CBCT (tomografia stożkowa) – przebieg badania, wskazania, wady i zalety
Agata Pikulska

CBCT (tomografia stożkowa) – przebieg badania, wskazania, wady i zalety

CBCT (tomografia wiązki stożkowej) jest badaniem płatnym i wykonywanym na podstawie skierowania lekarskiego. Wykorzystywane jest najczęściej podczas leczenia stomatologicznego lub laryngologicznego. Pozwala na zobrazowanie zmian, które są niewidoczne na klasycznym prześwietleniu struktur zębowych. Ile kosztuje badanie tomografii stożkowej, jak wygląda CBCT i jakie są wskazania do prześwietlenia z wykorzystaniem tej metody? Odpowiedzi na te pytania znajdują się w niniejszym artykule.

CBCT to szybkie i bezbolesne badanie z zakresu diagnostyki obrazowej, znajdujące zastosowanie w wielu dziedzinach stomatologii (m.in. w ortodoncji i chirurgii szczękowo-twarzowej), a także w radioterapii i laryngologii. Tomografia CBCT pozwala na precyzyjną ocenę stanu zębów, szczęki, żuchwy, zatok czy stawów skroniowo-żuchwowych.

Co to jest tomografia stożkowa CBCT?

CBCT (ang. Cone Beam Computed Tomography) jest nazywana również stożkową tomografią komputerową lub stomatologiczną tomografią wolumetryczną. Określenie „stożkowa” podchodzi od wykorzystywanej w trakcie badania wiązki promieniowania, która ma kształt stożka. Podczas tomografii CBCT lampa rentgenowska wykonuje obrót wokół głowy pacjenta, co pozwala na zebranie dużej ilości danych, umożliwiając tym samym uzyskanie szczegółowego obrazu badanego obszaru. Badanie CBCT charakteryzuje się większą dokładnością niż badanie RTG. Możliwe jest wykonanie rekonstrukcji (przetworzenia) skanów na obraz trójwymiarowy, co pozwala lekarzowi na obejrzenie badanej struktury pod dowolnym kątem. Dzięki zniwelowaniu nakładania się tkanek CBCT obciążona jest niskim ryzykiem wystąpienia artefaktów (zakłóceń), możliwe jest jednak ich powstanie, jeśli w trakcie skanowania pacjent się poruszy lub gdy w obrębie głowy będą się znajdować metalowe elementy. Obraz uzyskuje się w formie cyfrowej na komputerze, a pacjent dostaje wynik na płycie CD/DVD.

CBCT – wskazania do badania

Badanie CBCT ma zastosowanie praktycznie w każdej dziedzinie stomatologii. Tomografię stożkową wykonuje się w celu oceny struktur zębowych przed zabiegami implantacji, w diagnostyce zębów zatrzymanych, nadliczbowych i dodatkowych, schorzeń stawów skroniowo-żuchwowych i wad twarzoczaszki. CBCT jest także przydatna w planowaniu leczenia ortodontycznego, lecz metodą z wyboru w tej dziedzinie nadal jest zdjęcie pantomograficzne, ze względu na ekspozycję pacjenta na mniejszą dawki promieniowania. Badanie tomografii stożkowej wykonuje się również po urazach twarzoczaszki, ponieważ pozwala ono na dostrzeżenie nawet niewielkich złamań. Kolejnym wskazaniem do przeprowadzenia CBCT jest ocena przed rozpoczęciem leczenia kanałowego, ocena próchnicy czy chorób przyzębia, a także sytuacja, gdy zwykłe badanie RTG nie przyniesie wystarczających informacji do postawienia diagnozy lub zaplanowania leczenia.

Tomografię stożkową wykonuje się także w laryngologii – metoda ta pozwala na diagnostykę stanów chorobowych jamy nosowej oraz zatok szczękowych. CBCT znajduje zastosowanie również w radioterapii i polega na weryfikacji ułożenia pacjenta na stole terapeutycznym. Tomografia stożkowa zostaje wykonana bezpośrednio przed napromienianiem, a następnie system porównuje uzyskane wyniki z wcześniej wykonanymi obrazami i sprawdza, czy ułożenie jest zgodne z zaplanowaną pozycją.

Polecane dla Ciebie

CBCT – przeciwwskazania do badania

Przeciwwskazaniem do wykonania tomografii stożkowej CBCT, ze względu na narażenie na promieniowanie w trakcie badania, jest ciąża. Badanie to charakteryzuje się co prawda mniejszą dawką promieniowania rentgenowskiego niż standardowa tomografia komputerowa, jednak przeprowadzanie tego badania u kobiet w ciąży nie jest wskazane. Wyjątek stanowi sytuacja, w której życie pacjentki jest zagrożone i korzyści z wykonania badania przewyższają ryzyko ewentualnego wpływu promieniowania na płód.

