Poznaj strategie walki ze skutkami choroby Alzheimera
Magdalena Milewska

Poznaj strategie walki ze skutkami choroby Alzheimera

Uważa się, że choroba Alzheimera jest wiodącą przyczyną demencji w grupie osób starszych. Niestety nadal zagadką pozostają czynniki ryzyka, brakuje także skutecznego leczenia. Obecnie model diety śródziemnomorskiej jest rekomendowany zarówno w profilaktyce, jak i wspomaganiu leczenia. Wyniki badań naukowych sugerują, iż pierwszym objawem zwiastującym chorobę jest utrata węchu, choć trudno ocenić, czy problem postępuje wraz z progresją schorzenia. Niewątpliwie problemy z jakimi może zetknąć się opiekun chorego zależą od stadium rozwoju choroby.

W stadium lekkim chory może mieć problemy z pamięcią, mową, orientacją, zrozumieniem pytań i wykonywaniem codziennych czynności – na przykład z zarządzaniem budżetem. To właśnie w tym stadium najczęściej diagnozuje się chorobę Alzheimera. W średnim stadium problemy pogłębiają się, chory wymaga opieki innych osób. W najbardziej zaawansowanym etapie pacjent prowadzi fotelowo-łóżkowy lub łóżkowy tryb życia. Na każdym z tych etapów obserwuje się zróżnicowane problemy rzutujące na stan odżywienia chorego – między innymi utratę apetytu, węchu i smaku, które są czynnikami ryzyka niedożywienia. Ponadto chorzy zapominają o konieczności przyjęcia posiłku lub o już spożytym przed chwilą posiłku. Często uważają, że posiłki lub pewne produkty są trujące. Badania obserwacyjne dowodzą większej akceptacji smaku słodkiego, co rodzi za sobą zbyt częste preferowanie słodyczy w codziennym jadłospisie. Chorzy często zwracają uwagę, że ulubione potrawy nie mają już smaku takiego jak dawniej.

Ogranicz dostęp do słodyczy. Zamiast cukru spróbuj wprowadzić stewię, zwłaszcza jeśli chory ma cukrzycę. Posiłki przyprawiaj świeżymi ziołami; staraj się, aby były kolorowe i atrakcyjnie podane.

Zróżnicowane zachowania żywieniowe

Na każdym etapie choroby możemy zaobserwować różne zachowania żywieniowe powodujące trudności w karmieniu chorego, co bezpośrednio wpływa na ilość przyjętego pokarmu. Badania dowodzą, że wraz z progresją choroby rośnie odsetek osób z niedożywieniem. Na początku choroby pacjent samodzielnie spożywa posiłek, choć czasami chory nie wykazuje zainteresowania jedzeniem. W miarę rozwoju choroby pacjent wymaga karmienia, na tym etapie zakrywa usta ręką, wypluwa jedzenie, odpycha opiekuna podczas karmienia lub odwraca głowę. Zdarzają się też zachowania bardziej agresywne jak gryzienie czy bicie. Później dołączają się problemy z unikaniem posiłków, konsumpcją niejadalnych rzeczy. Pacjent w trakcie posiłku wydaje się rozkojarzony, zdezorientowany. W kolejnych etapach chorzy preferują pokarmy o konsystencji płynnej, ale jednocześnie nie wypijają odpowiedniej ilości płynów, co prowadzi do odwodnienia. Pacjenci mają tendencje do jedzenia tylko wybranych, zaakceptowanych produktów, co znacząco ogranicza wachlarz składników odżywczych pobranych wraz z dietą.

Jednym z istotniejszych problemów są zaburzenia połykania (dysfagia), początkowo obejmujące fazę ustną a później gardłową połykania. Pacjent zaciska wargi lub po przyjęciu kęsa wypluwa bądź przetrzymuje jedzenie w jamie ustnej. Jednak z punktu widzenia   bezpieczeństwa połykania najważniejsza jest obserwacja chorego pod kątem występowania kaszlu w trakcie lub po posiłku, odchrząkiwanie, zmiana głosu na mokry, a także zalegania pokarmu w jamie ustnej, np. na języku.

Warto zadbać o ciszę wokół chorego (wyłączenie radia i odbiornika TV); dobre efekty przynosi wspólne spożywanie posiłków. Ponadto opiekun powinien obserwować chorego podczas posiłku i nawet do godziny po posiłku. W przypadku wystąpienia kaszlu czy zachłyśnięcia należy bezwzględnie przerwać posiłek i skierować pacjenta na badania w celu oceny problemów z połykaniem i zaproponowanie zmiany konsystencji płynów i produktów stałych (np. musów, kremów). Badania sugerują, iż u większości chorych najczęściej tolerowaną konsystencją jest konsystencja podobna do płynnego miodu. Należy pamiętać o pozycji siedzącej, z brodą skierowaną lekko do klatki piersiowej (bez odchylania głowy do tyłu podczas karmienia).

