
Besan (mąka z ciecierzycy) – właściwości, wartości odżywcze, zastosowanie. Zdrowe przepisy z mąką z cieciorki
Besan to mąka z ciecierzycy, którą można samodzielnie przygotować w domu. Ma niski indeks glikemiczny i zawiera wysoką ilość białka. Jakie właściwości ma mąka z cieciorki? Kto może włączyć ją do diety? Do czego warto ją dodawać?
Besan, czyli mąka z ciecierzycy, jest niezastąpionym składnikiem kuchni indyjskiej. Spośród innych rodzajów mąk wyróżnia się wysoką zawartością białka, błonnika i składników mineralnych. Ze względu na swoje właściwości stanowi ważny element diety roślinnej i nie tylko.
Czym jest besan? Jak powstaje mąka z ciecierzycy?
Ciecierzyca, znana również jako cieciorka lub włoski groch, jest rośliną pochodzącą z Bliskiego Wschodu, gdzie uprawiano ją już w 6500 r. p.n.e. Ciecierzyca znalazła zastosowanie w kuchni na całym świecie, będąc podstawowym składnikiem wielu smacznych potraw (jak falafel czy hummus). Ciekawym i nieoczywistym zastosowaniem ciecierzycy jest pozyskiwanie z niej mąki. Mąka ta, inaczej określana jako besan, powstaje poprzez zmielenie ziaren ciecierzycy. Posiada przyjemny, lekko orzechowy aromat. Jest mąką dość ciężką i do przyrządzenia niektórych potraw musi zostać wymieszana z tak zwanymi mąkami bazowymi.
Mąka z ciecierzycy – wartości odżywcze i właściwości
Cieciorka, a co za tym idzie, otrzymywany z niej besan, jest produktem o wysokiej zawartości białka. W 100 g mąki z ciecierzycy znajduje się ponad 20 g tego makroskładnika. W porównaniu do mąki pszennej jest to ilość dwukrotnie wyższa.
Kaloryczność tego produktu wynosi około 387 kcal w 100 gramach. Besan zawiera składniki mineralne takie jak żelazo, potas oraz magnez. Dokładne wartości odżywcze besanu przedstawiono w tabeli poniżej:
Składnik | Zawartość w 100 g |
---|---|
Energia | 387 kcal |
Białko | 22,39 g |
Tłuszcz | 6,69 g |
Węglowodany | 57,82 g |
Błonnik | 10,8 g |
Wapń | 45 mg |
Żelazo | 4,86 mg |
Magnez | 166 mg |
Fosfor | 318 mg |
Potas | 846 mg |
Sód | 64 mg |
Cynk | 2,81 mg |
Witamina B3 | 1 mg |
Witamina B9 | 437 μg |
Mąka z cieciorki – zastosowanie
Mąka z ciecierzycy to nieodłączny element słodyczy, placków, przekąsek kuchni indyjskiej i nie tylko. Jedną z najbardziej popularnych przekąsek jest pakora, którą przygotowuje się poprzez zanurzenie kawałków warzyw w cieście, a następnie smażenie ich w głębokim oleju. Besan w tej potrawie stanowi główny składnik panierki. Bardzo popularne są również słodkie kuleczki besan ladoo z kardamonem. Powszechnie znaną i lubianą potrawą z besanem w roli głównej jest też socca, zwana chlebem nicejskim. Podawana jest jako przystawka, a także z dodatkiem warzywnym lub mięsnym.
Do czego jeszcze możemy użyć mąki z cieciorki? Besan użyty samodzielnie nie nadaje się do przyrządzenia tradycyjnego ciasta, ale doskonale może sprawdzić się jako składnik naleśników, gofrów czy pizzy. W dietach wegańskich dobrze sprawdzi się jako zamiennik jajka, pozwalając na lepsze zlepianie się składników np. warzywnych klopsików.
Mąka z ciecierzycy (besan) – cena. Gdzie kupić i jak przechowywać besan?
Gotową mąkę z ciecierzycy można zakupić w sklepach ze zdrową żywnością, zarówno tych stacjonarnych, jak i internetowych. Jeżeli chodzi o cenę, besan jest jedną z droższych mąk – kosztuje w granicach 10–14 zł za kilogram produktu.
Domowa mąka z ciecierzycy – jak zrobić?
Besan możemy również przygotować samodzielnie w prosty i szybki sposób. Jedyne czego potrzebujemy to ciecierzyca i młynek do kawy lub blender.
Jak zatem zrobić domową mąkę z cieciorki?
- Suche ziarna ciecierzycy (2–3 szklanki) należy podprażyć na suchej patelni, mieszając od czasu do czasu, a następnie pozostawić do wystudzenia.
- Wystudzone ziarna należy mielić partiami za pomocą mocnego blendera lub w młynku do kawy.
- Powstałą mąkę dobrze jest przesiać, jeżeli zostaną większe grudki, należy je ponownie zmielić.
- Gotową domową mąkę z ciecierzycy przesypać do szczelnego opakowania.
Jak przechowywać mąkę z ciecierzycy?
Zarówno domowy, jak i zakupiony besan należy przechowywać w szczelnym opakowaniu, najlepiej w suchym, chłodnym miejscu.
Mąka z cieciorki – dla kogo? (przeciwwskazania)
Ze względu na to, że besan jest produktem pochodzenia roślinnego oraz że zawiera wysoką ilość białka, należy do produktów szczególnie cennych dla osób stosujących dietę rośliną.
Mąka z cieciorki jest produktem bezglutenowym, dlatego też może znaleźć się w menu osób, które ze względów zdrowotnych nie mogą spożywać glutenu.
Warto zaznaczyć również, że besan posiada niski indeks glikemiczny (IG) równy 35, dlatego może być dodatkiem w diecie diabetyków.
Zdrowe przepisy z mąką z ciecierzycy
Pomidorowy omlet z pieczarkami
0,5 szklanki besanu wymieszać z połową łyżeczki proszku do pieczenia oraz przyprawami (pieprz, sól, chili). Dodać około 0,5 szklanki wody, całość wymieszać, aż powstanie gładkie ciasto. Pomidora (1 sztuka), sparzyć, obrać i drobno pokroić. Pieczarki (3–4 sztuki) pokroić w plasterki, podsmażyć na rozgrzanej patelni natłuszczonej oliwą z oliwek, a następnie wraz z pokrojonym pomidorem dodać do ciasta. Ciast wlać na lekko natłuszczoną patelnię, smażyć około 5 minut z jednej strony, następnie przewrócić i smażyć jeszcze około 1 minutę.
Ciecierzycowe gofry
50 gramów besanu dokładnie wymieszać z około 100 ml wody, 1 łyżką oliwy z oliwek oraz szczyptą soli i ok. 1/3 łyżeczki proszku do pieczenia. Ciasto powinno być lejące, bez grudek. Odstawić na godzinę do lodówki. Następnie zapiekać porcje ciasta w gofrownicy. Podawać z owocami sezonowymi.