Leczenie raka płuc wymaga odmiennego podejścia u osób niepalących i u palaczy, twierdzą naukowcy

Rak u niepalących ma swoją specyfikę

Takie wnioski przyniosło badanie przeprowadzone na obywatelach Tajwanu pochodzących z rejonu, gdzie odsetek niepalących chorych na raka płuc był wyjątkowo wysoki. Wybór tej części świata nie był przypadkowy, ponieważ w Azji rak płuc występuje u osób niepalących znacznie częściej niż w Europie, gdzie stanowi nie więcej niż 15 proc. wszystkich zachorowań na raka tego typu. 

W badaniu udział wzięło 103 pacjentów leczonych w szpitalu, od których pobrano próbki guzów nowotworowych. W ich genomie zidentyfikowano istotne zmiany, konkretnie uszkodzenia DNA wywołane przez czynniki rakotwórcze pochodzące ze środowiska. Wspomniane patologiczne anomalie były szczególnie widoczne u młodych kobiet objętych badaniem. By to odkryć, naukowcy przeprowadzili szczegółową analizę zmian genetycznych i aktywności protein, by odkryć biologiczne podłoże choroby.

Reakcje organizmu na nowotwór różniły się również między płciami. U kobiet za wystąpienie nowotworu najczęściej odpowiadał karcenogenny gen EGFR, podczas gdy u mężczyzn kluczową rolę spełniały geny KRAS i APC. To odkrycie sugeruje natomiast, że w przypadku kobiet i mężczyzn warto rozważyć zastosowanie innej terapii raka płuc, sprofilowanej pod kątem aktywności konkretnych genów. 

Kobiece aspekty biologii raka płuc

Dodatkowo badanie wykazało istnienie wzoru zmian genetycznych związanych z rodziną protein typu APOBEC u trzech czwartych pacjentek z rakiem płuc poniżej 60. roku życia oraz u wszystkich, u których choroby nie wywoływał gen EGFR. Wspomniane proteiny pełnią kluczową rolę w funkcjonowaniu systemu immunologicznego, jednak nowotwór może „przejąć” ich rolę, doprowadzając do chemoodporności, a tym samym pogarszając efekty terapii przeciwnowotworowej. Z kolei u kobiet po 60. roku życia zauważono, że mutacje występujące w obrębie guzów nowotworowych są w dużej mierze wywoływane przez zanieczyszczenia płynące ze środowiska.

Ostatecznie naukowcom udało się także zidentyfikować 65 protein wykazujących nadaktywność w ramach guzów nowotworowych, a jedna z nich, MMP11, była bezpośrednio związana z gorszym rokowaniem w kwestii przeżywalności.

Nowe badanie i nowe szanse leczenia

Choć badanie objęło tylko mieszkańców Azji, specyficznych pod kątem występowania raka płuc u osób niepalących, wiele z jego wyników można przenieść na ogół populacji, również europejskiej. To o tyle ważne, że rak płuc pozostaje jednym z najpowszechniejszych i najbardziej śmiertelnych nowotworów na starym kontynencie, a znaczna część wiedzy na jego temat pochodzi z analiz uwzględniających głównie palaczy.

Warto nadmienić, że ryzyko zachorowania raka płuc u osób palących znacząco spada po zaprzestaniu palenia tytoniu. Po 15 latach od rzucenia palenia ryzyko zachorowania na raka płuc maleje aż o ok. 80–90%.

Wspomniane badanie, opublikowane na łamach pisma Cell, powstało dzięki wspólnym wysiłkom naukowców z brytyjskiego Institute Cancer Research i Narodowego Uniwersytetu w Tajwanie. Jest ono największym i najbardziej kompleksowym badaniem biologii raka płuc u osób niepalących.