Poznaj strategie walki ze skutkami choroby Alzheimera
Magdalena Milewska

Poznaj strategie walki ze skutkami choroby Alzheimera

Uważa się, że choroba Alzheimera jest wiodącą przyczyną demencji w grupie osób starszych. Niestety nadal zagadką pozostają czynniki ryzyka, brakuje także skutecznego leczenia. Obecnie model diety śródziemnomorskiej jest rekomendowany zarówno w profilaktyce, jak i wspomaganiu leczenia. Wyniki badań naukowych sugerują, iż pierwszym objawem zwiastującym chorobę jest utrata węchu, choć trudno ocenić, czy problem postępuje wraz z progresją schorzenia. Niewątpliwie problemy z jakimi może zetknąć się opiekun chorego zależą od stadium rozwoju choroby.

W stadium lekkim chory może mieć problemy z pamięcią, mową, orientacją, zrozumieniem pytań i wykonywaniem codziennych czynności – na przykład z zarządzaniem budżetem. To właśnie w tym stadium najczęściej diagnozuje się chorobę Alzheimera. W średnim stadium problemy pogłębiają się, chory wymaga opieki innych osób. W najbardziej zaawansowanym etapie pacjent prowadzi fotelowo-łóżkowy lub łóżkowy tryb życia. Na każdym z tych etapów obserwuje się zróżnicowane problemy rzutujące na stan odżywienia chorego – między innymi utratę apetytu, węchu i smaku, które są czynnikami ryzyka niedożywienia. Ponadto chorzy zapominają o konieczności przyjęcia posiłku lub o już spożytym przed chwilą posiłku. Często uważają, że posiłki lub pewne produkty są trujące. Badania obserwacyjne dowodzą większej akceptacji smaku słodkiego, co rodzi za sobą zbyt częste preferowanie słodyczy w codziennym jadłospisie. Chorzy często zwracają uwagę, że ulubione potrawy nie mają już smaku takiego jak dawniej.

Ogranicz dostęp do słodyczy. Zamiast cukru spróbuj wprowadzić stewię, zwłaszcza jeśli chory ma cukrzycę. Posiłki przyprawiaj świeżymi ziołami; staraj się, aby były kolorowe i atrakcyjnie podane.

Zróżnicowane zachowania żywieniowe

Na każdym etapie choroby możemy zaobserwować różne zachowania żywieniowe powodujące trudności w karmieniu chorego, co bezpośrednio wpływa na ilość przyjętego pokarmu. Badania dowodzą, że wraz z progresją choroby rośnie odsetek osób z niedożywieniem. Na początku choroby pacjent samodzielnie spożywa posiłek, choć czasami chory nie wykazuje zainteresowania jedzeniem. W miarę rozwoju choroby pacjent wymaga karmienia, na tym etapie zakrywa usta ręką, wypluwa jedzenie, odpycha opiekuna podczas karmienia lub odwraca głowę. Zdarzają się też zachowania bardziej agresywne jak gryzienie czy bicie. Później dołączają się problemy z unikaniem posiłków, konsumpcją niejadalnych rzeczy. Pacjent w trakcie posiłku wydaje się rozkojarzony, zdezorientowany. W kolejnych etapach chorzy preferują pokarmy o konsystencji płynnej, ale jednocześnie nie wypijają odpowiedniej ilości płynów, co prowadzi do odwodnienia. Pacjenci mają tendencje do jedzenia tylko wybranych, zaakceptowanych produktów, co znacząco ogranicza wachlarz składników odżywczych pobranych wraz z dietą.

Jednym z istotniejszych problemów są zaburzenia połykania (dysfagia), początkowo obejmujące fazę ustną a później gardłową połykania. Pacjent zaciska wargi lub po przyjęciu kęsa wypluwa bądź przetrzymuje jedzenie w jamie ustnej. Jednak z punktu widzenia   bezpieczeństwa połykania najważniejsza jest obserwacja chorego pod kątem występowania kaszlu w trakcie lub po posiłku, odchrząkiwanie, zmiana głosu na mokry, a także zalegania pokarmu w jamie ustnej, np. na języku.

Warto zadbać o ciszę wokół chorego (wyłączenie radia i odbiornika TV); dobre efekty przynosi wspólne spożywanie posiłków. Ponadto opiekun powinien obserwować chorego podczas posiłku i nawet do godziny po posiłku. W przypadku wystąpienia kaszlu czy zachłyśnięcia należy bezwzględnie przerwać posiłek i skierować pacjenta na badania w celu oceny problemów z połykaniem i zaproponowanie zmiany konsystencji płynów i produktów stałych (np. musów, kremów). Badania sugerują, iż u większości chorych najczęściej tolerowaną konsystencją jest konsystencja podobna do płynnego miodu. Należy pamiętać o pozycji siedzącej, z brodą skierowaną lekko do klatki piersiowej (bez odchylania głowy do tyłu podczas karmienia).

