8 największych wrogów twojego libido

Libido, czyli popęd seksualny, to ochota na intymne zbliżenia. Jego poziom jest u każdego inny i zmienia się w ciągu życia. Różnią się też indywidualne kryteria jego oceny. Prawdą jest jednak, że mężczyźni częściej od kobiet myślą o seksie. Mają m.in. silniejszą ochotę na zbliżenia, więcej myśli i fantazji erotycznych, częściej inicjują miłosne igraszki. Mimo to u wszystkich z nas apetyt na seks jest wrażliwy na liczne czynniki, nie tylko hormonalne. Oprócz tych biologicznych ważne są bodźce motywacyjne i kognitywne. Na libido wpływają nasz stan psychiczny i fizyczny, styl życia, osobiste przekonania, nabyte doświadczenia, a szczególnie u kobiet – poczucie bliskości z partnerem. Dlatego właśnie ochotę na seks można często zwiększyć bez środków farmakologicznych. Wystarczy wyeliminować sprawców spadku libido, a przy okazji zadbać o ogólne zdrowie. Oto osiem możliwych przyczyn braku ochoty na seks. 

1. Niedosypianie 

Brak odpowiedniej ilości snu lub jego kiepska jakość to jeden z najpowszechniejszych wrogów libido. Niewysypianie się prowadzi do zwiększonego wydzielania kortyzolu, co wpływa na gospodarkę hormonalną całego organizmu. W ciągu nocy w organizmie mężczyzny wydziela się najwięcej testosteronu, przez co zbyt krótki wypoczynek prowadzi do spadku jego poziomu. W przeprowadzonych badaniach niższe poziomy testosteronu towarzyszyły zmniejszonemu popędowi seksualnemu. W innym eksperymencie wystarczył tydzień sypiania krócej niż pięć godzin, by poziom testosteronu u zdrowych mężczyzn obniżył się nawet o 15 proc.

2. Stres 

Życie pod presją czasu i obowiązków pozbawia nas nie tylko okazji do relaksu, ale też ochoty na zbliżenia. Dodatkowe problemy, ważne życiowe zmiany czy konflikty z bliskimi to kolejne źródła stresu, który jest głównym współczesnym sprawcą zaburzeń hormonalnych. Odpowiedzią organizmu na stres jest automatyczna reakcja, która mobilizuje jego siły, m.in. zmniejszając dostawy krwi do narządów mniej istotnych dla przetrwania – tych trawiennych czy intymnych. Wydzielane wtedy hormony stresu, takie jak kortyzol, silnie zakłócają funkcjonowanie całego ustroju, w tym produkcję hormonów płciowych i neuroprzekaźników, sen i metabolizm, wpływając negatywnie na sferę fizyczną i emocjonalną. 

3. Brak bliskości 

Ochota na seks wymaga intymności. Tymczasem psychicznemu oddaleniu partnerów sprzyja wiele życiowych czynników. Stres, zmęczenie, nałogi czy ograniczony czas spędzany razem to tylko kilka z nich. Szczególnie zależnie od otoczenia, sytuacji i dynamiki związku jest kobiece libido. Na spadek ochoty na seks u płci pięknej najczęściej wpływa długi staż pary. 

Ilustrują to wyniki fińskich badań prowadzonych przez siedem lat na ponad 2 tys. młodych kobiet. Wykazano, że wraz z trwaniem stałego związku ich libido malało, choć zdolność do osiągania orgazmu była stała lub rosła. Inne analizy sugerują, że zainteresowanie seksem traci ok. 34 proc. kobiet i 15 proc. mężczyzn, którzy mieszkają z partnerem lub partnerką przez co najmniej rok. Jak natomiast stwierdziła współautorka badań przeprowadzonych w pięciu krajach na Uniwersytecie Indiany w Bloomington, w parach o bardzo długim stażu kobiety czuły rosnącą satysfakcję z seksu, a ich partnerzy stawali się bardziej zadowoleni ze związku. Częściej szczęśliwi czuli się zwłaszcza ci, którzy cenili przyjemność swoich partnerek. 

Oprócz długości związku i wspólnego zamieszkania (oraz wieku) jako możliwe przyczyny spadku libido zidentyfikowano kilka innych czynników. To m.in. ciąża i narodziny dziecka, rozbieżności w zainteresowaniu seksem i odmienne preferencje. Negatywne konsekwencje dla obu płci mają ponadto choroby (w tym depresja), brak poczucia bliskości podczas seksu, mniejsze zadowolenie z relacji, rzadsze zbliżenia, niż by się chciało i męskie troski o sprawność seksualną. U mężczyzn żądze studzą oczekiwania, by to oni zawsze inicjowali zbliżenie, a także trudności z podnieceniem u partnerki. 

4. Picie alkoholu 

Chociaż używki mogą doraźnie wzmagać ochotę na seks, a nawet sprawność w łóżku, osoby z historią ich zażywania mają więcej problemów w tej sferze niż ci, którzy nigdy ich nie stosowali. Dotyczy to zwłaszcza najpopularniejszej substancji uzależniającej, jaką jest alkohol. Dlaczego? Z powodu jego wpływu m.in. na gospodarkę hormonalną, działania skracającego i spłycającego sen, a także nieodwracalnych uszkodzeń wątroby czy nerwów. 