Jak wygląda badanie CBCT?

CBCT to badanie diagnostyczne niewymagające wcześniejszego przygotowania. Przed jego wykonaniem należy zdjąć wszystkie metalowe przedmioty z okolicy głowy, takie jak okulary, biżuteria, spinki do włosów czy aparat słuchowy. Pacjent dostanie do założenia fartuch ołowiany, który ma za zadanie ograniczyć dawkę promieniowania docierającą do ciała. W trakcie badania lampa rentgenowska wykonuje obrót wokół głowy pacjenta. Konieczne jest wówczas, aby pacjent w momencie wykonywania skanu (przez kilka – kilkanaście sekund) pozostał nieruchomo, najlepiej w pozycji, w której został ustawiony przez osobę wykonującą badanie. Najczęściej jest to pozycja stojąca lub siedząca. 

CBCT – cena/refundacja, skierowanie

Skierowanie na wykonanie CBCT jest konieczne zarówno w przypadku badań refundowanych, jak i tych opłacanych przez pacjenta. Skierowanie może wystawić stomatolog lub inny lekarz specjalista. Cena tomografii stożkowej zależy od badanego obszaru oraz od placówki wykonującej badanie. CBCT zatok kosztuje około 170 zł, CBCT szczęki lub żuchwy – od 165 do 250 zł, a CBCT wszystkich zębów (badanie łączone szczęki i żuchwy) – od 220 do 350 zł. Cena CBCT stawów skroniowo-żuchwowych wynosi od 165 (badanie w jednej pozycji) do 450 zł (badanie czynnościowe – w zwarciu i rozwarciu). W niektórych pracowniach wykonanie opisu przez lekarza radiologa jest płatne dodatkowo.

Teoretycznie tomografię stożkową można wykonać bezpłatnie w ramach powszechnego ubezpieczenia zdrowotnego, ale niewiele placówek diagnostycznych posiada umowę z NFZ na darmowe wykonywanie tego badania.
  1. M. Owecka i in., Zastosowanie tomografii komputerowej z promieniem stożkowym (CBCT) w identyfikowaniu przyczyn nieprawidłowości zębowych, „Nowiny Lekarskie”, 77 (4) 2008.
  2. M. Berdzik-Janecka i in., Zastosowanie stożkowej tomografii komputerowej (CBCT) w diagnostyce lekarsko-stomatologicznej, „Inżynier i Fizyk Medyczny”, 4 (4) 2015.
  3. B. Górski i in., Tomografia komputerowa wiązką stożkową jako użyteczne narzędzie w periodontologii, „Nowa Stomatologia”, 4, 2012.
  4. K. Miszczuk i in., Zastosowanie tomografii wolumetrycznej w diagnostyce stomatologicznej, „Protetyka Stomatologiczna”, 62 (6) 2012.
  5. B. Pruszyński i in., Radiologia: diagnostyka obrazowa, RTG, TK, USG i MR, Warszawa 2014.
  6. J. Wilk i in., Zastosowanie stożkowej tomografii komputerowej w codziennej praktyce ortodontycznej, „Forum Ortodontyczne”, 9 2013.
  7. M. Konopka-Filippow i in., Weryfikacja XVI (X-ray volume imaging) ułożenia chorych w trakcie radioterapii radykalnej na okolicę miednicy, „Oncology and Radioteraphy”, 1 (43) 2018.

Twoje sugestie

Dokładamy wszelkich starań, aby podane zdjęcie i opis oferowanych produktów były aktualne, w pełni prawidłowe oraz kompletne. Jeśli widzisz błąd, poinformuj nas o tym.

Zgłoś uwagi Ikona

Polecane artykuły

  • Przesiewowe badanie słuchu

    Badania przesiewowe wykonywane są rutynowo w celu określenia prawdopodobieństwa wystąpienia choroby lub wczesnego jej wykrycia. Już w pierwszych dniach życia dziecka wykonuje się przesiewowe badanie słuchu. Na czym ono polega? Ile trwa?

  • Rezonans magnetyczny kręgosłupa – przebieg badania, wskazania, cena

    Rezonans magnetyczny kręgosłupa to badanie pozwalające na ocenę elementów kostnych tego obszaru, jego tkanek miękkich oraz rdzenia kręgowego. Dzięki niemu możliwe jest wykrycie wszelkich zmian zapalnych, zwyrodnieniowych i nowotworowych. Najczęściej bada się pacjentów, którzy zgłaszają się do neurologa z bólami pleców i drętwieniem kończyn – zarówno rąk, jak i nóg. Częstym wskazaniem do badania jest także uraz kręgosłupa. Ile kosztuje MRI, jak długo trwa badanie i czy kobiety w ciąży mogą przystąpić do rezonansu magnetycznego kręgosłupa? Odpowiedzi na te pytania znajdują się w niniejszym artykule.