Problem z przyjmowaniem leków

Chorzy ze względu między innymi na zaburzenia połykania mają trudności z połykaniem leków. Należy podkreślić, że Pacjenci często przyjmują leki z powodu chorób współistniejących, które mogą mieć wpływ na zmiany masy ciała lub odczuwanie suchości w ustach.

Wykaz leków powinien być skonsultowany z lekarzem i farmaceutą. Część leków farmaceuta może przygotować w formie płynnej lub wskaże, które leki można podać w formie sproszkowanej (razem z żywnością, która nie wchodzi w interakcje z lekiem).

Polecane dla Ciebie

Problem z komunikacją 

Pacjenci w średnim, a zwłaszcza ciężkim stadium choroby nie potrafią opowiedzieć o swoich dolegliwościach. Poza tym należy rozważyć wpływ chorób współistniejących. Często dolegliwości bólowe są wyrażane odmową posiłku, brakiem apetytu. 

Rodzina lub osoba planująca opiekę nad osobą z chorobą Alzheimera powinna zgromadzić pełny wywiad chorobowy, zanim chory straci zupełnie możliwość komunikacji i logicznego kontaktu. Takie postępowanie pozwoli dopasować zalecenia żywieniowe, nie tylko do choroby podstawowej, ale także schorzeń towarzyszących. 

Problem z niedożywieniem

Szereg czynników zwiększa ryzyko niedożywienia – choćby utrata apetytu (powodowana przez leki), problemy z połykaniem, zmiana zachowań żywieniowych czy utrata samodzielności. Pomimo podejmowanych określonych działań chory nadal może tracić masę ciała. Przyjmuje się, że utrata masy ciała powyżej 5% w ciągu 3 miesięcy i powyżej 10% w nieokreślonym czasie wskazuje na niedożywienie. Badania podkreślają znaczną skalę występowania sarkopenii, czyli utraty masy i siły mięśniowej, co niekorzystnie wpływa na stan funkcjonalny. W profilaktyce sarkopenii oprócz aktywności fizycznej zaleca się – przy braku przeciwwskazań – zwiększoną podaż białka. Badania obserwacyjne wskazują, iż większość chorych spożywała główny posiłek przez ponad 45 minut – w dodatku tylko połowę porcji.

Konsultacja z dietetykiem w celu oceny stopnia realizacji zapotrzebowania na białko i energię, a także inne kluczowe składniki w funkcjonowaniu układu nerwowego (cholina, witaminy z grupy B, kwasy omega-3, witamina D). W przypadku braku możliwości zrealizowania zaplanowanego zapotrzebowania drogą doustną, należy wprowadzić diety medyczne jako uzupełnienie codziennych posiłków. Diety najlepiej dodawać do zup w postaci kremów lub koktajli.

Warto dodać, iż kwasy omega-3 (EPA i DHA), urydyna oraz cholina stanowią kluczowe składniki biorące udział w syntezie fosfolipidowej błony synaptycznej, co jest ważne w chorobach neurodegeneracyjnych. Ponadto zaobserwowano, iż podawanie kwasów omega-3 wraz z witaminami z grupy B, a zwłaszcza kwasu foliowego, witaminy B6 i B12, poprawiło pamięć i inne funkcje poznawcze po kilku miesiącach stosowania, choć tylko u osób z lekkim stadium choroby. Zatem w przypadku wskazań można podjąć suplementację diety ww. składnikami pod kontrolą dietetyka i lekarza celem opóźnienia rozwoju choroby.
 

Twoje sugestie

Dokładamy wszelkich starań, aby podane zdjęcie i opis oferowanych produktów były aktualne, w pełni prawidłowe oraz kompletne. Jeśli widzisz błąd, poinformuj nas o tym.

Zgłoś uwagi Ikona

Polecane artykuły

  • Co to jest cholekalcyferol – czyli jak powstaje witamina D w kapsułkach?

    Cholekalcyferol jest formą witaminy D3, która jest niezbędna do utrzymania zdrowego układu kostnego i zdrowia skóry. Może być syntetyzowana przez skórę pod wpływem promieni UVB lub przyjmowana w formie suplementów diety. Ułatwia wchłanianie wapnia i fosforu, umożliwiając m.in. prawidłowy rozwój kości i zębów.

  • Czy warto brać antyoksydanty w tabletkach, kroplach lub kapsułkach?

    Antyoksydanty w postaci tabletek to suplementy diety zawierające związki, które mogą pomóc w ochronie komórek organizmu przed uszkodzeniami powodowanymi przez wolne rodniki. Niektóre przykłady przeciwutleniaczy, które można znaleźć w postaci tabletek, to witaminy C i E, beta-karoten i selen. Przyjmowanie suplementów antyoksydacyjnych nie jest jednak zasadne w każdej sytuacji. Zawsze zaleca się rozmowę z lekarzem przed przyjęciem jakichkolwiek suplementów diety.

  • Opatrunek podciśnieniowy – jak wygląda leczenie ran?

