Tłuszcz wokół tętnic – wróg czy przyjaciel?

Okołonaczyniowa tkanka tłuszczowa sprzyja zdrowiu

Przedmiotem badan naukowców były pierścienie aorty piersiowej szczurów, zarówno otoczone tkanką tłuszczową, jak i pozbawione tej osłony, a konkretnie ich zdolność do rozładowywania napięcia mięśniowego po uprzednim rozciągnięciu lub napięciu. Jak się okazało, u szczurów, których aorty były pokryte okołonaczyniową tkanką tłuszczową zdolność do rozładowywania napięcia była większa niż u tych, które były jej pozbawione. Obecność tkanki tłuszczowej zwiększała „elastyczność” tętnic, a co więcej, sama obręcz tłuszczowa wykazywała tę właściwość w znacznie większym stopniu niż sam pierścień aorty. 

W przypadku aorty piersiowej mamy do czynienia z gromadzeniem się tzw. brązowego tłuszczu uznawanego za jego zdrowszą odmianę. By zweryfikować te spostrzeżenia naukowcy porównali swoje obserwacje z tymi poczynionymi w odniesieniu do tętnicy krezkowej wyższej, otoczonej białym tłuszczem, uważanym za szkodliwy dla organizmu. 

Tłuszcz a zdolność rozładowywania napięcia mięśniowego

To ważne odkrycie, ponieważ do tej pory sądzono, że okołonaczyniowa tkanka tłuszczowa jest jedynie rezerwuarem tłuszczu i jako taka nie wpływa na funkcjonowanie naczyń krwionośnych. W związku z tym wyróżniono trzy warstwy naczyń: błonę wewnętrzną, środkową i zewnętrzną, jednak autorzy odkrycia postulują, by wobec jej znaczenia, okołonaczyniowa tkanka tłuszczowa została uznana za integralny element budowy naczynia. Dzięki temu zacznie ona być traktowana jak integralny element jej budowy i uwzględniana w badaniach. Do tej pory po prostu ją usuwano. 

To spostrzeżenie może się przyczynić do skuteczniejszego leczenia wielu schorzeń układu sercowo–naczyniowego, które już wcześniej łączono z utratą okołonaczyniowej tkanki tłuszczowej. 

Jakie tłuszcze to dobre tłuszcze?

Tłuszcze są niezbędne dla prawidłowego funkcjonowania w organizmu. Szkodzą w nadmiarze oraz przyjmowane w niezdrowej formie, stąd pojęcie tłuszczy „dobrych” i „złych”. Do „złych” zaliczamy przede wszystkim tłuszcze nasycone, zazwyczaj pochodzenia zwierzęcego, oraz tłuszcze trans, będące wytworem sztucznym, bazującym na zmodyfikowanych olejach roślinnych. W ogromnej mierze przyczyniają się one do powstawania cholesterolu, a ich źródłem są przede wszystkim fast-foody, słodycze oraz inne produkty o wysokim stopniu przetworzenia. 

Gdzie więc poszukiwać tłuszczów zdrowych? Najzdrowsze dla naszego organizmu są tłuszcze jedno- i wielonienasycone, w których znajdziemy kwasy tłuszczowe omega-3 i omega-6. Wśród ich najcenniejszych źródeł znajduje się bogate w kwas oleinowy awokado, któremu przypisuje się właściwości przeciwzapalne i antynowotworowe, jak również zapewniające ochronę przed chorobami serca i cukrzycą. „Dobry tłuszcz” znajdziemy także w jajkach, a konkretnie w żółtku, które poza tłuszczem zawiera cenne witaminy, w tym D i z grupy B, jak również cholinę i luteinę. Bogate w zdrowe tłuszcze są również ryby, w tym łosoś, makrela, sardynki, pstrąg, śledź oraz świeży tuńczyk. Kolejna grupą pokarmów bogatych w zdrowe tłuszcze są orzechy, w szczególności migdały, orzechy brazylijskie i włoskie, oczywiście pod warunkiem wyboru wersji niesolonej. Do listy produktów bogatych w zdrowe tłuszcze dodać można również gorzką czekoladę (o zawartości minimum 60 proc, kakao), nasiona chia, siemię lniane, oliwki i oliwa, tofu oraz jogurt naturalny.