  • Czy mutacja genu MTHFR może być przyczyną poronień nawykowych i zakrzepicy?

    Genotyp genu MTHFR pośrednio wpływa na metabolizm i przyswajanie kwasu foliowego w organizmie człowieka. Mutacja w genie MTHFR jest łączona z występowaniem u pacjenta tendencji do nadkrzepliwości i zakrzepicy, nowotworów bądź zwiększonego ryzyka chorób układu krążenia. Doniesienia te jednak bywają sprzeczne i nie znajdują przełożenia na rekomendacje specjalistów w sprawie wdrożenia profilaktycznej diagnostyki mutacji w genie MTHFR. Kwestia niedoborów kwasu foliowego jest szczególnie istotna w planowaniu ciąży, diagnostyce niepowodzeń położniczych i trudności z utrzymaniem ciąży, a także przy ustalaniu przyczyn urodzenia dziecka z wadą cewy nerwowej.

  • Badanie genetyczne BRCA1 i BRCA2 – na czym polega i jak interpretować wyniki?

    Ryzyko wystąpienia nowotworu piersi i jajników u osoby posiadającej mutację genu BRCA wzrasta odpowiednio do około 60% w przypadku raka piersi i do około 40% w przypadku raka jajnika. Badania mutacji BRCA zaleca się kobietom, u których bliskich krewnych wystąpiły co najmniej dwa przypadki zachorowań na złośliwy nowotwór piersi i/lub jajnika, zwłaszcza gdy choroba pojawiła się u krewnego przed 50. rokiem życia.

  • Co to jest antybiogram i jak wygląda to badanie?

    W 1928 roku Alexander Fleming odkrył pierwszy szeroko stosowany antybiotyk – penicylinę. Ten przełomowy moment w historii medycyny doprowadził nie tylko do zmniejszenia liczby zgonów z powodu zakażeń, lecz również zapoczątkował erę antybiotykoterapii. Szerokie zastosowanie leków przeciwdrobnoustrojowych doprowadziło jednak do sytuacji, w której bakterie potrafią wymykać się leczeniu. Dlatego w podjęciu decyzji o wyborze jak najskuteczniejszego leku z pomocą przychodzi antybiogram.

  • Badanie in vivo – co to jest?

    Badania in vitro i in vivo stanowią nieodłączny element rozwoju medycyny i nauk pokrewnych. Warto wiedzieć, czym się różnią, aby zrozumieć ich znaczenie dla procesu odkrywania nowych leków czy terapii.

  • Kolposkopia – jak wygląda badanie? Wskazanie, przebieg, interpretacja wyników

    Kolposkopia to łatwe i nieinwazyjne badanie, wykonywane przez lekarza ginekologa, które pozwala na ocenę szyjki macicy, pochwy oraz sromu pod kątem zmian przednowotworowych i nowotworowych, pobranie celowanego materiału oraz ułatwienie decyzji co do dalszego postępowania. Badanie to może być wykonywane zarówno na NFZ, jak i prywatnie. Jak wygląda kolposkopia? Czy kolposkopia boli?

  • Echokardiografia – jak wygląda to badanie, ile trwa?

    Rozwój ultrasonografii pozwolił na nieinwazyjne obrazowanie wielu przestrzeni ludzkiego ciała. Klasyczny aparat USG pozwala nie tylko na obrazowanie jamy brzusznej, ale również serca. Badanie to określa się mianem echokardiografii lub potocznie – echo serca.

Porozmawiaj z farmaceutą
Infolinia: 800 110 110

Zadzwoń do nas jeśli potrzebujesz porady farmaceuty.
Jesteśmy dla Ciebie czynni całą dobę, 7 dni w tygodniu, bezpłatnie.

Pobierz aplikację mobilną Pobierz aplikację mobilną Doz.pl

Ikona przypomnienie o zażyciu leku.
Zdarza Ci się ominąć dawkę leku?

Zainstaluj aplikację. Stwórz apteczkę. Przypomnimy Ci kiedy wziąć lek.

Dostępna w Aplikacja google play Aplikacja appstore
Dlaczego DOZ.pl
Niższe koszta leczenia

Darmowa dostawa do Apteki
Bezpłatna Infolinia dla Pacjentów.

ikona niższe koszty leczenia
Bezpieczeństwo

Weryfikacja interakcji leków.
Encyklopedia leków i ziół

Ikona encklopedia leków i ziół
Wsparcie w leczeniu

Porady na czacie z Farmaceutą.
E-wizyta z lekarzem specjalistą.

Ikona porady na czacie z farmaceutą
Newsletter

Bądź na bieżąco z DOZ.pl

Ważne: Użytkowanie Witryny oznacza zgodę na wykorzystywanie plików cookie. Szczegółowe informacje w Regulaminie.

Zamnij