    Opatrunek podciśnieniowy to doskonały i nowoczesny środek do skutecznego leczenia niektórych przewlekłych trudno gojących się ran. W porównaniu do metod tradycyjnych wyraźnie skraca czas terapii i pozwala uzyskać lepsze efekty czynnościowe. Znacznie poprawia zatem zadowolenie pacjenta. Opatrunek wymaga zastosowania ujemnego ciśnienia, które uzyskuje się dzięki specjalnej pompie. W przypadku ran trudno gojących się warto rozważyć jego użycie. W jakich przypadkach korzystne będzie zastosowanie opatrunku podciśnieniowego?

  • Leki biologiczne – czym są? Czy są skuteczne w leczeniu AZS i łuszczycy?

    Leki biologiczne to skomplikowane leki produkowane na bazie substancji pochodzenia biologicznego, takich jak białka, hormony czy przeciwciała. Są one stosowane w leczeniu różnych chorób, w tym chorób autoimmunologicznych, nowotworowych czy zapalnych, ale ich produkcja jest bardziej skomplikowana i kosztowna niż w przypadku typowych leków syntetycznych. W Polsce leki biologiczne są pod pewnymi warunkami refundowane przez Narodowy Fundusz Zdrowia, niemniej ich cena może być zbyt wysoka dla pacjentów nieobjętych systemem refundacji. Czym są leki biologiczne? W leczeniu których chorób można je stosować?

  • Skuteczność działania probiotyków – forma płynna doskonałą alternatywą dla kapsułek

    Pacjenci mają zróżnicowane upodobania co do formy przyjmowanych leków czy suplementów diety. Jedni wolą tabletki, a inni preferują formę płynną. Często nie zdają sobie jednak sprawy z tego, że forma produktu to nie tylko kwestia wygody stosowania. Dla naszego zdrowia powinno się brać pod uwagę przede wszystkim określone właściwości funkcjonalne, jak np. większa przyswajalność czy skuteczność. Przecież najistotniejszym aspektem stosowania danego produktu – oprócz jego formy, walorów smakowych i zapachowych – powinna być głównie skuteczność jego działania.

  • Semaglutyd – czy pomaga schudnąć? Zagrożenia, skutki uboczne stosowania bez wskazania

    Semaglutyd to lek stosowany w leczeniu cukrzycy typu 2. Jest agonistą receptora glukagonopodobnego peptydu-1 (GLP-1), który pomaga regulować poziom cukru we krwi poprzez zwiększanie wydzielania insuliny i zmniejszanie wydzielania glukagonu. Zwykle podaje się go raz w tygodniu w postaci zastrzyku. Od pewnego czasu Internet zalewa fala zapytań dotyczących leku na odchudzanie bez recepty, którego głównym składnikiem jest właśnie semaglutyd. Czy jego stosowanie jest bezpieczne, jeśli jedynym celem jest redukcja wagi, a nie kontrola cukrzycy?

  • Jakie właściwości ma chlorofil do picia? Działanie, przeciwwskazania

    Zielona barwa liści wynika z obecności w nich chlorofilu – głównego barwnika fotosyntetycznego. Doniesienia o tradycyjnych leczniczych zastosowaniach chlorofilu w alternatywnych formach medycyny znane są już od wieków. Co więcej, chlorofil cieszy się dużym zainteresowaniem również we współczesnej medycynie. Jakie właściwości i działanie ma chlorofil? Kto może, a kto nie powinien po niego sięgać?

  • Fosfolipidy niezbędne – czym są i czemu są tak ważne dla wątroby?

    Zapoczątkowany w ubiegłym stuleciu rozwój cywilizacyjny i jego negatywne konsekwencje, jak np. zanieczyszczenie środowiska, nadmierne spożycie produktów przetworzonych czy dodatki do żywności mogą mieć negatywny wpływ na nasz organizm. W tym na wątrobę, główny narząd, w którym dokonują się najważniejsze i podstawowe przemiany metaboliczne.1

Porozmawiaj z farmaceutą
Infolinia: 800 110 110

Zadzwoń do nas jeśli potrzebujesz porady farmaceuty.
Jesteśmy dla Ciebie czynni całą dobę, 7 dni w tygodniu, bezpłatnie.

Pobierz aplikację mobilną Pobierz aplikację mobilną Doz.pl

Ikona przypomnienie o zażyciu leku.
Zdarza Ci się ominąć dawkę leku?

Zainstaluj aplikację. Stwórz apteczkę. Przypomnimy Ci kiedy wziąć lek.

Dostępna w Aplikacja google play Aplikacja appstore
Dlaczego DOZ.pl
Niższe koszta leczenia

Darmowa dostawa do Apteki
Bezpłatna Infolinia dla Pacjentów.

ikona niższe koszty leczenia
Bezpieczeństwo

Weryfikacja interakcji leków.
Encyklopedia leków i ziół

Ikona encklopedia leków i ziół
Wsparcie w leczeniu

Porady na czacie z Farmaceutą.
E-wizyta z lekarzem specjalistą.

Ikona porady na czacie z farmaceutą
Newsletter

Bądź na bieżąco z DOZ.pl

Ważne: Użytkowanie Witryny oznacza zgodę na wykorzystywanie plików cookie. Szczegółowe informacje w Regulaminie.

Zamnij