Problem z przyjmowaniem leków

Chorzy ze względu między innymi na zaburzenia połykania mają trudności z połykaniem leków. Należy podkreślić, że Pacjenci często przyjmują leki z powodu chorób współistniejących, które mogą mieć wpływ na zmiany masy ciała lub odczuwanie suchości w ustach.

Wykaz leków powinien być skonsultowany z lekarzem i farmaceutą. Część leków farmaceuta może przygotować w formie płynnej lub wskaże, które leki można podać w formie sproszkowanej (razem z żywnością, która nie wchodzi w interakcje z lekiem).

Powiązane produkty

Problem z komunikacją 

Pacjenci w średnim, a zwłaszcza ciężkim stadium choroby nie potrafią opowiedzieć o swoich dolegliwościach. Poza tym należy rozważyć wpływ chorób współistniejących. Często dolegliwości bólowe są wyrażane odmową posiłku, brakiem apetytu. 

Rodzina lub osoba planująca opiekę nad osobą z chorobą Alzheimera powinna zgromadzić pełny wywiad chorobowy, zanim chory straci zupełnie możliwość komunikacji i logicznego kontaktu. Takie postępowanie pozwoli dopasować zalecenia żywieniowe, nie tylko do choroby podstawowej, ale także schorzeń towarzyszących. 

Problem z niedożywieniem

Szereg czynników zwiększa ryzyko niedożywienia – choćby utrata apetytu (powodowana przez leki), problemy z połykaniem, zmiana zachowań żywieniowych czy utrata samodzielności. Pomimo podejmowanych określonych działań chory nadal może tracić masę ciała. Przyjmuje się, że utrata masy ciała powyżej 5% w ciągu 3 miesięcy i powyżej 10% w nieokreślonym czasie wskazuje na niedożywienie. Badania podkreślają znaczną skalę występowania sarkopenii, czyli utraty masy i siły mięśniowej, co niekorzystnie wpływa na stan funkcjonalny. W profilaktyce sarkopenii oprócz aktywności fizycznej zaleca się – przy braku przeciwwskazań – zwiększoną podaż białka. Badania obserwacyjne wskazują, iż większość chorych spożywała główny posiłek przez ponad 45 minut – w dodatku tylko połowę porcji.

Konsultacja z dietetykiem w celu oceny stopnia realizacji zapotrzebowania na białko i energię, a także inne kluczowe składniki w funkcjonowaniu układu nerwowego (cholina, witaminy z grupy B, kwasy omega-3, witamina D). W przypadku braku możliwości zrealizowania zaplanowanego zapotrzebowania drogą doustną, należy wprowadzić diety medyczne jako uzupełnienie codziennych posiłków. Diety najlepiej dodawać do zup w postaci kremów lub koktajli.

Warto dodać, iż kwasy omega-3 (EPA i DHA), urydyna oraz cholina stanowią kluczowe składniki biorące udział w syntezie fosfolipidowej błony synaptycznej, co jest ważne w chorobach neurodegeneracyjnych. Ponadto zaobserwowano, iż podawanie kwasów omega-3 wraz z witaminami z grupy B, a zwłaszcza kwasu foliowego, witaminy B6 i B12, poprawiło pamięć i inne funkcje poznawcze po kilku miesiącach stosowania, choć tylko u osób z lekkim stadium choroby. Zatem w przypadku wskazań można podjąć suplementację diety ww. składnikami pod kontrolą dietetyka i lekarza celem opóźnienia rozwoju choroby.
 

Twoje sugestie

Dokładamy wszelkich starań, aby podane zdjęcie i opis oferowanych produktów były aktualne, w pełni prawidłowe oraz kompletne. Jeśli widzisz błąd, poinformuj nas o tym.

Zgłoś uwagi Ikona

Polecane artykuły

  • Lukrecja – co to za roślina? Właściwości, działanie, przeciwwskazania

    Któż z nas chociaż jeden raz w życiu nie zetknął się z niezwykłymi, czarnymi cukierkami o ślimakowatym kształcie? Ponoć albo się je kocha, albo nienawidzi. Charakterystyczny kolor i smak słodycze te zawdzięczają zawartości ekstraktu z lukrecji – rośliny, nad której bogactwem zastosowań warto się pochylić. Czym zatem jest lukrecja, jakie ma właściwości i jaki może mieć wpływ na nasze zdrowie?

  • Co to jest colostrum bovinum (siara bydlęca)? Colostrum na odporność – dla dzieci i dorosłych

    Colostrum, inaczej siara, to naturalne bogactwo związków wspomagających nie tylko odporność, ale również wpływających pozytywnie na poziom żelaza. Ostatnio zyskuje na popularności względem tradycyjnych środków na odporność, mogą ją przyjmować także niemowlęta i dzieci. Rodzaje siary są różne – od bydlęcej, przez owczą, po kozią. Kiedy warto zastosować colostrum? Jakie preparaty znajdziemy na aptecznej półce?

  • Tran – właściwości. Czy tran wpływa na odporność?

