkowo.

Teoretycznie tomografię stożkową można wykonać bezpłatnie w ramach powszechnego ubezpieczenia zdrowotnego, ale niewiele placówek diagnostycznych posiada umowę z NFZ na darmowe wykonywanie tego badania.
  1. M. Owecka i in., Zastosowanie tomografii komputerowej z promieniem stożkowym (CBCT) w identyfikowaniu przyczyn nieprawidłowości zębowych, „Nowiny Lekarskie”, 77 (4) 2008.
  2. M. Berdzik-Janecka i in., Zastosowanie stożkowej tomografii komputerowej (CBCT) w diagnostyce lekarsko-stomatologicznej, „Inżynier i Fizyk Medyczny”, 4 (4) 2015.
  3. B. Górski i in., Tomografia komputerowa wiązką stożkową jako użyteczne narzędzie w periodontologii, „Nowa Stomatologia”, 4, 2012.
  4. K. Miszczuk i in., Zastosowanie tomografii wolumetrycznej w diagnostyce stomatologicznej, „Protetyka Stomatologiczna”, 62 (6) 2012.
  5. B. Pruszyński i in., Radiologia: diagnostyka obrazowa, RTG, TK, USG i MR, Warszawa 2014.
  6. J. Wilk i in., Zastosowanie stożkowej tomografii komputerowej w codziennej praktyce ortodontycznej, „Forum Ortodontyczne”, 9 2013.
  7. M. Konopka-Filippow i in., Weryfikacja XVI (X-ray volume imaging) ułożenia chorych w trakcie radioterapii radykalnej na okolicę miednicy, „Oncology and Radioteraphy”, 1 (43) 2018.

Twoje sugestie

Dokładamy wszelkich starań, aby podane zdjęcie i opis oferowanych produktów były aktualne, w pełni prawidłowe oraz kompletne. Jeśli widzisz błąd, poinformuj nas o tym.

Zgłoś uwagi Ikona

Polecane artykuły

  • TSH – normy, za wysokie, za niskie. Interpretacja wyników

    TSH (hormon tyreotropowy) jest produkowany przez przysadkę mózgową i stymuluje tarczycę do wydzielania hormonów – trójjodotyroniny (T3) oraz tyroksyny (T4). Oznaczenie poziomu TSH we krwi jest podstawowym badaniem, dzięki któremu można sprawdzić, czy tarczyca funkcjonuje prawidłowo. Co oznacza podwyższone TSH lub obniżony poziom tyreotropiny?

  • Wysokie ALT – czego jest objawem? Jakie są normy badania ALT?

    Prawidłowy zakres referencyjny dla aminotransferazy alaninowej zależy od wielu czynników i może różnić się w zależności od laboratorium, w którym wykonywane jest badanie. Oznaczenie poziomu ALT we krwi pozwala na wykrycie chorób wątroby i ocenę stopnia ich zaawansowania, jak również na różnicowanie określonych schorzeń wątroby między sobą. Jakie są normy ALT we krwi, jak wygląda badanie oraz czy do oznaczenia trzeba być na czczo?

  • Badanie AMH (wskaźnik rezerwy jajnikowej) – normy, cena

    Badanie AMH, czyli hormonu antymüllerowskiego, jest jednym z kluczowych elementów oceny rezerwy jajnikowej kobiety. Pozwala na ocenę liczby pęcherzyków jajnikowych, które mogą być stymulowane w ramach procedury in vitro. Na czym polega to badanie? Czy warto je wykonać? Jak interpretować wyniki?

  • Badania na niepłodność dla kobiet – jak wyglądają? Jak się przygotować?

    Niepłodność to problem, który dotyka coraz większą liczbę osób na całym świecie. Szacuje się, że nawet 15% par boryka się z problemami z zajściem w ciążę. Spośród wszystkich przyczyn niepłodności w związku 40% leży po stronie mężczyzn, 40% po stronie kobiet, a w 20% przyczyny pochodzą od obojga partnerów. Wielu z nich zwraca się o pomoc do specjalistów, którzy oferują różne metody diagnostyki i leczenia niepłodności. Jakie badania na niepłodność warto zrobić?