Doraźne działanie alkoholu może być jednak korzystne: rozrzedza on krew, zwiększa jej ciśnienie i poprawia krążenie, dodatkowo podnosząc nastrój. Efekt taki wywołuje zwłaszcza bogate w polifenole czerwone wino. Przyjmowane w umiarkowanych ilościach sprzyja szczególnie kobiecemu libido, nasilając ochotę na zbliżenie, stymulując pobudzenie płciowe i poprawiając ogólną sprawność seksualną. O ile jednak jeden kieliszek może nie zaszkodzić, wraz z następnymi ujawnia się niekorzystne działanie alkoholu, m.in. zaburzenia erekcji u mężczyzn czy trudności z osiągnięciem orgazmu u kobiet. 

Co więcej, podczas odtruwania alkoholu powstają toksyczne związki powodujące mikrouszkodzenia wątroby. Regularne picie uniemożliwia ich regenerację i prowadzi do trwałych zmian. Upośledzeniu ulega wtedy m.in. przetwarzanie hormonów i dochodzi do zaburzeń w ich gospodarce. 

5. Palenie tytoniu 

Chroniczne palenie papierosów to główny czynnik rozwoju zaburzeń erekcji. Przyczyną są zmiany w funkcjonowaniu naczyń krwionośnych, związane ze zmniejszonym wykorzystaniem tlenku azotu i nadmiarem niszczycielskich wolnych rodników. Do tego dochodzi przykry zapach z ust i skóry, pogorszenie cery, zaburzenie regulacji apetytu. Uzależniający związek z tytoniu, obecny również w e-papierosach, czyli nikotyna, również zwęża naczynia krwionośne, ograniczając dopływ krwi do narządów. Chroniczne palenie zaburza ponadto wydzielanie większości hormonów, podnosi poziom kortyzolu, zwiększa insulinooporność, prowadzi do dyslipidemii i zmian w wątrobie, które z kolei upośledzają utylizację w niej związków hormonalnych. 

6. Złe tłuszcze, zła dieta 

Niskie libido u mężczyzn bywa skutkiem zaburzeń erekcji, którym z kolei sprzyja zła dieta i związane z nią problemy zdrowotne. Sprawnemu krążeniu krwi u obu płci szkodzi przede wszystkim żywność przetworzona, m.in. gotowe dania, fast food i przemysłowe przekąski. Jest ona bowiem źródłem szkodliwych tłuszczów, m.in. utwardzonych chemicznie, utlenionych i tych przegrzanych, które nie tylko zwiększają lepkość krwi, utrudniając jej krążenie, ale też wywołują nadprodukcję wolnych rodników. Te z kolei zaburzają procesy rozszerzania się naczyń krwionośnych, tak istotne przy podnieceniu. 

Co więcej, tłuszcze zawarte w przemysłowych produktach są źródłem rozpuszczalnych w nich związków hormonalnych (stosowanych m.in. przy konwencjonalnej hodowli kurczaków) oraz hormonopodobnych. Te drugie pochodzą z plastikowych opakowań, zanieczyszczeń i pestycydów obecnych w żywności, jak również z popularnych w kuchennych sprzętach powłok nieprzywierających starego typu. Związki te zakłócają pracę gruczołów dokrewnych i obniżają jakość życia intymnego zarówno u mężczyzn, jak i u kobiet. 

Ogromną wadą przemysłowej żywności jest też niedobór antyoksydantów, które występują w nieprzetworzonych produktach roślinnych. To sprawia, że przy jej trawieniu powstają ogromne ilości wolnych rodników. Na dodatek często jest ona ciężkostrawna, przez co większa ilość krwi jest potrzebna w układzie trawienia, a mniej dociera do narządów płciowych. 

7. Dieta odchudzająca 

Odchudzanie się to najczęściej drastyczne ograniczenie kalorii – taka dieta działa najszybciej, dlatego wiele osób stosuje ją pomimo dokuczliwego głodu. Tymczasem niedobór energii obniża nie tylko nasz nastrój, ale też ochotę na miłosne igraszki, zwłaszcza że niskokaloryczne diety są zwykle niedoborowe: nie dostarczają dość kluczowych składników odżywczych, niezbędnych m.in. dla prawidłowej gospodarki hormonalnej. 

Nie dziwią więc wyniki badań, w których kobiety silniej reagowały na romantyczne bodźce po zjedzeniu posiłku niż wtedy, gdy miały pusty żołądek – zwłaszcza jeśli w przeszłości stosowały niskokaloryczne diety. 

Gdy porównano wpływ na libido diety niskowęglowodanowej i niskotłuszczowej (a przy tym bogatej w węglowodany), wyniki nie pozostawiały złudzeń. Chociaż obie diety pozwoliły uczestnikom stracić przez rok ok. 15 kg, ci ograniczający węglowodany mieli gorsze nastroje i więcej negatywnych emocji, a przy tym nie odczuli poprawy stanu psychicznego wynikającej normalnie z takiego spadku wagi. 