    Tran to olej otrzymywany z dorsza atlantyckiego lub innych ryb dorszowatych (olej z wątroby rekina nie jest tranem, ma bowiem inny skład i inne właściwości). Tran zawiera witaminę D i A, a także kwasy omega-3 (DHA i EPA), które mają korzystny wpływ na układ odpornościowy, nerwowy oraz krwionośny. Kiedy stosować olej z wątroby dorsza? Jak wybrać najlepszy tran dla dziecka i dla osoby dorosłej?

  • Domowe sposoby na wzmocnienie odporności – jak w prosty sposób wzmocnić organizm?

    Stosowanie domowych sposobów na odporność może okazać się bardzo dobrym rozwiązaniem, które z jednej strony pomoże w uniknięciu rozwoju infekcji, a z drugiej wspomoże terapię lekami, poprzez pobudzenie układu immunologicznego. W poprawie kondycji układu odporności istotne jest przestrzeganie kilku zasad, zaczynając od codziennego obowiązku zjedzenia pożywnego śniadania, kończąc na suplementacji żelaza i kwasów omega-3, których być może w pełni nie dostarczamy wraz z posiłkami. Dbając o naszą odporność niezmiernie istotne jest dbanie o nasz układ pokarmowy. Jakie suplementy przyjmować, czego unikać, a nad czym popracować w trosce o odporności? Odpowiedzi na te pytania znajdują się w niniejszym artykule.

  • Kreatyna – właściwości, działanie, efekty. Jak ją dawkować?

    Kreatyna – jakie pełni funkcje? Czy ma potencjał, aby stać się suplementem kojarzonym nie tylko z odżywkami dla sportowców? Czym różnią się jej formy? Odpowiedzi na te i wiele innych pytań znajdziecie w poniższym artykule.

  • Suplementy i witaminy na odporność – jak uniknąć infekcji?

    Suplementy na odporność stały się bardzo popularne szczególnie w okresie pandemii COVID-19. Sięgamy po nie równie często w okresie zmieniających się pór roku, licząc, że pomogą nam uniknąć infekcji bakteryjnych, wirusowych i grzybiczych. Preparaty na odporność mają przede wszystkim stymulować układ immunologiczny tak, aby ten szybciej i mocniej odpowiadał na atakujące go patogeny chorobotwórcze. Jak wybrać najlepsze suplementy zwiększające odporność, jak je dawkować i czy można je zażywać będąc w ciąży?

  • Dlaczego profilaktyczne picie płynu Lugola jest niebezpieczne dla zdrowia?

    W ostatnich dniach bardzo wzrosło zainteresowanie płynem Lugola. Niektórzy próbują stosować go profilaktycznie, a nie z powodu wyraźnych wskazań zdrowotnych. Wprawdzie płyn Lugola wykazuje działanie antyseptyczne, a znajdujący się w nim jod wpływa korzystnie na pracę tarczycy, ale zażywanie go na „własną rękę” może mieć bardzo negatywne, a wręcz tragiczne w skutkach konsekwencje. Dlaczego nie powinniśmy stosować płynu Lugola bez wyraźnych wskazań lekarskich i czym jest trądzik jodowy? 

  • Szczepionka na grypę 2023/2024 – kto i kiedy powinien się zaszczepić? Którą szczepionkę wybrać?

    W zależności od sezonu epidemicznego w Polsce liczba zachorowań i podejrzeń zachorowań na grypę osiąga od kilkuset tysięcy do nawet kilku milionów. Zazwyczaj największą liczbę zachorowań odnotowuje się pomiędzy styczniem a marcem. W zależności od grupy osób szczepionych i sezonu grypowego szczepionki na grypę chronią przed infekcją grypową ok. 40–70% zaszczepionych osób oraz zabezpieczają w znacznym stopniu przed powikłaniami pogrypowymi.

Porozmawiaj z farmaceutą
Infolinia: 800 110 110

Zadzwoń do nas jeśli potrzebujesz porady farmaceuty.
Jesteśmy dla Ciebie czynni całą dobę, 7 dni w tygodniu, bezpłatnie.

Pobierz aplikację mobilną Pobierz aplikację mobilną Doz.pl

Ikona przypomnienie o zażyciu leku.
Zdarza Ci się ominąć dawkę leku?

Zainstaluj aplikację. Stwórz apteczkę. Przypomnimy Ci kiedy wziąć lek.

Dostępna w Aplikacja google play Aplikacja appstore
Dlaczego DOZ.pl
Niższe koszta leczenia

Darmowa dostawa do Apteki
Bezpłatna Infolinia dla Pacjentów.

ikona niższe koszty leczenia
Bezpieczeństwo

Weryfikacja interakcji leków.
Encyklopedia leków i ziół

Ikona encklopedia leków i ziół
Wsparcie w leczeniu

Porady na czacie z Farmaceutą.
E-wizyta z lekarzem specjalistą.

Ikona porady na czacie z farmaceutą
Newsletter

Bądź na bieżąco z DOZ.pl

Ważne: Użytkowanie Witryny oznacza zgodę na wykorzystywanie plików cookie. Szczegółowe informacje w Regulaminie.

Zamnij