  • Testy na HIV dostępne bezpłatnie w POZ. Jak przebiega badanie?

    Od 5 maja 2025 roku testy na HIV można wykonać w ramach podstawowej opieki zdrowotnej (POZ) – bez skierowania do specjalisty i bez dodatkowych kosztów. To ważna zmiana w profilaktyce zdrowotnej, zwłaszcza że aż 17% osób zakażonych HIV nie jest świadomych swojej choroby. Warto pamiętać, że z HIV można dziś żyć normalnie i skutecznie kontrolować przebieg choroby.

  • Hemoglobina glikowana – kiedy wykonać badanie, co wykrywa i jakie są normy?

    Oznaczenie poziomu HbA1c pomocne jest w ocenie średniego stężenia glukozy we krwi w okresie ok. 2–3 miesięcy poprzedzających pobranie krwi. Badanie poziomu hemoglobiny glikowanej (HbA1c) wykorzystywane jest przede wszystkim w diagnostyce i monitorowaniu skuteczności leczenia cukrzycy. Prawidłowy poziom hemoglobiny glikowanej wpływa na zmniejszenie ryzyka rozwoju odległych powikłań cukrzycy u pacjentów.

  • Domowe testy diagnostyczne – jakie nieprawidłowości wykryje test z apteki?

    Postęp technologiczny w przemyśle farmaceutycznym umożliwił stworzenie nowych rozwiązań diagnostyki niektórych problemów zdrowotnych w warunkach domowych. Szybkie testy diagnostyczne umożliwiają wykonanie niektórych badań w łatwy i szybki sposób bez wizyty u lekarza czy w przychodni. Testy diagnostyczne są dostępne bez recepty w aptekach stacjonarnych i internetowych oraz pozwalają na wstępną ocenę zdrowia i pewnych parametrów.

  • Lipoproteina – kluczowy czynnik ryzyka chorób krążeniowo-sercowych

    Lipoproteina to cząsteczka o budowie podobnej do cząsteczek „złego cholesterolu” LDL. Stanowi jeden z głównych czynników powstawania blaszki miażdżycowej, a zatem jest kluczowym czynnikiem ryzyka chorób układu krążenia, w tym udaru mózgu czy zawału serca. Jej stężenie uwarunkowane jest genetycznie i trudne do modyfikacji za pomocą leków czy zmiany trybu życia. Zaleca się, aby każda osoba przynajmniej raz w życiu oznaczyła poziom lipoproteiny w ramach profilaktyki chorób serca i układu krążenia.

Porozmawiaj z farmaceutą
Infolinia: 800 110 110

Zadzwoń do nas jeśli potrzebujesz porady farmaceuty.
Jesteśmy dla Ciebie czynni całą dobę, 7 dni w tygodniu, bezpłatnie.

Pobierz aplikację mobilną Pobierz aplikację mobilną Doz.pl

Ikona przypomnienie o zażyciu leku.
Zdarza Ci się ominąć dawkę leku?

Zainstaluj aplikację. Stwórz apteczkę. Przypomnimy Ci kiedy wziąć lek.

Dostępna w Aplikacja google play Aplikacja appstore
Dlaczego DOZ.pl
Niższe koszta leczenia

Darmowa dostawa do Apteki
Bezpłatna Infolinia dla Pacjentów.

ikona niższe koszty leczenia
Bezpieczeństwo

Weryfikacja interakcji leków.
Encyklopedia leków i ziół

Ikona encklopedia leków i ziół
Wsparcie w leczeniu

Porady na czacie z Farmaceutą.

Ikona porady na czacie z farmaceutą
Newsletter

Bądź na bieżąco z DOZ.pl