8. Brak lub... nadmiar ruchu 

Częstym powodem obniżonego libido i podniecenia jest zmniejszony dopływ krwi do narządów dna miednicy. Sprzyja mu siedzący tryb życia, a przeciwdziała aktywność fizyczna, która intensyfikuje reakcje seksualne. Ruch powoduje też wydzielanie endorfin, potocznie nazywanych hormonami szczęścia, poprawia samoocenę i pewność siebie, a w dłuższej perspektywie czasu – kształtuje sylwetkę. 

Jednak nadmierna aktywność fizyczna, a więc zbyt intensywne, długie i częste treningi, coraz częściej wybierane przez amatorów sportu, mogą mieć negatywny wpływ na libido. Przeciążenie organizmu odbiera energię na seks, ale też ochotę na niego, co potwierdzono u mężczyzn trenujących m.in. bieganie, pływanie i podnoszenie ciężarów. W innym eksperymencie przetrenowanie u cyklistów powodowało wzrost poziomu kortyzolu i obniżenie wydzielania testosteronu. Dlatego zamiast wyczerpujących sesji warto wybierać mniej żywiołowe lub krótsze treningi, np. trwające do 30 minut wysokointensywne treningi interwałowe (HIIT), które pomagają uzyskać pożądane efekty w skróconym czasie. 

Wszystkie wymienione czynniki w większym czy mniejszym stopniu sprzyjają depresji, która jest jedną z najpoważniejszych współczesnych przyczyn obniżenia libido – zwłaszcza, jeśli te czynniki występują jednocześnie. Spadek ochoty na seks bywa też skutkiem przyjmowania leków antydepresyjnych oraz wielu innych, m.in. o działaniu hormonalnym, przeciwalergicznym i wpływających na układ nerwowy, a także współczesnych chorób. Dlatego warto przeciwdziałać skojarzonym skutkom niezdrowych nawyków, zmieniając tryb życia i odnajdując równowagę emocjonalną.

Źródła:
https://jamanetwork.com/journals/jama/fullarticle/1029127 
Effect of 1 Week of Sleep Restriction on Testosterone Levels in Young Healthy Men 
Rachel Leproult, PhD; Eve Van Cauter, PhD 
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/25772315 
The impact of sleep on female sexual response and behavior: a pilot study. 
http://journals.sagepub.com/doi/abs/10.1207/S15327957PSPR0503_5 
Is There a Gender Difference in Strength of Sex Drive? Theoretical Views, Conceptual Distinctions, and a Review of Relevant Evidence 
https://books.google.ba/books/about/The_Social_Organization_of_Sexuality.html?id=3RbyuQAYsdMC&printsec=frontcover&source=kp_read_button&redir_esc=y#v=onepage&q&f=false 
The Social Organization of Sexuality: Sexual Practices in the United States 
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/16670164 
The relationship between libido and testosterone levels in aging men. 
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC2703719/ 
Cortisol, Sexual Arousal, and Affect in Response to Sexual Stimuli 
https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S0018506X13000482?via%253Dihub 
Hormonal predictors of sexual motivation in natural menstrual cycles 
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/19627470 
Regular moderate intake of red wine is linked to a better women's sexual health. 
https://www.journals.elsevier.com/appetite/media-coverage/the-effect-eating-has-on-female-desire-stdy 
The Effect Eating Has on Female Desire: Study 
https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S0378512299000729 
Maturitas, Volume 34, Supplement 1, January 2000, Pages S9-S16 
Libido: the biologic scenario 
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/19901139 
Long-term effects of a very low-carbohydrate diet and a low-fat diet on mood and cognitive function. 
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC3389568/ 
The endocrine effects of nicotine and cigarette smoke 
https://www.health.harvard.edu/healthbeat/yoga-for-a-better-sex-life 
Yoga for a better sex life? 
https://www.researchgate.net/publication/268038523_Environmental_exposure_to_di-2-ethylhexyl_phthalate_is_associated_with_low_interest_in_sexual_activity_in_premenopausal_women 
Environmental exposure to di-2-ethylhexyl phthalate is associated with low interest in sexual activity in premenopausal women 
https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/B9780128012994000323 
Endocrine Disruptors in the Environment Affecting Erectile Function 
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC4078574/ 
Dietary Phthalate Exposure in Pregnant Women and the Impact of Consumer Practices 
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/28195945 
Endurance Exercise Training and Male Sexual Libido. 
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/8884416 
Relationships between testosterone, cortisol and performance in professional cyclists. 
https://www.webmd.com/sex/features/sex-drive-how-do-men-women-compare# 
Sex Drive: How Do Men and Women Compare? 
https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S1697260014000568 
Influence of substance use on the erectile response in a sample of drug users 
https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S1743609515320634 
Cigarette Smoking and Erectile Dysfunction: Focus on NO Bioavailability and ROS Generation 
https://www.medicalnewstoday.com/articles/314181.php?sr 
Long-term relationships may reduce women's sex drive